Σκληρά και εξευτελιστικά βασανιστήρια υφίστανται οι Ρώσοι στρατιώτες που δεν θέλουν πια να πολεμούν εναντίον της Ουκρανίας, όπως αποκαλύπτει το CNN.
Σε βίντεο που έρχονται στο φως της δημοσιότητας, ένας Ρώσος στρατιώτης φαίνεται να είναι δεμένος σε ένα δέντρο και να εγκαταλείπεται στην τύχη του - πιθανώς στο θάνατο.
Οι Ρώσοι στρατιώτες αποκαλούν την πρακτική αυτή "θυσία στην Μπάμπα Γιάγκα", μια τρομερή μάγισσα από τη σλαβική λαογραφία που γευματίζει με τα θύματά της.
Σε μια ραδιοφωνική υποκλοπή, που αποκαλύπτει το CNN, ακούγεται καθαρά ένας Ρώσος διοικητής να διατάζει έναν υφιστάμενο να δεθεί με αυτόν τον τρόπο ως τιμωρία για λιποταξία.
Η εντολή δίνεται δύο φορές: "Κρύψτε τον κάπου και στη συνέχεια βγάλτε τον έξω και δέστε τον σε ένα δέντρο... μέσα στην επόμενη μισή ώρα".
Ένας Ουκρανός διοικητής τάγματος drone λέει ότι το έχει παρατηρήσει να συμβαίνει δύο φορές και το έχει ακούσει να συμβαίνει περισσότερες σε υποκλοπές.
"Κάθε μεγάλο ουκρανικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος το αποκαλούν Baba Yaga. Διαδίδει τρομερό πανικό σε αυτούς τους κατεστραμμένους ανθρώπους. Γι' αυτούς, είναι κάποιο είδος τρομακτικού μύθου που πετάει και σκοτώνει τους πάντες", δήλωσε στο CNN ο διοικητής.
Καθώς οι δυνάμεις της Ρωσίας σημειώνουν αργή αλλά σταθερή πρόοδο στο εσωτερικό της Ουκρανίας, τα βίντεο δίνουν μια ζοφερή εικόνα της πραγματικότητας μέσα στο στρατό του Πούτιν.
Στο βίντεο, που προφανώς γυρίστηκε τον περασμένο χειμώνα, ο άνδρας εμφανίζεται σε κοντινό πλάνο, δεμένος σε ένα δέντρο. Λέει ότι είναι από το Καμένσκ-Ουράλσκι, μια πόλη στο κέντρο της Ρωσίας, στην ανατολική πλευρά των Ουραλίων Ορέων.
Εξηγεί ότι εγκατέλειψε τη θέση του αφού τρόμαξε από ένα ουκρανικό drone που πετούσε από πάνω του. Ένας συνάδελφος στρατιώτης που τον πρόλαβε τότε του έκανε μια προσφορά, λέει.
"Άσε με να σε κάνω "300” για να αποσυρθείς", είχε πει ο στρατιώτης, χρησιμοποιώντας έναν όρο που υποδηλώνει έναν τραυματισμένο στρατιώτη του ρωσικού στρατού.
Στη συνέχεια ήρθε το αντάλλαγμα. "Αν με πυροβολήσεις, θα σε πυροβολήσω κι εγώ".
Ο άνδρας λέει στην κάμερα ότι αρνήθηκε, αλλά ότι ο άλλος στρατιώτης τον πυροβόλησε ούτως ή άλλως, καθιστώντας τον εύκολη αιχμαλωσία από άνδρες της μονάδας του. Με ένα χοντρό καλώδιο τον δένει στο δέντρο, κοιτάζει νευρικά προς τον ουρανό, καθώς μια φωνή πίσω από την κάμερα τού λέει ότι έρχεται ένα drone.
"Αν έρθει το drone, θα ρίξει τα πάντα πάνω σου". Το βίντεο τελειώνει εκεί. Η τύχη του στρατιώτη, άγνωστη.
"Όλοι θα είναι νεκροί σε μία εβδομάδα"
"Η βία είναι αυτό που κρατά τον ρωσικό στρατό ενωμένο", λέει ο Γκριγκόρι Σβερντλίν, ιδρυτής της οργάνωσης Get Lost, που βοηθά Ρώσους να λιποτακτήσουν ή να αποφύγουν τη στράτευση.
Η Get Lost, που λειτουργεί από την Ισπανία, έχει βοηθήσει περίπου 1.700 λιποτάκτες. Ο ίδιος εκτιμά ότι οι συνολικές λιποταξίες φτάνουν τις δεκάδες χιλιάδες. Το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW) επικαλείται διαρροή στοιχείων από το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας, που αναφέρουν έως και 50.000 περιπτώσεις.
Αρκετοί λιποτακτούν πριν αναπτυχθούν και παραπονιούνται για εκπαίδευση μόλις 1-3 εβδομάδων. Πολλοί που εγκαταλείπουν κατά τη διάρκεια αποστολής περιγράφουν πλήρη απάθεια: "Οι αξιωματικοί νοιάζονται περισσότερο για ένα χαμένο τανκ παρά για 10 ή 20 ανθρώπους".
Η ποινή για λιποταξία μπορεί να φτάσει τα 15 χρόνια φυλάκισης. Ωστόσο, τα ανεπίσημα βασανιστήρια και τιμωρίες είναι συχνά, όπως φαίνεται στα βίντεο, σύμφωνα με το CNN.
Σε ένα, τρεις άνδρες ημίγυμνοι βρίσκονται κλειδωμένοι σε μεταλλική δεξαμενή. Ο κάμεραμαν λέει: "Ώρα να ταΐσουμε τα ζώα! Αυτούς που προσπάθησαν να την κοπανήσουν!".
Σε άλλο βίντεο, στρατιώτης δένεται με ζώνη σε τζιπ και σύρεται στο έδαφος -η τιμωρία αυτή αποκαλείται "καρουζέλ".
Σε άλλο, άνδρας είναι δεμένος σε δέντρο με σκουριασμένο κουβά στο κεφάλι. Όταν ο κουβάς αφαιρείται, τον κλωτσούν και ουρούν πάνω του.
Το CNN ζήτησε σχόλιο από το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας για τα βίντεο, αλλά δεν έλαβε απάντηση.
Εκτιμήσεις δυτικών κυβερνήσεων ανεβάζουν τον αριθμό των Ρώσων νεκρών ή τραυματιών από το 2022 στο ένα εκατομμύριο. Ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ δήλωσε πρόσφατα ότι μόνο το 2025 σκοτώθηκαν 100.000 Ρώσοι στρατιώτες.
Παρότι και η Ουκρανία έχει προβλήματα με το ηθικό των στρατιωτών, αυτό που διακρίνει τον ρωσικό στρατό είναι η απουσία πίστης στον σκοπό.
"Οι περισσότεροι μας λένε: ‘Δεν θέλω να πεθάνω εδώ’, αλλά οι πιο συχνές λέξεις είναι: ‘Δεν είναι δικός μου πόλεμος… δεν καταλαβαίνω τι κάνουμε εδώ’", λέει ο Σβερντλίν.
Απεγνωσμένες εκκλήσεις προς τον Πούτιν
Η Ρωσία δεν μιλάει δημόσια για λιποταξίες, όμως τα κανάλια στο Telegram αποκαλύπτουν τις βαθιές ανησυχίες και την απόγνωση των στρατιωτών και των οικογενειών τους.
Σε βίντεο που δημοσιεύτηκε, ο Γιούρι Ντουριαγκίν απευθύνει έκκληση στον Πούτιν, λέγοντας πως πολεμούσε στο Ντονέτσκ με κακό εξοπλισμό και χωρίς πυρομαχικά, και ότι επέζησαν μόλις 32 από την αρχική μονάδα των περίπου 150 ανδρών.
Αναφέρει πως πληρώθηκε λιγότερο από το 20% του μισθού του και ότι οι διοικητές τού είπαν να μη διαμαρτυρηθεί γιατί "δεν θα αλλάξει τίποτα". Προσθέτει πως, όταν σκοτώνονται στρατιώτες, τα περιστατικά συχνά συγκαλύπτονται για να μην αποδοθούν αποζημιώσεις:
"Είδα συντρόφους μου να πεθαίνουν μπροστά μου. Οι γονείς τους ρωτούσαν και τους έλεγαν ότι "αγνοούνται”." Καταγγέλλει ακόμη ότι διοικητής "εκτέλεσε στρατιώτες επειδή αρνήθηκαν να επιτεθούν σε πολυβόλο".