Πώς ζει σήμερα στη Μόσχα η οικογένεια Ασαντ, μετά την έξοδό τους από τη Συρία. Ο πρώην δικτάτορας φαίνεται να δοκιμάζει ξανά την ιατρική του εκπαίδευση. Ο ηγέτης του τελευταίου "μπααθιστικού" καθεστώτος της Μέσης Ανατολής κάθεται τώρα στην τάξη- οσο και αν ακούγεται απίστευτο- και παρακολουθεί μαθήματα οφθαλμολογίας, σύμφωνα με μια καλά πληροφορημένη πηγή που μίλησε στην εφημερίδα Guardian.
"Μελετά ρωσικά και ξαναθυμάται την οφθαλμολογία", είπε ένας φίλος της οικογένειας Άσαντ που διατηρεί επαφή μαζί τους. "Είναι το πάθος του, προφανώς δεν έχει ανάγκη τα χρήματα. Ακόμα και πριν ξεκινήσει ο πόλεμος στη Συρία, ασκούσε τακτικά την οφθαλμολογία στη Δαμασκό", συνέχισε, υπονοώντας ότι οι πλούσιοι της ελίτ της Μόσχας, θα μπορούσαν να είναι οι πελάτες-στόχος του.
Ένα χρόνο μετά την ανατροπή του καθεστώτος του στη Συρία, η οικογένεια Άσαντ ζει μια απομονωμένη, ήσυχη και πολυτελή ζωή στη Μόσχα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ένας φίλος της οικογένειας, πηγές στη Ρωσία και τη Συρία, καθώς και διαρρεύσαντα στοιχεία, βοήθησαν να δοθεί μια σπάνια εικόνα της ζωής της πλέον απομονωμένης οικογένειας που κάποτε κυβερνούσε τη Συρία με σιδηρά πυγμή.
Η οικογένεια πιθανότατα διαμένει στο αριστοκρατικό Rublyovka, μια κλειστή κοινότητα της ελίτ της Μόσχας, σύμφωνα με δύο πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση. Εκεί θα συναναστρέφονται με ανθρώπους όπως ο πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος έφυγε από το Κίεβο το 2014 και πιστεύεται ότι ζει στην περιοχή.
Οι Ασαντ δεν έχουν ανάγκη από χρήματα
Οι Άσαντ δεν έχουν ανάγκη από χρήματα. Αφού αποκόπηκαν από το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος λόγω των δυτικών κυρώσεων το 2011, μετά την αιματηρή καταστολή των διαδηλωτών από τον Άσαντ, η οικογένεια μετέφερε μεγάλο μέρος της περιουσίας της στη Μόσχα, όπου οι δυτικές ρυθμιστικές αρχές δεν μπορούσαν να την αγγίξουν.
Παρά την άνετη διαμονή τους, η οικογένεια έχει αποκοπεί από τους ελίτ κύκλους της Συρίας και της Ρωσίας που κάποτε απολάμβανε. Η φυγή του Μπασάρ από τη Συρία την τελευταία στιγμή άφησε τους πιστούς του συμμάχους με ένα αίσθημα εγκατάλειψης, ενώ οι Ρώσοι σύμβουλοί του τον εμποδίζουν να επικοινωνήσει με ανώτερους αξιωματούχους του καθεστώτος.
Κάνει μια "πολύ ήσυχη ζωή", λέει οικογενειακός φίλος. "Έχει ελάχιστη, αν όχι καθόλου, επαφή με τον έξω κόσμο. Είναι σε επαφή μόνο με μερικούς ανθρώπους που ήταν στο παλάτι του, όπως ο Μανσούρ Αζάμ [πρώην υπουργός προεδρικών υποθέσεων της Συρίας] και ο Γιασάρ Ιμπραήμ [ο κορυφαίος οικονομικός σύμβουλος του Άσαντ]".
Σχέσεις με τον Πούτιν δεν έχει πλέον… "Ο Πούτιν έχει λίγη υπομονή για ηγέτες που χάνουν την εξουσία τους, και ο Άσαντ δεν θεωρείται πλέον ως μια προσωπικότητα με επιρροή ή ακόμη και ως ένας ενδιαφέρων καλεσμένος για δείπνο", είπε η πηγή.
Ο Άσαντ έφυγε με τους γιους του από τη Δαμασκό τις πρώτες πρωινές ώρες της 8ης Δεκεμβρίου 2024, καθώς οι Σύριοι αντάρτες πλησίαζαν την πρωτεύουσα από το βορρά και το νότο. Τους υποδέχτηκε ρωσική στρατιωτική συνοδεία και τους μετέφερε στη ρωσική αεροπορική βάση Χμεϊμίμ, από όπου αποχώρησαν από τη χώρα.
Ο Ασαντ δεν ειδοποίησε καν την υπόλοιπη οικογένειά του ότι το καθεστώς πέφτει
Ο Άσαντ δεν προειδοποίησε την ευρύτερη οικογένειά του ή τους στενούς συμμάχους του καθεστώτος για την επικείμενη κατάρρευση, αφήνοντάς τους να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους.
Ένας φίλος του Μαχέρ αλ-Άσαντ, αδελφού του Μπασάρ και υψηλόβαθμου στρατιωτικού αξιωματούχου, ο οποίος γνωρίζει πολλούς αξιωματούχους, πρώην μέλη του παλατιού, είπε: "Ο Μαχέρ τηλεφωνούσε στον Μπασάρ για μέρες, αλλά εκείνος δεν απαντούσε. Έμεινε στο παλάτι μέχρι την τελευταία στιγμή, οι αντάρτες βρήκαν τα κάρβουνα του ναργιλέ του ακόμα ζεστά. Ήταν ο Μαχέρ, όχι ο Μπασάρ, που βοήθησε τους άλλους να διαφύγουν. Ο Μπασάρ νοιαζόταν μόνο για τον εαυτό του".
Ο δικηγόρος του θείου του Μπασάρ, Ριφάτ αλ-Άσαντ, θυμήθηκε πώς οι πελάτες του τον κάλεσαν πανικόβλητοι, χωρίς να ξέρουν πώς να διαφύγουν από τη Συρία μετά τη φυγή του Μπασάρ. "Όταν έφτασαν στο Khmeimim, είπαν στους Ρώσους στρατιώτες ότι ήταν μέλη της οικογένειας Άσαντ, αλλά δεν μιλούσαν αγγλικά ή αραβικά. Έτσι, οκτώ από αυτούς αναγκάστηκαν να κοιμηθούν στα αυτοκίνητά τους μπροστά από τη βάση", είπε ο Elie Hatem, δικηγόρος του Rifaat. Μόνο μετά την παρέμβαση ενός ανώτερου Ρώσου αξιωματούχου η οικογένεια κατάφερε να διαφύγει στο Ομάν.
Η λευχαιμία της Ασμα
Τους πρώτους μήνες μετά τη φυγή των Άσαντ, οι πρώην σύμμαχοι του καθεστώτος δεν απασχολούσαν τον Μπασάρ. Η οικογένεια συγκεντρώθηκε στη Μόσχα για να στηρίξει την Άσμα, την πρώην πρώτη κυρία της Συρίας που είχε γεννηθεί στη Βρετανία, η οποία έπασχε από λευχαιμία εδώ και χρόνια και η κατάστασή της είχε γίνει κρίσιμη. Είχε λάβει θεραπεία στη Μόσχα πριν από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ. Σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει τις λεπτομέρειες της υγείας της Άσμα, η πρώην πρώτη κυρία έχει αναρρώσει μετά από πειραματική θεραπεία υπό την επίβλεψη των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας.
Με την υγεία της Άσμα να έχει σταθεροποιηθεί, ο πρώην δικτάτορας είναι πρόθυμος να παρουσιάσει τη δική του εκδοχή των γεγονότων. Έχει προγραμματίσει συνεντεύξεις με το RT και έναν δημοφιλή αμερικανό δημοσιογράφο της δεξιάς, αλλά περιμένει την έγκριση των ρωσικών αρχών για να εμφανιστεί στα μέσα ενημέρωσης.
Η Ρωσία φαίνεται να έχει απαγορεύσει στον Άσαντ οποιαδήποτε δημόσια εμφάνιση. Σε μια σπάνια συνέντευξη που έδωσε τον Νοέμβριο σε ιρακινά μέσα ενημέρωσης σχετικά με τη ζωή του Άσαντ στη Μόσχα, ο πρέσβης της Ρωσίας στο Ιράκ, Ελμπρους Κουτρασέφ, επιβεβαίωσε ότι ο ανατραπείς δικτάτορας απαγορεύεται να συμμετέχει σε οποιαδήποτε δημόσια δραστηριότητα.
Η ζωή των παιδιών του Ασαντ
Η ζωή των παιδιών του Άσαντ, αντίθετα, φαίνεται να συνεχίζεται ομαλά, καθώς προσαρμόζονται στη νέα τους ζωή ως μέλη της ελίτ της Μόσχας. Ο οικογενειακός φίλος, ο οποίος συνάντησε μερικά από τα παιδιά πριν από μερικούς μήνες, είπε: "Είναι κάπως ζαλισμένα. Νομίζω ότι είναι ακόμα σε κατάσταση σοκ. Απλώς προσπαθούν να συνηθίσουν τη ζωή χωρίς να είναι η πρώτη οικογένεια".
Η μόνη φορά που η οικογένεια Άσαντ – χωρίς τον Μπασάρ – εμφανίστηκε μαζί δημόσια μετά το τέλος του καθεστώτος της ήταν στην αποφοίτηση της κόρης του Ζέιν αλ-Άσαντ στις 30 Ιουνίου, όπου έλαβε πτυχίο στις διεθνείς σχέσεις από το MGIMO, το ελίτ πανεπιστήμιο της Μόσχας που φοιτούν πολλοί από την άρχουσα τάξη της Ρωσίας.
Ο Χαφέζ, ο μεγάλος γιος του Ασαντ, που κάποτε θεωρούνταν πιθανός διάδοχος του Μπασάρ, έχει αποσυρθεί σε μεγάλο βαθμό από τη δημόσια ζωή από τότε που δημοσίευσε ένα βίντεο στο Telegram τον Φεβρουάριο, στο οποίο έδωσε τη δική του εκδοχή για τη φυγή της οικογένειας από τη Δαμασκό, αρνούμενος ότι εγκατέλειψαν τους συμμάχους τους και ισχυριζόμενος ότι ήταν η Μόσχα που τους διέταξε να εγκαταλείψουν τη Συρία. Οι Σύροι εντόπισαν γρήγορα τον Χαφέζ, ο οποίος τράβηξε το βίντεο ενώ περπατούσε στους δρόμους της Μόσχας.
Ο Χαφέζ έχει κλείσει τους περισσότερους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έχει δημιουργήσει νέους με ψευδώνυμο. Τα άλλα παιδιά και η μητέρα τους περνούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους κάνοντας ψώνια, γεμίζοντας το νέο τους σπίτι στη Ρωσία με πολυτελή αγαθά, σύμφωνα με πηγή κοντά στην οικογένεια.
Η Ζέιν αλ Ασαντ αγοράζει τακτικά ρούχα υψηλής ποιότητας, έχει εγγραφεί σε ένα πολυτελές σαλόνι πεντικιούρ και είναι μέλος ενός ελίτ γυμναστηρίου στη Μόσχα, σύμφωνα με διαρρεύσαντα ρωσικά δεδομένα. Τα παιδιά του Άσαντ επισκέπτονται επίσης συχνά τα Ηνωωμένα Αραβικά Εμιράτα, με την Άσμα να τους συνοδεύει στο ταξίδι τους τουλάχιστον μία φορά. Διαρρεύσαντα αρχεία πτήσεων που είδε η Guardian από το 2017 έως το 2023, υποδηλώνουν ότι τα ΗΑΕ είχαν από καιρό γίνει ο αγαπημένος προορισμός της οικογένειας Άσαντ, ακόμη και όταν ήταν στην εξουσία. Ο Καρίμ και ο Χαφέζ πραγματοποίησαν επανειλημμένα ταξίδια μεταξύ Αμπού Ντάμπι, Μόσχας και Συρίας, συμπεριλαμβανομένων πτήσεων τον Νοέμβριο του 2022 και τον Σεπτέμβριο του 2023.
Αρχικά, η οικογένεια Άσαντ ήλπιζε να μετακομίσει από τη Μόσχα στα ΗΑΕ. Τα ΗΑΕ ήταν ένα πολύ πιο οικείο μέρος για αυτούς. Δεν μιλούσαν ρωσικά και δυσκολεύονταν να βρουν τη θέση τους στους ρωσικούς κοινωνικούς κύκλους, σύμφωνα με τον οικογενειακό φίλο. Ωστόσο, η οικογένεια συνειδητοποιεί πλέον ότι η μόνιμη μετεγκατάσταση δεν θα πραγματοποιηθεί για κάποιο διάστημα, καθώς ακόμη και τα ΗΑΕ, που φιλοξενούν πολλούς από τους σκιώδεις ελίτ του κόσμου, δεν αισθάνονται άνετα να φιλοξενήσουν τον Άσσαντ.
Στο μεταξύ καθώς οι αντάρτες κατέλαβαν τη Συρία, κυκλοφόρησαν παντού και οι φωτογραφίες που βρήκαν στα κτήματα του Άσαντ. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλημμύρισαν με εικόνες ενός νεαρού Μπασάρ με εσώρουχα, του Μπασάρ να κολυμπά – πολύ μακριά από την αυταρχική αυτοπροσωπογραφία που κοίταζε τους Σύρους από κάθε γωνιά.
Ήταν η πρώτη ρωγμή στην ατσάλινη εικόνα ενός δικτάτορα, η εξουσία του οποίου, μέχρι πριν από ένα χρόνο, θεωρούνταν απόρθητη. Ωστόσο, οι Σύροι εξακολουθούν να έχουν λίγες πληροφορίες για τον άνθρωπο που επέβλεψε 14 χρόνια σφαγών, με αποτέλεσμα τον θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων Συρίων.