Μέτρα κατά του σχολικού εκφοβισμού ανακοίνωσε χθες η κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός έστειλε σαφές μήνυμα ότι η βία στο σχολικό περιβάλλον δεν πρόκειται να γίνει ανεκτή, λέγοντας χαρακτηριστικά πως πρέπει να σπάσουμε τη σιωπή και πως "η βία δεν είναι μαγκιά".
Από τον Σεπτέμβριο προβλέπεται Νέος Σχολικός Κανονισμός Λειτουργίας των Σχολείων με σαφείς κανόνες συμπεριφοράς και συνεπειών για κάθε παράπτωμα. Ακόμη, προβλέπεται πως οι γονείς ή κηδεμόνες των παιδιών τα οποία προκαλούν φθορές στο σχολείο είναι υποχρεωμένοι να αποκαταστήσουν τις ζημιές. Ξεχωριστή πρόβλεψη υπάρχει και για την χρήση κινητού.
Την εθνική στρατηγική και την εκστρατεία ενημέρωσης για την καταπολέμηση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, παρουσίασε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης από την Θεσσαλονίκη, μαζί με τον υπουργό Παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη, στο πλαίσιο εκδήλωσης, στο 3ο Γυμνάσιο Πολίχνης της Θεσσαλονίκης.
Κατά την παρουσίαση ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε το σχολικό bullying "απόστημα το οποίο πρέπει να σπάσει". Είπε ότι απαιτείται συνολικό σχέδιο με πρώτο μέλημα να μιλήσουν όσοι δέχονται εκφοβισμό. Πρόσθεσε ότι προβληματίζει ιδιαίτερα η ένταση και ο μεγάλος αριθμός περιστατικών και τόνισε πως η βία δεν είναι μόνο σωματική αλλά και ψυχολογική και διαδικτυακή.
Ο πρωθυπουργός ζήτησε από τους νέους να σπάσουν τη σιωπή τους μπροστά στα φαινόμενα bullying και έστειλε το μήνυμα ότι δεν είναι μαγκιά να σπας τον άλλο στο ξύλο ή να τον λοιδωρείς για τις όποιες επιλογές μπορεί να κάνει. Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε σε παρόμοια περιστατικά που έζησε ο ίδιος ως έφηβος, ενώ αναγνώρισε ότι τα φαινόμενα αυτά είναι σε μία πολύ μεγαλύτερη έξαρση.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι πίσω από το bullying κρύβεται η μη ανοχή στην διαφορετικότητα και αναφερόμενος στο πρωτόκολλο για την αντιμετώπισή του παρατήρησε: "Η λέξη πρωτόκολλα είναι λίγο κακοποιημένη τελευταία. Όμως τα πρωτόκολλα δεν είναι τίποτα άλλο από συγκεκριμένες διαδικασίες με τις οποίες μας υποδεικνύουν οι ειδικοί τι πρέπει να κάνουμε εάν συμβεί αυτό το περιστατικό".
Επανέρχεται η 5ημερη αποβολή – Τι αλλάζει με τις απουσίες
Μεταξύ των μέτρων που παρουσίασε ο Κυριάκος Πιερρακάκης περιλαμβάνεται η επιστροφή της πενθήμερης αποβολής για τους μαθητές, που ασκούν bullying.
Επίσης, από τον Σεπτέμβριο μέσα από την νέα πλατφόρμα "e-parents" ψηφιοποιείται η καταγραφή των απουσιών, ώστε "η οικογένεια του μαθητή να παρακολουθεί τους βαθμούς, τις απουσίες του μαθητή, να υπάρχει μία άμεση ψηφιακή ενημέρωση της οικογένειας".
Επίσης αυστηροποιείται η δυνατότητα διαγραφής απουσιών στο τέλος της χρονιάς. "Είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να εξαλειφθεί. Ακριβώς γι αυτόν τον λόγο αυτό θα απαγορεύεται η διαγραφή απουσιών με πολύ συγκεκριμένες ρητές εξαιρέσεις – για παράδειγμα ιατρικοί λόγοι, όπως επίσης θα γίνει επαναφορά στο παλαιότερο καθεστώς και οι 114 απουσίες δεν θα είναι πλέον αδικαιολόγητες, θα επανέλθουν και οι δικαιολογημένες απουσίες, και η προσμέτρηση για καθυστέρηση, ενώ οι γονείς θα μπορούν να δικαιολογούν έως δύο ημέρες απουσιών και μετά θα χρειάζεται ιατρική γνωμάτευση", είπε.
Επιπλέον ο σύλλογος διδασκόντων θα μπορεί να κάνει αλλαγή τμήματος σε ένα παιδί και παράλληλα θα γίνει πολύ πιο εύκολη γραφειοκρατικά η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.
Στις περιπτώσεις που κάποιος μαθητής κάνει ηθελημένα ζημιά στις υποδομές του σχολείου, θα υπάρχει μία ρητά διατυπωμένη διαδικασία, ώστε το κόστος των επισκευών να επιβαρύνει την οικογένεια του μαθητή.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τη χρήση των κινητών τηλεφώνων, σημειώνοντας ότι στα περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού "σηκώνονται ξαφνικά πολλά κινητά τηλέφωνα", είπε ότι ο σύλλογος μπορεί να επιβάλλει αποβολή έως πέντε ημέρες ανάλογα με τη βαρύτητα του περιστατικού, ενώ σε περιστατικά καταγραφής ευαίσθητων προσωπικών στιγμών παιδιών που δεν θα έπρεπε ποτέ να αναπαράγονται στο διαδίκτυο "αν υπάρξει διαρροή προσωπικών δεδομένων παιδιών σε ευαίσθητες στιγμές, τότε υποχρεωτικώς θα υπάρχει ακαριαία αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος και αυτό ακριβώς αποτυπώνεται και στην υπουργική απόφαση".
Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές που θα εφαρμοστούν στο σχολείο ο κ. Πιερρακάκης επισήμανε ότι από τον Σεπτέμβριο οι γονείς όλων των μαθητών θα πρέπει να υπογράψουν τους κανονισμούς λειτουργίας του σχολείου. "Αυτό είναι πάρα πολύ βασικό για να διαμορφώσουμε την κουλτούρα ότι το προνόμιο πάει μαζί με την υποχρέωση. Και πρέπει να αναπτυχθεί σεβασμός απέναντι στο θεσμό, στον πολιτισμό μας και στον χώρο στον οποίο αλληλεπιδρούμε με άλλους", υπογράμμισε, διευκρινίζοντας ότι ο κανονισμός θα έχει ολοκληρωθεί το καλοκαίρι πριν από την εκκίνηση της σχολικής χρονιάς.
Δράσεις ενεργού πολίτη ακόμη και στις σχολικές εκδρομές
Σε ό,τι αφορά την πολιτική πρόληψης ο υπουργός ανέφερε πως θα γίνουν δράσεις εντός του σχολείου με αλλαγές στα μαθήματα και στα προγράμματα σπουδών, καθώς και ένα νέο πλαίσιο κανόνων και συνηθειών.
"Πρέπει να καλλιεργήσουμε ακόμη περισσότερο μια κουλτούρα κοινωνικού κεφαλαίου, σεβασμού, αποδοχής και αλληλεγγύης μέσα στα σχολεία", είπε, εξηγώντας ότι από τον Σεπτέμβριο "εντάσσουμε στα σχολεία τις λεγόμενες δράσεις ενεργού πολίτη, από το νηπιαγωγείο μέχρι και την Α’ Λυκείου, οι οποίες αφορούν σε θέματα που έχουν να κάνουν με το πώς δουλεύουμε σε ομάδες, με το πώς αναπτύσσουμε εθελοντικές δράσεις στο πλαίσιο του σχολείου μας, της κοινότητάς μας, της πόλης μας και είναι μια επίσης οριζόντια μαθησιακή παρέμβαση".
Οι δράσεις αυτές, όπως πρόσθεσε, θα ενταχθούν στη σχολική καθημερινότητα και θα συνδεθούν ακόμη και με τις σχολικές εκδρομές.
