Μάτι: Το χρονολόγιο του τρόμου στο εισαγγελικό πόρισμα για τη φωτιά

Εγκληματική αμέλεια που οδήγησε στον θάνατο 100 ανθρώπους, διαλόγους-σοκ αλλά και την ανυπαρξία του κρατικού μηχανισμού αποτυπώνει το εισαγγελικό πόρισμα για το Μάτι. Τα πυροσβεστικά οχήματα έφθασαν στο Μάτι όταν η φωτιά είχε ήδη αυτοκατασβεστεί. Ένα μόνο ελικόπτερο επιχείρησε από 16:50 έως 18:20, ενώ έως τις 18:45 δεν υπήρχε κανένα.

Το εισαγγελικό πόρισμα για το Μάτι καταγράφει μεταξύ άλλων το χρονολόγιο του τρόμου:

11.00-12,00 ξεκινά η καύση των κλαδιών

16,25-16,30 ξεσπά η φωτιά

16,35 καταγράφεται απο κλειστό κύκλωμα ασφαλείας σε σπίτι

16,49 το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων Πυροσβεστικής καταγράφει τη φωτιά

16,50-18,20 Επιχειρεί μονο ένα ελικόπτερο

17,00 ενημερώνεται η Περιφέρεια από εθελοντή για τη φωτιά

17.17-17.30 το ενιαίο μέτωπο διασπάται σε πλευρικά επί μέρους τμήματα

17,30 περνά την Ιερά Μονή Παντοκτάτορα

18,00 Το δεύτερο ελικόπτερο που θα πήγαινε ΜΑΤΙ, παίρνει νέα εντολή και πήγαινει στην φωτιά τη Motor Oil

18.02 κατακαίει τον οικισμό Ν. Βουτζά

18.10 Η πυροσβεστική ζητά από τον Δήμαρχο Ραφήνας Βαγγέλη Μπουρνούς να εκκενωθεί η περιοχή

18,20-18.45 Δεν επιχειρεί κανένα εναέριο μέσο

18. 32 Περνά τη Λ. Μαραθώνος έχοντας κατακάψει το νέο Βουτζά. Την ίδια ώρα έχει περάσει και στην προέκταση της οδόυ Ισμήνης και Κυανής Ακτής στο Μάτι

18.44: Το μέτωπο της φωτιάς που πέρασε τη Λ. Μαραθώνος και εξαπλώθηκε προς το Κόκκινο Λιμανάκι φτάνει στη διασταύρωση με Ραφήνα ( στον Ιερό Ναό Αναλήψεως)

18.45 Φτάνει στην ακτογραμμή στο Μάτι και συγκεκριμένα στη Λ. Ποσειδώνος

19.00 Η περιφέρεια συγκαλεί το ΣΟΠΠ

19.17 Η φωτιά ειναι στην Αγία Βαρβάρα Ραφήνας

19.51: Διαβιβάζεται από το Αξιωματικό της Πυροσβεστικής στο Κέντρο πως το Κόκκινο Λιμανάκι υπάρχει νεκρός

19.55 Στο αναθεωρημένο ημερολόγιο Λιμενικού Σώματος καταγράφει τον εντοπισμό στη θάλασσα του πρώτου νεκρού, ενώ τα αρχικά σήματα έκαναν λόγο για 19.08

20.00 Υποστράτηγος Πυροσβεστικού Σώματος ενημερώνει για καμμένο άνθρωπο που καταρρέει μπροστά του

20.30 Συνεδριάζει το ΣΟΠΠ

23.00 Ο ίδιος Υποστράτηγος αναφέρει 7-8 σορούς

23.30 Ο ίδιος υποστράτηγος αναφέρει ότι το φαινόμενο έχει τελειώσει και μαζεύουμε μονο νεκρούς

Το αποτέλεσμα: 100 νεκροί, 31 τραυματίες, 13,620 καμένη δασική και αστική έκταση

Για τη φωτιά στο Μάτι υπήρχε άμεση ενημέρωση σε «κάθε χρονική φάση» του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Νίκου Τόσκα και του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Γιάννη Καπάκη. Στο καταγραφικό σύστημα δεν έχουν... καταγραφεί, «άγνωστο για ποιους λόγους», κάποιες ενσύρματες τηλεφωνικές γραμμές, που χρησιμοποιούσαν ο τότε Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Σωτήρης Τεραζούδης, ο τότε υπαρχηγός και σημερινός Αρχηγός Βασίλης Ματθαιόπουλος και ο γ.γ. Γιάννης Καπάκης.

Διάλογοι-σοκ

Τηλεφωνητές της πυροσβεστικής απαντούν με απρέπεια και αγένεια στις κλήσεις των πολιτών: «Έρχονται κυρία μου έρχονται, το κέρατό μου έρχονται. Ότι μπορούμε κάνουμε 15-20 αυτοκίνητα έρχονται, μακάρι να γεννήσουμε και άλλα» ... «εντάξει δεν είναι ταξί να το παραγγείλουμε».

Τα δεκάδες δημοσιεύματα του «Ελεύθερου Τύπου» μετά την τραγωδία στο Μάτι, συμπτύσσονται στις 293 σελίδες του σκεπτικού άσκηση ποινικής δίωξης του Εισαγγελέα, που αναδεικνύουν το απόλυτο χάος και την έλλειψη συντονισμού που οδήγησε στην εκατόμβη νεκρών.

Εσφαλμένοι χρόνοι, απρόσφορη επιφυλακή

Η πρώτη κινητοποίηση και ειδοποίηση προς το 199 για τη φωτιά σημειώνεται 16:41 και όχι 16:49:27. Στο δελτίο τύπου του Πυροσβεστικού Σώματος αναφέρεται ώρα έναρξης 16:57. Ο πραγματικός χρόνος ήταν 16:35.

Η Γενική Επιφυλακή του Πυροσβεστικού Σώματος διατάχθηκε από το ΕΣΚΕ στις 17:30 μετά την έναρξη της φωτιάς στο Νταού Πεντέλης, «ενέργεια απρόσφορη καθώς είχε ήδη παρέλθει μία περίπου ώρα από την εκδήλωση», ενώ από τα στοιχεία της δικογραφίας δεν προκύπτει αν η εντολή εκτελέστηκε...

Το πυροσβεστικό όχημα 3527 και το όχημα «Μάκρη 30» που θα έπρεπε να βρίσκονται σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από το σημείο έναρξης της φωτιάς, βρίσκονταν στην Κινέτα και δεν προκύπτει αν αντικαταστάθηκαν με άλλα εθελοντικά. Το ΠΣ 2792 όχημα εμφανίζεται να έχει ώρα εκκίνησης 17:14:54 και έχει φθάσει... 54 δευτερόλεπτα νωρίτερα.

Οι 57 παράξενες μεκινήσεις οχημάτων που φέρεται να καταγράφονται από τις 16:48 έως τις 22:37, σύμφωνα με το σκεπτικό του Εισαγγελέα φαίνονται τεχνικά απόλυτα ακριβείς στο χρονολόγιο, ενώ οι καταχωρήσεις στον φάκελο του ΕΣΚΕ δεν είναι αληθείς και δεν αποτυπώνουν την πραγματική κατάσταση σχετικά με τα οχήματα και τους χρόνους που επιχείρησαν κατάσβεση.

«... είχε αυτοκατασβεστεί»

Ο Εισαγγελέας αναφέρει στο σκεπτικό του, πως ο μεγαλύτερος αριθμός των πυροσβεστικών οχημάτων πήγαν στο Μάτι σε χρόνο που η φωτιά είχε αυτοκατασβεστεί.

Προκύπτει επίσης ότι ελάχιστα οχήματα επιχείρησαν στην καιόμενη περιοχή, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τις έγγραφες εξηγήσεις των Ιωάννη Φωστιέρη και Χρήστου Γκολφίνου, διοικητή ΕΣΚΕ και Διευθυντή 199 αντίστοιχα οι οποίοι λένε κατά λέξη:

«... Περί του ισχυρισμού μη -δήθεν- συντονισμού και μη έγκαιρης εμπλοκής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας δασοπυρόσβεσης στην επίμαχη πληγείσα περιοχή του Ματιού, κάτω δηλαδή από τη Λ. Μαραθώνος, δεν τίθεται καν ζήτημα, διότι εκ των πραγμάτων απεδείχθη ότι, με την ταχύτητα που εξελίχθηκε η πυρκαγιά στη συγκεκριμένη περιοχή, ήταν εν τέλει ευτύχημα το γεγονός ότι δεν δόθηκε εντολή να εμπλακούν πυροσβέστες με τα οχήματά τους και στην περιοχή αυτή...».

Το πρώτο υδροφόρο όχημα έφθασε στη Λ. Μαραθώνος στις 18:44, ενώ ένα άλλο Λ. Μαραθώνος και Φλέμινγκ στις 19:09 δηλαδή όταν ήταν πλέον αργά και το μέτωπο της φωτιάς είχε περάσει τη λεωφόρο και εξαπλωνόταν προς Μάτι και Κόκκινο Λιμανάκι.

Εναέρια: Δεν αποτυπώνεται η πραγματικότητα

Οι εντολές απογείωσης εναέριων μέσων, σύμφωνα με το σκεπτικό του Εισαγγελέα, και οι κατευθύνσεις τους, δεν σημαίνει ότι πράγματι επιχείρησαν στο συμβάν.

Στο κρίσιμο αρχικό στάδιο προσβολής της πυρκαγιάς και καθ’ όλη την εξέλιξή της από αέρος επιχειρούσε ένα ελικόπτερο S-64 ERICSSON. Το ΦΛΟΓΑ 1 που είχε αρμοδιότητα συντονισμού απογειώθηκε στις 16:10 και πήγε Κινέττα, ενώ προσγειώθηκε στις 17:55. Απογειώθηκε πάλι στις 18:35 για συντονισμό στην πυρκαγιά στο Μάτι, όταν η φωτιά είχε περάσει τη Λ. Μαραθώνος.

Το μοναδικό ελικόπτερο που έριχνε νερό, το έκανε από τις 16:50 έως τις 18:20. Ένα δεύτερο ελικόπτερο στις 17:59:07 ήταν σε φάση υδροληψίας στη θαλάσσια περιοχή κοντά στο Νταού Πεντέλης. Στις 18:00 εδόθη εντολή εκτροπής του ελικοπτέρου από τον Αρχηγό Π.Σ. Σωτήρη Τερζούδη προς τις εγκαταστάσεις της MOTOR OIL, μετά από τρεις τηλεφωνικές επικοινωνίες του επιχειρηματία, παρότι ο επικεφαλής αξιωματικός που επιχειρούσε εκεί ήταν έρπουσα σε θάμνους και η κατάσταση ήταν ελεγχόμενη.

«Τώρα να καούν για να βάλουν μυαλό ρε φίλε...»

Ο Εισαγγελέας διαπιστώνει ότι η έλλειψη τηλεφωνητών σε συνδυσμό με τον μεγάλο αριθμό κλήσεων προκάλεσε τον εκνευρισμό και την απρεπή συμπεριφορά προς τους πολίτες.

Αξιωματικός καλεί το 199 και αναφέρει για τους πολίτες που κινδυνεύουν στην φωτιά της Κινέττας: «Τώρα να καούν για να βάλουν μυαλό ρε φίλε... Ναι μπορεί να έχουμε 50 νεκρούς για πλάκα για τον κάθε βλάκα τώρα... τα όρνια να μείνουν εκεί».

Γυναίκα με μωρό 13 μηνών ζητά βοήθεια στις 18:13:

«Γύρω γύρω τώρα καίγονται όλα, θα έχουν καεί όλα εμείς, είμαστε μέσα έχει πολύ καπνό... Χάλασε το αυτοκίνητό μας κάηκε τι λέτε τώρα», και ο τηλεφωνητής απάντησε:

«Σιγά σιγά προς την παραλία δεν μπορείτε να πάτε; Έχετε αυτοκίνητο;» και η γυναίκα ανταπαντά: «Όχι ρε παιδιά αφού έχω μωρό δεκατριών μηνών και πόσο θα αναπνεύσει λίγο, δεν ξέρω κάντε κάτι».

Ο τηλεφωνητής αντί να στείλει δυνάμεις εκεί αναφέρει: «Ο δήμος δεν μπορεί να βάλει ένα αυτοκίνητο να βοηθήσει, τα δικά μας σβήνουν» και το ΚΕΠΠ απαντά: «Ναι παιδά όμως δε γίνεται όλοι εσείς να παίρνεται μόνο το δικό μου τηλέφωνο... Έχει και δίπλα τρία τέσσερα εδώ πέρα» και συνεχίζονται αναφέρει: «Αυτή η κυρία δε γίνεται να πάρει τηλέφωνο το εκατό να πάει ένα περιπολικό αυτά που είπε σε εσένα δεν μπουρούσε να τα πει στο εκατό;».

ΕΛ.ΑΣ.: «Δεν έκλεισε τους δρόμους προς Μάτι»

Η πρώτη κλήση στο Κέντρο της Άμεσης Δράσης για την πυρκαγιά έγινε στις 16:55 από κάτοικο της Ραφήνας. Ο διευθυντής της Διεύθυνσης Αστυνομίας Βορειονατολικής Αττικής Κωνσταντίνος Βουτσελάς ενημερώθηκε στις 17:05 και κινήθηκε προς την περιοχή, στην οποία και ο ίδιος διαμένει. Ενημέρωσε το επιχειρησιακό κέντρο της ΓΑΔΑ και όλους τους διοικητές των αστυνομικών τμημάτων της περιοχής.

Όταν διαπίστωσε ότι οι φλόγες κατευθύνονται με μεγάλη ταχύτητα προς τη Λ. Μαραθώνος, στις 18:12 επικοινωνεί με τον διοικητή της Διεύθυνσης Τροχαίας Αγίας Παρασκευής ενημερώνοντας πως πρέπει να αποκλειστούν οι προσβάσεις στην επικίνδυνη περιοχή.

Ελήφθη το μέτρο κλεισίματος των δύο στομίων της Λ. Μαραθώνος στον κόμβο Φλέμινγκ και σε αυτόν της Αγίας Μαρίνας. Μέχρι την εκτροπή, σύμφωνα με τον Εισαγγελέα, όσα αυτοκίνητα έμπαιναν στη Λ. Μαραθώνος είτε από Νέα Μάκρη είτε από Αθήνα είχαν την δυνατότητα να μπουν προς Μάτι, κάτι που πολλοί οδηγοί επέλεξαν, καθώς από την πλευρά του Ν. Βουτζά έβλεπαν καπνό και ενστικτωδώς κατευθύνθηκαν προς το θαλάσσιο μέτωπο για να προστατευθούν. Σημαντική επισήμανση επίσης αποτελεί και το ότι η φωτιά πέρασε την Λ. Μαραθώνος σε διάφορα σημεία, οπότε όσοι οδηγοί κινούνταν στη λεωφόρο έβλεπαν τη φωτιά και μη μπορώντας να κινηθούν ανάστροφα μπήκαν από κάθετες οδούς στο Μάτι. Επομένως ο μη αποκλεισμός της εισόδου των οχημάτων στο Μάτι από κάθετες οδούς, που διασταυρώνονταν με τη Λ. Μαραθώνος, αποτέλεσε κομβική παράλειψη των αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας.

Ο Εισαγγελέας διαπιστώνει ότι δεν υπήρχε επαρκής αριθμός αστυνομικών το κρίσιμο χρονικό διάστημα για να οδηγήσουν σε ασφαλή περιοχή τα οχήματα που κατευθύνονταν προς το Μάτι προκειμένου να προστατευθούν από την πυρκαγιά. Η αποστολή περισσότερων δυνάμεων ήταν αρμοδιότητα του Γενικού Αστυνομικού Διευθυντή Αττικής. Σε κάποιες περιπτώσεις προέκυψε ότι ιδιώτες έκαναν τους τροχονόμους...

Προκύπτει επίσης ότι ενώ η πυρκαγιά ήταν πολύ κοντά στον οικισμό του Ν. Βουτζά, πολλοί κάτοικοι με τα οχήματά τους τρομοκρατημένοι προσπαθούσαν να απομακρυνθούν από την περιοχή και κινήθηκαν με κατεύθυνση τη Λ. Μαραθώνος, όπου είτε αστυνομικοί τους κατεύθυναν να κινηθούν προς το Μάτι, είτε οι ίδιοι το έκαναν θεωρώντας ότι το Μάτι και η Ραφήνα ήταν ασφαλής, καθώς εκείνη την ώρα η Λ. Μαραθώνος ήταν ανοικτή και τα οχήματα κινούνταν όπου και όπως ήθελαν.

Τον χρόνο που έγινε η εκτροπή των οχημάτων, σύμφωνα με τον Εισαγγελέα, έκανε τους οδηγούς οχημάτων που ήταν ήδη στη λεωφόρο να βρεθούν ανάμεσα σε δύο κλειστές διόδους και ενστικτωδώς να στρίψουν προς Μάτι.

Η εισήγηση που αρνείται ο Μπουρνούς

Οπως γράφει ο ΕΤ, στις 18.25 η Ιωάννα Τσούπρα μεταβαίνει στην περιοχή της πυρκαγιάς μαζί με τον υπάλληλο της περιφέρειας Αν. Γιώτη. Εκεί περιγράφεται η στιγμή κατά την οποία ο αξιωματικός της πυροσβεστικής Χαράλαμπος Χιώνης λέει στον δήμαρχο Ραφήνας Ε. Μπουρνούς «να φύγει ο κόσμος», κάνοντας μάλιστα μια χαρακτηριστική κίνηση με τα χέρια του. Στη συνέχεια η ίδια τον πλησιάζει και καθώς η αστυνομία ζητούσε από τον κόσμο να φύγει προέτρεψε και εκείνη τον δήμαρχο «να φύγει ο κόσμος» εννοώντας από την περιοχή. Ο δήμαρχος δεν της απάντησε και συνέχισε να μιλά στο τηλέφωνο. Μετά από λίγο συναντάται και η ίδια με τον αξιωματικό της πυροσβεστικής, ο οποίος της ειπε «κυρία Τσούπρα ενημέρωσα το δήμαρχο να φύγει ο κόσμος από δω» και του ανέφερε ότι και εκείνη συμφωνεί με αυτό.

«Με βάση τα ανωτέρω παραγματικά περιστατικά δεν αμφισβητείται, ότι ο Χ. Χιώνης πράγμτατι είχε τον συγκεκριμένο διάλογο με το δήμαρχο Ραφήνας, άρα το ότι ο δημαρχος Ραφήνας αρνείται το σχετικό διάλογο», σημειώνουν ξεκάθαρα οι εισαγγελείς.

Οι εισαγγελείς αν και σημειώνουν ότι ο σχετικός διάλογος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί εισήγηση περί λήψης του μέτρου και αποδοχής αυτής, ωστόσο τονίζουν ότι «ακόμα και να μην υπάρχει σχετική εισήγηση δεν αποκλείεται το αρμόδιο όργανο εκτιμώντας τα δεδομένα και τις συνθήκες να λάβει την σχετική απόφαση για την υλοποίηση του μέτρου». Αναφέρουν μάλιστα το παράδειγμα του δημάρχου Κινέττας, ο οποίος την ίδια ημέρα και ενώ μαίνονταν η φωτιά στην περιοχή του, πήρε πρωτοβουλία και απομάκρυνε τους κατοίκους από τρεις κοινότητες χωρίς να έχει σχετική εισήγηση από την πυροσβεστική.

Η οργανωμένη απομάκρυνση που καθυστέρησε

Ηταν εφικτή η υλοποίηση της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών υπό τις παρούσες συνθήκες; Οι εισαγγελείς λαμβάνοντας υπόψη την μορφολογία της περιοχής, τον αριθμό των κατοίκων περίπου 10000, ότι ήδη είχε φθάσει 6.30 και η φωτιά έχει περάσει πια την Λ. Μαραθώνος και κυρίως από την «απόλυτη έλλειψη συντονισμού», εκτιμούν ότι η «υλοποίηση του μέτρου ενδεχόμενα θα είχε τραγικά αποτελέσματα πολύ μεγαλύτερα από αυτά που επήλθαν».

Ωστόσο, συνεχίζουν, «αν η σχετική απόφαση είχε ληφθεί σε προηγούμενο χρόνο και συγκεκριμένα περί τις 17.10, όταν ο σύνδεσμος του ελικοπτέρου S-64 N 154 ACTAT επιτηρούσε την περιοχή που είχε εκδηλωθεί η πυρκαγιά, ενημέρωσε το ΕΣΚΕ ότι «η φωτιά είναι γύρω από σπίτια, σε περίβολο σπιτιών» και επίσης περί τις 17.30 ο ίδιος σύνδεσμος ανέφερε «ότι η πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης είναι κοντά σε σπίτια κινείται ανατολικά και θα απειλήσει σπίτια» και επιπλέον οι άνεμοι ήταν θυελλώδεις με την ίδια κατεύθυνση [δυτικοί] οπότε όλες οι ενδείξεις καταδείκνυαν, ότι το μέτωπο της πυρκαγιάς θα έκαιγε τον Ν. Βουτζά και θα συνέχιζε προς Μάτι και Ραφήνα, οι πιθανότητες να υλοποιηθεί με επιτυχία το προληπτικό μέτρο της οργανωμένης απομάκρυνσης θα ήταν εξαιρετικά θετικές, λαμβάνοντας υπόψη, ότι η φωτιά έφθασε στο παραλιακό μέτωπο περί τις 19.00».

«Ακόμη και αν δεν θεωρηθεί ότι ήταν εφικτή η οργανωμένη απομάκρυνση είναι απολύτως βέβαιο, ότι η κατάληξη θα ήταν εντελώς διαφορετική στη περίπτωση που οι κάτοικοι των περιοχών είχαν ενημερωθεί από τους αρμόδιους φορείς, πράξη-ενέργεια που αποτελεί βασική υποχρέωση τους από το θεσμικό πλαίσιο». Αντιθέτως «υπήρχαν περιπτώσεις που οι κάτοικοι παρακολουθούσαν ανύποπτοι στην τηλεόραση ρεπορτάζ για την πυρκαγιά και η φωτιά ήταν σε ελάχιστη απόσταση από το σπίτι τους…]. […Ο πληθυσμός είχε στην διάθεση του σχεδόν μηδενικό χρόνο μεταξύ συνειδητοποίσης του κινδύνου και απόφασης αντίδρασης».

Το αρμόδιο θεσμοθετημένο όργανο της Περιφέρειας ( ΣΟΠΠ) συνεδρίασε ενώ η φωτιά είχε κατακάψει τα πάντα και οι πρώτες ενημερώσεις για την εκατόμβη των νεκρών άρχισαν να φτάνουν στα κέντρα των σωμάτων ασφαλείας. Χρειάστηκε μάλιστα μιάμιση (!) ώρα για να μπορέσει να συνεδριάσει από τη στιγμή της σύγκλησης του και ούτε καν στο χώρο της φωτιάς.

Πηγή: Ελεύθερος Τύπος

ΦΩΤΟ: INTIMEnews, Eurokinissi

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr