Η Ελληνική Εταιρεία Ψυχανάλυσης και Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας (ΕΕΨΨ) πραγματοποίησε με μεγάλη επιτυχία στις 17 και 18 Απριλίου το XVII Διαδικτυακό Συμπόσιο της με τίτλο "Εργαζόμενοι ψυχαναλυτικά την εποχή του κορωνοϊού" με στόχο τη συζήτηση και κατανόηση των αλλαγών που επέφερε η πανδημία COVID-19 στην ψυχαναλυτική εργασία.
Με βάση τις ανακοινώσεις 18 ομιλητών/ομιλητριών και την ενεργό συμμετοχή 350 συνέδρων του χώρου της ψυχικής υγείας από κάθε γωνιά της Ελλάδας και από το εξωτερικό, οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στην επίπτωση της πανδημίας στις ψυχαναλυτικές θεραπείες και εποπτείες, καθώς και στην εκπαιδευτική και θεσμική λειτουργία των ψυχαναλυτικών εταιρειών.
Παρά το γεγονός ότι οι πανδημίες έχουν παρελθόν στην ιστορία της ανθρωπότητας όπως τόνισε η ιστορικός Κατερίνα Γαρδίκα και παρόλο που στην παρούσα κρίση οι επιστημονικές αρχές κινούνται με πρωτοφανή ταχύτητα για την αντιμετώπισή της υγειονομικής κρίσης, οι αλλαγές που επέφερε η πανδημία COVID-19 στις ζωές μας ήταν και είναι μεγάλες και απρόβλεπτες, αναδεικνύοντας κυρίαρχο το βίωμα της απώλειας.
Όπως αποτυπώθηκε στις εργασίες του Συμποσίου, για την ψυχανάλυση και τους ψυχαναλυτικούς θεσμούς δεν είναι η πρώτη φορά που έρχονται σε επαφή με μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις και εν τέλει φαίνεται ότι η αρνητική εμπειρία των κρίσεων μπορεί να μετασχηματιστεί σε παράγοντα ανάπτυξης και εμπλουτισμού της ψυχαναλυτικής θεωρίας και κλινικής.
Στην παρούσα πανδημία οι ψυχαναλυτικές θεραπείες χρειάστηκε να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και να πραγματοποιηθούν -έστω για κάποιο διάστημα- από απόσταση με τη χρήση του τηλεφώνου ή του διαδικτύου. Ο φόβος για τη μόλυνση και τη μετάδοση του ιού, οδήγησε στην αίσθηση ότι ο άλλος συνιστά μια πιθανή απειλή για την υγεία και την ίδια τη ζωή.
Η κοινή απειλή του κορωνοϊού μετακίνησε την ασυμμετρία του θεραπευτικού ζεύγους, οδηγώντας σε μια συμμετρική θέση απέναντι στον κίνδυνο της πανδημίας. Η σωματική παρουσία θεραπευτή και θεραπευόμενου εντός του θεραπευτικού πλαισίου είτε αντικαταστάθηκε από την κυριαρχία της φωνής ή της εικόνας μέσω του υπολογιστή, είτε αλλοιώθηκε από τη χρήση προσωπικών προστατευτικών μέσων, όπως οι μάσκες.
Η αναγκαστική τροποποίηση του ψυχαναλυτικού πλαισίου, ακρογωνιαίου λίθου των ψυχαναλυτικών θεραπειών, απέδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα στο εσωτερικευμένο πλαίσιο του αναλυτή. Η ανάγκη για ψυχαναλυτικές θεραπείες χωρίς τη σωματική παρουσία της θεραπευτικής δυάδας στο χώρο του γραφείου, φαίνεται πάντως να προκρίνεται σα μια προσωρινή λύση ανάγκης, όπως τόνισε η διακεκριμένη ψυχαναλύτρια Μαρίλια Αϊζενστάιν.
Στο Συμπόσιο αναπτύχθηκε επίσης εκτενώς ο προβληματισμός σχετικά με τη δυνατότητα των τροποποιημένων και εξ αποστάσεως θεραπειών να εμπεριέξουν τα άγχη και τις ανάγκες των εφήβων, που στην παρούσα συνθήκη ενισχύονται. Το τελευταίο τραπέζι του Συμποσίου αφιερώθηκε στη μεγάλη επίδραση της πανδημίας στον τρόπο λειτουργίας των ψυχαναλυτικών εταιρειών.
Οι πρόεδροι τριών ψυχαναλυτικών εταιρειών, Ιωάννα Ιεροδιακόνου-Μπένου από τη Βορειοελλαδική Ψυχαναλυτική Εταιρεία, Έφη Λάγιου-Λιγνού από την Εταιρεία Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Παιδιού και Εφήβου και Χαρά Καραμανωλάκη από την ΕΕΨΨ συζήτησαν τη θεσμική διαχείριση του πολύπλοκου και αλληλοσυνδεόμενου θέματος, ανάλυση-εκπαίδευση-εποπτεία των νεότερων εκπαιδευόμενων μελών.
Καθώς η πανδημία είναι ακόμη σε εξέλιξη, τα περισσότερα θέματα σχετικά με την ψυχανάλυση και τις ψυχαναλυτικές θεραπείες εν καιρώ πανδημίας, παραμένουν ανοιχτά και μας καλούν να τα επανεκτιμούμε διαρκώς, έως ότου έρθει η στιγμή της "εκ των υστέρων" κατανόησής τους.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr