Την σταδιακή επαναφορά της Συνθήκης του Δουβλίνου στην Ελλάδα από τον Μάρτιο του 2017 έχει προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζήτημα που αναμένεται να τεθεί προς έγκριση από τους ηγέτες της Ε.Ε. στην Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης.
Αυτό πρακτικά θα σημάνει ότι όσοι μετανάστες βρεθούν σε ευρωπαϊκό έδαφος από τα μέσα Μαρτίου εκείνο το κράτος μέλος έχει το δικαίωμα να τους επιστρέψει στην χώρα από την οποία εισήλθαν συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας που μέχρι τώρα εξαιρείτο. Η πρόταση αυτή δεν θα ισχύει για όσους μετανάστες έχουν ήδη περάσει παράνομα από την Ελλάδα σε άλλο κράτος μέλος στο παρελθόν αλλά για όσους βρεθούν σε αυτό το καθεστώς από τα μέσα Μαρτίου του 2017 και έπειτα.
Ενώ η επιστροφή των μεταναστών στην πρώτη χώρα από την οποία εισέρχονται στην Ε.Ε προβλέπεται στην Συνθήκη του Δουβλίνου, η Ελλάδα είχε εξαιρεθεί από αυτή την διαδικασία της επιστροφής από το 2011 όταν το δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων είχε χαρακτηρίσει την χώρα ακατάλληλη να δεχτεί μετανάστες εξαιτίας των άσχημων συνθηκών που επικρατούσαν. Αυτή την στιγμή η Ελλάδα κρίθηκε κατάλληλη να συμμετάσχει στο Δουβλίνο.
Πολεμική ατμόσφαιρα στη Σούδα
Ομως οι αντιδράσεις όχι μόνο από τους πρόσφυγες αλλά και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις είναι πολλές στην προοπτική εφαρμογής αυτών των μέτρων, ειδικά για την Ελλάδα, όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η ιστοσελίδα Politico.
"Νιώθω σαν να είμαι ξανά στη Συρία», λέει ο Αμπντουλάχ, ο οποίος περιμένει από τον περασμένο Μάρτιο να εξεταστεί το αίτημά του για άσυλο επεξεργασία. Ο ίδιος θυμάται τις επιθέσεις των ακροδεξιών σε στρατόπεδο προσφύγων της Σούδας στη Χίο, τις πέτρες, τις βόμβες μολότοφ που πετούσαν στα αντίσκηνα και την γυναίκα έγκυο σε δίδυμα που απέβαλε ως αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης. "Φοβάμαι ότι θα υπάρξει κι άλλη φωτιά στον καταυλισμό" δηλώνει ένα 12χρονο κορίτσι από το Ιράν και προσθέτει: "Η μητέρα μου κλαίει κάθε βράδυ."
Σε καταυλισμούς σε όλη την Ελλάδα, οι πρόσφυγες, οι έγκυες, τα νεογνά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις μαραζώνουν μέσα σε ανεπαρκή καταλύματα, εν μέσω κακών καιρικών συνθηκών. Η πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες, καθώς και η νομική και ψυχολογική υποστήριξη, είναι ανεπαρκής και συχνά εντελώς απούσα.
"Είμαστε φυλακισμένοι σε αυτό το νησί"
Ως Αχμέντ, ένας ανήλικος στη Χίο, δηλώνει: «Είμαστε φυλακισμένοι σε αυτό το νησί και δεν έχουμε τρόπο να βγούμε από αυτή την κόλαση.” Ο Χάνις, ενας ανήλικος κούρδους προσθέτει: “Υπάρχουν κρυολογήματα και σοβαρές ασθένειες. Πολλοί άνθρωποι, παιδιά και γυναίκες κοιμούνται έξω στο κρύο."
Η Διεθνής Αμνηστία χαρακτηρίζει ως «εξωφρενικά υποκριτική" την απόφαση της Κομισιόν, τονίζοντας ότι η δεινή κατάσταση στην Ελλάδα οφείλεται «ως επί το πλείστον από τη συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας, και επιδεινώνεται από την έλλειψη αλληλεγγύης από άλλες χώρες της ΕΕ να δεχθούν πρόσφυγες.”