Η έκδοση "Ιστορία των Επιχειρήσεων Ωνάση 1924 – 1975”, για τον διασημότερο εφοπλιστή του 20oύ αιώνα και τον άνθρωπο που ενσαρκώνει το σύμβολο της ελληνικής επιχειρηματικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο, παρουσιάστηκε χθες σε ειδική εκδήλωση του Ιδρύματος Ωνάση και των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης.
Το βιβλίο στηρίχθηκε στο Αρχείο Ωνάση, που ανήκει στο "Ίδρυμα Ωνάση” και αποτελείται από εκατοντάδες αρχειακά κουτιά στα οποία περιέχονται δεκάδες χιλιάδες έγγραφα. Το Αρχείο αποτυπώνει τη λειτουργία ενός πολυεθνικού επιχειρηματικού ομίλου, με εταιρείες σε τρεις ηπείρους και 14 χώρες. Η οργάνωση του αρχείου και η συγγραφή της ιστορίας των επιχειρήσεων Ωνάση είναι προϊόν ερευνητικού έργου που ανέθεσε το Ίδρυμα Ωνάση στο Κέντρο Ναυτιλιακής Ιστορίας του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), και είναι προϊόν συνεργασίας πλειάδας ερευνητών, υπό τη διεύθυνση της Τζελίνας Χαρλαύτη, καθηγήτριας Ναυτιλιακής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και Διευθύντριας του ΙΤΕ.
"Ο Ωνάσης ήταν πάντα αόρατος, αλλά παρών”, δήλωσε ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Παπαδημητρίου, ανοίγοντας την χθεσινή εκδήλωση. "Ο Ωνάσης ίσως δεν είχε ποτέ τα περισσότερα πλοία του κόσμου, ούτε τα περισσότερα χρήματα στις τράπεζες. Δεν υπήρξε ο καλύτερος των συζύγων, ούτε ένας άριστος πατέρας. Όμως υπήρξε μοναδικός στο είδος του ως επιχειρηματίας και ως άνθρωπος”, συνέχισε ο κ. Παπαδημητρίου.
"Αυτός, ο γιος του καπνέμπορου από την Μονταλάσκη, στα βάθη της Μικράς Ασίας, που έκανε λάθη, πήρε λάθος επιχειρηματικές αποφάσεις, αλλά πήρε περισσότερες σωστές. Ο Ωνάσης ήξερε να είναι winner. Ποτέ δεν άφησε καμία επιχειρηματική καταστροφή να τον καταβάλει. Τίποτα δεν τον κατέβαλε. Εκτός από τον θάνατο του γιου του το 1973. Δύο χρόνια μετά απεβίωσε και ο ίδιος. Σε αυτά τα δύο χρόνια όμως, πήρε την μεγαλύτερη επενδυτική του απόφαση και έβαλε τη σημαντικότερη υπογραφή της ζωής του. Χάρη σε αυτή την υπογραφή υπάρχει το Ίδρυμα Ωνάση”, πρόσθεσε ο κ. Παπαδημητρίου.
"Το 2017 προσέγγισα τον πρόεδρο του Ιδρύματος Ωνάση. Με μεγάλη μου έκπληξη μού είπε ότι υπήρχαν πολλά αρχεία και με ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη μού επέτρεψε να δω όλα τα αρχεία, που βρίσκονταν σε μια τεράστια αποθήκη στου Ρέντη, σε μια αποθήκη στην ναυτιλιακή επιχείρηση, ακόμη και στη Νέα Υόρκη. Ό,τι καλύτερο μπορούσε να συμβεί σε έναν ιστορικό”, δήλωσε από την πλευρά της η Τζελίνα Χαρλαύτη, σε μια συζήτηση με τον Αλέξη Παπαχελά. Όπως συνέχισε η κα Χαρλαύτη, επρόκειτο για επιχειρηματικά αρχεία 240 υπεράκτιων εταιρειών.
Ένας "παγκόσμιος” επιχειρηματίας
Σύμφωνα με την εξιστόρηση της κας Χαρλαύτη, ο Αριστοτέλης Ωνάσης δεν ήταν αυτοδημιούργητος, καθώς τα πρώτα του κεφάλαια τα κέρδισε με την οικογενειακή επιχείρηση του πατέρα του, του Σωκράτη Ωνάση -ενός ευκατάστατου καπνεμπόρου από την Σμύρνη. Μετά την καταστροφή της Σμύρνης, ο πατέρας του Αριστοτέλη Ωνάση, πήγε (σε μια συνήθη πρακτική για τους ανθρώπους από την Καππαδοκία) στο Μπουένος Άιρες, όπου υπήρχε ήδη μεγάλη κοινότητα Μικρασιατών. Εκεί, σε συνεργασία με τον πατέρα του και τον θείο του, έστησαν ένα οικογενειακό δίκτυο, εξάγοντας καπνά από την Ελλάδα στην Αργεντινή.
Το 1932, χρονιά που πεθαίνει και ο πατέρας του, παίρνει την απόφαση να σταματήσει τις εμπορικές δραστηριότητες και να στραφεί στην ναυτιλία, έχοντας ήδη γνωριστεί και με τον Κώστα Γράτσο. Στις αρχές της δεκαετίας του ’30 πήγε στο Λονδίνο, γνώρισε την εφοπλιστική κοινότητα και μαθήτευσε στα γραφεία των εφοπλιστών αδελφών Δρακούλη. Το 1933, εν μέσω ύφεσης, αγοράζει τα δύο πρώτα του πλοία με 3,5 χιλ. λίρες το καθένα, όταν δέκα χρόνια πριν, τα συγκεκριμένα πλοία κόστιζαν 200 χιλ. λίρες. Την δεκαετία του ‘30, τα πήγε πολύ καλά, πουλώντας τα πλοία έξι φορές πάνω από την αρχική τους αξία.
Μία καινοτομία του ήταν ότι μπήκε στον χώρο των τάνκερ και ήταν ο πρώτος Έλληνας που ναυπήγησε δεξαμενόπλοιο. Η μεγάλη του επιτυχία ήταν, όμως, ότι έφτιαξε το μοντέλο της παγκοσμιοποιημένης ναυτιλιακής εταιρείας, που ακολούθησαν μετά πολλές επιχειρήσεις.
Διαβάστε Επίσης
"Ήταν ένας παγκοσμιοποιημένος επιχειρηματίας. Από τους πρώτους παγκόσμιους επιχειρηματίες που, επειδή έχασε την πατρίδα του νωρίς, δεν ήθελε να είναι συνδεμένος με ένα μόνο κράτος. Είχε μια απίθανη κινητικότητα. Μέσα από τα πολλά του ταξίδια, απέκτησε μια συνολική θεώρηση του κόσμου και την ενοποίησε. Ήξερε ότι για να κάνει τις δουλειές του έπρεπε να συνεργαστεί με όλες τις κυβερνήσεις”, ανέφερε η κα Χαρλαύτη.
Σύμφωνα με την ίδια, ο Αριστοτέλης Ωνάσης έγινε ευρύτερα γνωστός όταν, αποχωρώντας από τις ΗΠΑ (λόγω της συμφωνίας με την Σαουδική Αραβία, με την οποία μονοπώλησε ουσιαστικά την πορεία του πετρελαίου που διύλιζαν οι αμερικανικές εταιρείες), πήγε στο Μόντε Κάρλο και απόκτησε τον έλεγχο της Εταιρείας Θαλασσίων Λουτρών, στην οποία ανήκουν το Καζίνο του Μόντε Κάρλο, ξενοδοχεία, θέατρα και άλλα ακίνητα. Το 1956 αγόρασε από το ελληνικό Δημόσιο το προνόμιο εκμετάλλευσης του αποδυναμωμένου εθνικού αερομεταφορέα Τ.Α.Ε. και ίδρυσε την Ολυμπιακή Αεροπορία. "Όπως έλεγε, η ναυτιλία ήταν η σύζυγός του και η Ολυμπιακή Αεροπορία η ερωμένη του”, ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Χαρλαύτη.
Μετά την κόντρα με τις ΗΠΑ, του έκαναν μποϊκοτάζ και για πρώτη φορά όλος ο κόσμος ήταν εναντίον του. "Τα δεξαμενόπλοια έμεναν αναύλωτα, έχανε εκατομμύρια και βρέθηκε ένα βήμα πριν την καταστροφή. Τότε, όμως, έκλεισε το Σουέζ, έπρεπε να αλλάξουν οι διαδρομές και η ζήτηση εκτοξεύτηκε. Έτσι, στράφηκαν στα αναύλωτα δεξαμενόπλοια του Αριστοτέλη Ωνάση και έγινε πάμπλουτος”.
Σύμφωνα με την κα Χαρλαύτη, ο Ωνάσης ένιωθε κομμάτι του εφοπλιστικού κατεστημένου της εποχής του, αλλά όχι του ελληνικού, γιατί για τους Έλληνες ήταν ‘αλεξιπτωτιστής’.
Όπως συνέχισε η ίδια, ο Ωνάσης έφερε τρεις καινοτομίες στην ναυτιλία:
- Άνοιγμα αγορών, καθώς ήταν ο πρώτος Έλληνας που μπήκε στην αγορά των δεξαμενόπλοιων και διεθνώς ήταν εκείνος που άνοιξε την χρηματοπιστωτική αγορά της Αμερικής στην ναυτιλία
- Επιχειρηματικές πρακτικές, καθώς έφτιαξε το μοντέλο της παγκόσμιας ναυτιλιακής εταιρείας
- Βελτίωση της τεχνολογίας δεξαμενόπλοιων, με ένα εξαιρετικό τμήμα ναυπηγήσεων
"Κατάφερε να συνδυάσει την ευρωπαϊκή ναυτιλιακή παράδοση με την αμερικανική επιχειρηματική πρακτική”, τόνισε η κα Χαρλαύτη. Οι στενοί του συνεργάτες ήταν όλοι Έλληνες, ενώ μια επιτυχία του ήταν ότι κατάφερε να δημιουργήσει μια επιχειρηματική οικογένεια.
"Η ναυτιλία είναι ο μοναδικός τομέας της ελληνικής οικονομίας στον οποίο έχουμε διακριθεί διεθνώς. Στόχος μας είναι με την έκδοση αυτή να προβάλουμε την σημασία της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Έχουμε μια φοβερή επιχειρηματικότητα και έχουμε δυστυχώς δαιμονοποιήσει τους επιχειρηματίες. Χωρίς επιχειρηματίες, όμως, δεν υπάρχει οικονομία”, κατέληξε η κα Χαρλαύτη.
Διαβάστε Επίσης
"Πολίτης του κόσμου”
Από την πλευρά του, ο Κώστας Γραμμένος, Καθηγητής Ναυτιλίας, Εμπορίου & Χρηματοοικονομικών και Πρόεδρος του Κέντρου Ναυτιλίας, Εμπορίου & Χρηματοοικονομικών "Κώστας Γραμμένος” στην Bayes Business School του Πανεπιστημίου City του Λονδίνου, ανέφερε ότι γνώρισε τον Αριστοτέλη Ωνάση όταν εργαζόταν στην Εθνική Τράπεζα.
"Εκείνη την περίοδο, η Εθνική είχε ιδρύσει την διεθνή ναυτιλιακή και είχε επίσης αποφασίσει να εφαρμόσει τα κοινοπρακτικά δάνεια. Αποτέλεσμα των δύο αυτών κινήσεων ήταν η διοργάνωση εκδηλώσεων από την τράπεζα και σε μία από αυτές τις εκδηλώσεις ήταν που γνώρισα τον Αριστοτέλη Ωνάση”.
Ο κ. Γραμμένος αναφέρθηκε και σε μια συνάντηση που είχε με τον Αριστοτέλη Ωνάση και τον γιο του, Αλέξανδρο, σε μια σουίτα του Hilton, όπου έγινε "μάρτυρας” και μιας κόντρας ανάμεσα σε πατέρα κι γιο. Η τελευταία φορά που ο ίδιος είδε τον Αριστοτέλη Ωνάση ήταν το 1973, μετά τον θάνατο του γιου του, όπου είδε έναν άνθρωπο συντετριμμένο που "έκλαιγε βουβά”, όπως είπε.
"Οικοδόμησε μια αυτοκρατορία διεθνή με ιδιοφυείς αποφάσεις και με εμπορικές κινήσεις συχνά μη αναμενόμενες”, δήλωσε και κατέληξε:
"Με την διαθήκη του ίδρυσε το ίδρυμα ‘Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης’. Το ποσό που δόθηκε για την ίδρυσή του ιδρύματος έχει αυξηθεί μέχρι σήμερα 11 φορές από την ίδρυσή του. Έχω την εντύπωση ότι ο Αριστοτέλης θα χαμογελούσε αχνά στο άκουσμα αυτών των αριθμών”.
Με την σειρά του, ο Ιωάννης Θεοτοκάς, Καθηγητής Διοίκησης Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων και Πρόεδρος του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά, ανέφερε πως η κα Χαρλαύτη είναι στην θέση σήμερα να εκπληρώνει σήμερα το όνειρο κάθε ερευνητή.
"Ο Αριστοτέλης Ωνάσης υπήρξε επιχειρηματίας-ηγέτης της παγκόσμιας ναυτιλιακής αγοράς. Σε όλη του την πορεία αναζητούσε νέους δρόμους. Δημιούργησε ένα πρότυπο που παραμένει ισχυρό μέχρι σήμερα. Ήταν κοσμοπολίτης, πολύγλωσσος, ανήσυχος, αεικίνητος και δεν τον χωρούσαν τα σύνορα ενός κράτους. Όπως προκύπτει από τα αρχεία, τις περισσότερες μέρες του χρόνου έλειπε σε ταξίδι”, ανέφερε ο κ. Θεοτοκάς και συνέχισε: "Ως επιχειρηματίας ήταν απρόβλεπτος και επίμονος αλλά και τυχερός. Εντόπισε ευκαιρίες κι τις αξιοποίησε, ενώ σε όλη του την επιχειρηματική πορεία αναλάμβανε ρίσκο και αυτό ήταν η κινητήρια δύναμή του”. Σύμφωνα με τον κ. Θεοτοκά, για τον Αριστοτέλη Ωνάση πολύ σημαντικοί παράγοντες της επιτυχίας ήταν το ανθρώπινο δυναμικό, ενώ η εξωστρέφεια χαρακτήριζε όλες τις πτυχές της δράσης του.
"Η έκδοση είναι ένας σταθμός στην ναυτιλιακή βιβλιογραφία, η πρώτη έκδοση που βασίζεται σε πρωτογενείς πηγές και περιέχει αυθεντικές ερμηνείες. Την ίδια στιγμή που απαντά σε ερωτήματα δημιουργεί και νέα, θέτοντας προοπτικές για περαιτέρω έρευνα και αξιοποίηση του αρχείου”, κατέληξε ο κ. Θεοτοκάς.
Την εκδήλωση έκλεισε ο εφοπλιστής Πήτερ Λιβανός. "Ο Αντώνης Παπαδημητρίου λέει στο βιβλίο ότι οι επιχειρήσεις καθορίζονται από την προσωπικότητα του ιδρυτή τους. Και πράγματι, στην περίπτωση του Ωνάση και της επιχείρησής του, αυτό ισχύει απόλυτα. Η ναυτιλία όντως δεν είναι επιστήμη, είναι τέχνη, κι ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της ναυτιλίας ήταν ο Ωνάσης”, ανέφερε.
Σύμφωνα με τον κ. Λιβανό, ο Αριστοτέλης Ωνάσης είχε την ικανότητα να υπολογίζει το ρίσκο και να το ισορροπεί. "Ήταν πολίτης του κόσμου. Δεν είχα καμία αμφιβολία στο μυαλό μου ότι αυτός ο άνθρωπος είχε την ικανότητα να μετακινείται άνετα μεταξύ εθνών και πόλεων, κάτι που ήταν σπάνιο μεταξύ των Ελλήνων της εποχής.
Αναφερθείς στον χαμό του γιου του Αριστοτέλη Ωνάση, τόνισε ότι αποτέλεσε την αφορμή για την "γέννηση” του ιδρύματος. "Το Ίδρυμα υπήρξε ένα καταπληκτικό εργαλείο της κληρονομιάς του Αριστοτέλη Ωνάση και συνέχισε να καλλιεργεί την ακεραιότητα, το πνεύμα και τις αξίες που είχε στον τρόπο που έβλεπε τα πράγματα. Το Ίδρυμα ήταν απίστευτα γενναιόδωρο και απίστευτα ευεργετικό για πολλούς Έλληνες που ποτέ δεν γνώρισαν αυτόν τον άνθρωπο. Έτσι νομίζω ότι είμαστε όλοι υπόχρεοι σε αυτό τον άνθρωπο για όσα μας άφησε και πραγματικά ευγνώμονες στους ανθρώπους που σήμερα συνεχίζουν την κληρονομιά του”, κατέληξε ο κ. Λιβανός.
Πηγή: capital
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Η Μαλέσκου μιλά για την πρώτη χρονιά που δίδαξε ως δασκάλα στα Βορίζια - "Μου έλεγαν 'κουράγιο'" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/crop/both/58/587055a6fa4d47c981f09b9b89ca4009.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γεώτρηση στο Ιόνιο από Exxon Mobil, Helleniq Energy και Εnergean - Η πρώτη στην Ελλάδα μετά από 40 χρόνια [live]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,72,608,313/crop/both/9e/9e9fb41319cb42ccb49df81d3e578fde.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ενθουσιώδης υποδοχή για τη νέα δραματική σειρά της ΕΡΤ "Αύριο" [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/crop/both/cd/cd6d33b6ab4d4b2c9e9ed51ebbda3a6d.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συντριβή αεροσκάφους στις ΗΠΑ: Κινητήρας αποκολλήθηκε πριν από την απογείωση, τουλάχιστον 12 νεκροί [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,15,608,356/crop/both/81/813cc1fc1fb84873a88fadd5270a3826.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ξέσπασμα Κανάκη για Βορίζια: Ούτε στην Κολομβία ο εισαγγελέας με αλεξίσφαιρο - Ξεφτίλα! [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/e8/e84cfc3c455d4cf696bd3bc4bb0d5900.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κρήτη: Έντονη χαλαζόπτωση και καταιγίδες - Άσπρισαν οι δρόμοι στο Φόδελε [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x456/0,57,608,398/crop/both/50/5011dd9ebf0848c18c3fa9f05a08a647.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πόρτο Ράφτη: Έπεσαν σοβάδες στο 1ο Δημοτικό Σχολείο - Τραυματίστηκαν δύο μαθητές [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x458/0,76,608,417/crop/both/d1/d1b6fb0999f74ad2b208c4d314236fcf.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Βορίζια: Τα θανάσιμα τραύματα της 56χρονης και του 39χρονου από την αιματηρή επίθεση [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,0,608,341/crop/both/bc/bcc3c4741d2e45ad9c15aaaf5ee11bcc.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Δίκη Λυγγερίδη: Ένσταση από τους συνηγόρους - "Ακατάλληλη η αίθουσα στις φυλακές Κορυδαλλού" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,63,608,404/crop/both/eb/eb1486b13bb44015b4462030da6c9526.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Βούλιαξε" η Σκιάθος από την κακοκαιρία - Ποτάμια οι δρόμοι [Βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x342/0,0,608,341/crop/both/7d/7da2c16d9f9a4a9e80252ef78735b500.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Στο Άγιον Όρος ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μάικλ Ρήγας [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu399x532/0,201,399,425/crop/both/0e/0ec0acc8718647118a9a472e4a5f0f57.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Καιρός: Ισχυρές βροχές και καταιγίδες σαρώνουν τη χώρα – Νύχτα κεραυνών στην Αττική [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,63,608,404/crop/both/0e/0edeb5d8c80f4a559f22ea2207185978.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Βορίζια: Η στιγμή που τα τρία αδέρφια φτάνουν στο Αστυνομικό Μέγαρο Ηρακλείου - Κρύβονταν σε ξενοδοχείο και φιλικό σπίτι [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x406/0,82,608,323/crop/both/a3/a3a7878cac4140ceb48faf1a0c6765bb.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Μπήκαν νερά στο ΤΕΠ Ηγουμενίτσας μετά την έντονη βροχή [εικόνα]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x366/0,16,608,357/crop/both/1b/1baf489e3ba34c888e425be086ce175e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Μακελειό στα Βορίζια: "Την έχασα άδικα", λέει η αδερφή της 56χρονης - Ποιες ευθύνες ρίχνει στην αστυνομία [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x402/0,0,608,341/crop/both/02/02398d8c8c8c4d64a83a88f6827c4a4e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