Πλατφόρμα stop bullying
Την πλατφόρμα stop-bullying.gov.gr στην οποία θα μπορούν οι μαθητές και οι γονείς τους, να υποβάλλουν αναφορές για περιστατικά τα οποία τους απασχολούν, παρουσίασε επίσης ο Υπουργός Παιδείας.
Όσον αφορά στην πλατφόρμα, μπορεί να μπει γονιός παιδιού πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με τους κωδικούς που έχει στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και μπορούν να μπουν παιδιά του Γυμνασίου και του Λυκείου και να καταγγείλουν περιστατικά με τους κωδικούς τους στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο.
Προβλέπει τη δημιουργία ενός προσωπικού λογαριασμού τον οποίο μπορεί κανείς να δημιουργήσει. Υπάρχει ένα ερωτηματολόγιο της καταγραφής του περιστατικού ενδοσχολικής βίας, όπου ζητούνται κάποια πολύ συγκεκριμένα στοιχεία να δοθούν, αλλά πιο χαρακτηριστικά περιλαμβάνει μια αποτύπωση του είδους της ενδοσχολικής βίας που έχει υποστεί κανείς.
Σποτ ευαισθητοποίησης
Παρουσιάστηκε μάλιστα και ένα σποτ, το οποίο, όπως είπε ο κ. Πιερρακάκης, δεν ωραιοποιεί τα πράγματα.
"Είναι πάρα πολύ σκληρό. Έπρεπε να είναι πάρα πολύ σκληρό, γιατί αυτό στο οποίο πιστεύουμε είναι ένα συμβόλαιο αλήθειας. Λέμε την αλήθεια. Δεν βάζουμε τίποτα κάτω από το χαλί".
"Το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσεις ένα πρόβλημα είναι να αποδεχθείς την ύπαρξη του και να ορίσεις ποιες είναι οι συντεταγμένες του. Το πρόβλημα λοιπόν είναι αυτό και ακριβώς αυτό είναι το οποίο θα προσπαθήσουμε να θεραπεύσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Αυτό είναι το απόστημα το οποίο πρέπει να σπάσουμε” πρόσθεσε.
Τα λόγια του νεαρού πρωταγωνιστή της καμπάνιας, την ώρα που παρακολουθεί στην τηλεόραση εικόνες από την κακοποίησή του είναι συγκινητικά. "Εμένα χτύπησαν. Δεν αντέχω άλλο" λέει στους γονείς του με δάκρυα στα μάτια. Mε την παρότρυνση "αν βιώνεις μπούλινγκ στο σχολείο μπες στο stop-bulling.gov.gr και κάνε αναφορά" η εκφωνήτρια του οπτικουαστικού σποτ καλεί τα νεαρά θύματα ενδοσχολικού εκφοβισμού να καταγγείλουν την παράνομη δράση συμμαθητών τους.
Στα στοιχεία για τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού αναφέρθηκε η υφυπουργός Παιδείας, Ζέττα Μακρή, παρατηρώντας ότι η προσέγγιση της αντιμετώπισής τους δεν αφορά μόνο τον αριθμό τους και το πόσο έχουν αυξηθεί, αλλά και τη φύση και την έντασή τους.
Τόνισε ότι μπορεί να βγαίνουν πλέον περιστατικά bullying στη επιφάνεια, αλλά τα περισσότερα μένουν στη σιωπή και μένουν αεπούλωτα τα τραύματα των παιδιών και αυτό είναι κάτι που μέσα από τα μέτρα που λαμβάνονται θα πρέπει να αλλάξει. Τα μέτρα, όπως εξήγησε, στοχεύουν να προλαμβάνουν συμπεριφορές, να ανιχνεύουν περιστατικά, αλλά και να τα αντιμετωπίζουν με εχεμύθεια, διακριτικότητα και ασφάλεια.
Για το αγκάλιασμα μίας καμπάνιας εθνικής εμβέλειας μίλησε στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου. Η καμπάνια stop-bullying και το βίντεο που παρουσιάστηκε στην εκδήλωση, υλοποιήθηκαν με την υποστήριξη του Ιδρύματος.
Η αντίδραση των κομμάτων
"Στο ίδιο έργο θεατές" μάς καθιστούν οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης για το bullying και τη σχολική βία, σχολιάζει ο Στέφανος Παραστατίδης, υπεύθυνος Κ.Τ.Ε. Παιδείας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής.
Σημειώνει ότι η αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας είναι μία εξαιρετικά σύνθετη υπόθεση, "καθώς οι άμεσα και έμμεσα συμμετέχοντες έχουν τη δική τους υποκειμενική γωνία καταγραφής, επεξεργασίας και αντιμετώπισης του φαινομένου".
"Η κυβέρνηση τρέχει πίσω από τα κοινωνικά προβλήματα, όταν πια έχουν καταστεί ανεξέλεγκτα λόγω της έλλειψης οποιουδήποτε σχεδιασμού πρόληψης και αντιμετώπισης των αιτιών που τα προκαλούν"
Και εξηγεί πως "κάποιοι γονείς θυτών δυσκολεύονται να δουν αντικειμενικά την ευθύνη των παιδιών τους, μερικοί μάλιστα παίρνουν το μέρος των παιδιών τους. Κάποιοι εκπαιδευτικοί επιθυμούν τη μέγιστη αυστηροποίηση των ποινών για μία πιο ελεγχόμενη τάξη. Κάποια σχολεία δεν είναι αμερόληπτα, συνήθως υποβαθμίζουν το πρόβλημα ώστε να μην μειωθεί το κύρος του σχολείου. Κάποια θύματα αρνούνται τα γεγονότα, διότι φοβούνται αντίποινα και συνήθως μοιράζονται τα βιώματά τους µε τους στενότερους φίλους τους – µόνο λίγοι από αυτούς τα μοιράζονται µε τους γονείς. Κάποιοι παρευρισκόμενοι παρακολουθούν χωρίς να παρεμβαίνουν γιατί φοβούνται αντίποινα. Ακόμη και ως αυτόπτες μάρτυρες, δείχνουν απρόθυμοι να αποκαλύψουν τα πραγματικά γεγονότα".
"Το πρόβλημα της βίας δεν θα λυθεί με αυταρχισμό, αλλά με διάλογο με τη σχολική κοινότητα και αξιοποίηση όλης της σύγχρονης παιδαγωγικής σκέψης" τονίζει από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ, χαρακτηρίζοντας τα μέτρα της κυβέρνησης επικοινωνιακά.
"Δυστυχώς η "Αριστεία" και η αδιαφορία τους θολώνει την πραγματική εικόνα, πετώντας τη μπάλα στην εξέδρα. Προκρίνει την αυστηροποίηση των ποινών ως λύση με μία τιμωρητική διάθεση, αγνοώντας τις πραγματικές αιτίες του προβλήματος" αναφέρει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Στο πλαίσιο αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ θέτει στον δημόσιο διάλογο τρεις προτάσεις:
1. Άμεσος προγραμματισμός για την πρώτη εβδομάδα μετά τις διακοπές του Πάσχα, όπου σε όλα τα σχολεία θα συζητηθεί οργανωμένα το πρόβλημα της βίας. Η αναγνώριση και συζήτηση του προβλήματος με οργανωμένο τρόπο στα σχολεία είναι μία από τις βασικές προϋποθέσεις για την επίλυση του. Υπάρχει μεγάλη εμπειρία από την οργάνωση των θεματικών εβδομάδων που είχε νομοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ.
2. Άμεση επιμόρφωση των εκπαιδευτικών με ουσιαστικές επιμορφώσεις και όχι κάποιες γραφειοκρατικού τύπου ενημερώσεις. Οι εκπαιδευτικοί είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν καθημερινά εκατοντάδες τέτοια ζητήματα και πρέπει να τους εμπιστευτούμε, αλλά και να τους βοηθήσουμε ώστε να συνεχίσουν να επιτελούν το κοινωνικό τους λειτούργημα.
3. Αναγνώριση του κομβικού ρόλου των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων του κάθε σχολείου. Οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και το Υπουργείο πρέπει να πάρουν όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες για την ενεργοποίηση των Συλλόγων και την παροχή πολύπλευρης βοήθειας σε αυτούς.