Διαθέσιμο θα είναι από φέτος για πρώτη φορά στη χώρα μας και το ρινικό εμβόλιο, όπως αναφέρεται σε εγκύκλιο του υπουργείου Υγείας με οδηγίες για την εποχική γρίπη (2025-2026) και τον αντιγριπικό εμβολιασμό.
Στις συστάσεις αναφέρεται πως μπορούν να το κάνουν παιδιά ηλικίας 2-5 ετών, ενώ δεν θα πρέπει να χορηγείται κατά την κύηση.
Το Fluenz είναι ένα αντιγριπικό εμβόλιο που χορηγείται με τη μορφή ρινικού σπρέι αντί για ένεση. Περιέχει ζωντανούς αλλά εξασθενημένους ιούς της γρίπης, οι οποίοι δεν προκαλούν νόσο αλλά ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Δεν πρέπει να χορηγείται σε παιδιά με ιστορικό βρογχικού άσθματος ή επεισοδίων συριγμού τους τελευταίους 12 μήνες, σε εκείνα που έχουν ανοσοκαταστολή -κληρονομική ή επίκτητη-, σε παιδιά που λαμβάνουν μακροχρόνια αγωγή με ασπιρίνη, καθώς και σε όσα έχουν παρουσιάσει αναφυλακτική αντίδραση σε κάποιο συστατικό του εμβολίου.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται όταν το εμβόλιο χορηγείται σε παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών που ζουν μαζί με άτομα με σοβαρή ανοσοκαταστολή. Σε αυτές τις περιπτώσεις συστήνεται η χρήση του ενέσιμου εμβολίου.
Αν ωστόσο χορηγηθεί το Fluenz, το παιδί θα πρέπει να αποφύγει την επαφή με το ευάλωτο άτομο για διάστημα επτά ημερών, ώστε να αποκλειστεί ο θεωρητικός κίνδυνος μετάδοσης του ιού που περιέχεται στο εμβόλιο.
Για την περίοδο 2025–2026, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών προτείνει τη χορήγηση του εμβολίου κατά προτεραιότητα στα παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών, λαμβάνοντας υπόψη και τη διαθεσιμότητα. Η εμπειρία δείχνει ότι η χορήγησή του μπορεί να βελτιώσει τη συμμόρφωση των παιδιών, καθώς η διαδικασία είναι ανώδυνη και εύκολη σε σύγκριση με την ένεση.
Σε ποιους συστήνεται
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας οι συστάσεις αντιγριπικού εμβολιασμού για την προσεχή περίοδο 2025-2026 περιλαμβάνουν κατά προτεραιότητα τις παρακάτω ομάδες πληθυσμού ή καταστάσεις αυξημένου κινδύνου:
1. Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
2. Βρέφη και παιδιά ηλικίας 6 μηνών ως 5 ετών
3. Παιδιά ηλικίας άνω των 5 ετών και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
- Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
- Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή
- Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)
- Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών
- Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
- Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
- Χρόνια νεφροπάθεια
- Χρόνιες παθήσεις ήπατος
- Νευρολογικά-νευρομυϊκά νοσήματα
- Σύνδρομο Down
4. Έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες.
5. Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία
6. Παιδιά που λαμβάνουν μακροχρόνια ασπιρίνη (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα).
7. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών είτε φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης.
8. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κ.λπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης.
9. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών.
10. Άστεγοι.
11. Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς [συμπεριλαμβανομένων εκτροφέων μινκ (γουνοφόρα θηλαστικά)], εργαζόμενοι σε σφαγεία και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.
Οδηγίες χορήγησης
Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της περιόδου έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.
Κατά προτίμηση, σύμφωνα με την περίοδο έναρξης της έξαρσης των κρουσμάτων στη χώρα μας, ο αντιγριπικός εμβολιασμός οφείλει να διενεργείται από τα μέσα Οκτωβρίου μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Εφόσον ο εμβολιασμός δεν διενεργηθεί τη συνιστώμενη περίοδο, μπορεί να αναπληρωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της εποχικής γρίπης.
Ο αντιγριπικός εμβολιασμός γενικά περιλαμβάνει 1 μόνο δόση του εμβολίου ετησίως.
- Βρέφη και παιδιά ηλικίας <9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά, ή εκείνα ηλικίας <9 ετών που στο παρελθόν είχαν λάβει μόνο 1 δόση εμβολίου γρίπης χρειάζονται 2 δόσεις αντιγριπικού εμβολίου, με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 28 ημερών.
- Σε βρέφη ηλικίας ≥6 μηνών χορηγείται 0,5 ml (ολόκληρη η δόση), σύμφωνα με τις οδηγίες από επίσημους Ευρωπαϊκούς ή άλλους φορείς φαρμάκων (EMA, FDA, κ.α.).
Συγχορήγηση με το εμβόλιο κατά του κορονοϊού
Το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί ταυτόχρονα την ίδια ημέρα και σε διαφορετικό ανατομικό σημείο, όπως και οποιαδήποτε άλλη ημέρα πριν ή μετά το εμβόλιο κατά του κορονοϊού.
Αντιγριπικός εμβολιασμός και λοίμωξη COVID-19
- Ασυμπτωματικά άτομα που ήρθαν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID -19 και έχουν αρνητικό εργαστηριακό έλεγχο μπορούν να εμβολιαστούν κανονικά.
- Συμπτωματικοί ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 ή άλλη λοίμωξη του αναπνευστικού πρέπει να αναβάλλουν τον εμβολιασμό τους μέχρι να υφεθεί η συμπτωματολογία της νόσου.
Τα συνιστώμενα από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών (Σχετικό 14) αντιγριπικά εμβόλια για την περίοδο 2025-2026 είναι τα παρακάτω:
* ΤIVe: Τριδύναμο αδρανοποιημένο συμβατικό εμβόλιο παρασκευαζόμενο με επώαση σε ωά ορνίθων, ΤIVc: Τριδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο παρασκευαζόμενο σε κυτταροκαλλιέργειες, ΤIV-HD: Τριδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο υψηλής δόσης, aTIV: Τριδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο γρίπης με ανοσοενισχυτικό MF59, FFU: Fluorescent Focus Units.
**Tα ενισχυμένα τριδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια ΤIV-HD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και aTIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό) έχουν υψηλή ανοσογονικότητα και συστήνονται για την πρόληψη της εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης και των νοσηλειών, σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω. Έχουν ικανοποιητικό προφίλ ασφάλειας και, παρότι η συχνότητα ανεπιθύμητων ενεργειών είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι μετά τον εμβολιασμό με συμβατικό εμβόλιο γρίπης, στο σύνολό της ήταν χαμηλή.
Σημείωση: Αν και τα ενισχυμένα τριδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια TIV-HD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και aTIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό) συστήνονται στα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω έναντι του συμβατικού εμβολίου γρίπης, τονίζεται ότι εάν δεν υπάρχει διαθεσιμότητα, ο αντιγριπικός εμβολιασμός δεν πρέπει να καθυστερεί και πρέπει να διενεργείται με οποιοδήποτε εμβόλιο.
***Το τριδύναμο εμβόλιο LAIV περιλαμβάνει ζώντα εξασθενημένο ιό γρίπης και χορηγείται ως νεφέλωμα 0,1ml σε κάθε ρουθούνι. Στα παιδιά μικρότερα των 9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά έναντι της γρίπης, χορηγείται 2η δόση με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων. Το εμβόλιο έχει ικανοποιητικό προφίλ ασφάλειας, αλλά λόγω των εξασθενημένων ιών που περιέχει η χορήγηση του αντενδείκνυται σε παιδιά που έχουν εμφανίσει υποτροπιάζοντα επεισόδια συριγμού τους τελευταίους 12 μήνες ή ιστορικό βρογχικού άσθματος, σε εκείνα με ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη) ή σε παιδιά που λαμβάνουν μακροχρόνια αγωγή με ασπιρίνη.
Σε παιδιά 2-5 ετών που διαβιούν με άτομα με σοβαρή ανοσοκαταστολή συνιστάται ο εμβολιασμός με το αδρανοποιημένο αντιγριπικό εμβόλιο. Όμως αν εμβολιαστούν με το ζων εξασθενημένο και προκειμένου να αποφευχθεί ο θεωρητικός κίνδυνος μετάδοσης του ιού του εμβολίου, συνιστάται να αποφύγουν την επαφή με το ευάλωτο άτομο για χρονικό διάστημα 7 ημερών.
Σημειώνεται ότι, όπως ισχύει για όλα τα εμβόλια, δεν θα πρέπει να χορηγείται σε παιδιά με γνωστή αναφυλαξία σε συστατικό του εμβολίου. Η χορήγηση του εμβολίου αυτού φαίνεται ότι θα συμβάλλει στην καλύτερη συμμόρφωση στα παιδιά. Για τη χρονική περίοδο (2025-26) σύμφωνα με τις συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών το εμβόλιο θα πρέπει να χορηγείται κατά προτεραιότητα στα παιδιά ηλικίας 2-5 ετών λαμβάνοντας υπόψιν και τη διαθεσιμότητα. Σε περίπτωση έλλειψης της δεύτερης δόσης ο εμβολιασμός μπορεί να ολοκληρωθεί με το αδρανοποιημένο ενέσιμο αντιγριπικό εμβόλιο.
Δείτε την εγκύκλιο: