Πανελλαδικές 2017: Τα θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας

Στη μάχη των Πανελλαδικών Εξετάσεων ρίχνονται την Τετάρτη το πρωί 104.965 υποψήφιοι, για μια θέση εντός... πανεπιστημιακού νυμφώνος. Με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας ξεκίνησαν οι Πανελλαδικές Εξετάσεις για τους υποψηφίους των Γενικών Λυκείων.

Κατεβάστε εδώ τα θέματα

Όπως αναφέρουν τα Φροντιστήρια Πουκαμισάς, οι υποψήφιοι των ΓΕΛ, στο μάθημα της Ν. Γλώσσας, διαγωνίσθηκαν σε διασκευασμένο κείμενο από ομιλία του Γ. Σκαλκέα στην Ακαδημία Αθηνών. Το κείμενο προσεγγίζει τον ρόλο της επιστήμης στην εποχή μας και τονίζει την αναγκαιότητα της ηθικής συγκρότησης των επιστημόνων. Πρόκειται για κείμενο που δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο στην κατανόησή του, ωστόσο έχει πυκνά νοήματα και αυτό είναι ένα στοιχείο που θα πρέπει να προσέξουν οι υποψήφιοι, κυρίως για την οργάνωση της περίληψης.

Οι ερωτήσεις του σκέλους Β κινήθηκαν στα γνωστά πλαίσια των τελευταίων χρόνων. Εκείνο που θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποιος, είναι η παρατήρηση για τις συνώνυμες λέξεις (Β3α), οι οποίες, για πρώτη φορά, δόθηκαν στο κειμενικό τους πλαίσιο και η παρατήρηση για τη λειτουργία του ασύνδετου σχήματος (Β4α), η οποία, ενδεχομένως, να ξάφνιασε τους υποψηφίους, ως μη αναμενόμενη.
Το θέμα της παραγωγής λόγου (Γ1) είναι ένα κλασικό θέμα των Πανελλαδικών εξετάσεων: ζητήθηκε η γνώμη των υποψηφίων για τον ρόλο της επιστήμης στην αντιμετώπιση των σημαντικότερων σύγχρονων προβλημάτων, καθώς και η καταγραφή των ηθικών εφοδίων που πρέπει να έχουν οι επιστήμονες. Στο πρώτο ζητούμενο, η ανάπτυξη θα πρέπει να κινηθεί στο πλαίσιο της συνεισφοράς της επιστήμης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών, ενώ, στο δεύτερο, οι υποψήφιοι θα πρέπει να εστιάσουν μόνο σε ηθικά εφόδια.

Τα θέματα:

ΚΕΙΜΕΝΟ

Επιστήμη και επιστήμονες

H επιστήμη, ως αέναος αγώνας του ανθρώπου για την κατάκτηση της γνώσης, με την
οξυδερκή παρατήρηση, τη διαίσθηση και την έρευνα, ανοίγει συνεχώς νέους ορίζοντες και
φωτίζει τον νου. Επιστήμη, βέβαια, και τεχνολογία δεν ταυτίζονται, διότι η επιστήμη παραμένει
προσηλωμένη στην όλο και πιο βαθιά κατάκτηση της γνώσης, ενώ η τεχνολογία έχει ως
επιδίωξη την αξιοποίηση της επιστημονικής γνώσης για την υπηρέτηση των τρεχουσών,
πρακτικών αναγκών του ανθρώπου. Πολύ χαρακτηριστικά, ο Αϊνστάιν [1879-1955] είχε τονίσει
ότι η επιστήμη μπορεί να προσφέρει τα μέσα για την ανάπτυξη σκοπών, τους οποίους έχουν
οραματιστεί προσωπικότητες που διαθέτουν υψηλά ηθικά ιδανικά.
Εάν βέβαια ο Αϊνστάιν είχε ζήσει ολόκληρο τον εικοστό αιώνα, με επαναστάσεις,
παγκοσμίους θερμούς και ψυχρούς πολέμους, αλλά και δοξασμένο από τη ραγδαία ανάπτυξη
των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας, ίσως προβληματιζόταν περισσότερο. Η
προώθηση των φυσικών επιστημών και η έκρηξη της τεχνολογίας, η οποία έχει προσλάβει
φρενήρεις ρυθμούς στην εποχή μας, εγείρουν απορίες και συγκλονιστικά ερωτήματα. Η
επιστήμη αναπτύσσεται συνήθως σε σχέση με τις πρακτικές ανάγκες των ανθρώπων,
ακολουθεί όμως βασικά την εξέλιξη μιας κοινωνίας και αντικατοπτρίζει το συγκεκριμένο
πνευματικό και ηθικό της επίπεδο. Όμως η τεχνολογία, που βελτίωσε σημαντικά τις συνθήκες
της ζωής μας, βοήθησε ή εμπόδισε τον άνθρωπο να γίνει περισσότερο άνθρωπος;
Τα ευγενή ιδεώδη του ανθρωπισμού διασύρθηκαν και υπονομεύθηκαν στις μέρες μας. Η
σύγχυση πραγματικών και πλασματικών αναγκών, η πνιγηρή εντατικοποίηση του ρυθμού της
ζωής στις μεγαλουπόλεις, η εσωτερική μοναξιά, το άγχος και η αγωνία αλλοτριώνουν
βαθύτατα και παρεμποδίζουν την πνευματική ολοκλήρωση των ανθρώπων.
Μέσα στο κλίμα αυτό ζει, μεγαλώνει και εργάζεται ο σύγχρονος επιστήμονας. Ο
επιστήμονας βαρύνεται με πολύμορφη ευθύνη για τη γνώση που κατά κάποιον τρόπο παράγει
και οφείλει να προβλέπει οποιοδήποτε πιθανό κίνδυνο που θα μπορούσε να προέλθει από τη
χρήση της –ή την κατάχρησή της– στο μέλλον για τον άνθρωπο και για την οικουμένη. Πρέπει
να αποφασίζει με άγρυπνη συνείδηση και υπευθυνότητα εάν τα αποτελέσματα των ερευνών
του πρέπει τελικά να εφαρμοσθούν. Κάθε επιστημονικό επίτευγμα πρέπει να εξετάζεται όχι
μόνο ως γνωστική ή υλική κατάκτηση, αλλά και για το αν θα αποβεί ευεργετικό ή επιζήμιο, ή
και καταστρεπτικό, για την ύπαρξη του ανθρώπου. Τον έλεγχο αυτό κανένας άλλος δεν μπορεί
ή δεν επιτρέπεται να επιβάλλει στη συνειδητή ελευθερία του επιστήμονα παρά μόνον η
συναίσθηση της ανθρώπινης και γενικά της κοινωνικής του ευθύνης.
Δυστυχώς, όμως, οι αποφάσεις για τη χρησιμοποίηση από τη σύγχρονη τεχνολογία
επιστημονικών γνώσεων και ανακαλύψεων δεν ανήκουν πάντοτε στην απόφαση ή στη
σύμφωνη γνώμη εκείνων που τις ανακάλυψαν, ούτε οι πολλαπλές συνέπειες από τη χρήση
τους έχουν όσο και όπως θα άρμοζε υπολογισθεί. Για τούτο, συχνά οι στόχοι μιας ερευνητικής πορείας διασπείρονται. Πολλοί διάσημοι ερευνητές δεν μπόρεσαν να προβλέψουν
τις πρακτικές εφαρμογές των ανακαλύψεών τους.
Για να παραμείνουν όμως οι στόχοι της επιστήμης ανθρωποκεντρικοί, κρίνεται απολύτως
αναγκαίος ο επανακαθορισμός τους από «προσωπικότητες με υψηλά ηθικά ιδανικά», κατά τον
Αϊνστάιν, δηλαδή από έντιμους, συνεπείς και ανιδιοτελείς, διορατικούς, ειλικρινείς και
αντικειμενικούς ανθρώπους-επιστήμονες.

Γρηγόρης Σκαλκέας, Διασκευή από ομιλία στην Ακαδημία Αθηνών.

A1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε
(90-110 λέξεις).
Μονάδες 25
Β1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε , σύμφωνα με το κείμενο, τις παρακάτω
προτάσεις γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί
σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό ή Λάθος:
α. Η επιστήμη και η τεχνολογία ταυτίζονται ως προς τους στόχους τους.
β. Η επιστήμη στοχεύει αποκλειστικά στην ικανοποίηση των πρακτικών
αναγκών του ανθρώπου.
γ. Οι ανθρωπιστικές αξίες υπονομεύτηκαν στην εποχή μας.
δ. Ο επιστήμονας έχει ευθύνη για τη χρήση της επιστημονικής γνώσης που
παράγει.
ε. Επιστήμονες υψηλών ιδανικών θα συμβάλουν στη διατήρηση του
ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα της επιστήμης.
Μονάδες 10
Β2. α) Να βρείτε έναν από τους τρόπους ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου
του κειμένου «Η επιστήμη … ηθικά ιδανικά» (μονάδες 2) και να
τεκμηριώσετε την απάντησή σας με αναφορές στο κείμενο (μονάδες 2).
Μονάδες 4
β) Ποια νοηματική σχέση εκφράζουν οι παρακάτω διαρθρωτικές λέξεις ή
φράσεις (με έντονη γραφή στο κείμενο):
βέβαια (1η παράγραφος)
εάν (2η παράγραφος)
όμως (2η παράγραφος)
για τούτο (5η παράγραφος)
δηλαδή (6η παράγραφος)
Μονάδες 5
Β3. α) Να ξαναγράψετε τις ακόλουθες προτάσεις του κειμένου, αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με άλλες συνώνυμες, χωρίς να αλλάζει το νόημα:
 Η επιστήμη ως αέναος αγώνας του ανθρώπου.
 η επιστήμη παραμένει προσηλωμένη στην κατάκτηση της
γνώσης.
 Η προώθηση των φυσικών επιστημών και η έκρηξη της
τεχνολογίας [...] εγείρουν απορίες.
 το άγχος και η αγωνία αλλοτριώνουν [...] την πνευματική
ολοκλήρωση των ανθρώπων.
 κάθε επιστημονικό επίτευγμα [...] θα αποβεί [...]
καταστρεπτικό.
Μονάδες 5
β) Να δώσετε τα αντώνυμα των παρακάτω υπογραμμισμένων λέξεων του
κειμένου:
 συγκεκριμένο (2η παράγραφος)
 βελτίωσε (2η παράγραφος)
 ευθύνη (4η παράγραφος)
 υλική (4η παράγραφος)
 ελευθερία (4η παράγραφος)
Μονάδες 5
Β4. α) «Η σύγχυση πραγματικών...των ανθρώπων.» (3η παράγραφος) Τι επιτυγχάνει ο συγγραφέας με το ασύνδετο σχήμα;
Μονάδες 3
β) «Όμως η τεχνολογία...περισσότερο άνθρωπος;» (2η παράγραφος) Τι
επιδιώκει ο συγγραφέας με τη χρήση του ρητορικού ερωτήματος ;
Μονάδες 3
Γ1. Στην τελετή αποφοίτησης του σχολείου σας ως υποψήφιοι/ες φοιτητές/τριες και μελλοντικοί/κές επιστήμονες εκφωνείτε μια ομιλία 500-600 λέξεων στην οποία εστιάζετε σε δύο άξονες:
α) στον ρόλο της επιστήμης στην αντιμετώπιση των σημαντικότερων, κατά
τη γνώμη σας, σύγχρονων προβλημάτων και
β) στα ηθικά εφόδια του επιστήμονα που θα του επιτρέψουν να υπηρετήσει
αυτό τον στόχο.
Μονάδες 40

ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους)
1. Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-
πάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά σας στοιχεία. Στην αρχή των
απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το
εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να
μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας.
2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων ,
αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα
δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας,
να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα.
3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο
με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει.
4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.
5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων.
6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ.

Μεγάλος ο ανταγωνισμός

Για φέτος οι καθηγητές εκτιμούν ότι ο ανταγωνισμός θα είναι πολύ μεγάλος, ως είθισται, στις Ιατρικές και τις Νομικές σχολές καθώς και στα πλέον περιζήτητα τμήματα του Πολυτεχνείου (Ηλεκτρολόγοι και Μηχανολόγοι Μηχανικοί) με αποτέλεσμα να αναμένεται ανοδική τάση των βάσεων. Το TheTOC θα δώσει τις απαντήσεις των θεμάτων από τα Φροντιστήρια Πουκαμισάς.

