Αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας του Πορτοχελίου και του Κρανιδίου έχει προκαλέσει η νέα επένδυση της GrivaliaHospitality στο Amanzoe, που προβλέπει την ανέγερση πολυτελών βιλών σε ξεχωριστή παραλιακή έκταση δίπλα στο "BeachClub” που ανήκει στον ίδιο επενδυτή.
Μάλιστα στις αντιδράσεις αυτές ήρθε να προστεθεί και το εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα της αποκάλυψης αρχαιοτήτων στην έκταση που προορίζεται για οικοδόμηση πολυτελών κατοικιών. Το thetoc.gr στο πλαίσιο του ρεπορτάζ για τις αντιδράσεις που προκαλεί στην κοινότητα της περιοχής η συγκεκριμένη ανάπτυξη με την ανέγερση σειράς από βίλες φέρνει στη δημοσιότητα και την καταλυτική παρέμβαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας η οποία με σειρά εγγράφων της προς την επενδύτρια εταιρεία θέτει συγκεκριμένους όρους για την πραγματοποίηση ακόμη και των πρώιμων χωματουργικών εργασιών αφού σε τμήμα της υπο ανέγερση έκτασης έχουν αποκαλυφθεί αρχαιότητες και αυτή χαρακτηρίζεται ως "σημαντική από αρχαιολογικής απόψεως θέση".
Οι τελευταίες αυτές εξελίξεις έρχονται να προστεθούν σε ένα μεγάλο κύμα αντιδράσεων, όπως προκύπτει από τοπικά μέσα ενημέρωσης, υπό τον φόβο περιβαλλοντικής υποβάθμισης της περιοχής αλλά και πλήθος ερωτημάτων για την νομιμότητα του όλου οικοδομικού εγχειρήματος.
"Έχουν αποκαλυφθεί αρχαίες δομές”
Πιο συγκεκριμένα, το TheTOC επικοινώνησε με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, η οποία, όπως διαπιστώθηκε, έχει εκδώσει σειρά αποφάσεων που ρυθμίζουν τις προϋποθέσεις για εκσκαφές, ανασκαφές και γεωφυσικές διασκοπήσεις σε ιδιοκτησίες της AzoeResort Μονοπρόσωπη Α.Ε., στην περιοχή του BeachClub.
Κοινός παρονομαστής των αποφάσεων είναι η υποχρέωση να προηγούνται δοκιμαστικές εκσκαφικές διερευνήσεις έως το βάθος θεμελίωσης κάθε κτιρίου, πριν από οποιαδήποτε οικοδομική εργασία. Ο λόγος είναι ότι η περιοχή έχει χαρακτηριστεί "σημαντική από αρχαιολογικής απόψεως”, στοιχείο που επιβάλλει σειρά υποχρεωτικών ερευνών πριν από οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα.
Μάλιστα η υποχρέωση αυτή δεν είναι τυπική: σε τμήματα των οικοδομήσιμων χώρων έχουν ήδη αποκαλυφθεί αρχαίες δομές και κινητά ευρήματα με ότι αυτό συνεπάγεται για την προστασία της πολιτισμικής μας κληρονομιάς από την τσιμεντοποίηση και την ανέγερση βιλών προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων στο όνομα, πάντα, μιας τουριστικής ανάπτυξης που τελικά ελέγχεται για το κατά πόσο προσφέρει μακροπρόθεσμα στην Ελλάδα.
Ειδικότερα, σε έγγραφο (με ημερομηνία 8/7/2025) σχετικό με αίτημα της εταιρείας AzoeResort για ανασκαφική διερεύνηση αναφέρεται: "επειδή στο οικόπεδο Τ.Κ. 3 του BeachClub φερόμενης ιδιοκτησίας σας στη θέση ‘Κορακιά’ Κρανιδίου του Δ. Ερμιονίδας αποκαλύφθηκαν αρχαίες δομές και κινητά αρχαία ευρήματα στον οικοδομήσιμο χώρο, είναι απαραίτητο, πριν από οποιαδήποτε οικοδομική εργασία, να διεξαχθεί από την Υπηρεσία μας η απαραίτητη ανασκαφική έρευνα, από τα αποτελέσματα της οποίας θα εξαρτηθεί η λήψη της τελικής αποφάσεως. Για τη διεξαγωγή της ανασκαφικής έρευνας είναι απαραίτητη η πρόσληψη αρχαιολόγου και 5 ειδικευμένων εργατοτεχνιτών”.
Παράλληλα, σε ξεχωριστό έγγραφο της ίδιας υπηρεσίας (με ημερομηνία 7/11/2024) σχετικά με αίτημα της εταιρείας για τη διενέργεια γεωφυσικής διασκόπησης με τη μέθοδο του γεωραντάρ στην περιοχή του BeachClub αναφέρεται:
"στην περιοχή του BeachClub έχουν αποκαλυφθεί αρχαιότητες, τα όρια των οποίων δεν έχουν πλήρως προσδιοριστεί. Για το λόγο αυτό και στο πλαίσιο της υποχρεωτικής δοκιμαστικής διερεύνησης του υπεδάφους θα απαιτηθεί μετά την υποβολή εκ μέρους σας σχετικών αιτημάτων για οικοδόμηση, φύτευση και λοιπές εκσκαφικές εργασίες, διάνοιξη δοκιμαστικών τάφρων με μικρό σκαπτικό μηχάνημα και όπου κριθεί απαραίτητο ανασκαφικές τομές με εργατικά χέρια”. Όπως προστίθεται, οι εργασίες θα πρέπει να πραγματοποιηθούν σύμφωνα με τους ακόλουθους όρους:
1. Πριν την έναρξη των εργασιών θα ορισθούν επί του εδάφους τα όρια της περιοχής της γεωφυσικής μελέτης.
2. Δεν θα υπάρξει κανενός είδους επέμβαση στις περιοχές με τις καταχωμένες αρχαιότητες.
3. Όλες οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν με την παρακολούθηση του εξειδικευμένου προσωπικού του Αγίου Παντελεήμονα”.
Προστασία των αρχαιοτήτων
Στα έγγραφα αναφέρεται ότι κάθε είδους εργασία — από εκσκαφές και δοκιμαστικές διερευνήσεις μέχρι γεωφυσικές μελέτες — πρέπει να γίνεται υπό την παρακολούθηση εξειδικευμένου προσωπικού και σε συνεννόηση με τους αρχαιολόγους.
Διευκρινίζεται επίσης ότι οι δοκιμαστικές τομές θα πραγματοποιούνται με μικρού μεγέθους εκσκαφικό μηχάνημα, ενώ απαιτείται μέριμνα για την προστασία των ήδη αποκαλυφθέντων και εν μέρει καταχωμένων αρχαιοτήτων σε παρακείμενες των εκσκαφών περιοχές. Ρητά υπογραμμίζεται ότι απαγορεύεται απολύτως οποιαδήποτε επέμβαση στις περιοχές όπου εντοπίζονται καταχωμένες αρχαιότητες. Για λόγους ασφάλειας προβλέπεται, όπου απαιτηθεί, η δυνατότητα εκτέλεσης εργασιών αντιστήριξης παρακείμενων κτισμάτων ή υποδομών, αλλά πάντα σε συνεννόηση με την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Κοινός όρος είναι ότι, σε περίπτωση εντοπισμού αρχαιοτήτων, οι εργασίες οφείλουν να διακόπτονται άμεσα, ώστε να πραγματοποιηθεί ανασκαφική έρευνα από την Εφορεία, με τη συνέχιση των εργασιών να εξαρτάται από τα αποτελέσματά της.
Περιβαλλοντική υποβάθμιση
Οι ανησυχίες για τον αρχαιολογικό χαρακτήρα της περιοχής έρχονται να προστεθούν στις αντιδράσεις τοπικών φορέων που, σύμφωνα πάντα με τοπικά μέσα ενημέρωσης, προειδοποιούν για τον μεγάλο κίνδυνο περιβαλλοντικής υποβάθμισης της περιοχής από την οικοδόμηση. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα φορέα ο οποίος, επικαλούμενος επίσημο έγγραφο, τονίζει ότι η ποιότητα του νερού στην περιοχή έχει υποβαθμιστεί ήδη από την ανεξέλεγκτη δόμηση.
"Ξεχωριστή επένδυση” – αλλά με μελλοντική ενοποίηση
Οι νέες βίλες θα βρίσκονται αρκετά χιλιόμετρα μακριά από την κεντρική μονάδα του Amanzoe. Ωστόσο, η Grivalia φαίνεται να αξιοποιεί το θεσμικό πλαίσιο που της επιτρέπει να τις αντιμετωπίσει ως ανεξάρτητη επένδυση, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικής λειτουργικής ενοποίησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες που παραχώρησε στο thetoc.gr ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της GrivaliaDevelopment, Πάνος Παναγιωτίδης -ο οποίος συνεχίζει να συνεργάζεται με την εταιρεία ως ανεξάρτητος σύμβουλος-η επέκταση αυτή συνιστά ξεχωριστή επένδυση από την υπόλοιπη μονάδα, σε ξεχωριστό οικόπεδο, γεγονός που απαιτεί ξεχωριστή αδειοδοτική διαδικασία. Η άδεια που θα εκδοθεί, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, θα αφορά ξενοδοχείο και θα περιλαμβάνει πρόβλεψη για χρονομεριστικές μισθώσεις, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Ωστόσο, δεν αποκλείεται σε μεταγενέστερο στάδιο να υπάρξει λειτουργική συνένωση των εγκαταστάσεων.
ΠΠΔ αντί ΜΠΕ
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η νέα επένδυση προχωρά μέσω Πρότυπης Περιβαλλοντικής Δέσμευσης (ΠΠΔ) και όχι μέσω Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Η περιβαλλοντική αδειοδότηση διέπεται από τον νόμο 4014/2011, που κατατάσσει τα έργα σε τρεις κατηγορίες (Α1, Α2 και Β). Για τα έργα της κατηγορίας Β, όπως το συγκεκριμένο, η διαδικασία αδειοδότησης δεν απαιτεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), αλλά βασίζεται σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ).
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στο άρθρο 1 του ν4014/2011, "Τα έργα και οι δραστηριότητες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, των οποίων η κατασκευή ή λειτουργία δύναται να έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον, κατατάσσονται σε δύοκατηγορίες (Α και Β) ανάλογα με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Η πρώτη κατηγορία (Α) περιλαμβάνει τα έργα και τις δραστηριότητες τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και για τα οποία απαιτείται η διεξαγωγή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) προκειμένου να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί για την προστασία του περιβάλλοντος σχετικά με το συγκεκριμένο έργο ή δραστηριότητα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 2, 3 και 4 του παρόντος. Τα έργα και οι δραστηριότητες της κατηγορίας Α κατατάσσονται:
α) σε αυτά που ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και αποτελούν την υποκατηγορία Α1 και
β) σε αυτά που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και αποτελούν την υποκατηγορία Α2.
Η δεύτερη κατηγορία (Β) περιλαμβάνει έργα και δραστηριότητες τα οποία χαρακτηρίζονται από τοπικές και μη σημαντικές μόνο επιπτώσεις στο περιβάλλον και υπόκεινται σε γενικές προδιαγραφές, όρους και περιορισμούς που τίθενται για την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 8”.
Το άρθρο 8 αναφέρει ότι τα έργα ή δραστηριότητες κατηγορίας Β δεν ακολουθούν τη διαδικασία εκπόνησης ΜΠΕ αλλά υπόκεινται σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ). Με βάση την Υπουργική Απόφαση 1958/2012, στην Κατηγορία Β κατατάσσονται τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλεων και εκτός ορίων οικισμών, όταν διαθέτουν έως 100 κλίνες και βρίσκονται εκτός περιοχών Natura 2000. Αντίστοιχα, για ξενοδοχεία εντός περιοχών Natura 2000, το όριο μειώνεται σε έως 50 κλίνες.
Αναπάντητα ερωτήματα
Κατά τη διάρκεια του ρεπορτάζ, ζητήθηκαν επιπλέον διευκρινίσεις από τον κ. Παναγιωτίδη, με ξεκάθαρα ερωτήματα σχετικά με την αδειοδότηση και τη χωροθέτηση της επένδυσης. Το αίτημα εστάλη γραπτώς — όμως δεν υπήρξε απάντηση.
Τα ερωτήματα ήταν τα εξής:
-Σε ποια ακριβώς σημεία της έκτασης του Amanzoe πρόκειται να αναπτυχθεί η τρέχουσα επέκταση με τα τουριστικά καταλύματα;
- Πόσες κατοικίες και με τι δομήσιμη επιφάνεια θα βρίσκονται στο συγκεκριμένο παραλιακό ακίνητο του BeachClub και πόσες σε άλλα τμήματα της έκτασης του Amanzoe;
- Υπάρχουν διαφορές στον τρόπο αδειοδότησης, με βάση το εκάστοτε σημείο, π.χ. άλλος τρόπος για τυχόν νέες κατασκευές εντός των 131 στρεμμάτων του BeachClub κι άλλος για τα άλλα ΤΚ που βρίσκονται σε άλλο τμήμα του ακινήτου; Ποιος είναι αυτός;
-Η νέα επένδυση υπάγεται στην αρχική Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του Amanzoe και του BeachClub, ή απαιτείται νέα/τροποποιητική ΑΕΠΟ;
-Έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια για την ανάπτυξη των νέων βιλών; Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία αδειοδότησης;