Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης, ένας από τους πιο ισχυρούς παράγοντες της ελληνικής οικονομίας, πέθανε σε ηλικία 91 ετών, αφήνοντας πίσω του μια σημαντική κληρονομιά, όχι μόνο στις επιχειρήσεις και τη ναυτιλία, αλλά και στους αγώνες για τη δημοκρατία.
Η περιουσία του, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του 2024, αποτιμάται στα 2,7 δισ. δολάρια, ενώ η παρουσία του στον κατάλογο των ισχυρών παραγόντων της Lloyd’s τον κατατάσσει ανάμεσα στους κορυφαίους της ναυτιλίας. Όμως ο Βαρδής Βαρδινογιάννης, προτού γίνει ο πανίσχυρος επιχειρηματίας, ήταν ένα απλός αξιωματικός του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που τόλμησε να ορθώσει το ανάστημά του στη δικτατορία των συνταγματαρχών.
Τα πρώτα του βήματα στην Κρήτη
Γεννημένος στις 4 Δεκεμβρίου 1933 στην Επισκοπή Ρεθύμνου της Κρήτης, ο Βαρδής ήταν το πέμπτο από τα οκτώ παιδιά του Ιωάννη Βαρδινογιάννη και της Χρυσής Θεοδωρουλάκη. Η οικογένειά του, γνωστή στην Κρήτη και βαθιά επηρεασμένη από τις βενιζελικές αξίες, μεγάλωσε τα παιδιά της με έντονο το αίσθημα της δημοκρατίας και της υπευθυνότητας. Τα αδέλφια του, Παύλος, Αμαλία, Σήφης, Νίκος, Γιώργος, Θεόδωρος και Ελένη έμειναν σταθεροί στις οικογενειακές προσλαμβάνουσες.
Η θητεία στο Πολεμικό Ναυτικό, ο αγώνας κατά της Δικτατορίας και η εξορία
Το 1955, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και άρχισε την καριέρα του ως αξιωματικός στο Πολεμικό Ναυτικό, ακολουθώντας τα βήματα του αδελφού του Νίκου. Όμως, η πορεία του διακόπηκε βίαια το 1967 όταν το δικτατορικό καθεστώς της 21ης Απριλίου τον αποστράτευσε με τον βαθμό του πλωτάρχη, λόγω της αντιστασιακής του στάσης.
Συγκεκριμένα, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στο αντιδικτατορικό κίνημα του Ναυτικού, υποστηρίζοντας ενεργά την αντίσταση και φροντίζοντας για τον ανεφοδιασμό των πλοίων.
Την άρνησή του αυτή να συμμορφωθεί προς τις εντολές της δικτατορίας, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης την πλήρωσε ακριβά. Σε πρώτη φάση έλαβε δυσμενή μετάθεση και κατόπιν πρακτικά εκδιώχθηκε από την υπηρεσία. Τελικά, η αντιστασιακή δράση του τον οδήγησε στην εξορία στην Αμοργό, όπου παρέμεινε, αντιμετωπίζοντας δύσκολες συνθήκες, με αφοσίωση στις αρχές του για δημοκρατία και ελευθερία.
Η εξορία στην Αμοργό
Ο ίδιος ο Βαρδής Βαρδινογιάννης δεν αρεσκόταν να μιλάει για εκείνα τα χρόνια. Στις 22 Απριλίου 2020, η σύζυγος του Βαρδή Βαρδινογιάννη, Μαριάννα, είχε διηγηθεί σε ανάρτησή της για εκείνη τη δύσκολη εποχή:
"Η χθεσινή ημέρα ήταν μια ημέρα μνήμης για όλους τους Έλληνες. Γιατί ο καθένας από εμάς έχει τα δικά του βιώματα από εκείνη την εποχή που άφησε τη σφραγίδα της, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, στη ζωή μας. Οι δικές μου μνήμες οδηγούν τη σκέψη μου στην Αμοργό, όπου νέα κοπέλα, αφήνοντας πίσω δύο μικρά παιδιά και ένα βρέφος στη μητέρα μου να τα φροντίζει, με την καρδιά γεμάτη αγωνία αλλά προπαντός γεμάτη αγάπη, πήγαινα να συναντήσω τον άνδρα μου που ήταν εξόριστος, ως αντιστασιακός Αξιωματικός του Ναυτικού", είχε αναφέρει η Μαριάννα Βαρδινογιάννη για τα δύσκολα χρόνια στην εξορία.
"Εκεί ένιωσα και δεν θα το ξεχάσω ποτέ, πόση ζεστασιά και πόση καλοσύνη μπορεί να χωρέσει ένα τόσο δα καμαράκι. Ήταν η αλληλεγγύη των ντόπιων που μας κράτησε όρθιους και τους ευχαριστώ μέσα από τα βάθη της καρδιάς μου για αυτή τους την αγάπη και τη συμπαράσταση. Όλοι τότε μαζί και ο κίνδυνος απέναντί μας. Το τότε δεν συγκρίνεται με το τώρα. Γιατί ο εχθρός, ο κίνδυνος είναι διαφορετικός. Όμως και τότε, όπως πάντα στην ιστορία μας, έτσι και σήμερα, όλοι μαζί, σαν μια γροθιά, θα τα καταφέρουμε. Θα νικήσουμε" είχε γράψει η Μαριάννα Βαρδινογιάννη για την Αμοργό.