Στο νεοκλασικό της οδού Ισαύρων 48 μου ανοίγει την πόρτα η κυρία Έλλη Κότση, μαγείρισσα και οικονόμος του «Συλλόγου μερίμνης ανηλίκων» όπως γράφει η ταμπέλα στην είσοδο. Ένας έφηβος από τους 16 ασυνόδευτους πρόσφυγες που φιλοξενούνται στον ξενώνα, τη βοηθάει στην κουζίνα πράγμα που μας οδηγεί για άλλη μια φορά στη διαπίστωση ότι η κουζίνα είναι η καρδιά του σπιτιού, ένα πρωταρχικό στοιχείο ανάμνησης της οικογενειακής ζωής των εφήβων που έχουν ξεκινήσει το μακρινό ταξίδι τους για ένα καλύτερο αύριο.
«Αυτός ο σύλλογος» μου λέει η υπεύθυνη προγραμμάτων Δήμητρα Αδαμαντίδου "έχει μακρά ιστορία, φτιάχτηκε το 1924 για να υποδεχτεί παιδιά προσφύγων και μέσα στο χρόνο άλλαζε μορφή ανάλογα με τις ανάγκες. Έχει υποστεί αλλαγές όπως έχουν αλλάξει και οι ανάγκες της κοινωνίας».
«Τα τελευταία δέκα χρόνια έρχονται εδώ ανήλικοι πρόσφυγες από 12 έως 18 ετών», λέει η κοινωνική λειτουργός Δήμητρα Πητσιάνη. «Φιλοξενούμε αγόρια, γιατί είναι και πολύ περισσότεροι, στους χίλιους ασυνόδευτους τα 100 μόνο είναι κορίτσια, αλλά και γιατί αυτό μας επιτρέπει η διαμόρφωση του χώρου. Νομίζω τα κορίτσια που είναι ασυνόδευτα είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση, είναι δύσκολο να φτάσει ένα κορίτσι μόνο του ειδικά από τις χώρες που έρχονται τώρα».
Τα τελευταία χρόνια τα παιδιά που φτάνουν στον ξενώνα είναι από το Αφγανιστάν, τη Συρία και το Πακιστάν. Αλλά και από Ερυθραία, το Μαρόκο και το Σουδάν. Ο μέσος όρος ηλικίας είναι 16-17. Τα προηγούμενα χρόνια, όταν ήταν ανοιχτά τα σύνορα, τα παιδιά δήλωναν μεγαλύτερη ηλικία για να φύγουν. Όταν έκλεισαν τα σύνορα τα πράγματα άλλαξαν, τα περισσότερα θέλουν να είναι έως 18 δηλαδή να θεωρούνται ανήλικοι, αφού οι νόμοι τους προστατεύουν περισσότερο και δικαιούνται άλλα πράγματα. Οι αποκλίσεις πάραυτα είναι ελάχιστες. Μαζί τους στο κινητό τους έχουν τα «χαρτιά τους», όσοι έχουν προκειμένου να αποδείξουν ότι έχουν κάποιον αν πρόκειται να επανενωθούν μαζί του.
«Το Πακιστάν δεν έχει τίποτα από χαρτιά» λέει η Δήμητρα Αδαμαντίδου «και αυτά διαφέρουν πχ από τα παιδιά από τη Συρία, που είχαν πριν μερικά χρόνια μια κανονική ζωή, αυτά είναι τρομερά τραυματισμένα και με λιγότερη ευελιξία να προσαρμοστούν στην αλλαγή. Δεν είχαμε παιδί που να μην είναι μελαγχολικό, να μην είναι ζορισμένο. Από το Πακιστάν αυτοί που φτάνουν είναι αλλιώς είναι χρόνια μέσα στον πόλεμο και αυτή είναι η συνθήκη, έχουν μια πορεία ταλαιπωρίας χρόνων, είναι πιο προσαρμοστικοί και πιο χαρούμενοι, γιατί εδώ έχουν μια καλύτερη ζωή από αυτή που είχαν εκεί και έχουν ελπίδα. Επίσης υπάρχουν κάποια δεν έχουν πάει ποτέ σχολείο ή προέρχονται συνήθως από πολύ φτωχές οικογένειες».
«Στον ξενώνα τα παιδιά κάθονται τουλάχιστον 8 μήνες τουλάχιστον αυτά που είναι σε πρόγραμμα οικογενειακής επανένωσης, αλλά πλέον μπορεί να είναι περισσότερο να φτάσουν τους 15 μήνες, γιατί κρατά περισσότερο αυτή η διαδικασία», λέει η Δήμητρα Πητσιάνη.
Είναι εντυπωσιακό το πόσο γρήγορα προσαρμόζονται τα παιδιά στον ξενώνα παρόλο που όπως μου λένε οι υπεύθυνες του ξενώνα από τον Σεπτέμβριο του 2016 και μετά, επειδή είναι πολύ καιρό πριν σε στρατόπεδο και ταλαιπωρημένα από τη διαδικασία θέλουν περισσότερο χρόνο για να προσαρμοστούν, αλλά και περισσότερη αγωνία να πάνε παραπέρα από την Ελλάδα.
«Εδώ προσπαθούμε να διαπραγματευόμαστε καθημερινά τα όρια ανάμεσά μας, να κοιτάξουμε τους έφηβους ισότιμα ακόμα και μέσα στην καθημερινότητα», λέει η Αγγελίνα Παπαδάτου, η δεύτερη κοινωνική λειτουργός του ξενώνα και τρίτη στην παρέα των κοριτσιών που «τρέχουν» το σπίτι που δε μοιάζει καθόλου με ίδρυμα, το εντελώς αντίθετο θα έλεγα. «Προσπαθούμε να το δούμε σαν ένα σπίτι εφήβων, και να μη ξεχνάμε ότι και εμείς έχουμε περάσει από αυτό. Το ίδιο ισχύει και για τον φύλακα που έχουμε, προσπαθούμε να έχουμε ρόλους διακριτούς αλλά ατμόσφαιρα σπιτιού. Η μαγείρισσα μας θα κάνει το φαγητό που τους αρέσει, το βραδινό το τρώνε με το φύλακα που είναι αυτός που διαπραγματεύεται πότε θα κλείσει το wi-fi ή το φως. Χοντρικά ότι συμβαίνει και σε ένα σπίτι. Εδώ είναι μικρός ο ξενώνας και είναι καλύτερη και η παρακολούθηση και η επίβλεψη».
Η οικογένεια τους λείπει, αλλά γρήγορα τα παιδιά προσαρμόζονται και απορροφώνται στην εδώ πραγματικότητα. Καθώς βρίσκονται σε ένα μέρος κυρίως καλύτερο από το προηγούμενο τα παιδιά που φιλοξενούνται εκτός από τους Σύριους, που νιώθουν ανασφάλεια για τους άλλους που έχουν μείνει πίσω, πολλές φορές δεν είχαν φανταστεί ότι θα φάνε καλό φαγητό, δεν έχουν φανταστεί ότι θα πήγαιναν σχολείο ή ακόμα ότι δε θα δουλεύουν από παιδιά, αφού ο νόμος το απαγορεύει, πράγμα για το οποίο κάποια από αυτά νιώθουν και ενοχές μια και δε μπορούν να στείλουν χρήματα στην οικογένειά τους. Ακόμα και το ότι θα κουρεύεται όπως θέλει ή θα φορά τα ρούχα που θέλει αυτός.
Τα παιδιά που έρχονται στην Ελλάδα πηγαίνουν στο διαπολισμικό λύκειο στο Ελληνικό, «στόχος μας» λέει η Δήμητρα Αδαμαντίδου, «είναι να πηγαίνουν τις τέσσερις από τις πέντε μέρες και εδώ κάνουν μαθήματα με εθελοντές ανάλογα με το τι θέλει κάθε παιδί. Δεν έχουν κίνητρο να πάνε σχολείο να μάθουν ελληνικά, θα είχε νόημα να είναι αγγλόφωνο, δηλαδή δε μπορούν να κάνουν αρχαία. Αυτό μας λείπει, δεν έχουμε μπει στη διαδικασία να προσαρμόσουμε την εκπαίδευση και καθώς στην Ελλάδα αυτά τα παιδιά είναι περίπου 2.000 θα μπορούσε να γίνει».
Τα παιδιά σήμερα αποτολμούν να φύγουν μόνα τους πιο δύσκολα, παλιότερα με τα ανοιχτά σύνορα έφευγαν ακόμα και σε μια μέρα. «Τα παιδιά όσο είναι εδώ μας παρατηρούν, μαθαίνουν, τη σχέση μας με τους υπόλοιπους, τη σχέση μας μεταξύ μας, το πόσο τους προστατεύουμε, πως γνωρίζουμε κόσμο, πως παραγγέλνουμε, τον τρόπο ζωής μας, οι κεραίες τους είναι ανοιχτές και παρατηρούν και τις αδυναμίες και τα δυνατά μας στοιχεία, λέει η Αγγελίνα, "και αποκτούν μια εμπειρία του πως να τρώνε έξω να συμπεριφέρονται γιαυτό και προσπαθούμε να βγαίνουμε μαζί τους όσο πιο συχνά μπορούμε σε δραστηριότητες αθλητικές, πολιτιστικές ή άλλες, να κάνουμε κοινά πράγματα στον ελεύθερο χρόνο μας αυτά, εκτός ωραρίων που δε τα έχουμε σκεφτεί ποτέ».
Στον ξενώνα είναι ευπρόσδεκτοι οι εθελοντές που μπορούν να διαβάσουν τα παιδιά, όσο περισσότερος κόσμος που ασχολείται σταθερά με τα παιδιά είναι χρήσιμος, αλλά και είδη όπως το γάλα, το λάδι, είδη υγιεινής και καθαριότητας και απορρυπαντικά. Ευπρόσδεκτα είναι επίσης τα εισιτήρια για συναυλίες ή events που έχουν παλμό, γενικά δραστηριότητες έξω από τον ξενώνα που τους αρέσουν και στα οποία μπορούν να συνυπάρχουν με άλλους ανθρώπους και συνομίληκούς τους. Ενημερωτικά, τα παιδιά στον ξενώνα έχουν τρία πλήρη καλομαγειρεμένα γεύματα, ενώ φαγητό, κάρτες τηλεφώνου και είδη καθαριότητας στοιχίζουν 1.500 ευρώ το μήνα για 17 παιδιά.
Για να ενημερωθείτε για τον Σύλλογο Μερίμνης Ανηλίκων μπορείτε να επικοινωνήσετε στο 2103813290, ή να τους συναντήσετε στην οδό Ισαύρων 48, 11473.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr