Λευκίμμη: Η «Οδύσσεια» των σκουπιδιών στο νησί των Φαιάκων

Κανένας άλλος ΧΥΤΑ στην Ελλάδα δεν έχει δημιουργήσει τόσο έντονες αντιπαραθέσεις, επεισόδια και τριγμούς σε μία τοπική κοινωνία για τόσο μεγάλο διάστημα, όσο αυτός της Λευκίμμης στην Κέρκυρα.

Η ομώνυμη πόλη της Λευκίμμης, ένας εκτεταμένος συνοικισμός από πολλές γειτονιές, βρίσκεται σε «εμπόλεμη» κατάσταση εδώ και 10 χρόνια και για πολλούς θεωρείται σύμβολο οικολογικής αντίστασης.

Τη Δευτέρα, για μία ακόμη φορά, σοβαρά επεισόδια ξέσπασαν στο νησί όπου κάτοικοι της Λευκίμμης συγκρούστηκαν με δυνάμεις της Αστυνομίας στην Περιφερειακή Ενότητα Κέρκυρας. Η ένταση ξεκίνησε όταν μέλη της αντιπροσωπείας «Αλεύχιμον» ενημερώθηκαν πως θα δοθεί άδεια λειτουργίας στον ΧΥΤΑ, παρά τις διαμαρτυρίες και την προσφυγή τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Από τα επεισόδια τραυματίστηκε, από άγνωστη μέχρι στιγμής αιτία, ένας ηλικιωμένος άνδρας και μεταφέρθηκε αιμόφυρτος στο Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας, χωρίς να διατρέχει κίνδυνο η υγεία του. Την ίδια ώρα οι δολιοφθορές στο ΧΥΤΑ Λευκίμμης συνεχίζονται καθώς, μετά τις κολόνες της ΔΕΗ και την περίφραξη του ΧΥΤΑ, φωτιά ξέσπασε τα ξημερώματα της Κυριακής μέσα στο χώρο του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων νότιας Κέρκυρας, καταστρέφοντας πλαστικές μεμβράνες που θα τοποθετούνταν αυτή την εβδομάδα στο κύτταρο.

Στο σημείο των σημερινών επεισοδίων βρέθηκε ισχυρή αστυνομική δύναμη και άνδρες της Ομάδας Πρόληψης και Καταστολής Εγκλήματος, που κατάφεραν να απωθήσουν τους διαδηλωτές-κατοίκους της Λευκίμμης. Δεν υπήρξαν συλλήψεις, την ίδια ώρα όμως αναμένεται να σχηματιστεί δικογραφία για φθορές σε περιουσία του ελληνικού Δημοσίου.

Το χρονικό

Η πρώτη σπίθα άναψε το καλοκαίρι του 2008, ωστόσο η ιστορία πηγαίνει ακόμα πιο πίσω, στο 2000, όταν το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ με το υπ’ αριθ. Πρωτόκολλο 64810/06-06-2000 προέβλεπε δύο ΧΥΤΑ. Ακόμη:

1. Πρόσθετα έργα αναβάθμισης του ΧΥΤΑ Κέρκυρας.
2. Κατασκευή ΧΥΤΑ στη ΒΟΡΕΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑ, που θα εξυπηρετεί τους πρώην Δήμους Αγίου Γεωργίου, Εσπερίων, Θιναλίων, Κασσωπαίων, Φαιάκων και Παλαιοκαστριτών συνολικού μόνιμου πληθυσμού 30.500 κατοίκων.
3. Σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων που θα εξυπηρετεί τους πρώην Δήμους Λευκιμμαίων και Κορισσίων 3υνολικού μόνιμου πληθυσμού 12.000 κατοίκων.
4. Κέντρο ανακύκλωσης.
5. Μονάδα μηχανικής ανακύκλωσης και λιπασματοποίησης.
6. Προμήθεια εξοπλισμού.
7. Έργα αποκατάστασης παλαιών χώρων διάθεσης απορριμμάτων.

Το έγγραφο του Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ δεν ελήφθη υπόψη και το Νομαρχιακό Συμβούλιο το 2002 ανέτρεψε προηγούμενη απόφαση. Αντίθετα πρότεινε:

Για την Ά διαχειριστική ενότητα, κατασκευή ΧΥΤΑ, κέντρου ανακύκλωσης, μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων στη θέση ΑΚΡΟΚΕΦΑΛΟΣ ΤΕΜΠΛΩΝΙΟΥ

1. Για τη Β διαχειριστική ενότητα βόρειας Κέρκυρας, αποκατάστασης παλαιών χωματερών.

2. Για τη Γ διαχειριστική ενότητα Νότιας Κέρκυρας κατασκευή νέου ΧΥΤΑ στη θέση Μισοράχια και αποκατάσταση παλαιών χωματερών.

Το 2005 δημοπρατείται ο ΧΥΤΑ Ν. Κέρκυρας και το 2006 εκδίδεται η απόφαση στην οποία προβλέπεται η κατασκευή και λειτουργία του ΧΥΤΑ Ν. Κέρκυρας στη θέση Μισοράχια του πρώην Δήμου Λευκιμμαίων και κέντρο ολοκληρωμένης διαχείρισης στο Τεμπλόνι.

Το ματωμένο 2008

Οι κάτοικοι αντιδρούν όπως μπορούν. Αρχικά με λαϊκές συνελεύσεις και προσπάθεια προβολής του ζητήματος στον Τύπο. Ακολουθούν οι διαδηλώσεις και ξεσπούν επεισόδια ενώ η περιοχή πνίγεται στα δακρυγόνα. Μέσα στον πανικό, τα χημικά και τα επεισόδια συμβαίνει ένα τραγικό περιστατικό. Μια 43χρονη κάτοικος χάνει τη ζωή της όταν θα χτυπηθεί από τη μηχανή την οποία οδηγούσε ένας 16χρονος. Σύμφωνα με πληροφορίες από τα τοπικά μέσα ενημέρωσης προηγουμένως ο οδηγός του δικύκλου είχε δεχθεί χτύπημα από άνδρα των ΜΑΤ.

Η γυναίκα ήταν έγκυος και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με εγκεφαλική αιμορραγία στην εντατική. Πάλεψε τέσσερις ημέρες πριν καταλήξει. Άλλοι δύο άνθρωποι τραυματίζονται εκείνη την ημέρα στα επεισόδια. Μετά το θάνατο αρχίζει το μπαλάκι των ευθυνών με την Αστυνομία να κάνει λόγο για "ατύχημα", ανεπίσημα να διοχετεύεται η πληροφορία πως το μηχανάκι γλίστρησε σε λάδια και τον τότε νομάρχη Σταμάτη Πουλημένο να υποστηρίζει πως το συμβάν δεν είχε σχέση με τα επεισόδια.

"Πάγωσε" η υλοποίηση του έργου

Μετά τα τρομακτικά συμβάντα και το θάνατο της 43χρονης, το 2016 εκδίδεται νέα απόφαση όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται ότι «η διάθεση των δεματοποιημένων απορριμμάτων θα γίνεται είτε στο ΧΥΤΥ Λευκίμμης, εφόσον εξασφαλίσει τις απαραίτητες άδειες λειτουργίας, είτε σε νέο χώρο που θα βρεθεί και αδειοδοτηθεί κατόπιν σχετικής μελέτης».

Λίγο καιρό πριν, υπήρξαν νέα, λιγότερης έντασης, επεισόδια, καθώς το πρόβλημα δεν είχε επιλυθεί ουσιστικά και μοιραία επανήλθε. Υπάρχει ο ΧΥΤΑ στο Τεμπλόνι, ο οποίος λειτουργεί από το 2007, έχει πλέον φρακάρει. Επομένως, η μόνη "διέξοδος" είναι πάλι η Λευκίμμη. Το θέμα είναι τεράστιο. Η Κέρκυρα έχει μετατραπεί σε χωματερή και τα σκουπίδια υπάρχουν σε σχεδόν όλους τους δρόμους.

Γιατί οι κάτοικοι της Λευκίμμης λένε όχι στον ΧΥΤΑ

Είθισται να θεωρείται πως οι κάτοικοι σε περιοχές με ΧΥΤΑ απλώς δεν θέλουν τα σκουπίδια "στην αυλή τους". Δεν είναι ευχάριστο ούτε εύκολο να ζει μια ολόκληρη πόλη ή συνοικία με τα απορρίμματα, από την άλλη όμως, υποστηρίζουν αρκετοί, δεν υπάρχει άλλος τρόπος.

Η Κέρκυρα είναι ένας τουριστικός τόπος. Η δε Λευκίμμη βρίσκεται κοντά σε ένα από τα πλέον τουριστικά της μέρη, τον Κάβο. Πέρα όμως από αυτό, η θέση στην οποία σχεδιάστηκε ο ΧΥΤΑ, λένε οι πολέμιοι του, βρίσκεται σε μια περιοχή γεμάτη ποτάμια και υπόγεια ύδατα. Πιθανά λοιπόν ο υδροφόρος ορίζοντας να είναι σε κίνδυνο. Συν τοις άλλοις, εκεί υπάρχουν και αγροτικές καλλιέργειες, όπως ελιές. Είναι χαρακτηριστικό πως σύμφωνα με καταγγελίες στο διαδίκτυο, οι αστυνομικοί ζητούν... έγγραφες βεβαιώσεις από κατοίκους πως πάνε να ποτίσουν τα χωράφια τους και όχι να παρεμποδίσουν το έργο του ΧΥΤΑ.

Σύμφωνα με το νόμο, ένας ΧΥΤΑ πρέπει να απέχει 1.500 μ. από την κοντινότερη κατοικία. Ωστόσο, στη Λευκίμμη η πρώτη κατοικία βρίσκεται στα 533 μέτρα.

Επίσης, ένας ΧΥΤΑ απαγορεύεται να κτισθεί πάνω σε σημείο όπου υπάρχουν νερά, κοντά σε λιμάνια και εργοστάσια. Ούτε αυτό φαίνεται να έχει ληφθεί υπόψη. Εκτός από το ποτάμι και τα υπόγεια ύδατα, υπάρχει το εργοστάσιο βιολογικού καθαρισμού.

Και καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Το 2017 το Ευρωδικαστήριο αποδέχεται τις αιτιάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι ο ΧΥΤΑ στο Τεμπλόνι της Κέρκυρας λειτουργεί ως χωματερή και καταδικάζει την Ελλάδα.

Είναι ο ΧΥΤΑ που έχει φρακάρει και λειτουργεί από το 2007, αν και είχαν παρατηρηθεί σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του από το 2010, τόσο από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος όσο και από τις υπηρεσίες της (τότε) νομαρχίας Κέρκυρας. Μάλιστα, είχαν επιβληθεί και τρία πρόστιμα, με το τελευταίο να είναι στα 290.000 ευρώ.

Τι διαπιστώθηκε;

Ότι ο ΧΥΤΑ λειτουργούσε χωρίς να υπάρχει δίκτυο αντλήσεως, συλλογής και καύσεως του βιοαερίου, ανεπεξέργαστα στραγγίσματα κατέληγαν σε παρακείμενο του ΧΥΤΑ ρέμα και δεν υπήρχε περιμετρική επενδεδυμένη τάφρος για την προστασία του κυττάρου του εν λόγω ΧΥΤΑ από τις απορροές ομβρίων υδάτων.

Το ότι ο συγκεκριμένος ΧΥΤΑ "ασφυκτιούσε" φαινόταν από το 2011, όταν τα σκουπίδια είχαν ξεπεράσει κατά περίπου δύο μέτρα το προβλεπόμενο από τους περιβαλλοντικούς όρους ανώτατο ύψος. Το 2011 η Επιτροπή απηύθυνε προειδοποιητική επιστολή, για να φτάσει στην παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο το 2016 και την καταδίκη της Ελλάδας.
«Ο ΧΥΤΑ Τεμπλονίου δεν πληρούσε τους προβλεπόμενους από το δίκαιο της Ενωσης όρους λειτουργίας και, ως εκ τούτου, το Δικαστήριο εκτιμά ότι τα επίμαχα απόβλητα προκάλεσαν υποβάθμιση του περιβάλλοντος», αναφέρεται στην τότε ανακοίνωση του Ευρωδικαστηρίου.

«Για τους λόγους αυτούς αποφασίζει ότι η Ελλάδα ανεχόμενη την προβληματική λειτουργία του (ΧΥΤΑ) Τεμπλονίου, ο οποίος δεν πληροί τις προϋποθέσεις και απαιτήσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ενωσης, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τις οδηγίες 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα και 99/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων.

Νέα αιματηρά επεισόδια και έκρηξη εκρηκτικού μηχανισμού

Τον τελευταίο χρόνο οι αντιπαραθέσεις και τα επεισόδια είναι όλο και πιο συχνά και για μια ακόμη φορά, δέκα χρόνια μετά, το καλοκαίρι που μας πέρασε η περιοχή έγινε τόπος νέων αιματηρών συγκρούσεων. Κατά τη διάρκεια καθιστικής διαμαρτυρίας από ομάδα κατοίκων έξω από τις εγκαταστάσεις του ΧΥΤΑ, ξεκίνησαν σοβαρά επεισόδια με κατοίκους να επιτίθενται στους αστυνομικούς με φωτοβολίδες, κροτίδες, πέτρες και άλλους αυτοσχέδιους μηχανισμούς, ενώ οι ένστολοι απαντούσαν με χημικά.

Ένας 32χρονος πατέρας ενός ανήλικου παιδιού τραυματίστηκε εκείνη τη μέρα από αυτοσχέδιο εκρηκτικό μηχανισμό ο οποίος έσκασε στο χέρι του και του ακρωτηρίασε τον καρπό.

Ο 32χρονος, μόλις σταθεροποιήθηκε η κατάστασή του, οδηγήθηκε στον ανακριτή ενώ εις βάρος του σχηματίστηκε δικογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα, με τα αδικήματα της στάσης, της διατάραξης κοινής ειρήνης, του εμπρησμού, της έκρηξης και της απόπειρας βλάβης ανθρώπινης ζωής.

Και ο Δήμαρχος στο αυτόφωρο

Ένα ακόμη επεισόδιο και μάλιστα πρωτόγνωρο ήταν η σύλληψη του Δημάρχου Κέρκυρας και του αντιδήμαρχου Καθαριότητας με τη διαδικασία του αυτοφώρου για παράβαση περιβαλλοντολογικών διατάξεων, έπειτα από μήνυση σε βάρος τους από τον Πολιτιστικό Εξωραϊστικό Σύλλογο Τεμπλονίου. Μαζί τους και κάτοικος της περιοχής Τεμπλονίου, μέλος του Συλλόγου, σε βάρος του οποίου υποβλήθηκε μήνυση από τον δήμο Κέρκυρας για φθορές σε αυτοκίνητο της Υπηρεσίας Καθαριότητας. Οι μηνύσεις υπεβλήθησαν μετά την επίσκεψη αντιδημάρχων και δημοτικών συμβούλων στον χώρο του ΧΥΤΑ Τεμπλονίου, όπου -σύμφωνα με τη μήνυση του τοπικού Πολιτιστικού Εξωραϊστικού Συλλόγου- επεχείρησαν να εναποθέσουν παρανόμως απορρίμματα και δέχθηκαν την απειλή κατοίκου της περιοχής, ο οποίος βανδάλισε το δημοτικό όχημα της Υπηρεσίας Καθαριότητας και μηνύθηκε... από τους μηνυόμενους.

Φωτογραφία: INTIMEnews αρχείου

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr