Ετοιμο νομοσχέδιο για το σύμφωνο συμβίωσης και για τα ομόφυλα ζευγάρια

Νομική υπόσταση σε μια οικογένεια που δεν βασίζεται στο γάμο αλλά σε συμφωνία μεταξύ ενός ζευγαριού ακόμα και του ίδιου φύλου δίνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα για το σύμφωνο συμβίωσης.

Οι βασικότερες διατάξεις του νομοσχεδίου εναρμονίζονται με όσα προβλέπονται ήδη για τα παντρεμένα ζευγάρια ενώ παίρνει σάρκα και οστά η μορφή της συμφωνίας που μπορεί να συνάψει ένα ζευγάρι ανεξαρτήτως φύλου.

Το υπουργείο Δικαιοσύνης επισημαίνει ότι το νομοσχέδιο αίρει τις διακρίσεις «σε βάρος των συμπολιτών μας λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού» και αναγνωρίζει τις σχέσεις «οι οποίες βρίσκονταν ως τώρα σε μια γκρίζα ζώνη θεσμικής άρνησης, σε αντίθεση με τις αρχές της ισότητας, της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και του σεβασμού της ετερότητας». Επίσης μέσω του νέου συμφώνου συμβίωσης «αναγνωρίζονται οι οικογενειακοί δεσμοί μεταξύ των μερών και οι συνέπειές του ενισχύονται».

Η ρύθμιση δεν προβλέπει το δικαίωμα να τελέσουν γάμο (πολιτικό) δυο άνθρωποι του ίδιου φύλλου. Επισημαίνεται ότι εκκρεμεί αυτό το θέμα στον Αρειο Πάγο μετά από προσφυγές για τους πρώτους γάμους ομόφυλων ζευγαριών που τελέστηκαν στη χώρα μας με τις εισηγήσεις δυο αρεοπαγιτών να είναι αρνητικές.

Ωστόσο, με το σύμφωνο συμβίωσης, τα ομόφυλα ζευγάρια θα αποκτήσουν ενδεχομένως τα ίδια δικαιώματα με τα παντρεμένα ετερόφυλα ζευγάρια, τα οποία όμως θα καθοριστούν με προεδρικό διάταγμα του Υπουργείου Εργασίας το οποίο θα πρέπει να εκδοθεί εντός 6μηνου.

Σε ανακοίνωση του υπουργείου επισημαίνεται ότι η δημοσιοποίηση του νομοσχεδίου για το σύμφωνο συμβίωσης έρχεται «επτά χρόνια μετά τη θεσμοθέτηση συμφώνου συμβίωσης που απέκλειε τα ζευγάρια του ίδιου φύλου και ενάμιση χρόνο μετά τη σχετική καταδίκη της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου» υπογραμμίζοντας ότι «παρουσιάζεται ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο που ρυθμίζει τις σχέσεις συμβίωσης όσων ζευγαριών το επιλέξουν».

Στους βασικούς άξονες του νομοσχεδίου περιλαμβάνονται:

• Η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια και η άρση της διάκρισης που είχε εισαγάγει ο προηγούμενος νόμος, η οποία οδήγησε στην καταδίκη της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
• Η αναγνώριση των οικογενειακών σχέσεων μεταξύ των μερών του συμφώνου. Όπως έχει αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οι οικογενειακοί δεσμοί δεν δημιουργούνται μόνο μέσα από το γάμο, αλλά και μέσα από άλλες σχέσεις, αναγνωρισμένες από τον νόμο ή και όχι.
• Η προώθηση της ιδιωτικής αυτονομίας, δηλαδή του σεβασμού της ιδιωτικής βούλησης των μερών. Τα μέρη μπορούν να ρυθμίσουν τις περιουσιακές τους σχέσεις, σύμφωνα όμως με τις αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύης, διατηρώντας σε μεγαλύτερο βαθμό την περιουσιακή τους αυτοτέλεια, εφόσον το επιθυμούν, ακόμη και σε κληρονομικά θέματα. Εάν ωστόσο δεν το επιλέξουν, έχουν πλήρη δικαιώματα, περιουσιακά και κληρονομικά.
• Η ανάγκη προστασίας των οικογενειακών σχέσεων και εμπέδωσης της αρχής της ισότητας στις διαπροσωπικές σχέσεις των μερών. Ο νέος νόμος αντιλαμβάνεται τα δύο μέρη ως ισότιμα, αλλά δεν παραβλέπει την κοινωνική πραγματικότητα που απαιτεί την προστατευτική παρέμβαση του νομοθέτη. Έτσι, ορισμένα κρίσιμα ζητήματα ρυθμίζονται με αναγκαστικού δικαίου διατάξεις. Για παράδειγμα, τα μέρη δεν μπορούν να παραιτηθούν από την αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα, έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν διατροφή μετά τη λύση του συμφώνου κ.λπ.
• Ο νέος νόμος επιδιώκει ισορροπία μεταξύ της ιδιωτικής αυτονομίας και της ανάγκης προστασίας των οικογενειακών σχέσεων, με βάση τις αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύης. Πρόκειται μεν για μια σύμβαση, δημιουργούνται ωστόσο οικογενειακές σχέσεις μεταξύ αυτών που την συνάπτουν.
• Αναγνωρίζονται στα μέρη δικαιώματα τα οποία μέχρι σήμερα δεν είχαν, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η απόλαυση της οικογενειακής ζωής, αλλά και ο σεβασμός της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Όπως επισημαίνει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στην πλειονότητα των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, τα άτομα που συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης αποκτούν καθεστώς παρόμοιο με αυτό των έγγαμων και πρόσβαση σε πλήθος δικαιωμάτων.

Το υπουργείο Δικαιοσύνης καταλήγει τονίζοντας ότι «η Ελλάδα, με τη θέσπιση του νέου συμφώνου συμβίωσης, θα πάψει να είναι μια από τις τελευταίες χώρες της Ευρώπης στις οποίες τα ομόφυλα άτομα δεν έχουν πρόσβαση σε κάποιο είδος επίσημης αναγνώρισης της σχέσης τους. Πρόκειται για αυτονόητη σύγκλιση της νομοθεσίας με την κοινωνική πραγματικότητα, καθώς τα τελευταία χρόνια αυξάνονται και στη χώρα μας οι οικογενειακές σχέσεις που δεν ανταποκρίνονται στην παραδοσιακή οικογένεια του έγγαμου ετερόφυλου ζευγαριού και των βιολογικών παιδιών του. Η προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου σε αυτές τις διαρκώς εξελισσόμενες κοινωνικές συνθήκες είναι μια διαρκής διαδικασία. Η θέσπιση του νέου συμφώνου συμβίωσης αποτελεί ένα σημαντικό βήμα αυτής της διαδικασίας».

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr