Η σφαγή των Καλαβρύτων από στρατιώτες της γερμανικής 117ης Μεραρχίας Καταδρομών, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στις 13 Δεκεμβρίου του 1943, αποτελεί την πιο βαριά περίπτωση εγκλήματος πολέμου στην Ελλάδα, κατά την κατοχική περίοδο. Κανένας από τους υπευθύνους των εγκλημάτων αυτών δεν λογοδότησε στη δικαιοσύνη, ενώ μέχρι και σήμερα ακόμα, δεν έχει καταβληθεί καμιά απολύτως αποζημίωση από τη Γερμανία.
Η ταινία "Καλάβρυτα 1943" που θα βγει στους κινηματογράφους, έχει προκαλέσει σάλο και αντιδράσεις με αφορμή μία σκηνή 5 δευτερολέπτων στο τρέιλερ: Πρόκειται για την αναβίωση του μύθου, περί του δήθεν "καλού" Αυστριακού Ναζί, που με δική του πρωτοβουλία και παρακούοντας τις εντολές των ανωτέρω του, ανοίγει τάχα την πόρτα του ήδη πυρπολημένου δημοτικού σχολείου, για να "σώσει" τα γυναικόπαιδα.
Οι μαρτυρίες για τον Ναζί από την Αυστρία
Τι συνέβη όμως σύμφωνα με μαρτυρίες και εν τέλει, η ταινία που επιχειρεί να προσεγγίσει το θέμα ιστορικά το επιτυγχάνει ή επικρατεί η μυθοπλασία σε αυτή την κομβική στιγμή στην ιστορία;
"Κάποιοι λένε ότι την πόρτα την άνοιξε ένας γερμανός. Κανένας γερμανός δεν την άνοιξε. Εγώ θυμάμαι ότι η πόρτα ήταν ξεκλείδωτη, όμως στον πανικό μας εμείς την σπρώχναμε προς τα έξω, ενώ αυτή άνοιγε προς τα μέσα. Έπρεπε να στριμωχτούμε πολύ για να την ανοίξουμε. Τελικά άνοιξε και τρέξαμε προς την έξοδο. Ένας Γερμανός βάραγε με τον υποκόπανο για να αραιώσουμε".
Αυτά είχε δηλώσει η επιζήσαζα, Φρατζέσκα Νίκα, η οποία είχε εξιστορήσει τις φρικτές εικόνες από το ολοκαύτωμα στα Καλάβρυτα, όπως το έζησε η ίδια, μιλώντας πριν από χρόνια στο "Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα", στο πλαίσιο της εκπομπής "η Ελλάδα του Χίτλερ".
Διαβάστε Επίσης
Ο Αλέξης Μασούλας γεννήθηκε το 1938 και στην ηλικία των 5 ετών έζησε τη φρίκη. Δεν μίλησε για ναζί που άνοιξε την πόρτα, αλλά όταν εξιστόρισε τα γεγονότα, ανέφερε ότι ο φρουρός δεν αντέδρασε.
"Θυμάμαι γυναίκες να πηδούν από τα παράθυρα, να πετούν τα παιδιά τους για να τα σώσουν. Νομίζαμε ότι θα πεθάνουμε μέχρι που κάποια στιγμή άνοιξε η πόρτα από την πίεση. Ο φρουρός δεν αντέδρασε. Κανείς δεν ξέρει γιατί", έχει δηλώσει στο Protagon.gr.
Σε μια άλλη μαρτυρία, η Ανδριάνα Δαρμογιάννη-Θεοδωροπούλου είναι η μόνη που αναφέρει ότι ένας Αυστριακός άνοιξε την πόρτα. Αυτή είναι η δική της αφήγηση, έτσι όπως την έκανε στο περιοδικό "Προς τη Νίκη":
"Χαλασμός να ακούγεται γύρω, να πέφτουν άνθρωποι… Πού να πάει; Ένας Αυστριακός τότε άνοιξε την πόρτα του Σχολείου –τον σκότωσαν αυτόν μετά– και βγήκαμε κι εμείς όλοι έξω… Ο ένας έσπρωχνε τον άλλο. Το μωρό τής το᾿ριξαν κάτω της μητέρας μου, το πάτησαν, παρά λίγο να πεθάνει.
Ο μύθος του δήθεν καλού Αυστριακού στρατιώτη δημιουργήθηκε λίγες ημέρες μετά το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα, έχει αναφέρει ο καθηγητής Δημήτριος Καλδίρης, σε συνέλευση των Καλαβρυτινών Αθηνών.
Σύμφωνα με τη σελίδα kalavryta News, "ο μύθος για το σωτήρα Αυστριακό Στρατιώτη σκηνοθετήθηκε στην Πάτρα, από την ομάδα SOE 133, μαζί με την κατηγορία ότι ο ΕΛΑΣ δεν τόλμησε και δεν υπερασπίστηκε τους Καλαβρυτινούς. Συγκεκριμένα για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε η κόρη του Προέδρου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Πατρών [Χονδροδήμος], η 18χρονη τότε Ντέζη Χονδροδήμου. Κατά την άνοδο στα πυρπολημένα Καλάβρυτα συμμετείχε η Ντέζη Χονδροδήμου, η οποία ήταν πράκτορας της SOE 133. Στη διανομή στις χήρες και στα ορφανά του συσσιτίου, η Ντέζη Χονδροδήμου πέρασε το μήνυμα ότι οι άντρες μείνανε αβοήθητοι γιατί καμιά 500 αντάρτες που κοίταζαν την εκτέλεση από το Κάστρο δεν έριξαν ούτε μια τουφεκιά...
Ευτυχώς που ο καλός Αυστριακός Στρατιώτης άνοιξε τις πόρτες του Σχολείου και σωθήκατε κι εσείς, γιατί τώρα θα είχατε την τύχη των αντρών σας. Η προπαγανδιστική αυτή συμπόνια της Ντέζης έγινε ανάθεμα για τους αντάρτες, και οι περισσότερες Καλαβρυτινές μανάδες καταριόντουσαν τους αντάρτες για το κακό που έπαθαν και όχι τους Γερμανούς. Η πληροφορία αυτή μεταφέρθηκε και στην Ιωάννα Τσάτσου (γραμματέα τότε του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού), η οποία την συμπεριέλαβε στο βιβλίο της Φύλλα της Κατοχής. Σε προσωπική συνάντηση που είχε ο ιστορικός ερευνητής Δημήτρης Κανελλόπουλος στο σπίτι της Ντέζης Χονδροδήμου, η Ντέζη αρνήθηκε να απαντήσει στο ερώτημα της ιστορικής έρευνας πόθεν αποδεικνύεται η μη αντίσταση των ανταρτών στη Σφαγή των Καλαβρύτων και στα περί σωτήρα Αυστριακού στρατιώτη [...] (βλ. και Βιβλίο Προσωπική Μαρτυρία, Δεκέμβριος 1943 - Οκτώβριος 1944)".
Ο δεκατριάχρονος τότε, Γεώργιος Δ. Δημόπουλος, αυτόπτης μάρτυρας των τραγικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν το πρωϊνό εκείνο στο Δημοτικό Σχολείο, έχει καταθέσει σαν ιστορική έρευνα την προσωπική του εμπειρία, όπως την έζησε μαζί με τις Καλαβρυτινές Μανάδες και τα άλλα παιδιά. Γράφει τα εξής: Όσο για τον Αυστριακό που τάχα άνοιξε την πόρτα: ήμουν ο πρώτος που πέρασε την κεντρική σιδερένια πόρτα που ήταν και η έξοδος του περιβόλου του Σχολείου. Αυτή, λοιπόν, η πόρτα που λέγεται ότι άνοιξε κάποιος Αυστριακός στρατιώτης, αυτό σαφώς και μετά άκρας βεβαιότητος ομολογώ ότι ουδέποτε την έκλεισαν, έτσι ώστε, κανείς δεν την άνοιξε, ήταν απ' την είσοδο μας στο Σχολείο έως και την έξοδό μας από αυτό, διάπλατα ανοιγμένη. Άλλωστε, δεν εξυπηρετούσε τίποτε το κλείσιμό της. Κανένας Αυστριακός, αυτό είναι εντελώς ανυπόστατο και ανύπαρκτο. Αυτό είναι δεδομένο και ξεκάθαρο. ΄Οποιος τολμά να πει κάτι τέτοιο δεν είναι παρά ένας βέβηλος που παραποιεί τα γεγονότα. Κανένας οίκτος, ανύπαρκτο το έλεος, καμιά ανθρωπιά από κανέναν εκείνες τις ώρες".
Οι αντιδράσεις για την ταινία
Όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα "Πελοπόννησος", τοπικοί φορείς και απόγονοι θυμάτων του Ολοκαυτώματος, καταγγέλλουν τους υπευθύνους της ταινίας, για παραχάραξη των ιστορικών γεγονότων και αναβίωση μύθων που εξυπηρετούν αλλότριους σκοπούς.
Μάλιστα, η Ένωση Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος προαναγγέλλει μέσω της εφημερίδας, μηνύσεις εις βάρος των υπευθύνων της ταινίας "Καλάβρυτα 1943", στην οποία μάλιστα συμπαραγωγός είναι η ΕΡΤ και πρωταγωνιστής ο σπουδαίος Σουηδός ηθοποιός Μαξ φον Σίντοφ.
Και όλα αυτά, χωρίς καν η ταινία να έχει προβληθεί στους κινηματογράφους, αφού η πρεμιέρα της έχει ορισθεί για τις 11 Νοεμβρίου. Αρκούσε όμως η προβολή του δίλεπτου τρέιλερ της ταινίας για να εγερθούν οι πρώτες αντιδράσεις από τους κατοίκους των Καλαβρύτων.
Θρυαλλίδα για την αγανάκτηση των Καλαβρυτινών η αναβίωση του μύθου, περί του δήθεν "καλού" Αυστριακού Ναζί που άνοιξε την πόρτα.
Όπως αναφέρουν, πρόκειται για ένα προκλητικό μύθευμα, το οποίο έχει διαψευστεί από όλους τους αυτόπτες μάρτυρες – εγκλείστους του σχολείου και επίσημα από το Δημοτικό Συμβούλιο των Καλαβρύτων, αλλά παρ’ όλα αυτά -άγνωστο για ποιους λόγους- οι υπεύθυνοι της ταινίας, συμπεριέλαβαν στην ιστορία.
Όπως αποκαλύπτει στην εφημερίδα ο κ. Χαρίλαος Ερμείδης, Πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος και πρ. Αντιδήμαρχος Καλαβρύτων, τόσο ο ίδιος όσο και άλλοι Καλαβρυτινοί, είχαν επισημάνει αυτό το στοιχείο στους υπευθύνους της ταινίας πριν από 2,5 περίπου χρόνια, όταν είχαν φθάσει στα Καλάβρυτα προκειμένου να μάθουν τα πραγματικά περιστατικά της θηριωδίας. Μάλιστα, όπως υποστηρίζει ο ίδιος, οι υπεύθυνοι είχαν υποσχεθεί να μην το συμπεριλάβουν στην ταινία.
Επιπλέον η Ένωση, μέσω επίσημου εγγράφου που τους είχε αποστείλει τότε, τους είχε προειδοποιήσει ότι σε περίπτωση που η ταινία με καθιοδήποτε τρόπο δεν σεβαστεί τη μνήμη των θυμάτων και των απογόνων τους, τότε θα κινούνταν δικαστικά εναντίον τους.
Τώρα ο κ. Ερμείδης, διαμηνύει ότι εφόσον πράγματι στην ταινία περιλαμβάνεται αυτός ο μύθος, ή και οποιαδήποτε άλλη ιστορική παραχάραξη, η Ένωση, πιθανότατα και με άλλους Φορείς, θα ακολουθήσουν τη νομική οδό.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Ο Ραφίνια κατηγορεί τη Disneyland για ρατσισμό: "Αγνοήσατε τον γιο μου επειδή δεν είναι λευκός" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x337/3,0,604,337/crop/both/40/40acc6894ba54e338b97b0cd161fa7cd.png?quality=60&404=default&v=2)
![Συγκέντρωση στο Σύνταγμα για την τραγωδία των Τεμπών - Το κάλεσμα της Μαρίας Καρυστιανού [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x440/0,60,608,301/crop/both/95/95905c61d07c4948b4ca24dc15f2bdd2.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Διαδηλώσεις έξω από τη ΔΕΘ: Ακρίβεια, στεγαστικό και Γάζα στην πρώτη γραμμή [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x406/0,118,608,359/crop/both/ad/adcdf7cd67f94abaaa9adf18859b6023.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Καιρός: Εβδομάδα με καλοκαιρινές θερμοκρασίες και ισχυρά μελτέμια στο Αιγαίο [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,31,608,372/crop/both/42/42351441ffbc4bf88caadd1f26fc5250.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γάζα: Ο ισραηλινός στρατός ισοπέδωσε άλλα δύο πολυώροφα κτίρια μετά από εντολή εκκένωσης [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x456/0,70,608,411/crop/both/86/863eda71805d46a7afcdacbd8c4496e7.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Περιστατικό ομηρίας" στη ΔΕΘ: Η εντυπωσιακή άσκηση των ΕΚΑΜ [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/crop/both/27/272328911f584fa7bf9a54f10158bee8.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![H περιοδεία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ: Mπίρα, φόρμουλα, μπιλιάρδο, φανέλες και μια ερώτηση στην Τεχνητή Νοημοσύνη [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x413/15,64,598,391/crop/both/0e/0effdd0733f54f32a47d131784850c2c.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συγκέντρωση στο Σύνταγμα για την τραγωδία των Τεμπών - Το κάλεσμα της Μαρίας Καρυστιανού [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x440/0,60,608,301/crop/both/95/95905c61d07c4948b4ca24dc15f2bdd2.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Διαδηλώσεις έξω από τη ΔΕΘ: Ακρίβεια, στεγαστικό και Γάζα στην πρώτη γραμμή [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x406/0,118,608,359/crop/both/ad/adcdf7cd67f94abaaa9adf18859b6023.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Καιρός: Εβδομάδα με καλοκαιρινές θερμοκρασίες και ισχυρά μελτέμια στο Αιγαίο [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,31,608,372/crop/both/42/42351441ffbc4bf88caadd1f26fc5250.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Περιστατικό ομηρίας" στη ΔΕΘ: Η εντυπωσιακή άσκηση των ΕΚΑΜ [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/27/272328911f584fa7bf9a54f10158bee8.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τροχαίο στη λεωφόρο Συγγρού: Λεωφορείο συγκρούστηκε με γερανό [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/9f/9f1d08691beb4e4b8a9f9531517245f5.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ξάνθη: Συγκλονίζει η 79χρονη από τη Σουηδία για τον 30χρονο - "Τρελάθηκε που δεν είχα χρήματα και με χτυπούσε" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x342/0,50,608,291/crop/both/3f/3fb8d74b0ae14fd2b8a13924e395de4a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ηράκλειο: Μπλόκα από τους αγροτοκτηνοτρόφους σε κόμβο αεροδρομίου και ΒΟΑΚ [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,45,608,386/crop/both/73/7382ad31c03d4327824cd57e5d855d29.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Αθήνα: Λουκέτα σε καταστήματα εστίασης για παράνομα τραπεζοκαθίσματα βάζει από σήμερα ο Δήμος [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x413/0,53,608,394/crop/both/56/56f12a32f3284369b9237e5105a7ac7f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Χάρος" στον ΒΟΑΚ: Η στιγμή που οδηγός κάνει τριπλή προσπέραση σε διαχωριστική γραμμή [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x342/0,0,608,341/crop/both/e0/e00e416d0fd34a36adcfaf52493e6789.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σοβαρό τροχαίο στη Συγγρού: Εκτροπή σχολικού λεωφορείου, αισθάνθηκε αδιαθεσία ο οδηγός [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x371/0,14,608,355/crop/both/01/01d2580337a64ff3ade9795b9699f36b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κιάτο: Θρήνος για την 25χρονη Μαργαρίτα που σκοτώθηκε σε τροχαίο - Λίγες μέρες μετά τα γενέθλιά της [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x332/8,0,600,332/crop/both/f8/f8a3e366c3684912924b25d2875bb395.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Καμίνια: "Το έκανα γιατί δεν χωνεύω τους γύφτους" λέει ο 17χρονος που άρπαζε μωρά Ρομά [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x342/55,0,515,248/crop/both/0f/0f28076612754e64900d5efc0b34d72b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Καστοριά: Μινκ επιτέθηκε σε ηλικιωμένη μέσα στο σπίτι της - Της ακρωτηρίασε το χέρι [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x407/95,22,608,310/crop/both/68/680772c4de5d4ecf883175491d530067.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Καμίνια: Συνελήφθη 17χρονος για την αρπαγή του μωρού - Είχε πάρει και το βρέφος στην Ομόνοια [βίντεο ντοκουμέντο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x345/0,15,608,256/crop/both/12/128b9d292ba144aca3696376db722bd1.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σοβαρό τροχαίο στην Ποσειδώνος: Συγκρούστηκαν φορτηγό, ΙΧ και δύο μηχανές - Κλειστή η μία λωρίδα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/a2/a2207499bfc44fc1bac367a70bed7696.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ξυπόλητος άνδρας παρενόχλησε δύο κοπέλες σε Περιστέρι και Εξάρχεια [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x342/93,0,565,265/crop/both/84/84d16c94639b499892f78f421fb63318.jpg?quality=60&404=default&v=2)
