"Αναμνήσεις. Η ζωή μου στην πολιτική"! Αυτός είναι ο τίτλος του αυτοβιογραφικού βιβλίου του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που κυκλοφορεί αύριο στη Γερμανία. Των απομνημονευμάτων του σκληρού πρώην υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας, που συνδέθηκε με τη δύσκολη εποχή του ΔΝΤ στη χώρα μας και της δημοσιονομικής κρίσης. Τα απομνημονεύματα λοιπόν του Σόιμπλε- ο οποίος πέθανε τον Ιανουάριο που μας πέρασε- δεν θα μπορούσαν να μην έχουν και μπόλικη Ελλάδα μέσα. Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν όλοι οι πρωταγωνιστές της δημοσιονομικής κρίσης στη χώρα μας. Μην λησμονεί κανείς πως είχε επαφές και συναντήσεις με Έλληνες υπουργούς και πρωθυπουργούς: Παπανδρέου, Παπακωνσταντίνου, Βενιζέλος, Σαμαράς, Τσίπρας, Βαρουφάκης και Τσακαλώτος είναι ορισμένα από τα πρόσωπα στα απομνημονεύματα "Αναμνήσεις. Η ζωή μου στην πολιτική".
Η "Καθημερινή" εξασφάλισε τα αποκλειστικά δικαιώματα αναδημοσίευσης αποσπασμάτων του στα ελληνικά των απομνημονευμάτων του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε…
"Οι εξελίξεις στην Ελλάδα με έφερναν υπερβολικά γρήγορα στο γραφείο, με αποτέλεσμα να διακόπτω συστηματικά τη διαδικασία αποκατάστασης της υγείας μου", αφηγείται αφού εξιστορεί πως στο Eurogroup που συζητήθηκε το πρώτο πακέτο στήριξης στην Ελλάδα ήταν άρρωστος με ορό. "Δεκαέξι ώρες μεταξύ γραφείου, συνεδριάσεων, αεροπλάνων και αιθουσών εκδηλώσεων με υποχρέωναν διαρκώς να κάθομαι, το οποίο από μόνο του είναι κουραστικό, αλλά αποτελεί δηλητήριο για έναν άνθρωπο καθηλωμένο σε αναπηρικό καροτσάκι".
Διαβάστε Επίσης
"Έγινα αποδιοπομπαίος τράγος αλλά δεν με πείραξε"
Στην κριτική του για το "σύνηθες blame game που τόσο επιτυχημένα ήξεραν να παίζουν οι Ελληνες", θέτει το ερώτημα "σε ποιον αρέσει να παραδέχεται ότι έζησε πάνω από τις δυνάμεις του;". Επισημαίνει ωστόσο πως το βιβλίο του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιώργου Παπακωνσταντίνου "Game Over" αποτελεί μια "αμείλικτη αυτοκριτική για τον τρόπο που η ελληνική κυβέρνηση εξασφάλισε την ένταξη στο ευρώ".
"Το γεγονός ότι έγινα αποδιοπομπαίος τράγος δεν με πείραξε, αυτό πρέπει κανείς στην πολιτική να το αντέχει, ακόμη και άκομψους παραλληλισμούς με τους ναζί που αντλούνταν από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Στο μίσος των social media υπήρχε ως αντίβαρο μια πλημμυρίδα αποδοχής και υποστήριξης μέσω επιστολών και emails. Η εκστρατεία δυσφήμησης έπιασε ωστόσο ασυγχώρητο πάτο την άνοιξη του 2017, όταν μια εξτρεμιστική οργάνωση επιτέθηκε με παγιδευμένα πακέτα στον τότε μεταβατικό πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο και στο γραφείο του ΔΝΤ στο Παρίσι, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό μιας υπαλλήλου. Μια βόμβα που εστάλη σε μένα εντοπίστηκε εγκαίρως στο σημείο διαλογής του υπουργείου και απενεργοποιήθηκε".
Το δείπνο με τον Βενιζέλο
Ο Σόιμπλε αφηγείται την πρώτη του συνάντηση με τον Ευάγγελο Βενιζέλο ως υπουργό Οικονομικών τον Ιούνιο του 2011: "Τον κάλεσα στο Βερολίνο, όχι στο υπουργείο, αλλά σε μια χαλαρή ατμόσφαιρα και ως ένδειξη εκτίμησης στο βραβευμένο εστιατόριο (σ.σ. με δύο αστέρια Μισελέν) του Τιμ Ράουε, για να του εκθέσω τις αμφιβολίες μου… Αυτό που του είπα φάνηκε να του κόβει την όρεξη. Δεν έφαγε σχεδόν τίποτα όταν του εξήγησα τη στάση μου σε αμφότερες τις εναλλακτικές σκέψεις. Αρχικά τον ρώτησα ωμά αν θα είχε νόημα να ανατεθεί η εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος στην Κομισιόν στις Βρυξέλλες, ώστε να μην απαιτούνται κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες για την υλοποίηση των μέτρων. Ηταν μια πρόταση που ήξερα ότι θα είχε βαθιές συνέπειες στην κυριαρχία της Ελλάδας και την οποία απέρριψε κατηγορηματικά ο Βενιζέλος, ο οποίος μάλλον θα ήθελε ο ίδιος να γίνει πρωθυπουργός. Αποσαφήνισε ότι η Ελλάδα θέλει να παραμείνει πάση θυσία στην Ευρωζώνη. Εχει όμως την περηφάνια της και γι’ αυτό δεν θα ήθελε ποτέ να εκχωρήσει κομμάτια της εθνικής της κυριαρχίας σε έναν ευρωπαϊκό θεσμό. Αφού αρνήθηκε και την προσωρινή έξοδο από τη νομισματική ένωση, δηλαδή το τάιμ άουτ που πρότεινα, στη διάρκεια του οποίου θα υποστηριζόταν γενναιόδωρα από την Ε.Ε., έμεινε μόνο ο δύσκολος δρόμος των μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο των προγραμμάτων βοήθειας. Ετσι θα υποβάλλαμε τους Ελληνες σε πολλές δοκιμασίες και εκείνοι με τη σειρά τους θα έπρεπε να προβούν σε μια μεγάλη εσωτερική υποτίμηση, που συνεπαγόταν κοινωνικές δυσκολίες για την επίτευξη της δημοσιονομικής εξυγίανσης, τη συρρίκνωση του δημοσίου τομέα και την ευελιξία της αγοράς, μια μακρά, επώδυνη διαδικασία. Αυτή όμως ήταν απόφαση των Ελλήνων, όχι άλλων Ευρωπαίων. Θεωρούσα ορισμένες από τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες των Ελλήνων με ριζικές παρεμβάσεις όχι απλώς απαραίτητες, αλλά ειλικρινά θαύμασα την εφαρμογή τους".
Το "κούρεμα" του ελληνικού χρέους
Στο κεφάλαιο για το "κούρεμα" του ελληνικού χρέους περιγράφει την έντονη συνομιλία του με τον Νικολά Σαρκοζί, μετά την αδυναμία της Μέρκελ να καταλήξει σε συμφωνία με τον Γάλλο πρόεδρο για το θέμα. "Για το ύψος του κουρέματος, Μέρκελ και Σαρκοζί διαπραγματεύονταν προσωπικά με τον Γιόζεφ Ακερμαν ως εκπρόσωπο της Διεθνούς Ενωσης Τραπεζών, μια όχι ιδιαίτερα έξυπνη κίνηση στρατηγικής. Οπως και άλλοι εκπρόσωποι των μεγάλων γερμανικών τραπεζών, ο Ακερμαν ήταν της άποψης ότι το πρόβλημα μπορούσε να λυθεί με περιθωριακή συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Οταν με ενημέρωσαν ότι η συμφωνία που επετεύχθη ήταν για τους ιδιώτες πιστωτές κάτι παραπάνω από 20%, είπα αυθόρμητα ότι οτιδήποτε κάτω από 50% είναι εκτός συζήτησης… Στο τέλος έγινε 53% και σε αντίθεση με όσα είχαν προβλεφθεί, ο κόσμος δεν καταστράφηκε. Το κούρεμα σήμαινε πράγματι για τους πιστωτές απώλειες πολλών δισεκατομμυρίων, μια ιστορική εξέλιξη την οποία τείνουν ευχαρίστως να ξεχάσουν οι επικριτές της πολιτικής μου έναντι της Ελλάδας. Εξυπνοι επενδυτές, ορισμένοι εκ των οποίων είχαν εξασφαλίσει τα χαρτιά τους σε χαμηλότερες τιμές, απεκόμισαν σημαντικά κέρδη σε πολλές περιπτώσεις. Η σχέση μου με τον Ακερμαν, ο οποίος κατήγγειλε το "αμάρτημα” δημοσίως και του οποίου ο ρόλος ως πιστωτή και συμβούλου των ελληνικών κυβερνήσεων ουδέποτε μου άρεσε, παρέμεινε έκτοτε κάθε άλλο παρά φιλική".
Για τη δεύτερη θητεία του στο υπουργείο Οικονομικών και την μεταρρυθμιστική κόπωση της Ελλάδας, ο Σόιμπλε αφηγείται: "Οι αυξανόμενες διαμαρτυρίες στην ελληνική κοινωνία, οι οποίες στρέφονταν κυρίως κατά της τρόικας, έδειχναν τα προβλήματα για τα οποία είχα επανειλημμένως προειδοποιήσει τους Ελληνες συναδέλφους μου των Οικονομικών. Το 2014 επαληθεύτηκε η προφητεία μου ότι μακροπρόθεσμα θα ήταν δύσκολο να αντέξει κανείς πολιτικά τις απαραίτητες περικοπές. Ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος όταν ήταν στην αντιπολίτευση είχε πολεμήσει σθεναρά τη λιτότητα και τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, επιδόθηκε ως πρωθυπουργός σε μια εντυπωσιακά αποφασιστική πορεία εξυγίανσης. Στη διάρκεια της χρονιάς εκείνης όμως τον εγκατέλειψαν οι δυνάμεις του και η κυβέρνησή του δεν ήταν πλέον σε θέση να καταβάλει περαιτέρω μεταρρυθμιστικές προσπάθειες. Στο Βερολίνο, στη διάρκεια συνεδρίου εξήγησε ότι όπως σε μια δύσκολη ορειβασία χρειάζεται κι εκείνος ένα διάλειμμα για να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο ετοιμότητας του ελληνικού λαού".
Διαβάστε Επίσης
Πώς γνώρισε τον Αλέξη Τσίπρα
"Τον Τσίπρα τον είχα γνωρίσει ήδη από το 2013 ως ηγέτη της αντιπολίτευσης. Με ενδιέφερε αυτός ο άνθρωπος ενός ανερχόμενου κινήματος που έπνεε τα μένεα κατά της ευρωπαϊκής πολιτικής. Πώς πίστευε ότι μπορούσε να επιλύσει την κρίση; Αν και ουδείς ήθελε να τον υποδεχθεί εκείνη την εποχή στο Βερολίνο, εγώ τον κάλεσα στο υπουργείο Οικονομικών για να ανταλλάξουμε απόψεις. Σε μια συνομιλία που διήρκεσε μία ώρα επιχείρησε να μου αναλύσει πως η πολιτική λιτότητας ήταν λάθος, μου εξήγησε με αφοπλιστική αμεσότητα ότι θα υποσχεθεί στη διάρκεια της επικείμενης προεκλογικής εκστρατείας πως θα κρατήσει τη χώρα στο ευρώ πάση θυσία, χωρίς όμως, όταν γίνει πρωθυπουργός, να αποδέχεται την αιρεσιμότητα, δηλαδή οποιοδήποτε πρόγραμμα. Του απάντησα με την ίδια αμεσότητα πως του εύχομαι να μην κερδίσει τις εκλογές για το καλό του, επειδή η υπόσχεση που θα του εξασφαλίσει εκλογική επιτυχία δεν μπορεί να τηρηθεί με κανέναν τρόπο.
Η Ελλάδα δεν μπορούσε να παραμείνει μέλος της Ευρωζώνης χωρίς τις απαραίτητες υποχρεώσεις. Αυτό το ήξερε και ο Τσίπρας. Η απάντησή μου όμως δεν τον εντυπωσίασε. Από αυτή τη συζήτηση μου εντυπώθηκε όμως η αδίστακτη πρόθεσή του να προωθήσει μια στάση όσο αδύναμη κι αν ήταν". Από τότε συνειδητοποίησε ότι δύσκολα θα έβρισκε πεδίο συμβιβασμού με τον τέως πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και πως η κρίση θα επέστρεφε ως "φάρσα".
Επεισόδιο με τον Βαρουφάκη
Στην αυτοβιογραφία του ο Σόιμπλε αφιερώνει ξεχωριστό κεφάλαιο στον Γιάνη Βαρουφάκη: "Αυτή την κρίση προκάλεσε σε μεγάλο βαθμό ο άνθρωπος ο οποίος κατά την κυβερνητική αλλαγή ανέλαβε ως υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας να υλοποιήσει το σχέδιο. Ο Γιάνης Βαρουφάκης ήταν οικονομολόγος γνωστός για την ειδίκευσή του στον τομέα της θεωρίας των παιγνίων, ωστόσο τους όρους του παιχνιδιού δεν τους καταλάβαινε ή τους αγνοούσε συνειδητά. Η πρώτη του εμφάνιση στο Eurogroup, κατά την οποία εν είδει πανεπιστημιακής διάλεξης μάς εξήγησε πόσο ανίδεοι είμαστε όλοι, διέλυσε εξαρχής οποιαδήποτε καλή διάθεση και αποδείχθηκε καταστροφική για την περαιτέρω συνεργασία. Οι προκλητικές απόψεις και οι εσκεμμένα αντισυμβατικοί του τρόποι πήγαιναν χέρι χέρι στην περίπτωση του Βαρουφάκη. Αποκήρυξε την προηγούμενη πολιτική ως ένα συνδυασμό "τοξικών λαθών” και της είχε ήδη δείξει το μεσαίο του δάχτυλο δημοσίως – ένας υπουργός με αέρα ποπ σταρ που με άφηνε παγερά αδιάφορο. Τα έβρισκα όλα αυτά σαχλά, σε μεγάλη απόσταση από τη σοβαρότητα του κύκλου των υπουργών Οικονομικών και την ένταση που απαιτούσε η περίσταση. Ούτε ήθελα να ανταγωνιστώ με την αναμφισβήτητη δυναμική του αστέρα που ενθουσίαζε τους επαγγελματίες των μίντια, ειδικά στη Γερμανία, ούτε όμως ήθελα να υποχωρήσω στην αέναη παρουσία του στα μίντια. Από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους ομολόγους του, ήμουν επιδεικτικά ο τελευταίος που επισκέφθηκε.
Οταν τελικά ήρθε στο Βερολίνο, με συμβούλευσαν οι συνεργάτες μου να αποφύγω μια κοινή δημόσια εμφάνιση εξαιτίας των χιλιοτραγουδισμένων επικοινωνιακών ικανοτήτων του. Εγώ όμως επέμεινα στο συνηθισμένο πρωτόκολλο των επισκέψεων, δηλαδή μπροστά στη σημαία και με συνέντευξη Τύπου. Ο Βαρουφάκης εμφανίστηκε συνοδευόμενος από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο. Οταν ο Βαρουφάκης μου εξήγησε διεξοδικά ότι στην κυβέρνησή του, με εξαίρεση τον ίδιο, ήταν όλοι άσχετοι και τόνισε μάλιστα πως ο ίδιος δεν είναι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ, παρενέβη ο Τσακαλώτος και είπε "εγώ ξέρω”. Αυτό με έκανε να αντιδράσω λέγοντας ότι προφανώς εκείνος είναι ο επιβλέπων. Από αυτή την ανταλλαγή απόψεων αυτό που μου έμεινε, και θα μπορούσε να είναι κι ένα συμπέρασμα για τη σύντομη θητεία του Βαρουφάκη, είναι "συμφωνούμε πως διαφωνούμε”. Αν και ο Βαρουφάκης, ο οποίος ήθελε πάντα να έχει την τελευταία λέξη, προσέθεσε στην κοινή συνέντευξη Τύπου ότι ούτε καν σε αυτό συμφωνούμε. Επειδή μιλούσαμε όλοι ως υπουργοί Οικονομικών στα αγγλικά, προσφωνούσαμε ο ένας τον άλλον με το μικρό μας όνομα, αλλά δεν επέτρεπα στον εαυτό μου να τυφλωθεί από τα κοπλιμέντα του. Ο Βαρουφάκης αρεσκόταν να διεκδικεί την εύνοια με υπερβολικές φιλικότητες, ενώ την ίδια ακριβώς στιγμή, αναπαράγοντας περίπου χοντροκομμένες θεωρίες συνωμοσίας, ψιθύριζε για τις "σκοτεινές δυνάμεις” που θέλουν να υπονομεύσουν τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα".
"Καλώς ήρθες στην πραγματικότητα, σκέφθηκα σιωπηρά μέσα μου όταν παραπονέθηκε δημοσίως ο Βαρουφάκης ότι δεν του δόθηκε χρόνος για ενημέρωση, αλλά ότι με το πιστόλι στον κρόταφο έτρεχε από συνεδρίαση σε συνεδρίαση έπειτα από άγρυπνες νύχτες. Το πιο μελανό στιγμιότυπο στο Eurogroup έγινε γνωστό τον Ιούνιο, όταν μάθαμε ότι ο Βαρουφάκης ηχογραφούσε κρυφά τις διαπραγματεύσεις μας για να δημοσιοποιήσει αντίγραφα αυτών. Μένει ανοιχτό τι ήταν πιο εξοργιστικό: η διάρρηξη της εμπιστοσύνης αυτή καθεαυτήν ή η ερμηνεία ότι είχε "ηθικό καθήκον” επειδή στη συνέχεια έπρεπε να λογοδοτήσει στο Κοινοβούλιο και τα μίντια. Πάντως, συγκριτικά με άλλους συναδέλφους μου θύμωσα λιγότερο επειδή στην τελική έχω διαπραγματευθεί και με υπουργούς του SED (σ.σ. το κομμουνιστικό κόμμα της Ανατολικής Γερμανίας), είχα δηλαδή μεγάλο πλούτο εμπειριών από αυτή την άποψη.
Αν και ο Βαρουφάκης υπέθετε ότι θα μπορούσε έως το τέλος να μας πείσει με ατέρμονες διαλέξεις ότι δεν είχαμε άλλη επιλογή από να αποδεχθούμε ένα νέο κούρεμα, ακόμη και ο Σαπέν, ο οποίος ως Γάλλος ήταν παραδοσιακά εγγύτερα στους Ελληνες, εξάρτησε την αλληλεγγύη από μια υπεύθυνη συμπεριφορά. Ο Βαρουφάκης δεν το κατάλαβε και κατάφερε να στρέψει ακόμη και τον πλέον καλοπροαίρετο συνάδελφό του εναντίον του". Ειδικά οι εκπρόσωποι της ανατολικής Ευρώπης εμφανίζονταν αγανακτισμένοι από τη στάση του Ελληνα υπουργού. "”Σταμάτα, Γιάνη”! Ακούω ακόμη τη φωνή ενός στ’ αυτιά μου. "Δεν αντέχω άλλο. Κλαίγεσαι για τις κοινωνικές παροχές που πρέπει να περικόψεις. Οι συντάξεις σας είναι διπλάσιες από τις δικές μας. Κι εγώ πρέπει να εξηγήσω στον λαό μου ότι διακινδυνεύουμε εξαιτίας σας”".
Ο Σόιμπλε αναφέρει μάλιστα την ατάκα της Γερούν Ντάισελμπλουμ, πρώην επικεφαλής του Eurogroup, για τον Βαρουφάκη: "Ποτέ ένας υπουργός Οικονομικών δεν προκάλεσε τόσο μεγάλη ζημιά στη χώρα του σε τόσο σύντομο διάστημα".
Διαβάστε Επίσης
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Εφιάλτης για τους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων: Πώς οι διαρρήκτες κλέβουν το όχημα σε λίγα δευτερόλεπτα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/crop/both/files/articles/6/article_190519/ragdaia-auksanontai-oi-klopes-autokinitwn-xwris-kleidi_2.w_hr.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Νέα ρωσική επιδρομή στο Κίεβο: Τουλάχιστον δύο νεκροί σε χτυπήματα κατά πολυκατοικιών [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/d6/d6df4d5276944b2c804d472efd5ad31b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
