"Καμπανάκι" για την αλλοίωση και καταστροφή του φυσικού πλούτου των Κυκλαδίτικων νησιών κρούει η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) μέσω της πρότασης της για τον θεσμό των υπό απειλή μνημείων και τόπων πολιτιστικής κληρονομιάς της οργάνωσης Europa Nostra.
Όπως αναφέρει η Καθημερινή σε ρεπορτάζ που υπογράφει ο Γιώργος Λιάλος, η πρόταση που υπέβαλε η ΕΛΛΕΤ για τα "7 πιο απειλούμενα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης το 2024" ("7 Most Endangered 2024") της Europa Nostra αφορά το σύνολο των Κυκλάδων.
"Οι Κυκλάδες, φημισμένες για τη μοναδική γοητεία και τον πλούσιο πολιτισμό τους, βρίσκονται αντιμέτωπες με μια πληθώρα προκλήσεων που θέτει η έξαρση της τουριστικής ανάπτυξης και η ανεξέλεγκτη δόμηση" αναφέρει μεταξύ άλλων η πρόταση ενώ σε άλλο σημείο τονίζει ότι "τα νησιά κινδυνεύουν να χάσουν τον αυθεντικό τους χαρακτήρα, καθώς η ταχεία τουριστική οικοδόμηση απειλεί να επισκιάσει την εγγενή ομορφιά τους".
Ως παράδειγμα της ανεξέλεγκτης οικοδόμησης και τουριστικοποίησης των νησιών, η ΕΛΛΕΤ αναφέρει τη δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές, η οποία εξαφανίζει την αγροτική γη και το ίχνος της στο κυκλαδικό τοπίο (αναβαθμίδες, αγροτικές υποδομές, μονοπάτια). Η ΕΛΛΕΤ επέλεξε τρία νησιά ως χαρακτηριστικά της συντελούμενης αλλαγής, τη Σίφνο, τη Σέριφο και τη Φολέγανδρο.
Μέσα από την υποψηφιότητα, η ΕΛΛΕΤ επιθυμεί να προκαλέσει έναν ευρύτερο προβληματισμό γύρω από τα θέματα του υπερτουρισμού.
"Η ΕΛΛΕΤ προσπαθεί να προσεγγίσει τα θέματα ισορροπημένα. Γι’ αυτό δεν αναθεματίζει την ανάπτυξη, αλλά μιλάει για μια τουριστική ανάπτυξη στις Κυκλάδες με όρους βιωσιμότητας, που δεν θα καταστρέψει αυτό για το οποίο κάποιος τις επισκέπτεται. Δεν πρέπει να παρασυρόμαστε από την έκρηξη της δημοφιλίας τους, η οποία θα εξαφανιστεί έπειτα από μερικά χρόνια, αφού όμως θα έχει προκαλέσει μη αναστρέψιμη ζημιά".
Στο πλαίσιο της υποψηφιότητας, η ΕΛΛΕΤ κατέθεσε και τις προτάσεις της για αντιμετώπιση της αλόγιστης ανάπτυξης των Κυκλάδων. Κατ’ αρχάς, επισημαίνει την ανάγκη να ολοκληρωθεί το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό και βέβαια το περιφερειακό χωροταξικό πλαίσιο για το Νότιο Αιγαίο (το μόνο που δεν έχει κυρωθεί έως σήμερα, παραμένοντας περισσότερα από δύο χρόνια στα συρτάρια του υπουργείου Περιβάλλοντος), καθώς και οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες για τις περιοχές Natura 2000 (επίσης αγνοούνται εδώ και μία διετία).
Εκτιμά επίσης ότι τα υπό εκπόνηση πολεοδομικά σχέδια των νησιών πρέπει να ορίσουν ζώνες προστασίας του τοπίου, να περιορίσουν παρεμβάσεις και οικοδομή, ώστε να διαφυλάξουν την ενότητα του τοπίου.