Τζόρτζιο Αρμάνι: O επαναστάτης της κομψότητας που άλλαξε τη μόδα - Πέθανε όπως ήθελε, δουλεύοντας

Ο Τζόρτζιο Αρμάνι έφυγε σήμερα, 4 Σεπτεμβρίου, σε ηλικία 91 ετών. Βρισκόταν στο σπίτι του αναρρώνοντας για αρκετούς μήνες, μετά από νοσηλεία σε νοσοκομείο που παρέμεινε μυστική μέχρι την τελευταία στιγμή.

Όπως γράφει το ένθετο περιοδικό "d" της ιταλικής εφημερίδας "La Repubblica", έφυγε όπως ήθελε πάντα: δουλεύοντας. Παρά το γεγονός ότι δεν μπορούσε να συμμετάσχει στις τελευταίες επιδείξεις ανδρικής μόδας, είχε παρακολουθήσει τις πρόβες μέχρι την τελευταία στιγμή μέσω Facetime, ελέγχοντας τα looks και επιπλήττοντας τους συνεργάτες του για το ότι δεν είχαν καθίσει τους καλεσμένους στην ώρα τους, καθυστερώντας την έναρξη της επίδειξης.

Επίσης, ασχολείτο τις τελευταίες μέρες και με την προετοιμασία για την επίδειξη που ήταν προγραμματισμένη για τις 28 Σεπτεμβρίου στην Ακαδημία της Μπρέρα, με την οποία θα γιόρταζε τα 50 χρόνια της καριέρας του. Ήταν ακούραστος και ασταμάτητος, όπως πάντα.

Ένας απόλυτος θρύλος της μόδας, μύθος του σύγχρονου στυλ, απελευθερωτής των γυναικών, εφευρέτης στυλ, τάσεων και τρόπων συμπεριφοράς. Αν πρέπει να γίνει κάποια σύγκριση, ο μόνος άλλος δημιουργός που έχει αλλάξει τόσο το κοινωνικό ντύσιμο είναι η Κόκο Σανέλ. Όταν λέμε ότι το έργο του Αρμάνι είναι μοναδικό, είναι γιατί πράγματι είναι. Κανείς άλλος, όπως αυτός, δεν κατάλαβε τόσο καλά την εποχή του και την μετέτρεψε σε ρούχα.

Ο Τζόρτζιο Αρμάνι πάντα έλεγε ό,τι σκεφτόταν. Για εκείνον, πρώτοι ήταν πάντα αυτοί που φορούσαν τα ρούχα του, και μετά η μόδα, οι τάσεις της εποχής. Έτσι ήταν πάντα: ίσως επειδή ίδρυσε την επιχείρησή του το 1975, στα 41 του - μια ηλικία που συνήθως έχεις ήδη τις ιδέες σου ξεκάθαρες - αλλά παρέμεινε πιστός σε αυτές μέχρι το τέλος. Όπως όταν το 2020 επιτέθηκε στους σχεδιαστές που, πιέζοντας τις γυναίκες να ντυθούν σύμφωνα με τις τάσεις χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τι είναι σωστό για εκείνες, τις "βιάζουν", όπως είπε. Όταν το είπε αυτό, έγινε χαμός. Αλλά στη συνέχεια, όλοι αναγνώρισαν ότι είχε δίκιο. Όταν μιλούσε ο Τζόρτζιο Αρμάνι, το έκανε με γνώση και σκέψη.

Ήταν ασυνήθιστη η πορεία που του επεφύλαξε η μοίρα. Ένας επίδοξος γιατρός που γεννήθηκε στο Πιατσέντζα στις 11 Ιουλίου του 1934. Με τους γονείς του μετακόμισαν στο Μιλάνο το 1949, το 1953 γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή, αλλά μετά από 3 χρόνια ήρθε η κλήση για τη στρατιωτική θητεία. Επιστρέφοντας στο σπίτι, αποφάσισε να μην ξαναρχίσει τις σπουδές του και βρήκε δουλειά στην Rinascente, το διάσημο πολυκατάστημα του Μιλάνου. Δούλεψε ως οπτικός και πωλητής, και εκεί έμαθε πώς γίνεται η πραγματική μόδα. Έγινε τόσο καλός που το 1965 ο Νίνο Τσερούτι τον προσέλαβε και του ανέθεσε να σχεδιάσει τη συλλογή του, παρά την έλλειψη τεχνικής εμπειρίας. Ο φίλος του, σύντροφος και χρηματοδοτικός του συνεργάτης, Σέρτζιο Γκαλεότι, τον έπεισε να ανοίξει ένα γραφείο συμβούλων. Η πρώτη κολεξιόν που εμφανίζεται με το όνομά του είναι αυτή που δημιούργησε για την Sicons, μια εταιρεία δερμάτινων προϊόντων. Ο ίδιος και ο Γκαλεότι κατάλαβαν ότι οι καιροί ήταν ώριμοι για μια συλλογή με το όνομα Τζόρτζιο Αρμάνι: στις 24 Ιουλίου 1975 γεννιέται το brand με έδρα την Οδό Κόρσο Βενέτσια. Δύο δωμάτια, τέσσερα γραφεία. Λίγες εβδομάδες αργότερα, έκανε το ντεμπούτο του στην πασαρέλα με τη συλλογή Άνοιξη/Καλοκαίρι 1976, στο Plaza Hotel του Μιλάνου. Ένα θρίαμβο τόσο για το brand, όσο και για την πόλη, που γίνεται το επίκεντρο του prêt-à-porter της Ιταλίας.

Είναι γνωστή η ιστορία που λέει ότι λίγο πριν από την επίδειξη αποφάσισε να προσθέσει ρούχα με πουά σχέδιο. Ήταν πολύ αργά για να παραχθούν, οπότε πήρε το μαρκαδόρο και τα σχεδίασε ο ίδιος στο ύφασμα. "Η έμπνευση είναι το παν", θα πει αργότερα για εκείνες τις στιγμές. "Είναι η ικανότητα να καταλαβαίνεις ένα συναίσθημα, μια εντύπωση ανάμεσα σε χιλιάδες που συγκεντρώνονται στην καθημερινότητα, δημιουργώντας μια διαφορετική σχέση αιτίου-αποτελέσματος. Δεν υπάρχει πορεία που να μην μπορεί να αλλάξει, γιατί η μόδα είναι επικαιρότητα και επικοινωνία. Αλλά όχι για να ακολουθήσεις τις εμμονές της εποχής, αλλά για να εκφράσεις καλύτερα τις δικές μου έννοιες". Και είχε δίκιο. Η μόδα του, πολύ πιο σύγχρονη και τελειοποιημένη, ήταν η ιδανική φόρμουλα για εκείνες τις εποχές που αναζητούσαν μια νέα ταυτότητα: οι γυναίκες γίνονται πιο δυνατές και ισχυρές, οι άνδρες όλο και λιγότερο "κλεισμένοι" σε στενά πρότυπα. Με τον Αρμάνι, τα αισθητικά όρια μεταξύ των φύλων θολώνουν, χωρίς ποτέ να ευτελίζονται.

Η "επανάσταση" του μεγάλου μόδιστρου

Το 1980 λανσάρει το σύμβολο της επανάστασής του, εκείνο που τον κάνει διάσημο: το αποσυναρμολογημένο σακάκι. Παίρνει τα κλασικά σχέδια και τα "αδειάζει”, τα κάνει πιο "μαλακά”, πιο άνετα, χωρίς όμως να χάσουν τη σιλουέτα. Είναι ακριβώς αυτό που χρειάζονταν οι γυναίκες, μόνο που τότε δεν το ήξεραν. Ένα τέτοιο παγκόσμιο success που το 1982 το περιοδικό Time του αφιερώνει εξώφυλλο. Πριν από εκείνον, μόνο ο Κριστιάν Ντιόρ είχε λάβει αυτή την τιμή. Αργότερα, ο ίδιος θα πει ότι το εξώφυλλο ήταν λίγο υπερβολικό. "Όταν το είδα, έμεινα έκπληκτος, μου φαινόταν αδύνατο, υπερβολικό, κάπως αμήχανο: είχα ακόμα τόσα να πω. Ειλικρινά, θα το άξιζα λίγα χρόνια αργότερα". Η άποψή του είναι κατανοητή, αλλά αναλογιζόμενοι όσα κατάφερε να επιτύχει, δεν ήταν ούτε πρόωρο ούτε υπερβολικό. Γιατί η αυτοκρατορία του Τζόρτζιο Αρμάνι συνεχώς επεκτεινόταν, φτάνοντας και στους νέους, και γίνεται αναφορά στον γλώσσα τους.

Το 1981 η πρώτη γραμμή του Αρμάνι συμπληρώνεται από την Emporio Armani, που απευθύνεται στους νέους: τα τζιν, τα φούτερ και τα αξεσουάρ με το λογότυπο του αετού γίνονται ένα από τα σύμβολα του νέου κύματος της γενιάς, με το κατάστημα στη Via Durini να είναι ο απόλυτος προορισμός για τους λάτρεις της μόδας. Και μετά το τζιν, και πιο πρόσφατα η αθλητική γραμμή EA7, που λατρεύεται από τους νέους, με την οποία ντύνει και την ιταλική ομάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες (να μην ξεχάσουμε και την Ολίμπια, την ομάδα μπάσκετ που απέκτησε το 2008). Το 1991 σχεδιάζει και τις στολές της Alitalia, κάνοντάς την την πιο κομψή αεροπορική εταιρεία του κόσμου. Το 2005 κάνει το ντεμπούτο του στο Παρίσι με την haute couture: είναι πολύ συγκινημένος καιη γραμμή Armani Privé γίνεται αμέσως σημείο αναφοράς για τα αστέρια του κόκκινου χαλιού και τις λίγες τυχερές γυναίκες που αγοράζουν υψηλή μόδα.

Αντίστοιχα, ο Αρμάνι δεν άλλαξε μόνο τη μόδα, αλλά και τον τρόπο που την επικοινωνούμε: μαζί με την αδερφή του, Ροσάννα, δημιουργεί το EA Magazine, το πρώτο περιοδικό ενός brand με εκδοτικά περιεχόμενα. Είναι επίσης ο πρώτος στον τομέα του πολυτελούς εμπορίου που χρησιμοποιεί διαφημιστικές πινακίδες σε όλη την πόλη. Όταν το έκανε, τον θεωρούσαν τρελό, γιατί τότε οι πινακίδες ήταν για ηλεκτρικές συσκευές και (μερικές φορές) για ταινίες.

Επίσης, υπάρχει η σειρά σπιτιών του Αρμάνι, η οποία το 2010 εξελίσσεται σε αλυσίδα πολυτελών ξενοδοχείων, τα Armani Hotels, 5 αστέρων με απλό αλλά εξαιρετικό στυλ, τα οποία άνοιξαν το δρόμο για τα πρώτα πολυτελή διαμερίσματα, φυσικά υπογεγραμμένα από τον ίδιο. Όλοι οι χώροι ήταν πάντα σημαντικοί για τον σχεδιαστή: εκτός από την έδρα στη Via Borgonuovo, προσθέτει το 2000 το γραφείο στη Via Bergognone, στους πρώην χώρους της Nestlé, με το θέατρο που σχεδίασε ο Tadao Ando. Απέναντι, το 2015, εγκαινιάζει το Silos, έναν χώρο αφιερωμένο σε εκθέσεις φωτογραφίας, μόδας και σχεδίου. Η τελευταία έκθεση αυτή τη στιγμή είναι αυτή για τα 20 χρόνια του Armani Privé, η οποία εγκαινιάστηκε τον Μάιο και επιμελήθηκε ο ίδιος ο σχεδιαστής, που πέρασε όλη τη νύχτα πριν το άνοιγμα για να την προετοιμάσει.

Επιπλέον, υπάρχει η σχέση του με τον κινηματογράφο, η οποία ενίσχυσε ακόμα περισσότερο την οπτική του: ξεκινά το 1980 με την ταινία American Gigolò και δεν σταματά. The Untouchables, The Wolf of Wall Street, The Social Network. Το 1992 ντύνει την Jodie Foster για τα Όσκαρ, όταν η ηθοποιός κερδίζει το βραβείο για τον ρόλο της στην ταινία Το Σιωπηλό Βασίλειο: οι πρώτες ενδείξεις για το πώς θα μεταμορφωνόταν το κόκκινο χαλί σε μια πασαρέλα υψηλής μόδας. Αλλά, πέρα από τις διασημότητες που ντύνει, είναι ο ίδιος ο Αρμάνι που γίνεται σταρ: συχνά τον σταματούν οι θαυμαστές, που δεν μπορούν να πιστέψουν ότι τον βλέπουν το πρωί στη βιτρίνα του καταστήματός του στην Via Sant'Andrea, να τοποθετεί τις "κούκλες". Δεν αρνήθηκε ποτέ μια φωτογραφία, ένα αυτόγραφο, μια χειραψία.

Η δουλειά ήταν τα πάντα για εκείνον, και δεν δίσταζε να παραδεχτεί ότι είχε θυσιάσει την προσωπική του ζωή γι’ αυτήν. Ωστόσο, όπως ο ίδιος προσθέτει, "Το να νιώθεις τύψεις είναι άχρηστο συναίσθημα που κάνει κακό. Η ανασκόπηση των πεπραγμένων μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη, και τώρα σκέφτομαι να αφιερώσω περισσότερο χρόνο στη ζωή μου, στους ανθρώπους που αγαπώ: την οικογένειά μου, τους φίλους μου, αυτούς που με ενδιαφέρουν, αλλά αν ήταν να το ξανακάνω, θα το έκανα πάλι με τον ίδιο τρόπο".

Η σχέση του με την οικογένεια

Το 1985 χάνει τον Σέρτζιο Γκαλεότι, τον φίλο, συνεργάτη και οικονομικό του εταίρο. Ο Γκαλεότι πεθαίνει από AIDS σε νοσοκομείο κοντά στο Παρίσι. Ήταν ένα τεράστιο πλήγμα για τον Αρμάνι, που πέρα από τον αβάσταχτο πόνο, έπρεπε να διαχειριστεί την περίοδο της μεγαλύτερης επέκτασης της μάρκας του. Παρόλα αυτά, τα καταφέρνει εξαιρετικά. Και δεν ήταν μόνος: δίπλα του ήταν η αδερφή του Ροσάννα, ο γιος του Αντρέα Καμεράνα, οι ανιψιές του Σιλβάννα (που ανέλαβε το womenswear) και Ρομπέρτα (που ασχολήθηκε με τις διάσημες πελάτισσες). Υπήρχε επίσης ο Λίο Ντελ’Όρκο, υπεύθυνος του menswear και από τους πρώτους υπαλλήλους της μάρκας. Αυτός ήταν και ο άνθρωπος πίσω από το δαχτυλίδι με το διαμάντι που ο Αρμάνι φορά πάντα. Αυτοί ήταν οι κληρονόμοι του σχεδιαστή, όταν οι φήμες για το μέλλον της εταιρείας άρχισαν να εντείνονται και να προκαλούν αμφιβολίες. Για να τις διαλύσει μια για πάντα, ο σχεδιαστής δημιούργησε ένα Ίδρυμα, που διαχειρίζεται η οικογένεια, με σκοπό να καθορίσει το μέλλον του κόσμου του Αρμάνι, τώρα που αυτός δεν είναι πια εκεί. Τα τελευταία χρόνια κυκλοφόρησαν πολλές φήμες για την επόμενη ημέρα της εταιρείας, που μιλούσαν για πιθανή πώληση στην L’Oreal, για κάποιο επενδυτικό ταμείο ή ακόμα και για συγχώνευση με τη Ferrari, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας νέος πόλος πολυτελών ιταλικών προϊόντων. Ωστόσο, ο Αρμάνι ήταν κατηγορηματικός στις διαψεύσεις του: η μάρκα θα παρέμενε στην οικογένεια. Η εξουσία του, το χάρισμα, η εμπειρία του και η θέση που κατείχε στη συνείδηση του κοινού του επέτρεπαν πάντα να ακούγεται.

Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός πως ο Αρμάνι δείχνει τη διορατικότητά του κατά την πανδημία του 2020. Στις 23 Φεβρουαρίου, όταν ο COVID-19 άρχισε να προκαλεί έντονο φόβο αλλά δεν ήταν ακόμη σαφές πόσο σοβαρός ήταν, ήταν ο πρώτος σχεδιαστής που αποφάσισε να αναβάλλει τη ζωντανή επίδειξη μόδας - την οποία συμμετείχε στην εβδομάδα μόδας του Μιλάνου - και παρουσίασε τη συλλογή του χωρίς κοινό, προκειμένου να προστατέψει τους καλεσμένους και τους εργαζόμενους. Επίσης, ήταν ο πρώτος που, με ανοιχτή επιστολή, κάλεσε τη μόδα να μειώσει τους γρήγορους ρυθμούς της και προσέφερε εκατομμύρια ευρώ σε φιλανθρωπικούς οργανισμούς που υποστήριζαν τους ανθρώπους που πλήττονταν από την πανδημία. Παράλληλα, άρχισε να χρηματοδοτεί μονάδες ΜΕΘ για τα νοσοκομεία, κάτι που ήταν δύσκολο να βρεθεί κατά τη διάρκεια των πρώτων εξάρεσεων του ιού. Ήταν πάντα εκεί, στην πρώτη γραμμή, και αυτό το εκτιμά ιδιαίτερα το κοινό του. Δεν ήταν τύπος που εκδηλώνει συναισθηματισμούς, αλλά οι πράξεις του ήταν πάντα ειλικρινείς και γεμάτες συναισθηματική ένταση.

Αυτό το δείχνει και πάλι τον Φεβρουάριο του 2022, λίγες ημέρες πριν την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, όταν παρουσίασε την συλλογή του χωρίς μουσική ως ένδειξη σεβασμού προς τα θύματα του πολέμου, και συγκινήθηκε μέχρι δακρύων όταν σκέφτηκε τα παιδιά που χάνονται από τις βόμβες. Η σαφήνεια του σκοπού του τον καθιστά όλο και πιο αγαπητό: ο κόσμος καταλαβαίνει πως πιστεύει πραγματικά σε όσα λέει και κάνει. Αυτό το απέδειξε και το Μάιο του 2023, όταν το Πανεπιστήμιο Cattolica της Πιατσέντσα του απένειμε τον τίτλο honoris causa στα παγκόσμια επιχειρηματικά δρώμενα, προκαλώντας ενθουσιασμό και συγκίνηση στην τοπική κοινότητα, με το πλήθος των φοιτητών και των πολιτών που ήρθαν να τον χειροκροτήσουν.

Με τον ίδιο τρόπο συνεχίζει και το Σεπτέμβριο του 2023, όταν προσγειώνεται στην Βενετία για μια ειδική επίδειξη της Armani Privé, περνώντας τις μέρες του στην γέφυρα του γιοτ του, χαιρετώντας και αγκαλιάζοντας τους θαυμαστές του, ενώ φωτογραφίζεται με τα εκατοντάδες άτομα που τον παρακολουθούν από κοντά. Αλλά δεν είναι μόνο το κοινό που τον αγαπά: οι συνάδελφοί του, οι άνθρωποι της μόδας, τον εκτιμούν, τον θαυμάζουν και τον επαινούν. Αν και πολλές φορές οι κρίσεις του για αυτούς δεν είναι πάντα ευχάριστες, κανείς δεν αμφισβητεί τη μεγαλοσύνη του και την ηθική του.

Τα 90 του χρόνια τα γιορτάζει τον Ιούλιο με μια γιορτή για όλους τους υπαλλήλους του. Για τους περισσότερους, τα 90 θα ήταν το τελευταίο βήμα. Για εκείνον, όμως, δεν ήταν. Η haute couture Armani Privé που παρουσίασε στο Παρίσι, λίγες ημέρες πριν τα γενέθλιά του, θεωρείται η πιο εντυπωσιακή επίδειξη της σεζόν. Και τον Οκτώβριο, ακούραστος, παρουσίασε τη συλλογή Giorgio Armani για γυναίκες Άνοιξη/Καλοκαίρι 2025, όχι στο Μιλάνο, όπως συνήθως, αλλά στη Νέα Υόρκη. Και μετά, τον Ιανουάριο, παρουσίασε την υψηλή μόδα σε ένα νέο κτίριο που βλέπει τη Rue François 1er, και μετά την γυναικεία γραμμή τον Φεβρουάριο και την ανδρική τον Ιούνιο, όπου, όπως αναφέρθηκε, έλειψε για πρώτη φορά. Στην πραγματικότητα, είχε ήδη πει τους προηγούμενους μήνες ότι ίσως, στα 92 του χρόνια, θα έκανε ένα βήμα πίσω για να ξεκουραστεί λίγο. Στην πραγματικότητα, συνέχισε να εργάζεται μέχρι το τέλος.

Διαβάστε Επίσης

Θλίψη στον χώρο της μόδας: Πέθανε ο θρυλικός σχεδιαστής Τζόρτζιο Αρμάνι - Ο γιος λογιστή που ήθελε να γίνει γιατρός

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr