Μια εξαιρετική ανάλυση για τους λόγους που οι Ιταλοί ψήφισαν την νεοφασίστρια Τζόρτζια Μελόνι πρωθυπουργό και έφεραν στην εξουσία έναν συνασπισμό της λαϊκίστικης ακροδεξιάς, έγραψε στην Καθημερινή της Κυριακής ο Μάνος Ματσαγγάνης καθηγητής Δημόσιας Οικονομικής στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου και επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας του ΕΛΙΑΜΕΠ. Αν και το κείμενο γράφτηκε πριν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα, οι παρατηρήσεις του αποδείχθηκαν εξαιρετικά ακριβείς και επιβεβαιώθηκαν από την κάλπη.
Όπως σημείωνε, στο κοσμοπολίτικο και δυναμικό Μιλάνο όπου ζει και διδάσκει και όπου το 18% του πληθυσμού είναι ξένοι -ανάμεσά τους οι περισσότεροι φοιτητές μου, γράφει χαρακτηριστικά- και όπου η εξωστρέφεια είναι το μυστικό της οικονομικής επιτυχίας, "οι μουχλιασμένες συνταγές της Δεξιάς αντιμετωπίζονται με θυμηδία. Γι’ αυτό, άλλωστε, οι εύποροι αστοί της πόλης σνομπάρουν τον άξεστο Σαλβίνι, και πιθανότατα και τη Μελόνι, και είναι έτοιμοι να στραφούν προς το κεντρώο σχήμα των Κάρλο Καλέντα και Ματέο Ρέντσι, καθώς και στο Δημοκρατικό Κόμμα του Ενρίκο Λέτα (οι οποίοι βέβαια απέτυχαν να συνεργαστούν μεταξύ τους, σε άλλη μία θεαματική επίδειξη έλλειψης ενστίκτου αυτοσυντήρησης)."
(Σσ. Η εκτίμηση του Μάνου Ματσαγγάνη αποδείχθηκε ιδιαίτερα οξυδερκής. Όπως προκύπτει από το αποτέλεσμα, στο Μιλάνο η Κεντροδεξιά (34%) ηττήθηκε από την Κεντροαριστερά (38%), ενώ οι Καλέντα-Ρέντσι διπλασίασαν το εθνικό ποσοστό τους (16%).
"Αντιθέτως, συνέχιζε ο κ. Ματσαγγένης, οι λιγότερο μορφωμένοι (και φτωχότεροι) μικροαστοί και εργάτες θα εμπιστευθούν τη Δεξιά", όπως και συνέβη στις κάλπες της Κυριακής με τη νίκη της Μελόνι και της ακροδεξιάς συμμαχίας.
Και πρόσθετε: "Αυτή δεν είναι η νέα πολιτική γεωγραφία της Δύσης; Νέα Υόρκη εναντίον μεσοδυτικών πολιτειών, Παρίσι εναντίον "βαθιάς Γαλλίας", Μιλάνο εναντίον επαρχιακής Ιταλίας. Το χωριό περικυκλώνει την πόλη.
Αυτό είναι και το δράμα των οπαδών της ανοιχτής κοινωνίας. Εάν οι προοδευτικές και φιλελεύθερες πολιτικές δυνάμεις δεν καταφέρουν να εκπροσωπήσουν όσους μένουν πίσω –να τους υποστηρίξουν ώστε να μπορέσουν και αυτοί να γευθούν τους καρπούς της οικονομικής επιτυχίας, και να προστατεύσουν όσους δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις αλλαγές–, ας ετοιμαστούν να υποστούν τις συνέπειες. Και μαζί τους και εμείς."
Ένα θέμα λοιπόν οι ανισότητες και η αίσθηση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, κυρίως στην επαρχία και στον Νότο, πληθυσμών λιγότερο μορφωμένων και με χαμηλά εισοδήματα, που νιώθουν ότι δεν μετέχουν της παγκοσμιοποίησης και της οικονομικής ανάπτυξης. Που νιώθουν ότι οι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται γι΄αυτούς και ότι το μέλλον τους θα είναι δύσκολο και χειρότερο απ΄ότι των προγόνων τους.
Πώς η Ιταλία βρέθηκε με νεοφασίστρια υποψήφια Πρωθυπουργό;
Αν η αίσθηση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού ότι δεν μετέχουν της οικονομικής ανάπτυξης είναι η μία αιτία για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ιταλία, η άλλη ερμηνεία που διατυπώνει ο Μάνος Ματσαγγάνης, είναι η φθορά των δημοκρατικών θεσμών και η οικονομική κρίση. Η καλύτερη η οικονομική στασιμότητα που είναι η πραγματικότητα της ιταλικής οικονομίας εδώ και 30 χρόνια.
Πώς βρέθηκαν όλοι αυτοί στα πρόθυρα της εξουσίας σε μια χώρα που, μετά την καταστροφική εικοσαετία του μουσολινικού καθεστώτος, έγραψε τον αντιφασισμό στο σύνταγμά της; διερωτάται ο Μάνος Ματσαγγάνης.
Και απαντά: "Η απάντηση θα πρέπει μάλλον να αναζητηθεί στη σταδιακή φθορά των δημοκρατικών θεσμών από την κομματοκρατία, το οργανωμένο έγκλημα, τη "μαύρη" και "κόκκινη" τρομοκρατία, τη διάβρωση του κράτους – και κυρίως από την πρωτοφανή στασιμότητα της ιταλικής οικονομίας εδώ και σχεδόν 30 χρόνια, που έχει εμπεδώσει μιαν αίσθηση παρακμής και στενών οριζόντων.
Μέσα σε ένα γενικευμένο κλίμα ανυποληψίας και χαμηλής εμπιστοσύνης, σημαντική μερίδα του εκλογικού σώματος αδιαφορεί ή είναι έτοιμη να δοκιμάσει κάποιον "νέο και άφθαρτο" πολιτικό –Μπερλουσκόνι (43% στις εθνικές εκλογές του 1994) και πιο πρόσφατα: Ρέντσι (41% στις ευρωεκλογές του 2014), Γκρίλο (32% στις εθνικές εκλογές του 2018), Σαλβίνι (34% στις ευρωεκλογές του 2019)– και αμέσως μετά να απογοητευθεί από αυτόν και να του γυρίσει την πλάτη."
Να σημειωθεί ότι και αυτή η παρατήρηση του καθηγητή Ματσαγγάνη επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά: Ο Μπερλουσκόνι και το κόμμα του βρέθηκαν στο 8,0%, ο Ρέντσι μαζί με τον Καλέντα έμειναν στο 7,8%, το πρώην κόμμα του Γκρίλο υπό την ηγεσία του πρώην πρωθυπουργού Κόντε πήρε 15%, ενώ ο Σαλβίνι από το 34% έπεσε στο 8,9%.
Θα τα καταφέρει η Μελόνι;
Θα τα καταφέρει καλύτερα η Μελόνι;, διερωτάται ο Μάνος Ματσαγγάνης. " Oχι, εκτός και εάν πιστεύετε ότι οι εθνικοποιήσεις (π.χ. της Αλιτάλια), ο "ναυτικός αποκλεισμός" (που θα κρατήσει μακριά τους πρόσφυγες), η επιβολή έκτακτης φορολογίας στις ξένες επιχειρήσεις (!) και η επαναδιαπραγμάτευση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (191,5 δισ. ευρώ, περίπου όσο το ΑΕΠ της Ελλάδας) θα βάλουν την ιταλική οικονομία σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης… "