Ίδια τάση, πάνω κάτω, με ό,τι ίσχυσε και πέρσι.

Οι 10 “πρώτες” προτιμήσεις το 2016

1. Ιατρική Αθηνών 2.380 υποψήφιοι
2. Νομική Αθηνών 2.214 υποψήφιοι
3. Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Αθηνών 1.498 υποψήφιοι
4. Ηλ/γων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ ΕΜΠ 1.467 υποψήφιοι
5. Ιατρική Θεσσαλονίκης 1.448 υποψήφιοι
6. Ψυχολογίας Αθηνών ΕΚΠΑ 1.356 υποψήφιοι
7. Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Αθηνών 1.245 υποψήφιοι
8. Ψυχολογίας Θεσσαλονίκης 1.187 υποψήφιοι
9. Νομικής Θεσσαλονίκης 1.092 υποψήφιοι
10. Μηχ/γων Μηχανικών Αθηνών 965 υποψήφιοι

Αύξηση των υποψηφίων – Στην πόλη τους παραμένουν οι περισσότεροι

Αυξήθηκε φέτος σε σχέση με πέρσι ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων που θα διεκδικήσουν μια θέση στα Πανεπιστήμια. Ωστόσο, η αναλογία της επιτυχίας δεν αλλάζει καθώς υπάρχει αύξηση και των θέσεων που θα διατεθούν.

Έτσι, φέτος δήλωσαν συμμετοχή 104.965 υποψήφιοι, έναντι 103.402 πέρσι.

Αντίστοιχα, οι εισακτέοι για φέτος θα είναι 70.726, έναντι 69.985 το 2016-17, 68.345 το 2015-16 και 70.305 το 2014-15.

Επίσης, στα ύψη θα κινηθούν τα τμήματα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, καθώς λόγω οικονομικής κρίσης οι γονείς θα προτρέψουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν κοντά στο σπίτι.

Πόσοι πέρασαν με άριστα (18-20) τα τελευταία χρόνια

Καθοδική τάση επικρατεί στον αριθμό όσων εισήχθησαν με άριστα, δηλαδή με βαθμό άνω του 18, σε κάποια σχολή. Συγκεκριμένα, το 2007 μπήκαν με άριστα 7.891 υποψήφιοι, το 2008 8.915, το 2009 10.688 και το 2010 μπήκαν με άριστα 10.571 μαθητές. Έκτοτε, η τάση είναι καθοδική: το 2011 εισήχθησαν με βαθμό άνω του 18 6.178 υποψήφιοι, το 2012 6.800, το 2013 4.651, το 2014 7.428, το 2015 4.010 και το 2016 5.104 μαθητές.

Βασικές οδηγίες προς... ναυτιλομένους

Φέτος, όπως τονίζει το υπουργείο Παιδείας, η διαδικασία των εξετάσεων είναι απλή, σε σχέση με την περυσινή «σπαζοκεφαλιά» της παράλληλης διενέργειας εξετάσεων με δύο συστήματα, λόγω της μετάβασης από το παλιό στο νέο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια.

Η ώρα έναρξης των εξετάσεων έχει οριστεί στις 08:30 και οι υποψήφιοι θα πρέπει να προσέρχονται στις αίθουσες εξέτασης μέχρι τις 08:00. Η διάρκεια εξέτασης κάθε μαθήματος είναι τρεις ώρες. Όσον αφορά στα ΕΠΑΛ, για το μάθημα ειδικότητας: Αρχιτεκτονικό Σχέδιο, η διάρκεια εξέτασης είναι τέσσερις ώρες.

Όσον αφορά στην εξέταση των ειδικών μαθημάτων, οι υποψήφιοι πρέπει να προσέρχονται στις αίθουσες εξέτασης μέχρι τις 08:00, για τα μαθήματα με ώρα εξέτασης 08:30, και μέχρι τις 14:30, για το μάθημα με ώρα εξέτασης 15:00.

Η διάρκεια εξέτασης για τα μαθήματα των ξένων γλωσσών και της Αρμονίας είναι τρεις ώρες, των Σχεδίων (Ελεύθερο και Γραμμικό) είναι έξι ώρες, και του ειδικού μαθήματος «Έλεγχος Μουσικών Ακουστικών Ικανοτήτων» είναι περίπου είκοσι λεπτά.

Σύμφωνα με τα όσα ισχύουν για την ομαλή διεξαγωγή των εξετάσεων, οι υποψήφιοι κατά την είσοδο τους στην αίθουσα της εξέτασης δεν επιτρέπεται να φέρουν μαζί τους βιβλία, τετράδια, σημειώσεις, διορθωτικό υγρό ή ταινία, κινητά τηλέφωνα, υπολογιστικές μηχανές, ηλεκτρονικά μέσα μετάδοσης πληροφοριών ή επικοινωνίας, ή αλλά αντικείμενα, έκτος από αυτά που επιτρέπονται σύμφωνα με τις οδηγίες της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων (Κ.Ε.Ε.) ή της Διεύθυνσης Εξετάσεων και Πιστοποιήσεων. Για τον έλεγχο υπεύθυνοι είναι οι επιτηρητές.

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, δεν επιτρέπεται στους εξεταζόμενους να βγουν από την αίθουσα, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις. Στην περίπτωση αυτή καλείται ο εφεδρικός-αναπληρωματικός επιτηρητής, ο οποίος συνοδεύει τον εξεταζόμενο έξω από την αίθουσα, ελέγχοντας τους χώρους που αυτός επισκέπτεται για την αποφυγή περίπτωσης δολίευσης των εξετάσεων.

Αν ο υποψήφιος φέρει στην αίθουσα στην οποία εξετάζεται αντικείμενο ή κινητό ή αντιγράφει κατά τη διάρκεια της εξέτασης από βιβλίο ή οποιουδήποτε είδους σημειώσεις ή από γραπτό δοκίμιο αλλού εξεταζόμενου, ή θορυβεί και δεν συμμορφώνεται με τις υποδείξεις των επιτηρητών επιχειρώντας να αντιγράψει ή εμποδίζοντας την εξέταση άλλων εξεταζομένων ή δολιεύεται με άλλο τρόπο την εξέτασή του, απομακρύνεται από την αίθουσα εξέτασης με αιτιολογημένη απόφαση της Λυκειακής Επιτροπής και το γραπτό του μηδενίζεται.

Εξάλλου, όσοι υποψήφιοι δεν λάβουν μέρος ή διακόψουν την εξέτασή τους σε ένα ή περισσότερα μαθήματα κατά τη διάρκεια της τακτικής εξεταστικής περιόδου για σοβαρούς λόγους, θα μπορούν να συμμετέχουν στις επαναληπτικές εξετάσεις του Σεπτεμβρίου, εξεταζόμενοι στο σύνολο των μαθημάτων που είχαν δηλώσει. Σύμφωνα με τον πρόσφατα ψηφισθέντα νόμο (4468/2017) και σχετική Υπουργική Απόφαση, δικαίωμα συμμετοχής στις επαναληπτικές πανελλαδικές εξετάσεις έχουν όσοι υποψήφιοι δεν λάβουν μέρος ή διακόψουν την εξέτασή τους σε ένα ή περισσότερα μαθήματα, εξαιτίας είτε σοβαρού λόγου υγείας, είτε λόγω ψυχικής οδύνης συνεπεία θανάτου συγγενούς α΄ βαθμού εξ αίματος σε ευθεία γραμμή ή β΄ βαθμού εξ αίματος σε πλάγια γραμμή, ο οποίος επήλθε εντός του μήνα που προηγείται του μήνα έναρξης των εξετάσεων και μέχρι τη λήξη αυτών.

Τέλος, σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των Πανελλαδικών, από τις 6 έως και τις 30 Ιουνίου, η είσοδος του κοινού, των δικηγόρων και των επισκεπτών στο κτίριο του υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων θα πραγματοποιείται μετά τις 12 το μεσημέρι. Επίσης, δεν θα επιτρέπεται η διέλευση, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας από την πτέρυγα Δ του ισογείου και η αποχώρηση υπαλλήλων ή επισκεπτών πριν τις 12 το μεσημέρι.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr