Αποζημίωση 5.000 ευρώ (εντόκως) για κατάλυση του τεκμηρίου αθωότητας του Αλέξανδρου Λυκουρέζου καλείται να πληρώσει το ελληνικό δημόσιο, με αφορμή δηλώσεις το 2019 της τότε υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη Κατερίνας Παπακώστα, σχετικά με το ένταλμα σύλληψης σε βάρος του γνωστού ποινικολόγου, για τη αποκαλούμενη υπόθεση της "μαφίας των φυλακών”.
Η κ. Παπακώστα έκανε δηλώσεις με τις οποίες πανηγύριζε για τη σύλληψη, γεγονός που όπως υποστήριξε ο ποινικολόγος παραβίαζε το τεκμήριο της αθωώτητάς του και του προξένησε ηθική ζημιά, αφού η κοινή γνώμη πείστηκε για την ενοχή του. Τα επιχειρήματα δέχθηκε το δικαστήριο και αποφάσισε την αποζημίωση του γνωστού δικηγόρου.
Αυτό περιγράφει η υπ’ αριθμόν 14551/2022 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών μετά την εκδίκαση της αγωγής του γνωστού ποινικολόγου η οποία είχε κατατεθεί δια του συνηγόρου του Θρ. Κονταξή.
Το Δικαστήριο έκανε δεκτούς τους ισχυρισμούς περί προσβολής της προσωπικότητάς του και την ηθική ζημία που υπέστη από τις δημόσιες δηλώσεις κυβερνητικού αξιωματούχου.
"Οι εν λόγω δημόσιες δηλώσεις εκπροσώπου δημόσιας αρχής, οι οποίες έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της διενεργούμενης ανάκρισης και αναφέρονται κατά τρόπο άμεσο στην εκκρεμή ποινική διαδικασία, αντιστρατεύονται προδήλως την υποχρέωση των οργάνων του δημοσίου, κατ’ άρθρο 25 του Συντάγματος να σέβονται το τεκμήριο αθωότητας, όπως αυτό προστατεύεται από το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο, και να διασφαλίζουν το σεβασμό της τιμής και της αξιοπρέπειας του διωκόμενου ενάγοντος και, συνεπώς, συνιστά παράνομη πράξη που παραβιάζει το εν λόγω τεκμήριο και προσβάλλει, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, την προσωπικότητά του" αναφέρει μεταξύ άλλων η απόφαση.
Το ένταλμα σύλληψης
Η υπόθεση, όπως αναφέρεται και στην αγωγή, ξεκινάει με το ένταλμα σύλληψης σε βάρος του κ. Λυκουρέζου από τον Ειδικό Εφέτη Ανακριτή κ. Νικόπουλο, το οποίο εκτελέστηκε και ο ποινικολόγος "συνελήφθη στις 18.4.2019 και περί ώρα 16:15 στην Αθήνα, και συγκεκριμένα στην οδό Πανεπιστημίου. Εν συνεχεία, μεταφέρθηκε στο 12° τμήμα της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας στη Γ.Α.Δ.Α. Στις 19.4.2019 οδηγήθηκε συνοδεία αστυνομικών της ως άνω υπηρεσίας στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών και κατόπιν στον ανωτέρω Ειδικό Ανακριτή-Εφέτη Αθηνών, όπου και έλαβε αντίγραφα της δικογραφίας καθώς και προθεσμία, προκειμένου να απολογηθεί ενώπιόν του, τη Δευτέρα 22.4.2019 και ώρα 12.00 μ.μ. για τις εξής αποδιδόμενες σε αυτόν πράξεις, που φέρεται ότι τελέσθηκαν σε βάρος του κ. Αριστείδη Φλώρου: α. συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, (άρθ. 187 παρ. 1 ΠΚ), β. απόπειρα εκβίασης, (άρθ. 385 σε συνδυασμό με το άρθ. 45 ΠΚ)".
Ακολούθως, σημειώνεται πως ο ενάγων (σ.σ. ο Α. Λυκουρέζος) οδηγήθηκε εκ νέου στη ΓΑ.ΔΑ., όπου κρατήθηκε προσωρινά -κατόπιν σχετικής παραγγελίας του ανωτέρω Ειδικού Ανακριτή- έως και την 22.4.2019, οπότε και, μετά το πέρας της απολογίας του ενώπιον του τελευταίου, αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους".
