Η πανδημία Covid-19 επιτάχυνε την τάση ψηφιοποίησης (και) των μέσων ενημέρωσης διεθνώς, ενώ παράλληλα τροφοδότησε περαιτέρω την έλλειψη εμπιστοσύνης στις πηγές ενημέρωσης, σύμφωνα με τη νέα έκθεση Digital News Report του Ινστιτούτου Reuters για το 2020.
Το ξέσπασμα του κορονοϊού οδήγησε αφενός σε σημαντική αύξηση της κατανάλωσης ειδήσεων ιδίως από τα καθιερωμένα μέσα ενημέρωσης, αφετέρου σε ενίσχυση της ήδη ευρισκόμενης σε εξέλιξη ψηφιοποίησης των μέσων ενημέρωσης (ΜΜΕ), καθώς ολοένα περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν πλέον το "έξυπνο" κινητό τηλέφωνό τους και τα online μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ενημερώνονται. Το lockdown υπέσκαψε περαιτέρω τα παραδοσιακά έντυπα μέσα ενημέρωσης, "σχεδόν σίγουρα επιταχύνοντας τη μετάβαση σε ένα πλήρως ψηφιακό μέλλον", σύμφωνα με την έκθεση.
"Ο τίτλος της είδησης είναι ότι βλέπουμε μια επιταχυνόμενη κίνηση προς τα ψηφιακά και τα κινητά media, καθώς και προς διάφορες πλατφόρμες. Αυτό συνοδεύεται από μία συνεχιζόμενη μείωση της εμπιστοσύνης προς τις ειδήσεις και αυξανόμενες ανησυχίες για την παραπληροφόρηση, ιδίως στα social media και από μερικούς πολιτικούς", δήλωσε ο διευθυντής του Reuters Institute, Κλάις Νίλσεν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Όπως γράφει το ΑΠΕ - ΜΠΕ, μετά και την εμπειρία της πανδημίας αυξάνονται οι ανησυχίες για παραπληροφόρηση, με το Facebook και το WhatsApp να θεωρούνται κατ' εξοχήν ωφελημένοι από την πανδημία, αλλά και "ένοχοι" για τη διάχυση παραπλανητικών, ψευδών, αντιεπιστημονικών ή συνωμοσιολογικών πληροφοριών.
Η εμπιστοσύνη στα ΜΜΕ είναι υπερδιπλάσια σε σχέση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όσον αφορά την πληροφόρηση σχετικά με την Covid-19. Στην περίπτωση των ειδήσεων σχετικά με τον κορονοϊό, η εμπιστοσύνη στους ειδησεογραφικούς οργανισμούς έφθασε το 59%. Όμως, γενικότερα, μόνο το 38% των πολιτών δηλώνει ότι εμπιστεύεται τις ειδήσεις τις περισσότερες φορές, ενώ το 46% εμπιστεύεται τη βασική πηγή ενημέρωσής του. Η πλειονότητα (60%) προτιμά ΜΜΕ και ειδήσεις χωρίς συγκεκριμένη ιδεολογική οπτική γωνία και μόνο το 28% θέλει ειδήσεις που ενισχύουν τις απόψεις του.
Από την άλλη πλευρά, διαφαίνεται μία άλλη τάση, ότι ολοένα περισσότεροι άνθρωποι φαίνονται πρόθυμοι να πληρώσουν για να ενημερωθούν μέσω διαδικτύου από ειδησεογραφικές ιστοσελίδες που ανήκουν κυρίως σε μεγάλους κύρους μέσα ενημέρωσης (New York Times, Washington Post, London Times, Financial Times κ.ά.). Όμως, σε όλες τις χώρες οι περισσότεροι άνθρωποι συνεχίζουν να μην πληρώνουν για την online ενημέρωσή τους, ενώ ποσοστά χρηστών της τάξης του 40% έως 50% δηλώνουν ότι τίποτε δεν θα τους πείσει να πληρώσουν συνδρομή για τις ειδήσεις που διαβάζουν στο διαδίκτυο.
Σύμφωνα με την έκθεση, που βασίστηκε σε δειγματοληπτική έρευνα σε 40 χώρες (μεταξύ των οποίων η Ελλάδα), οι άνθρωποι κάτω των 35 ετών, σε πολλές χώρες, προτιμούν να διαβάζουν online ειδήσεις παρά να τις παρακολουθούν online. Η χρήση του Instagram για ενημέρωση έχει διπλασιαστεί από το 2018 μέχρι σήμερα, ιδίως μεταξύ των νέων, και η έκθεση προβλέπει ότι κάποια στιγμή το 2021 θα ξεπεράσει το Twitter ως προτιμώμενη πηγή ενημέρωσης.
