Από τη Σμύρνη του 19ου αιώνα έως τη σύγχρονη Αθήνα, το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος (ACG) γιορτάζει 150 χρόνια ιστορίας με ένα ντοκιμαντέρ που αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της γυναικείας εκπαίδευσης και χειραφέτησης στην Ελλάδα. Η ταινία "Αποστολή Φωτεινές Ημέρες: Από τη Σμύρνη στη σύγχρονη Αθήνα", σε αφήγηση της Μάγιας Τσόκλη και σε σκηνοθεσία και παραγωγή της Νατάσσας Μπλάτσιου, θα προβληθεί για πρώτη φορά στον κινηματογράφο "Δαναός", την Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2025, στις 19:30.
Το ντοκιμαντέρ φωτίζει με μοναδικό τρόπο την πορεία ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος που όχι μόνο διαμόρφωσε τη ζωή χιλιάδων γυναικών, αλλά και αποτέλεσε πυλώνα καινοτομίας και κοινωνικής προσφοράς σε μια Ελλάδα που άλλαζε συνεχώς μέσα από πολέμους, ξεριζωμούς και πολιτικές αναταράξεις.
Από σχολείο θηλέων στην κορυφή της εκπαίδευσης
Η αφήγηση ξεκινά το 1875 στη Σμύρνη, όταν η ιεραπόστολος Μαίρη Ουέστ ίδρυσε ένα μικρό σχολείο θηλέων. Μέσα σε ένα πολυπολιτισμικό και ιστορικά έντονο περιβάλλον, το δικαίωμα των γυναικών στην εκπαίδευση βρέθηκε στο επίκεντρο. Το ντοκιμαντέρ αναδεικνύει το πώς οι διεκδικήσεις των γυναικών άντεξαν μέσα στις αντιξοότητες της εποχής –τον πόλεμο, την προσφυγιά και τα κοινωνικά στερεότυπα– εξασφαλίζοντας την πρόσβαση στη γνώση και για τις επόμενες, πολλές γενιές γυναικών.
Η ταινία ακολουθεί τη διαδρομή του Κολλεγίου μέσα από σημαντικά γεγονότα της νεότερης ελληνικής ιστορίας: τη Μικρασιατική Καταστροφή, την επανίδρυση στο Παλαιό Φάληρο με τη στήριξη του Ελευθερίου Βενιζέλου, τη μετεγκατάσταση στο Ελληνικό, το αιφνίδιο κλείσιμο κατά την Κατοχή και την ανοικοδόμηση μετά τον πόλεμο μέσω της ίδρυσης της Σχολής Κοινωνικής Πρόνοιας.
Μέσα από το ντοκιμαντέρ αναδύεται η διαχρονική προσπάθεια του Ιδρύματος να συνδυάζει ακαδημαϊκή αριστεία με κοινωνική συνείδηση, μια φιλοσοφία που χαρακτηρίζει το ACG μέχρι σήμερα. Από μικρό σχολείο στη Σμύρνη, το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο αναγνωρισμένα ακαδημαϊκά ιδρύματα της Αθήνας, που συνεχίζει να προάγει τους ανοιχτούς ορίζοντες, τη δημιουργικότητα και την ισότητα στην εκπαίδευση.
Η δύναμη του αρχείου: Η ιστορία ζωντανεύει
Στα πιο συγκινητικά στοιχεία του ντοκιμαντέρ συγκαταλέγεται η αποστολή αξιοποίησης και ανάδειξης των αρχείων του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος. Όπως εξηγεί η σκηνοθέτις Νατάσσα Μπλάτσιου: "Με ξεναγό την υπεύθυνη του Αρχείου, Δρ. Δήμητρα Παπακωνσταντίνου, βρέθηκα ανάμεσα σε κουτιά με χιλιάδες φωτογραφίες, έγγραφα και χειρόγραφες μαρτυρίες. Αναδύθηκε ένας ολόκληρος κόσμος από δασκάλες και μαθήτριες – γυναίκες των οποίων η ιστορία δεν είχε ακουστεί μέχρι σήμερα".
Η ίδια η σκηνοθετική προσέγγιση που ακολουθεί η Ν. Μπλάτσιου στην ταινία βασίστηκε, όπως εξηγεί, σε μία δημιουργική ερμηνεία του φωτογραφικού αρχείου του Κολλεγίου. "Οι εικόνες "ζωντανεύουν” μέσα από συνθέσεις σκηνών που φωτίζουν τη διαδρομή των πρωταγωνιστριών μέσα στα μεγάλα γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας. Ο σχεδιασμός του ήχου αναπλάθει την ατμόσφαιρα κάθε εποχής και η μουσική χαράσσει τον δραματουργικό τόνο".
Μέσα από αυτό το πλούσιο υλικό, το οποίο αποτελεί πολύτιμη κληρονομιά, η ταινία δίνει φωνή στις γενιές εκείνες των γυναικών που, παρά τους πολέμους, τον ξεριζωμό και τους κοινωνικούς περιορισμούς, δεν σταμάτησαν να παλεύουν για το δικαίωμα στη μόρφωση. Οι φωτογραφίες και τα αρχειακά βίντεο παίρνουν πνοή μέσα από σκηνές που αντικατοπτρίζουν όχι μόνο την καθημερινή ζωή των μαθητριών, αλλά και τις μεγάλες κοινωνικοπολιτικές αλλαγές της Ελλάδας, συμπαρασύροντας τους θεατές σε ένα ταξίδι που συνδέει το χθες με το σήμερα. Η αφήγηση της Μάγιας Τσόκλη συνδέει το αρχείο με τη σύγχρονη εποχή, δίνοντας φωνή στους πρωταγωνιστές κάθε γενιάς. Το ντοκιμαντέρ δεν περιγράφει απλώς τα γεγονότα, αλλά τα νοηματοδοτεί, υπογραμμίζοντας την επιρροή της εκπαίδευσης στη διαμόρφωση συνειδήσεων και τη δύναμή της να εμπνέει τα σπουδαία μυαλά που αλλάζουν τον κόσμο.
Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος παραμένει πιστό στην πορεία αυτή, προσφέροντας ολιστική εκπαίδευση με σκοπό τη διαμόρφωση πνευματικά ανεξάρτητων, υπεύθυνων και κοινωνικά ενεργών πολιτών του κόσμου. Σε αυτό το πλαίσιο, το ντοκιμαντέρ τιμά την ιστορική μνήμη, αλλά στέλνει και ένα διαχρονικό μήνυμα για τη δύναμη της γνώσης: "Η εκπαίδευση μπορεί –και πρέπει– να σώσει τον κόσμο" καταλήγει, συνοψίζοντας το πνεύμα της επετείου.
Μαθήτριες που άλλαξαν τα δεδομένα
Η ταινία πλαισιώνεται από τις μαρτυρίες επιφανών αποφοίτων, οι οποίες μοιράζονται τις προσωπικές τους εμπειρίες από το Κολλέγιο και τον τρόπο που η εκπαίδευση που έλαβαν διαμόρφωσε τη ζωή τους. Μεταξύ αυτών, η πρώην υπουργός και οικονομολόγος Λούκα Κατσέλη, η δημοσιογράφος και βουλευτής Λιάνα Κανέλλη, η εικονογράφος και συγγραφέας Σοφία Ζαραμπούκα, και η ηθοποιός και θεατρική συγγραφέας Μιμή Ντενίση.
Οι αφηγήσεις τους δεν περιορίζονται σε αναμνήσεις του σχολείου, αλλά επισημαίνουν την επίδραση της εκπαίδευσης στην κοινωνική δράση, την πολιτική και τον πολιτισμό, υπογραμμίζοντας το πώς ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα μπορεί να προωθήσει με καταλυτικό τρόπο τα αιτήματα για ίσες ευκαιρίες και χειραφέτηση.
Όπως εύστοχα παρατηρεί η σκηνοθέτιδα, "από το πρώιμο "liberal-arts” πνεύμα της Σμύρνης μέχρι τη σύγχρονη ταυτότητά του, το Κολλέγιο φαίνεται να είναι ένας σταθερός υπέρμαχος της ανοιχτότητας και της δημιουργικότητας. Οι απόφοιτές του, μέσα από τις αναμνήσεις τους, μας θυμίζουν ότι η εκπαίδευση δεν πρέπει να κηρύττει – αλλά να καθοδηγεί και να εμπνέει".
Η ταινία υπενθυμίζει ότι η ισότητα και η συμπερίληψη δεν είναι δεδομένα, αλλά στόχοι που απαιτούν διαρκή προσπάθεια. Κάθε γενιά στήριξε την επόμενη με πίστη στην αξία της παιδείας, αφήνοντας παρακαταθήκη για έναν πιο ίσο και δίκαιο κόσμο.
Μία πρεμιέρα με σκοπό
Η επίσημη πρεμιέρα θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2025, στις 19:30, στον κινηματογράφο Δαναός (Λ. Κηφισίας 109, Αμπελόκηποι, Αίθουσα 1). Όλα τα έσοδα της προβολής θα διατεθούν στο Ταμείο Υποτροφιών του Pierce, ενισχύοντας την εκπαίδευση και δίνοντας ευκαιρίες στις επόμενες γενιές μαθητριών και μαθητών.
Με έναν στοχαστικό και ανθρώπινο τόνο, το ντοκιμαντέρ "Αποστολή Φωτεινές Ημέρες: Από τη Σμύρνη στη σύγχρονη Αθήνα" αποτελεί ένα έργο υπενθύμισης της μεταμορφωτικής δύναμης της γνώσης, η οποία βάζει τα θεμέλια για την κοινωνική πρόοδο, την ισότητα και τη δικαιοσύνη. Μέσα από τις φωνές και τις ιστορίες της, η ταινία μάς καλεί να αναλογιστούμε πόσο καθοριστική είναι η εκπαίδευση στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας που φωτίζει τις ζωές των ανθρώπων και τις προοπτικές του μέλλοντος.
Όσες και όσοι ενδιαφέρονται, μπορούν να δουν το τρέιλερ του ντοκιμαντέρ εδώ.
Για κράτηση εισιτηρίου, πατήστε εδώ.