Οι επίμαχες δηλώσεις
Σύμφωνα με την αγωγή την επόμενη της σύλληψης του ποινικολόγου στις 19.4.2019 "η κα. Αικατερίνη Παπακώστα, υπό την ιδιότητα της Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη, προέβη στις κάτωθι δηλώσεις στην ΕΡΤ, οι οποίες, εν συνεχεία, αναπαρήχθησαν από όλα τα τηλεοπτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων και αναρτήθηκαν σε διάφορες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο:
"Θέλω να συγχαρώ πραγματικά την αντιτρομοκρατική μας υπηρεσία. Υπάρχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες στην Ελληνική Αστυνομία κάτω από την ομπρέλα προστασίας του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και η αντιτρομοκρατική είναι μια από αυτές. Έμπειρη, με τεκμηρίωση και μέθοδο, προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στην εθνική ασφάλεια της χώρας, στην εσωτερική ασφάλεια αλλά και με τη συνεργασία που κάνει με άλλες υπηρεσίες ομόλογές της στην Ευρώπη αλλά και εκτός αυτής.
Θεωρώ ότι είναι μια ακόμη επιτυχία της, λυπάμαι βέβαια, διότι το κύκλωμα αυτό, το οποίο ήταν ένα κύκλωμα το οποίο διαβιούσε λάθρα επί χρόνια ολόκληρα, είχε στους κόλπους του συναδέλφους δικηγόρους. Ελπίζω αυτό να μην συνεχιστεί, οι υπηρέτες της δικαιοσύνης όπως είμαστε εμείς οι δικηγόροι πρέπει να είμαστε στην υπηρεσία του πολίτη, της Θέμιδας και του δικαίου. Χαίρομαι όμως πάρα πολύ που υπάρχουν υπηρεσίες όπως είναι η αντιτρομοκρατική αλλά και άλλες οι οποίες πραγματικά επαγρυπνούν.
Και αυτό είναι το μήνυμα που θέλω να δώσω, ότι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς διότι νυχθημερόν εργάζονται υπηρεσίες οι οποίες έχουν εξαιρετικά εξειδικευμένο προσωπικό με ζήλο, με αφοσίωση, με σχέδιο και μεθοδικότητα για την ασφάλειά τους αλλά κυρίως για την εθνική ασφάλεια της χώρας. Θέλω να τους συγχαρώ και θέλω να πω ότι ήταν μια πολύ μεγάλη υπόθεση η οποία είχε και θύματα, είχε και απειλή θυμάτων και με αυτή την έννοια νομίζω ότι ξεκαθάρισε η κόπρος του Αυγεία".
Η αντίδραση Λυκουρέζου και η αγωγή
Όπως αναφέρεται στην απόφαση του Πρωτοδικείου με την αγωγή που κατέθεσε άμεσα "ο ενάγων προβάλλει ότι η τότε Υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, με τις προαναφερθείσες δημόσιες δηλώσεις της, οι οποίες έλαβαν χώρα μεσούσης της διενεργούμενης κύριας ανάκρισης σε βάρος του ενάγοντος, όχι μόνο παρότρυνε τους πολίτες να πιστέψουν στην ενοχή του ενάγοντος αλλά προέβη σε εκτίμηση των επίδικων πραγματικών περιστατικών, προδικάζοντας τη δικαστική κρίση επί της υπόθεσης.
Ειδικότερα, κατά τους ισχυρισμούς του ενάγοντος, η ανωτέρω, ως εκπρόσωπος δημόσιας αρχής έσπευσε, με τις ανωτέρω δηλώσεις της, να εκφράσει τη βεβαιότητά της περί της ενοχής του ενάγοντος, αμέσως μετά τη σύλληψή του και προτού καν αυτός απολογηθεί, εμφανιζόμενη, μάλιστα, να επιχαίρει για την υποτιθέμενη "επιτυχία” της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας, μολονότι η σύλληψή του έλαβε χώρα σε εκτέλεση εντάλματος του Ειδικού Εφέτη - Ανακριτή και όχι κατόπιν έρευνας της ως άνω Υπηρεσίας. Επομένως, όπως ισχυρίζεται, η ως άνω Υφυπουργός, αν και προδήλως αγνοεί ακόμη και το αντικείμενο της υπηρεσίας, της οποίας πολιτικώς προΐσταται, σπεύδει σε δηλώσεις και εκτιμήσεις επί πραγματικών περιστατικών, επιχειρώντας να προκαταβάλει τη δικαστική κρίση. Η προπεριγραφόμενη δε συμπεριφορά της ανωτέρω εκπροσώπου δημόσιας αρχής συνιστά, κατά τους ισχυρισμούς του ενάγοντος, παράνομη και υπαίτια προσβολή της προσωπικότητάς του".
Για τους λόγους αυτούς είχε ζητήσει την καταβολή αποζημίωσης "ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη, όπως ισχυρίζεται, από τις ανωτέρω δημόσιες δηλώσεις της Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη, οι οποίες προσέβαλαν τόσο το τεκμήριο αθωότητας, δημιουργώντας αρνητικό κλίμα σε βάρος του, το οποίο υποσκάπτει ευθέως τα εχέγγυα για την ορθή ποινική του μεταχείριση, όσο και την προσωπικότητά του και, ιδίως, την τιμή και την υπόληψή του, εν όψει της βαρύτητας των διατυπωθεισών δηλώσεων, της κοινωνικής του θέσης, της επαγγελματικής του πορείας και την αμφισβήτησης της εντιμότητας του ήθους και της ακεραιότητάς του.
Τέλος, ο ενάγων προβάλλει ότι από την προαναφερόμενη ενέργεια της Υφυπουργού (που παρότρυνε τους πολίτες να αποδεχθούν τη λογική του "ηθικού λυντσαρίσματος"), ο διασυρμός του δεν αναστρέφεται στη συνείδηση της κοινής γνώμης, που διαμορφώθηκε από την αναπαραγωγή από τα Μ.Μ.Ε., παρά τη μεταγενέστερη απαλλακτική γι’ αυτόν εισαγγελική πρόταση, η οποία υιοθετήθηκε από το αρμόδιο Δικαστικό Συμβούλιο Εφετών, με το 1665/2021 σχετικό βούλευμά του, και επομένως εξακολουθεί να υφίσταται ηθική βλάβη".
Διαβάστε Επίσης
Η θέση του Δημοσίου και η αναδίπλωση Παπακώστα
Από την πλευρά το εναγόμενο Ελληνικό Δημόσιο στο υπόμνημά του προς το Δικαστήριο αρνείται την αγωγή και ζητεί την απόρριψή της, ως αβάσιμης. Ειδικότερα, "ως προς την επίμαχη δήλωση της Υφυπουργού, προβάλλει, κατ’ αρχάς, ότι δεν πληρούνται εν προκειμένω οι προϋποθέσεις του άρθρου 7 του ν. 4596/2019 και ότι η επίμαχη δήλωση δεν είναι ικανή κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων να προκαλέσει την προσβολή της προσωπικότητας του ενάγοντος, δεδομένου ότι η κα Παπακώστα δεν αναφέρθηκε ονομαστικά στον τελευταίο αλλά εκφράστηκε με γενικότητα και αοριστία, ούτε άλλωστε είναι δυνατόν η εν λόγω δήλωσή της να επηρεάσει τον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών ή οποιοδήποτε άλλο δικαστικό λειτουργό που χειρίζεται την υπόθεση, δεδομένων των εγγυήσεων ανεξαρτησίας και αμεροληψίας που τους περιβάλλει.
Επίσης, ισχυρίζεται ότι, πάντως, ο ενάγων δεν απέδειξε την προβαλλόμενη ηθική του βλάβη, ότι το ποσό που διεκδικεί για την αποκατάστασή της είναι υπερβολικό και ότι, για το λόγο αυτό, σε περίπτωση αποδοχής της αγωγής, πρέπει το ποσό που θα του επιδικαστεί να μειωθεί στο ελάχιστο".
Εξάλλου, επιχειρώντας αναδίπλωση από τις πρώτες δηλώσεις της, η Κ. Παπακώστα είχε τοποθετηθεί μετά την ανακοίνωση της πρόθεσης για κατάθεση αγωγής από τον ποινικολόγο. "Με πραγματική έκπληξη άκουσα τον κ. Αλέξανδρο Λυκουρέζο να κάνει λόγο για βαρύτατο ολίσθημά μου και για ατυχή προσπάθεια ανασκευής δήλωσής μου", ανέφερε το 2019 στη νέα δήλωσή της η κυρία Παπακώστα.
"Επαναλαμβάνω ότι η αρχική μου δήλωση αφορούσε απάντηση σε ερώτημα που δέχθηκα από δημοσιογράφο της Δημόσιας Τηλεόρασης σχετικά με την αποκαλούμενη από τον Τύπο "μαφία των φυλακών" και ήθελα να εξάρω το έργο της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας της Ελληνικής Αστυνομίας", συνέχισε η υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, ξεκαθαρίζοντας πως "Σε καμία από τις δηλώσεις μου δεν αναφέρθηκα στον κ. Αλέξανδρο Λυκουρέζο, ο οποίος, όπως κάθε πολίτης που είναι ύποπτος ή κατηγορείται, έχει εκ του Νόμου το τεκμήριο της αθωότητας. Υπό αυτή την έννοια δεν προέβην σε ανασκευή δήλωσής μου επειδή ουδέποτε υπήρξε δήλωσή μου επί προσωπικού για πολίτη, ο οποίος έχει εκκρεμή υπόθεση στη Δικαιοσύνη".
Η απόφαση του Δικαστηρίου
Αντίθετη άποψη φάνηκε πως είχε το Δικαστήριο, όπου αναφερόμενο στις επίμαχες δηλώσεις Παπακώστα στην απόφασή του ορίζει ότι "διαπιστώνει ότι οι διατυπώσεις αυτές, πέραν του ότι δημιουργούν την ανεπιφύλακτη εντύπωση ότι η ενοχή, μεταξύ άλλων, του συλληφθέντος ενάγοντος στη συγκεκριμένη υπόθεση είναι δεδομένη, άλλως, κατά την ορολογία του άρθρου 7 του ν. 4596/2019, ότι με αυτές "παροτρύνεται" το κοινό να πιστέψει στην ενοχή του, παράλληλα συνιστούν εκτίμηση των επίδικων πραγματικών περιστατικών, προδικάζοντας τη δικαστική κρίση επί της υπόθεσης. Εξάλλου, ναι μεν οι εν λόγω διατυπώσεις δεν αναφέρονται ονομαστικά στον ενάγοντα, πλην όμως, οι επίμαχες (από 19.4.2019) τηλεοπτικές δηλώσεις της υφυπουργού, κας Παπακώστα, οι οποίες ακολούθησαν την επόμενη ακριβώς ημέρα της σύλληψης του ενάγοντος (οπότε αυτός οδηγήθηκε στον ανακριτή) και έγιναν εξ’ αφορμής της σύλληψης αυτής, αναπαρήχθησαν δε από όλα τα τηλεοπτικά μέσα και τον ηλεκτρονικό τύπο, ταυτοποιούν πέραν πάσης αμφιβολίας τον ενάγοντα, γνωστό δικηγόρο Αθηνών".
Και καταλήγει: "Η πράξη, δε, αυτή, ήταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, αντικειμενικά ικανή να προξενήσει και πράγματι προξένησε ηθική βλάβη στον ενάγοντα. Κατόπιν τούτων, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες, υπό τις οποίες έλαβε χώρα η παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας και η προσβολή της προσωπικότητας του ενάγοντος (δηλώσεις κρατικού λειτουργού στην ΕΡΤ και αναπαραγωγή στα Μ.Μ.Ε. και στον Τύπο συνοδευόμενα με σχετικά ρεπορτάζ), τη δημοσιότητα που πήρε η υπόθεση και τις κοινωνικές και επαγγελματικές επιπτώσεις που είχε η δημιουργία στο κοινό της εντύπωσης ενοχής του ενάγοντος, κρίνει ότι ο ενάγων δικαιούται να λάβει, σύμφωνα με το άρθρο 105 του ΕισΝ.Α.Κ. και τα άρθρα 932 και 57 - 59 του Α.Κ. και κατά μερική αποδοχή της αγωγής, ως χρηματική ικανοποίηση, το συνολικό ποσό των 5.000,00 ευρώ, με το νόμιμο τόκο".
Πηγή: capital
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Γιώργος Τράγκας: Ενοικιάζεται το σπίτι του κάτω από την Ακρόπολη - Σε ποιον ανήκει πλέον [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x360/0,9,608,350/crop/both/1d/1ddea14d60b4460a8ba971108e1aeed9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Βασίλης Μπισμπίκης: Ο χορός με τη Δανάη Παππά στο κρητικό γλέντι, λίγο πριν το τροχαίο στη Φιλοθέη [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x429/0,93,346,287/crop/both/ed/ed45e94dc8824922999a800dab2360d9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γιώργος Τράγκας: Ενοικιάζεται το σπίτι του κάτω από την Ακρόπολη - Σε ποιον ανήκει πλέον [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x360/0,9,608,350/crop/both/1d/1ddea14d60b4460a8ba971108e1aeed9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ίλιον: Οδηγός λεωφορείου πιάστηκε στα χέρια με 16χρονο επιβάτη - Ο ανηλικος του έριξε γροθιά και του έσπασε το δόντι βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,51,608,392/crop/both/88/8822eca5b3ad4f1b9b6e8d5049a517a4.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κλειστή η λεωφ. Βασιλίσσης Αμαλίας λόγω συγκέντρωσης αλληλεγγύης στον απεργό πείνας Πάνο Ρούτσι [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,6,608,347/crop/both/61/610018ab6e534b5a8aa1f26ac021db6b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κεφαλονιά: Απίστευτο αδιαχώρητο λόγω κακοκαιρίας στο αεροδρόμιο - Ακυρώθηκαν πτήσεις [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x456/0,0,608,341/crop/both/ab/abda29e411124cffa615c2295ff65f1a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πάνος Ρούτσι: "Θα φτάσω μέχρι τέλους" - Νέα συγκέντρωση αλληλεγγύης στο Σύνταγμα - [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/73/73a4bee5f2a74528b381c7cbdc7eaa5a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Εύβοια: Ράγισαν καρδιές στην κηδεία του 20χρονου ναυτικού που εγκλωβίστηκε στην πόρτα πλοίου [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x304/0,9,608,250/crop/both/d7/d7fd942add6c4a17805bc9f74ddf3522.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ανησυχία για την υγεία του Πάνου Ρούτσι: Συγκλονιστικές στιγμές στο Σύνταγμα με δρομείς να τον αγκαλιάζουν [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,52,608,393/crop/both/13/13d3b50d0a6b4d08a61d0ae51b2f5871.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Φωτιά στο ιστορικό ξενοδοχείο "Δωδώνη" στην πλατεία Βάθη - Απεγκλωβίστηκαν 7 άνθρωποι και μια γάτα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x352/0,11,608,352/crop/both/fd/fd44b6a787754fadaf83240ed969e152.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ξέφυγε η ευλογιά των αιγοπροβάτων, εκτινάχτηκαν τα κρούσματα - "Η τελευταία μας ευκαιρία πριν το lockdown" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,61,608,402/crop/both/ec/ecc5964143e546cebfcfa49992611b5e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τρίκαλα: Αρκούδα έκανε βόλτες μέσα στην πόλη αναστατώνοντας τους κατοίκους [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu485x532/2,182,485,453/crop/both/cc/cc0aa6ba17e84b60b0eee00271d11d21.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σοκ στην Αρτέμιδα: 9χρονη υπέστη ηλεκτροπληξία σε παιδική χαρά από γυμνά καλώδια σε κολώνα φωτισμού [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu532x532/0,149,532,448/crop/both/79/798ed21b5fc245f6a87659b750ade9ff.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Μενίδι: Σοκαριστικές εικόνες από το ρέμα της Αυλίζας - Έπιπλα, καναπέδες, ξύλα και μπάζα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x342/0,0,608,341/crop/both/09/09c4d63b719647ae97dcb1ff953073b7.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σοκαριστικό τροχαίο στη Θεσσαλονίκη: ΙΧ καρφώθηκε σε βιτρίνα και τυλίχτηκε στις φλόγες - "Ακούστηκε σαν έκρηξη" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x304/33,0,575,304/crop/both/8d/8d729e0ca4b143dcbe1f2cc9a2f3f6ce.jpg?quality=60&404=default&v=2)