Ελλάδα
Όσον αφορά τις χρησιμοποιούμενες συσκευές για την ενημέρωση στην Ελλάδα, η μεγάλη αλλαγή είναι ότι πλέον η πλειονότητα (68%) χρησιμοποιεί το κινητό τηλέφωνο (έναντι ποσοστού 47% το 2016), ενώ αντίστοιχα έχει υποχωρήσει η χρήση υπολογιστή από το 72% το 2016 σε 62% το 2020.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η αγορά μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση, χαρακτηρίζεται από μία online πανσπερμία και ένα από τα υψηλότερα στον κόσμο ποσοστά χρήσης των social media ως πηγών ενημέρωσης, αλλά με πτωτική τάση διαχρονικά. Το 2020 το 92% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι ενημερώνονται διαδικτυακά (έναντι 96% το 2016), ενώ από αυτούς το 71% ενημερώνεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (έναντι 74% το 2016). Το 67% ενημερώνεται ειδησεογραφικά από την τηλεόραση (έναντι 66% το 2016) και το 24% από τα έντυπα ΜΜΕ (έναντι 31% το 2016).
Τα κορυφαία εγχώρια ΜΜΕ, με βάση τη χρήση μέσα στην εβδομάδα για ενημερωτικούς λόγους, είναι ο ΣΚΑΙ (τηλεόραση και ραδιόφωνο) με 55% και ακολουθούν ΑΝΤ1 (49%), Alpha (45%), ΕΡΤ (όλοι οι σταθμοί) 36%, Star (35%), Open (30%), Real (εφημερίδα και ραδιόφωνο) 18%, τοπική ή περιφερειακή εφημερίδα 18%, Καθημερινή 16%, Πρώτο Θέμα (15%), Τα Νέα (13%), Το Βήμα (13%), BBC News (11%), Έθνος (10%), CNN (10%) και Εφημερίδα Συντακτών (9%).
Μεταξύ των ειδησεογραφικών ιστοσελίδων, αποκλειστικά, προηγείται το Newsbomb.gr (34%) και ακολουθούν Dikaiologitika.gr (30%), in.gr (27%), News247.gr (27%), ProtoThema.gr (26%) και Kathimerini.gr (25%).
Η εμπιστοσύνη των Ελλήνων γενικά στις ειδήσεις των ΜΜΕ παραμένει χαμηλή και δεν ξεπερνά το 28%. Μόνο το 30% εμπιστεύονται τη βασική πηγή ειδήσεων που οι ίδιοι, συνήθως, χρησιμοποιούν (από τα χαμηλότερα ποσοστά παγκοσμίως), ενώ το 21% εμπιστεύεται τις ειδήσεις στα social media. Τα μεγαλύτερα ποσοστά αξιοπιστίας καταγράφουν: Dikaiologitika.gr (62%), Καθημερινή (62%), ειδήσεις Alpha (59%), ειδήσεις ΑΝΤ1 (58%) και Real (58%).
Ο ένας στους δέκα ερωτηθέντες (11%) εμφανίζεται πρόθυμος να πληρώνει για online ενημέρωση, ενώ όσον αφορά τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για ενημέρωση προηγείται το Facebook (57%) και ακολουθούν YouTube (32%), Facebook Messenger (22%), Viber (17%), Instagram (16%) και Twitter (13%).
Αυξάνονται παγκοσμίως οι διαδικτυακές συνδρομές σε ΜΜΕ
Ολοένα και περισσότεροι αναγνώστες αποκτούν ηλεκτρονική συνδρομή σε μέσα μαζικής ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο, αν και το επίπεδο εμπιστοσύνης στην πληροφόρηση παραμένει εν γένει χαμηλό, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ινστιτούτου Reuters που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Το 20% των Αμερικανών που ρωτήθηκαν (αύξηση 4 μονάδων σε σχέση με πέρσι), το 42% των Νορβηγών (+8) και το 13% των Ολλανδών (+3) δήλωσαν ότι είναι συνδρομητές σε διαδικτυακά μέσα, έναντι του 10% των Γάλλων και των Γερμανών.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ - ΜΠΕ, περίπου το ένα τρίτο έως οι μισές από αυτές τις συνδρομές αφορούν μεγάλα μέσα ενημέρωσης, όπως οι New York Times στις ΗΠΑ. Ωστόσο κάποιοι γίνονται συνδρομητές σε πολλά μέσα ταυτόχρονα, όπως για παράδειγμα σε μια τοπική και μια εθνική εφημερίδα.
Μεγάλο μέρος των χρηστών του Διαδικτύου εκτιμά ωστόσο ότι τίποτε δεν μπορεί να τους πείσει να πληρώσουν για την ενημέρωσή τους, με το ποσοστό αυτό στις ΗΠΑ να φτάνει το 40% και στη Βρετανία το 50%.
Τη δημοσκόπηση αυτή διενήργησε το ινστιτούτο YouGov για λογαριασμό του ινστιτούτου Reuters σε πολίτες 40 χωρών με 2.000 ανθρώπους να ρωτήθηκαν σε κάθε χώρα τον Ιανουάριο. Το ινστιτούτο επανέλαβε τη δημοσκόπηση τον Απρίλιο για να αναλύσει τις πρώτες επιπτώσεις της κρίσης με την πανδημία covid-19.
Στη διάρκεια του lockdown σημειώθηκε άνοδος της τηλεθέασης (+5% κατά μέσο όρο), με την τηλεόραση να επιβάλλεται ως βασική πηγή ενημέρωσης μαζί με τα διαδικτυακά μέσα. Αντίθετα ο έντυπος Τύπος επλήγη σημαντικά.
Εξάλλου η εμπιστοσύνη στην πληροφόρηση έπεσε στο χαμηλότερο σημείο της από τότε που την μετρά η έκθεση του Reuters: μόνο το 38% των αναγνωστών που ρωτήθηκαν δήλωσαν ότι εμπιστεύονται τις περισσότερες φορές τις πληροφορίες που διαβάζουν. Όμως το ποσοστό αυτό διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα, φτάνοντας το 56% στη Φινλανδία και την Πορτογαλία, το 23% στη Γαλλία και το 21% στη Νότια Κορέα.
"Οι κοινωνίες στις οποίες υπάρχει διχασμός φαίνεται να εμπιστεύονται λιγότερο τα μέσα ενημέρωσης, όχι αναγκαστικά επειδή η δημοσιογραφία εκεί είναι λιγότερο καλή, αλλά επειδή το κοινό έχει απογοητευθεί από τον ρόλο των θεσμών”, υπογράμμισαν οι συντάκτες της έρευνας.
Τέλος η πλειοψηφία των πολιτών σε όλο τον κόσμο προτιμά "αντικειμενικές” πηγές πληροφόρησης που δεν υποστηρίζουν μία συγκεκριμένη άποψη.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Ανανεωμένος ο Γιώργος Μαζωνάκης: Φωτογραφίστηκε μόνο με μία πετσέτα [εικόνα]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x426/0,16,608,357/crop/both/1e/1e7ddd7d3a14485486842c66d155db8e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Το νέο βιβλίο Γιαννίτση, το μήνυμα Σακελλαροπούλου και η παρουσία της Δάφνης Σημίτη - Ποιοι έδωσαν το παρών [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,33,608,374/crop/both/11/1153b949605447c18819edf86fa512f9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κως: Μαθήτριες έπαιξαν ξύλο μπροστά στα μάτια των συμμαθητών τους - Γελούσαν και τις κατέγραφαν στο κινητό [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu308x509/0,130,308,303/crop/both/7d/7d4be6c9092843439a7bfa672c1ae07b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Αναμενόμενη εξέλιξη: Ο Νίκος Ευαγγελάτος μπήκε στο αγροτικό του Μπισμπίκη - Ποιος δημοσιογράφος το είχε προβλέψει [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x390/0,42,608,383/crop/both/4d/4d4fd2377eb6411091945c83d670a241.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Αναβολή πήρε η δίκη του Βασίλη Μπισμπίκη: "Δεν εγκατέλειψα, δεν κρύφτηκα - Έχω ακούσει τόσα από χθες" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,46,608,287/crop/both/3b/3b2d317a6b5f4a308e82384fdb4c4dc3.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γιώργος Τράγκας: Ενοικιάζεται το σπίτι του κάτω από την Ακρόπολη - Σε ποιον ανήκει πλέον [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x360/0,9,608,350/crop/both/1d/1ddea14d60b4460a8ba971108e1aeed9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ίλιον: Οδηγός λεωφορείου πιάστηκε στα χέρια με 16χρονο επιβάτη - Ο ανηλικος του έριξε γροθιά και του έσπασε το δόντι βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,51,608,392/crop/both/88/8822eca5b3ad4f1b9b6e8d5049a517a4.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κλειστή η λεωφ. Βασιλίσσης Αμαλίας λόγω συγκέντρωσης αλληλεγγύης στον απεργό πείνας Πάνο Ρούτσι [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,6,608,347/crop/both/61/610018ab6e534b5a8aa1f26ac021db6b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κεφαλονιά: Απίστευτο αδιαχώρητο λόγω κακοκαιρίας στο αεροδρόμιο - Ακυρώθηκαν πτήσεις [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x456/0,0,608,341/crop/both/ab/abda29e411124cffa615c2295ff65f1a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πάνος Ρούτσι: "Θα φτάσω μέχρι τέλους" - Νέα συγκέντρωση αλληλεγγύης στο Σύνταγμα - [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/73/73a4bee5f2a74528b381c7cbdc7eaa5a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
