Ο γιατρός, χρονογράφος και επιζώντας από την τρομοκρατική επίθεση στην σατιρική εφημερίδα "Charlie Hebdo”, Patrick Pelloux, 10 χρόνια μετά, θυμάται την τρομοκρατική επίθεση στο Bataclan , τη σφαγή που έζησε σαν επικεφαλής των επειγόντων περιστατικών των Παρισινών νοσοκομείων.
"Πάμε, ξεκινάμε": αυτό ήταν το τελευταίο SMS που έστειλε στις 21:42 πριν μπει ορμητικά στο Μπατακλάν εκείνο το βράδυ της 13ης Νοεμβρίου 2015, ένας από τους τρεις ισλαμιστές που είχαν έρθει στην αίθουσα για να σπείρουν τον θάνατο. Στη σκηνή, οι μουσικοί του συγκροτήματος Eagles of Death Metal έπαιζαν εδώ και σαράντα πέντε λεπτά μπροστά σε περίπου 1.500 θεατές, όταν ακούστηκαν οι πρώτοι πυροβολισμοί. Οι τρομοκράτες είχαν φτάσει με ένα μαύρο ενοικιασμένο Volkswagen Polo με βελγικές πινακίδες και άνοιξαν πρώτα πυρ με ριπές και μετά άρχισαν να πυροβολούν στο μπαλκόνι και στο πάρτερ (είναι ο χώρος όπου στέκονται ή κάθονται οι θεατές πιο κοντά στη σκηνή, συχνά χωρίς καθίσματα) εκεί όπου οι θεατές έχουν τώρα παγιδευτεί.
Η σφαγή σταματά στις 21:56, χάρη στην επέμβαση του Γάλλου επιθεωρητή Guillaume Cardy, σημερινού αρχηγού της RAID (Research, Assistance, Intervention, Dissuasion, ειδικής μονάδας αντιτρομοκρατικής και καταστολής βίας της γαλλικής αστυνομίας) και του οδηγού του, οι οποίοι σκότωσαν έναν από τους τρομοκράτες ενώ αυτός ετοιμαζόταν να πυροβολήσει έναν νεαρό άνδρα από κοντά με το καλάσνικοφ του. Πέφτοντας κάτω, ο "τρελός του δικού του Θεού” ενεργοποίησε την εκρηκτική ζώνη του, ενώ οι δύο σύντροφοί του συνέχισαν να πυροβολούν για ατελείωτα λεπτά, πριν πάρουν ομήρους.
O Patrick Pelloux, Γάλλος γιατρός ειδικός στην ιατρική των επειγόντων περιστατικών και καταστροφών και πρόεδρος του Συλλόγου Νοσοκομειακών Ιατρών Επειγόντων Περιστατικών της Γαλλίας (AMUF) και βοηθός διευθυντής στα επείγοντα του νοσοκομείου Saint-Antoine στο Παρίσι, έζησε εκείνη την τραγική βραδιά στην αίθουσα διαχείρισης των επειγόντων περιστατικών που εργάζονταν, ενώ οι τηλεφωνικές κλήσεις των θυμάτων της τρομοκρατικής επίθεσης έπεφταν "βροχή”.
Ήταν ο ίδιος, που μερικούς μήνες πιο πριν, το πρωί της 11ης Ιανουαρίου το 2015, γλύτωσε κυριολεκτικά "παρά τρίχα” τη "σφαγή” που έγινε στη Γαλλική σατιρική εφημερίδα "Charlie Hebdo” στην οποία εργαζόταν ως χρονογράφος. Που να ήξερε ότι ο καλός του φίλος και σκιτσογράφος της εφημερίδας Charb, που πήγαινε να συναντήσει για να φάνε μαζί, θα ήταν πλέον νεκρός, θύμα της τραγικής τρομοκρατικής επίθεσης.
Η τραγική νύχτα το Bataclan
Ερ: Δέκα χρόνια σήμερα, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου 2015, ποιες είναι οι πιο έντονες αναμνήσεις που κρατάτε από εκείνη την τραγική νύχτα στο Bataclan και από την κινητοποίησή σας ως επικεφαλής γιατρός των επειγόντων περιστατικών στο Παρίσι;
Απ: Πρώτα απ’ όλα, αυτή η επίθεση ήταν απίστευτης βίας, που έγινε από άτομα που είχαν εκπαιδευτεί στρατιωτικά για μεγάλο χρονικό διάστημα, πριν την τελική τρομοκρατική επίθεση. Και αυτό ήταν κάτι που δεν το περιμέναμε καθόλου, γιατί κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει μια τέτοια επίθεση στο Παρίσι. Ιδιαίτερα, αν θέλετε, δεν είχε γίνει ποτέ πριν κάτι τέτοιο και με αυτόν τον τρόπο από την εποχή της απελευθέρωσης του Παρισιού μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό που συνέβη πήρε τεράστιες και τραγικές, διαστάσεις. Σε προσωπικό επίπεδο, η ανάμνησή μου, είναι φυσικά αυτή των θυμάτων, γιατί εκείνη την ώρα, μετά τις 21: 56 που ξεκίνησαν οι πυροβολισμοί, υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που τηλεφωνούσαν στις υπηρεσίες διάσωσης και ήταν εξαιρετικά δύσκολο να τους βοηθήσουμε, γιατί, οι διασώστες δεν μπορούσαν να προχωρήσουν, γιατί (οι τρομοκράτες) πυροβολούσαν από παντού, δεν ξέραμε προς τα πού ακριβώς πήγαιναν, μέσα στην κατάσταση πανικού που επικρατούσε.
Υπήρχαν επίσης και οι παλιότεροι ψευδείς συναγερμοί, δηλαδή οι τηλεφωνικές κλήσεις που γίνονταν σαν "false alarm” στο Παρίσι. Κι αυτό έκανε ακόμα δυσκολότερη τη δουλειά μας. Και έτσι έγινε η σφαγή στο Bataclan. Εκείνη τη βραδιά, ήταν πολύ δύσκολο, να μπει κάποιος από τις Πρώτες Βοήθειες μέσα. Πολλοί διασώστες και γιατροί μπήκαν μέσα από μόνοι τους, με δική τους πρωτοβουλία, αφού όλοι στο Παρίσι, μόλις το έμαθαν άρχισαν να τρέχουν προς το Bataclan. Και αυτό που ήταν πιο δύσκολο, το ξέρετε, ήταν το να ακούς τα κινητά τηλέφωνα να χτυπούν πάνω στα πτώματα. Γιατί κι αυτό αποτέλεσε μέρος της πραγματικότητας. Οι άνθρωποι έψαχναν ο ένας τον άλλον τηλεφωνικά και παρότι ο άλλος ήταν νεκρός, το τηλέφωνο συνέχισε να χτυπά. Το οποίο ήταν φριχτό. Αυτό που μας τρέλαινε όλους, ήταν αυτή η υπερβολική βία που σκότωσε αθώους. Μιλάμε για τρομακτική βία.
Ερ: Ποια ήταν η αντίδραση σας, μέσα σε αυτήν την τραγική λοιπόν, βραδιά;
Απ: Αυτό που ήταν θετικό, ήταν η κινητοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, από τους νοσοκόμους και τους γιατρούς, μέχρι τους αστυνόμους και πυροσβέστες. Η αντίδραση τους ήταν άμεση. Κινητοποιήθηκαν όλοι, φαντάσου ότι σχεδόν 80 χειρουργεία άνοιξαν σε λιγότερο από 2 ώρες με όλες τις ομάδες που τα στελεχώνουν σε πλήρη ετοιμότητα. Αυτό που ήταν προς τιμήν του προσωπικού των νοσοκομείων, είναι ότι επέστρεψαν αυθόρμητα, εθελοντικά, στη δουλειά τους. Δεν χρειάστηκε να τους τηλεφωνήσουμε για να τους ζητήσουμε να έρθουν. Όλοι ήρθαν αμέσως να βοηθήσουν. Ήταν απίστευτο και υπέροχο μαζί.
Ερ: Σε μια παλιότερη συνέντευξη μου περιγράψατε τις κλήσεις που έγιναν εκείνη τη νύχτα από το Bataclan στα επείγοντα. Μπορείτε να μου περιγράψετε αυτήν την εμπειρία λίγο πιο συγκεκριμένα;
Απ: Ήταν πολύ δύσκολο και ταυτόχρονα, ενδιαφέρον, που μου το αναφέρετε, γιατί δέκα χρόνια μετά, ξέρω ότι θυμάμαι ακόμα αυτές τις κλήσεις με ανθρώπους που ζητούσαν βοήθεια. Δεν μπορούσαμε να τους βοηθήσουμε. Κάποιοι ήταν κρυμμένοι, σε ψευδοοροφές, σε γωνιές. Ήταν εξαιρετικά δύσκολο και βίαιο να ακούς τις ριπές των πυροβόλων ενώ σε καλούσε κάποιος τραυματίας σερνόμενος ανάμεσα σε πτώματα. Και εγώ ήμουν στον συντονισμό των διασωστικών επιχειρήσεων στο τηλέφωνο και υπήρχε μια είδους, πώς να το πω, αίσθησης αδυναμίας να τους βοηθήσω μέσω τηλεφώνου. Αυτό είναι το όριο της απάντησης στις κλήσεις μέσω τηλεφώνου.
Υπάρχει ένα όριο. Δεν μπορούμε. Δεν μπορούμε να δράσουμε περισσότερο. Πρέπει να πάμε εκεί. Και ήταν εξαιρετικά δύσκολο, γιατί μετά, ειδικά στο Bataclan, έπρεπε να περιμένουμε η αστυνομία να μας επιτρέψει να παρέμβουμε.
Ερ: Είχατε ήδη ζήσει το δράμα του Charlie Hebdo πριν από λίγους μήνες. Πώς βρίσκετε τη δύναμη να συνεχίσετε να παρεμβαίνετε μετά από αυτά τα δύο διαδοχικά τραύματα;
Απ: Αυτό αποτελεί μέρος του επαγγέλματος μου. Να ζω με τον πόνο. Και να τον συνηθίζω, χωρίς να σημαίνει ότι τον ξεπέρασα.
Ερ: Αλλά εσείς, εκείνη την εποχή, βρισκόσασταν λίγα μέτρα μακριά από τα γεγονότα της τρομοκρατικής επίθεσης στο Charlie Hebdo;
Απ: Ναι ισχύει. Έγινε λίγο πριν φτάσω στα γραφεία του Charlie Hebdo. Ηταν μια πολύ ενωμένη ομάδα αυτή του Charlie Hebdo, που δούλευα ως χρονογράφος. Όλοι δολοφονήθηκαν με τερατώδη τρόπο.(σ.σ. Στο Γαλλικό Vanity Fair είχε πει για τον φίλο του Charb "Δεν μπορώ πια να κοιτάζω τα κείμενά μου χωρίς τα σχέδιά του, έγραψε. Χάθηκα, η σκιά μου, χάθηκε το φως μου”).
Πρέπει όμως να συνεχίσουμε να προχωράμε. Δηλαδή, στην πραγματικότητα, δεν μπορείτε να αλλάξετε την ζωή σας εξαιτίας μιας τρομοκρατικής επίθεσης, αλλιώς οι "κακοί” κερδίζουν, γιατί πετυχαίνουν αυτό που θέλουν: να μας τρομάξουν. Πρέπει να συνεχίσουμε, πρέπει να συνεχίσουμε και να αγωνιζόμαστε. Και ακριβώς, να κάνουμε το καλύτερο για τις μελλοντικές γενιές.
Ερ: Πως ζείτε σήμερα το πένθος;
Απ: Δεν είμαι θρησκευόμενος, αλλά πιστεύω στις δυνάμεις του πνεύματος. Δηλαδή, στην πραγματικότητα, πιστεύω ότι υπάρχει κάτι που κάνει να είμαστε συνδεδεμένοι με ανθρώπους, με δυνάμεις, με ηθικές, της μνήμης, αλλά και ανθρώπινες ενέργειες. Πιστεύω πολύ σε αυτό.
Ερ: Η Γαλλία, πώς έχει αλλάξει μετά από αυτές τις τρομοκρατικές επιθέσεις; Η κοινωνία, τα νοσοκομεία, ο τρόπος με τον οποίο μιλάμε για τον τρομοκρατία, όλα.
Απ: Η κατάσταση της Γαλλίας είναι καταστροφική. Είναι μια χώρα που δεν ξέρει πια πού βρίσκεται. Βρισκόμαστε σε μια δραματικά μεγάλη κρίση. Για πολλά πράγματα. Στην Γαλλία, οι δισεκατομμυριούχοι κάνουν πολιτική, βλέπετε, το 95% των μέσων ενημέρωσης στη Γαλλία ανήκουν σε πέντε δισεκατομμυριούχους. Αυτό δεν έχει ξανασυμβεί. Ο δημοσιογραφικός κλάδος στη Γαλλία δεν υπάρχει πια. Αυτό που συνέβη κατά τη διάρκεια των τρομοκρατικών επιθέσεων του 2015, στην πραγματικότητα, είναι κάτι που κατάλαβα πρόσφατα, ότι εξυπηρέτησε, στην πραγματικότητα, τον σιωνισμό και εξυπηρέτησε την ισλαμοφοβία και τον πόλεμο εναντίον του Ισλάμ. Το οποίο είναι ένα λάθος. Τίποτα δεν μπορεί να σε ηρεμήσει στη Γαλλία. Είμαι αναστατωμένος και πολύ λυπημένος για την εξέλιξη της χώρας μου σήμερα, η οποία δεν έχει πια τον ηγετικό ρόλο που είχε κάποτε σε πολιτικό, οικονομικό και διεθνές επίπεδο.
Και πρέπει να γνωρίζετε ότι η χρήση του όρου "τρομοκράτης” σήμερα, παραπέμπει στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής στη Γαλλία. Αυτοί που ονομάζονταν τότε τρομοκράτες, έγιναν αντιστασιακοί μετά την απελευθέρωση, το 1944. Έτσι δεν ονομάζουν σήμερα τους Παλαιστινίους;
Ερ: Ποιο είναι το μήνυμα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Charlie Hebdo και στο Bataclan για τις νεότερες γενιές στην Ελλάδα;
Απ: Είναι πολύ ευγενικό που μου το λέτε. Είναι τιμή μου. Δεν ξέρω ποιος είμαι, για να δώσω ένα μήνυμα στους νέους, αλλά εγώ θα ήθελα να τους πω να αποφεύγουν τα κοινωνικά δίκτυα, να επικεντρώνονται στη μάθηση της ιστορίας, στην ανάλυση της, να διαβάζουν βιβλία, να ξεχνούν τα κοινωνικά δίκτυα και να καλλιεργούν την έννοια του διεθνισμού, της ειρήνης και της μη βίας.
Πιστεύω ότι με αυτό και μόνο, μπορούν να μείνουν απασχολημένοι για όλη τους τη ζωή και να χτίσουμε κάτι στη ζωή τους. Και είναι με αυτήν την διεθνή σκέψη που υποστηρίζεται η ιδέα της ίδιας της Ευρώπης, που πρέπει να πολεμήσει όλες τις μορφές φασισμού.