Σε "σωστή κατεύθυνση" κινείται το νομοσχέδιο για την αλλαγή φύλου, σύμφωνα με την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία (ΕΨΕ), η οποία όμως εκφράζει και ενστάσεις.
Παρέμβαση στη συΗ ζήτηση για το δικαιώματα αλλαγής φύλου από τα 15 της ΕΨΕ έγινε μετά την πρόσκληση της από τη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής να μετάσχει στη συζήτηση για το νομοσχέδιο «Νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου - Εθνικός Μηχανισμός Εκπόνησης, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Σχεδίων Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού».
Ακολούθησε διαβούλευση στο ΔΣ και τον κλάδο Σεξουαλικότητας και Διαπροσωπικών Σχέσεων της ΕΨΕ. Εκτιμάται ότι το νομοσχέδιο «κινείται σε σωστή κατεύθυνση για τη διευθέτηση πολλών θεμάτων που αφορούν τους διεμφυλικούς και για την απο-ιατρικοποίηση του θέματος».
Συγχρόνως όμως εκφράζεται ανησυχία για τη δυνατότητα που δίνεται σε άτομα με μείζονα ενεργό ψυχοπαθολογία (π.χ. παρανοϊκή ψύχωση) και που ενδεχομένως δεν βρίσκονται σε ψυχιατρική παρακολούθηση, να μπορούν να κάνουν αίτηση αλλαγής φύλου χωρίς να προηγείται μια εκτίμηση της κατάστασής τους. Σχολιάζοντας το θέμα να μπορεί ο ενδιαφερόμενος να ξαναζητήσει αλλαγή των στοιχείων του, στο προηγούμενο φύλο του αν το θελήσει, έως μια φορά, αναφέρεται ότι «στην ουσία ο δικαστής θα πρέπει να συμφωνεί με το αίτημα, εφόσον δεν έχει άλλη πληροφόρηση, ή θα ζητάει ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη μόνο αν κρίνει ότι αυτό απαιτείται. Και βεβαίως, αφού δεν είναι ο ίδιος επαγγελματίας ψυχικής υγείας, δεν μπορεί να το κάνει με τον δέοντα τρόπο».
Το ΔΣ της εταιρείας θέτει υπόψη της Επιτροπής τα εξής σημεία:
- Το σχέδιο νόμου αποτελεί ενσωμάτωση στο εθνικό νομικό σύστημα ευρωπαϊκών οδηγιών, αποτελεί κοινωνική-πολιτική επιλογή και επιχειρεί να θεσμοθετήσει προβλήματα κοινωνικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου, προβλήματα των οποίων διεκδικεί τη λύση η ΛΟΑΤ κοινότητα, επί της νομικής βάσης των ίσων ατομικών δικαιωμάτων.
- Έχει επιλεγεί από τον νομοθέτη η παράκαμψη της ιατρικής εκτίμησης του αιτήματος και του ιατρικού πιστοποιητικού. Αυτό στηρίζεται στο ότι έχει γίνει διεθνώς αποδεκτό ότι το πώς βιώνει ένα άτομο την ταυτότητα φύλου δεν αποτελεί παθολογική κατάσταση, για την οποία απαιτείται ιατρική γνωμάτευση.
Σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, όταν συνυπάρχει ενεργή ψυχοπαθολογία (π.χ. σχιζοφρένεια ή διπολική συναισθηματική διαταραχή), αυτή δεν μπορεί να εκτιμηθεί.
-Το βάρος της εκτίμησης του αιτήματος επωμίζεται ο δικαστής. Στη βάση ενός υπομνήματος που θα συνοδεύει την αίτηση και θα περιέχει κοινωνικές και ιατρικές πληροφορίες; Στη βάση πραγματογνωμοσύνης που θα διατάξει; Το δικαστικό σώμα θα χρειαστεί εκπαίδευση και οδηγίες για να διαχειριστεί αυτό το κοινωνικό / νομικό πρόβλημα.
Εκφράστηκε επίσης στο ΔΣ η άποψη ότι πρόκειται «για θέμα περισσότερο κοινωνικό που άπτεται των δικαιωμάτων των πολιτών αυτής της χώρας και οι λίγες ψυχιατρικές αποκλίσεις θα μείωναν και θα αμαύρωναν το κεντρικό μεγάλο θέμα. Κάθε θεσμός έχει πάντοτε πολλά θετικά και λίγα αρνητικά. Ας αναλογιστούμε πως πολλά νομοσχέδια που έχουν ψηφιστεί αγνόησαν την ψυχιατρική θεώρηση, επειδή οι υπόλοιπες συνιστώσες ήταν σημαντικότερες. Ας μη ξεχνάμε ότι δεν πρόκειται για μια χειρουργική επέμβαση, αλλά για μια νομική πράξη, η οποία τουλάχιστον μια φορά μπορεί να αλλάξει».
Τέλος η ΕΨΕ σημειώνει ότι σε όσους ασχολούνται με θέματα ψυχοπαθολογίας συνεχίζεται διεθνώς η συζήτηση για το τι σημαίνει η αλλαγή ταυτότητας φύλου ή η δυσφορία του φύλου, αλλά αυτό δεν αφορά άμεσα τα συγκεκριμένα ερωτήματα που θέτει το παρόν νομοσχέδιο.
Αντίθετη άποψη έχουν οι παιδοψυχίατροι
Η παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάαδος εκφράζει την αντίθεσή της στο νομοσχέδιο αλλαγής φύλου από τα 15 έτη, με επιστολή της προς τον υπουργό Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονή και τον υπουργό Υγείας Ανδρέα Ξανθό.
"Θεωρούμε καθήκον μας να εκφράσουμε την αντίθεση μας για την επέκταση δυνατότητας αλλαγής φύλλου σε άτομα αυτής της ηλικίας (15 μέχρι την ενηλικίωση), ηλικία η οποία χαρακτηρίζεται από ρευστότητα της διαμορφούμενης ταυτότητας φύλου καθώς και τις ανησυχίες μας ότι η εμπλοκή των εν λόγω νέων στη διαδικασία θα επιβαρύνει παρά θα βελτιώσει την ψυχική τους κατάσταση" σημειώνει μεταξύ άλλων η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία.
Φωτό: Shutterstock