Σε μια περίοδο που η γυναικεία επιχειρηματικότητα αναδεικνύεται σε κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης, η πρόεδρος του ΣΕΓΕ (Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος), Λίνα Τσαλταμπάση, μιλά για τη μεγάλη διοργάνωση του FCEM 2025 στην Ελλάδα — μια διεθνή συνάντηση που φιλοδοξεί να ενώσει γυναίκες επιχειρηματίες από περισσότερες από 70 χώρες.
Με αφορμή τα 80 χρόνια της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Γυναικείας Επιχειρηματικότητας, η κ. Τσαλταμπάση εξηγεί γιατί η φετινή χρονιά είναι κομβική για τη χώρα, ποιο είναι το μήνυμα της βιωσιμότητας και πώς ο ΣΕΓΕ σχεδιάζει να μετατρέψει το συνέδριο σε αφετηρία μακροπρόθεσμων συνεργειών και ουσιαστικής ενδυνάμωσης των Ελληνίδων επιχειρηματιών.
Η συνέντευξη της κ. Λίνας Τσαλταμπάση στο TheTOC:
Ποιοι ήταν οι βασικοί λόγοι που ο ΣΕΓΕ αποφάσισε να διοργανώσει στην Ελλάδα το FCEM 2025, ειδικά σε αυτή τη χρονική στιγμή;
Ο Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος είναι ουσιαστικά η αντένα της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Γυναικείας Επιχειρηματικότητας, του FCEM. Είμαστε μέλος εδώ και αρκετά χρόνια και παρακολουθούμε στενά όλες τις εργασίες των συνεδρίων, αλλά και των επιτροπών που γίνονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Πριν δυο χρόνια μάλιστα είχαμε φιλοξενήσει εδώ στην Αθήνα την Task Force του FCEM προκειμένου να δούμε ακριβώς τη στρατηγική και το που επιθυμεί να τοποθετηθεί το FCEM στο μέλλον του. Σε αυτή τη συνεδρίαση εργασίας αντιληφθήκαμε ότι επόμενος στόχος μας πρέπει να είναι να φέρουμε το Παγκόσμιο Συνέδριο στην Ελλάδα προκειμένου να μπορέσουμε να δώσουμε πραγματικά ευκαιρίες στις Ελληνίδες επιχειρηματίες να συμμετέχουν στις εργασίες ενός τόσο σημαντικού συνεδρίου, αλλά και να συμμετέχουν ουσιαστικά στο κομμάτι δικτύωσης ενός τόσο μεγάλου γυναικείου επιχειρηματικού δικτύου.
Η συγκυρία του 2025, που είναι ουσιαστικά δυο χρόνια μετά από την λήξη του κορονοϊού, που σημαίνει και μια δυναμική εποχή επανεκκίνησής της οικονομίας ήταν ιδιαίτερης σημασίας προκειμένου να μπορέσουμε κι εμείς να σηματοδοτήσουμε ότι είναι καιρός η γυναικεία επιχειρηματικότητα να αποτελέσει μοχλό επανεκκίνησης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Η γυναικεία επιχειρηματικότητα είναι ένα κομμάτι, ένα asset που έχουμε, το οποίο δεν το έχουμε αξιοποιήσει στην ελληνική αναπτυξιακή πολιτική και ακριβώς αυτό επιθυμούσαμε να σηματοδοτήσουμε με το να φέρουμε το συνέδριο το 2025 στην Ελλάδα.
Το θέμα του συνεδρίου είναι "80 Χρόνια γυναικείας ηγεσίας επιχειρηματικής κληρονομιάς για ένα βιώσιμο μέλλον". Πώς το μεταφράζετε στην ελληνική πραγματικότητα — ποιες οι συγκεκριμένες προκλήσεις και ευκαιρίες για τις Ελληνίδες επιχειρηματίες;
Πραγματικά, το φετινό συνέδριο έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό, καθώς γιορτάζουμε τα 80 χρόνια από την ίδρυση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Γυναικείας Επιχειρηματικότητας. Είναι τρομερό να αναγνωρίζουμε ότι ήδη από το 1945, ακριβώς μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Γαλλία αναγνώρισαν τη δυναμική της γυναικείας επιχειρηματικότητας και τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει στην ανοικοδόμηση της γαλλικής οικονομίας. Έτσι, δημιουργήθηκε αρχικά η οργάνωση FCEM France και στη συνέχεια η FCEM Mondial, δηλαδή η Παγκόσμια Ομοσπονδία Γυναικείας Επιχειρηματικότητας. Αυτό ακριβώς το μήνυμα, ότι είναι εργαλείο ανάπτυξης, είναι που θέλουμε να δώσουμε μέσα από τη διοργάνωση αυτού του συνεδρίου εδώ στην Ελλάδα. Ακόμα οι Ελληνίδες γυναίκες προσπαθούμε να αποδείξουμε για τη δυναμική που μπορούμε να έχουμε μέσα από το επιχειρείν. Ακόμα, πέρα από το κομμάτι των στερεοτύπων παλεύουμε με τις πρακτικές δυσκολίες της καθημερινότητας των πολλαπλών ρόλων, κάτι το οποίο έχει ακουστεί πάρα πολλές φορές και είναι μια πραγματικότητα, παλεύουμε ακόμα με το κομμάτι της ελλειμματικής χρηματοδότησης και ενώ υπάρχουν προγράμματα, συγκεκριμένα κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση που ακριβώς αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητα της γυναικείας ενδυνάμωσης και έχουν δοθεί σε κάθε κράτος προς αξιοποίηση, εμείς αυτά τα κονδύλια ακόμα δεν έχουμε καταφέρει να τα δούμε πραγματικά στην ελληνική αγορά.
Αυτή η γενιά, είναι γενιά που μπορεί να κάνει την αλλαγή. Περάσαμε πια τις "παιδικές αρρώστιες", πρέπει να αφήσουμε πίσω το τραύμα το ότι υπάρχει ανισότητα στην κοινωνία. Οι νέες γυναίκες που μπαίνουν στη αγορά εργασίας είναι μορφωμένες, είναι καλοεκπαιδευμένες, έχουν αυτοπεποίθηση, πατάνε στα πόδια τους, έχουν πλέον τη γενικότερη στήριξη από το οικείο περιβάλλον τους και είναι η γενικά που περιμένουμε να κάνει την αλλαγή! Οπότε, είναι για εμάς σημαντικό να δώσουμε και μέσα από το συνέδριο το μήνυμα, αλλά και σαν Σύνδεσμος το πλαίσιο ανάπτυξης επί της ουσίας, της δυναμικής των γυναικών.
Με δεδομένο ότι το συνέδριο θα συγκεντρώσει γυναίκες επιχειρηματίες από πάνω από 70 χώρες. Ποιες διεθνείς συνέργειες θέλετε να αναπτύξει ο ΣΕΓΕ μέσω αυτού του γεγονότος;
Ο ΣΕΓΕ έχει αναγνωριστεί διεθνώς για την προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας και των πράσινων πολιτικών. Έχει αναγνωριστεί σαν Παγκόσμια Καλή πρακτική από τον ΟΗΕ για τη δημιουργία της πρώτης ενεργειακής κοινότητας γυναικών. Παράλληλα έχει αναφερθεί από την ΕΕ ως Ευρωπαϊκή Καλή Πρακτική. Μάλιστα φέτος για δεύτερη χρονιά θα βραβευτεί στα ευρωπαϊκά βραβεία προώθηση επιχειρηματικότητας-European Entrepreneurship Promotional Awards. Tο 2022 το βραβείο μας ήτανε στη θεματική της πράσινης μετάβασης και το 2025 το βραβείο μας έρχεται για το εμβληματικό έργο μας που ήτανε το WEHub, τον πρώτο κόμβο γυναικείας επιχειρηματικότητας και ενδυνάμωσης στην Ελλάδα. Οπότε, θεωρούμε τις διεθνής συνέργιες τις έχουμε πετύχει σε πολύ μεγάλο βαθμό από το έργο μας και από την παρουσίαση του έργου μας στα διεθνή φόρα.
Για μας πιο σημαντικό είναι να δείξουμε τι κάνουν οι γυναίκες επιχειρηματίες της Ελλάδας, δηλαδή ποια είναι η δυναμική των επιχειρηματιών μας. Ποιοι είναι οι κλάδοι στους οποίους δραστηριοποιούνται και να δώσουμε ένα πλαίσιο στήριξης και συνεργασίας στις ίδιες τις γυναίκες επιχειρηματίες, με επιχειρηματίες στο εξωτερικό. Θα φέρουμε στην πόρτα τους γυναίκες οι οποίες είναι επενδύτριες και ψάχνουνε που να επενδύσουν από όλο τον κόσμο. Θα έχουμε κοντά μας γυναίκες από τον κλάδο του τουρισμού, που αναζητούν συνέργειες, γυναίκες βιομηχάνους που ψάχνουν να εξάγουνε τα προϊνόντα τους, γυναίκες εμπόρους οι οποίες ψάχνουν να εισάγουν προϊόντα. Προσπαθούμε να κλείσουμε μία ολοκληρωμένη αλυσίδα γυναικείας επιχειρηματικής συνεργασίας για τα μέλη μας, αλλά και για τις υπόλοιπες γυναίκες της Ελλάδας.
Σίγουρα το συγκεκριμένο Συνέδριο δίνει μια επιπλέον ορατότητα στο έργο μας ως Σύνδεσμο, κυρίως όμως επιθυμούμε να χρησιμοποιήσουμε το Συνέδριο αυτό ως μία βάση προβολής της δυναμικής των γυναικών επιχειρηματιών στην Ελλάδα και να διευκολύνει τις συνεργασίες τους με διεθνείς επενδύτριες και επιχειρηματίες. Προτεραιότητα μας είναι η σύνδεση γυναικών από διάφορους κλάδους της οικονομίας για την ενίσχυση της γυναικείας οικονομικής αλληλεπίδρασης και των συνεργασιών.
Ποια είναι η σημασία της λέξης "βιωσιμότητα" στο πλαίσιο του επιχειρείν όπως το προωθείτε στο FCEM 2025 – και πώς πιστεύετε ότι μπορούν οι γυναίκες ηγέτιδες να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση;
Η βιωσιμότητα είναι μια πολύπλευρη έννοια και έχει να κάνει με παράγοντες τόσο γύρω από τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος, των συνθηκών εργασίας των ανθρώπων, έχουν να κάνει γενικότερα με την ευημερία και ευεξία παράλληλα στην επιχειρηματική ζωή.Η βιωσιμότητα συνδέεται με την ευημερία, τη συμπερίληψη, το σεβασμό και ευεξία. Ιδιαίτερα στη γυναικεία επιχειρηματικότητα, όπου οι γυναίκες επενδύουν σημαντικά στην κοινωνία και την οικογένειά τους, η "βιωσιμότητα" είναι στο DNA μας. Αν σκεφτούμε ότι η φύση της γυναικεία επιχειρηματικότητας είναι ανθρωποκεντρική και το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι 9 στα 10$ λέει η Παγκόσμια Τράπεζα που κερδίζει μία γυναίκα, τα επανεπενδύει στην κοινωνία και στην ευμάρεια της οικογένειάς της. Αυτό από μόνο του αποτελεί έννοια βιωσιμότητας.
Η εισαγωγή της έννοιας της βιωσιμότητας στο γυναικείο επιχειρείν πλέον με μετρήσιμα μεγέθη είναι κρίσιμη, καθώς αυτό έχει συμβάλει ουσιαστικά στην παγκόσμια οικονομία. Το συνέδριο επιδιώκει να προσφέρει νέα δεδομένα και ερεθίσματα μέσω ομιλητριών που δεν έχουν ακουστεί ευρέως, με στόχο την έμπνευση και την ανακάλυψη.
Θα μπορούσα να πω ότι ως ένα σημείο δεν έχουμε συνειδητοποιήσει, ότι το γυναικείο επιχειρείν γέννησε την έννοια της βιωσιμότητας στην παγκόσμια οικονομία. Νομίζω ότι είναι μάλλον ένα ταξίδι ανακάλυψης και αντίληψης όλου αυτού που γίνεται με τα παραδείγματα άλλων γυναικών ανά τον κόσμο που θα έρθουν εδώ για να μας μιλήσουν και να μας εμπνεύσουν. Πάρα πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι η επιλογή των ομιλητριών έγινε με τέτοιο τρόπο, που να μην έχουνε έχουμε επιλέξει ομιλήτριες, οι οποίες δεν έχουν ακουστεί στο ευρύ ελληνικό κοινό, διότι θέλαμε να δώσουμε καινούργια πληροφορία, καινούργια δεδομένα και καινούργια ερεθίσματα, σε όσες φίλες το παρακολουθήσουν.
Μετά το FCEM 2025, ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις του ΣΕΓΕ ώστε να αξιοποιήσει την ενέργεια και τις σχέσεις που θα δημιουργηθούν στο συνέδριο — πώς θα μετατραπεί η εμπειρία αυτή σε μακροχρόνια ωφέλεια για τα μέλη σας και την επιχειρηματική κοινότητα της Ελλάδας;
Ήθελα ιδιαίτερα να ευχαριστήσω για αυτή την ερώτηση, γιατί πραγματικά μου δίνει μια πολύ σημαντική "πάσα" προκειμένου να πούμε για το τι έχει κάνει ως τώρα ο Σύνδεσμος.
Το Συνέδριο του FCΕM στην Ελλάδα εντάσσεται στην πλατφόρμα Female Entrepreneurial Week, που ξεκίνησε το 2014 και εστιάζει σε θέματα που αφορούν τις γυναίκες και την επιχειρηματικότητα. Ανά 2 έτη το FEW φιλοξενεί μια διαφορετική θεματική. Είχαμε αφιέρωμα στις σχέσεις των γυναικών επιχειρηματιών στα Βαλκάνια, κάποια άλλη διοργάνωση είχε ως στόχο τις επιχειρηματικές σχέσεις των γυναικών στη Μαύρη Θάλασσα, την Επιχειρηματικότητα εντός Ευρώπης, τις Ευρωαραβικές. Με το Παγκόσμιο αυτό Συνέδριο ολοκληρώνει ένας, αν θέλετε, γεωγραφικός κύκλος, που γίνεται στα πλαίσια του της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Οπότε δεν είναι μία μεμονωμένη κίνηση, αυτή που έχει γίνει, παρά συνεχίζουμε την παράδοσή μας μέσα από τη Συνεδριακή Πλατφόρμα του FEW προκειμένου να δώσουμε πολλαπλές ευκαιρίες, γνώση, δικτύωση και πρακτικές λύσεις στις γυναίκες που το παρακολουθούν. Οπότε ο επόμενος στόχος είναι το FEW του 2027, που θα πρέπει να είναι εξίσου δημιουργικό και δυνατό, και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του κόσμου που θα το παρακολουθήσει.
Στόχος είναι η ενδυνάμωση των γυναικών επιχειρηματιών μέσω δικτύωσης και πρακτικών λύσεων.
Αυτό είναι το γενικότερο πλαίσιο όσον αφορά το συνεδριακό κομμάτι. Από κει και πέρα όμως, ο Σύνδεσμος χρησιμοποιεί τη συνεδριακή πλατφόρμα του με σκοπό να δημιουργηθούν μέσα από τις αλληλεπιδράσεις καινούργια project. Ήδη δουλεύουμε σε κάποιες δυναμικές ιδέες για το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τις ελληνίδες επιχειρηματίες αλλά και τις γυναίκες που θα θελανε να μπουν πιο δυναμικά στο επιχειρείν είναι να είναι πιο ενεργές στην οικονομία. Ανταλλάσσουμε εμπειρία. Άλλωστε, το 2026 θα ετοιμάσουμε και την πρώτη μας αποστολή στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, καθώς πλέον είμαστε μέλος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής του ΟΗΕ, οπότε τα project μας έχουνε κοινωνικοοικονομικό χαρακτήρα.
Δεν μπορείς να βγάλεις μέσα από τις γυναίκες άλλωστε τον κοινωνικό χαρακτήρα της ύπαρξής τους, ακόμα και στο επιχειρείν.
Επίσης θα ανακοινώσουμε τον τέταρτο κύκλο του Her Research που είναι μία δράση που βοηθά γυναίκες στην έρευνα προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Εξακολουθούμε να δουλεύουμε πάνω στο κομμάτι της κοινωνικής οικονομίας. Εξακολουθούμε να δουλεύουμε πάνω στο κομμάτι της πράσινης μετάβασης και πράσινης οικονομίας.
Δίνουμε τεχνογνωσία αλλά και να δεχόμαστε ερεθίσματα, οπότε το FEW του 25 και το FCEM του 25 δεν είναι τίποτα άλλο, από τη συνέχιση μιας στρατηγικής, η οποία συνδέει την ανάγκη με την δημιουργία λύσεων και προγραμμάτων που φέρνουνε στην πράξη τα αποτελέσματα για τις γυναίκες του επιχειρείν.