Το εθιμικό δρώμενο των Μωμόγερων, ένα από τα πιο γνωστά δρώμενα του εορταστικού δωδεκαημέρου, ξεκινά την επομένη των Χριστουγέννων και διαρκεί έως και λίγο μετά την εορτή των Φώτων.
Οι χορευτικοί θίασοι των Μωμόγερων αποτελούνται από μια ομάδα νεαρών που είναι οι χορευτές ντυμένοι με τις παραδοσιακές τους στολές όπου πειθαρχούν στις εντολές και εκτελούν παραγγέλματα του αρχηγού της ομάδας. Επίσης, τη νύφη και τον διάβολο ή κάποιον ντυμένο ως γέρο που κατά τη διάρκεια του δρώμενου θα προσπαθήσει να κλέψει τη νύφη. Το κλέψιμο της νύφης είναι κοινό, το συναντά κανείς σε όλες τις παραλλαγές του εθίμου και συμβολίζει, όπως λέγεται, την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα. Το περιεχόμενο των παραστάσεων του θιάσου είναι κατά κανόνα κωμικό και ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να λάβει και κοινωνικές διαστάσεις
Συνοδεία της ποντιακής λύρας οι Μωμόγεροι γυρίζουν όλες τις γειτονιές του χωριού, χορεύουν και τραγουδούν σε κάθε σπίτι με ευχές για τη νέα χρονιά. Το έθιμο μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τρεις ημέρες και ολοκληρώνεται αφού τα Μωμογέρια περάσουν από όλα τα σπίτια.
Πραγματοποιείται σε οκτώ δημοτικά διαμερίσματα της Κοζάνης, στον Τετράλοφο, Άγιο Δημήτριο, Αλωνάκια, Σκήτη, Πρωτοχώρι, Κομνηνά, Ασβεστόπετρα, Καρυοχώρι και συνδέεται με την ισχυρή παράδοση που κράτησαν ζωντανή οι πρόσφυγες που προέρχονταν από ορισμένες περιοχές του Πόντου.
To έθιμο των Μωμόγερων πρόσφατα συμπεριελήφθη μετά από πρόταση του υπουργείου Πολιτισμού στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (ΟΥΝΕΣΚΟ).
Έθιμο της Πατερίτσας
Το πρώτο καρναβάλι της χρονιάς είναι στο Άργος Ορεστικό Καστοριάς και διαρκεί δύο ημέρες. Το κυρίαρχο στοιχείο στην παρέλαση είναι η πολιτική και κοινωνική σάτιρα, διακωμωδείται κάθε κοινωνική έκφανση, ενώ ξεχωριστή θέση στη σάτιρα έχει το έργο και η παρουσία των τοπικών πολιτικών της περιοχής. Ακόμη δεν ξεφεύγουν από την ανατρεπτική σάτιρα των «μπουλουκιών» οι συνήθειες και ο τρόπος ζωής των κατοίκων αυτής της μικρής κωμόπολης. Η σάτιρα είναι αστείρευτη και πολλά θέματα της αντλούνται από την επικαιρότητα, με αποτέλεσμα η παρέλαση να παίρνει κάποιες στιγμές και μορφή πολιτικής επιθεώρησης. Στο τέλος δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά μουσική. Είναι μοναδική εμπειρία να βρεθεί κανείς στην πλατεία τους Άργους Ορεστικού, όπου μετά το πέρας της παρέλασης δεκάδες τοπικές και βαλκανικές ορχήστρες του δρόμου – οι καλύτερες στο είδος τους - με χάλκινα και πνευστά παίζουν τοπικούς και βαλκανικούς μουσικούς σκοπούς με το γλέντι και το ξεφάντωμα να απλώνεται σε όλη την πόλη.
Στα περισσότερα έθιμα του εορταστικού δωδεκαημέρου οι πρωταγωνιστές είναι μόνο άνδρες και όπως επιτάσσει η παράδοση σε κάποιες περιπτώσεις μεταμφιέζονται σε γυναίκες. Όμως στο Άργος Ορεστικό σκέφτηκαν ότι πρέπει να υπάρχει και μια μέρα για τις γυναίκες όπου την επόμενη της παρέλασης της Πρωτοχρονιάς όλες οι γυναίκες της πόλης ανεξαρτήτως ηλικίας μεταμφιέζονται και παρελαύνουν με πνεύμα ελευθερίας στους κεντρικούς δρόμους. Κρατούν στο χέρι τους μια μαγκούρα, «πατερίτσα» για να γλυτώνουν από τα πειράγματα των ανδρών που προσπαθούν να τις αναγνωρίζουν. Είναι μια πολύ δυνατή γιορτή που αξίζει να την ζήσει ο επισκέπτης.
Τα Ραγκουτσάρια Καστοριάς
Μετά τη ρίψη του σταυρού και τον αγιασμό των υδάτων ξεκινούν τα πρώτα μπουλούκια, οι παρέες να εμφανίζονται στους κεντρικούς δρόμους και την πλατεία Ομόνοιας.
Τη δεύτερη μέρα, ανήμερα του Αϊ Γιαννιού, οι παρέες πηγαίνουν στα σπίτια για «να διώξουν τα κακά πνεύματα» και να παροτρύνουν την οικογένεια να συμμετέχει στο γλέντι. Το βράδυ όλες οι παρέες κατακλύζουν την οδό Μητροπόλεως, συνοδεία με χάλκινα και πνευστών συμμετέχουν σένα ξέφρενο γλέντι που κρατά μέχρι το πρωί. Για πολλούς αυτή η βραδιά θεωρείται μια από τις πιο χαρακτηριστικές των Καστοριανών Ραγκουτσαριών.
Την τρίτη ημέρα οι εκδηλώσεις κορυφώνονται με τη μεγάλη παρέλαση των αρμάτων και των μεταμφιεσμένων που είναι οργανωμένοι σε μπουλούκια ή παρέες μπουλουκιών, που ξεκινά από το δημαρχείο, φτάνει στην πλατεία Ομονοίας, και καταλήγει στην πλατεία στην μεσαιωνική πλατεία Ντολτσό. Η παρέλαση διαρκεί αρκετές ώρες, και λαμβάνουν μέρος ακόμη και τα σχολεία της πόλης. Τους καρναβαλιστές συνοδεύουν παρέες μουσικών με πνευστά και χάλκινα προερχόμενες από τις γύρω περιοχές της Μακεδονίας αλλά και διάσημες μπάντες από την Σερβία την Βουλγαρία και τα Σκόπια, αποτελούμενες από 5 έως 12 άτομα.
Το τριήμερο 6, 7 και 8 Ιανουαρίου για όσους επισκέπτες βρεθούν στην Καστοριά θα είναι μια δυνατή ανάμνηση κεφιού χαράς σε μια περιοχή που περιβάλλει με φροντίδα τα ήθη και έθιμα της.
Πηγή, φωτό: ΑΠΕ - ΜΠΕ
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Κοζάνη: Δύο μέτωπα φωτιάς σε Μεταμόρφωση και Νέα Νικόπολη [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/c3/c331d88e75cb4c1a9cc956588937fdcb.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Καστοριά: Μινκ επιτέθηκε σε ηλικιωμένη μέσα στο σπίτι της - Της ακρωτηρίασε το χέρι [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x407/95,22,608,310/crop/both/68/680772c4de5d4ecf883175491d530067.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Eurobasket 2025: "Δεν κερδίσαμε κάτι, άλλο ένα παιχνίδι..." - Το σύνθημα του Γιάννη για τη μάχη του ημιτελικού [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x301/0,0,608,241/crop/both/15/1542d1ca0d7a44478d829745928481a4.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Παντρεύεται η κόρη του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα - Τσακνής και Ζουγανέλης θα τη συνοδεύουν στην εκκλησία [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x426/0,42,608,383/crop/both/02/029aff28ea2347e3b311b3da8f615c4a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κοζάνη: Νταλίκα ντεραπάρισε σε κάθετο άξονα της Εγνατίας Οδού - Κλειστό το ρεύμα Μικρόκαστρο-Σιάτιστα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x456/0,22,608,363/crop/both/d3/d37323fd26d949d294c1be163d3e792c.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τροχαίο στην Καστοριά: Βαρύ πένθος στις κηδείες των δύο 16χρονων - Εξετάζεται η εμπλοκή και τρίτου οχήματος [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x364/0,11,608,352/crop/both/22/229431d7df824b8a85a563b1e9834d37.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τραγωδία στην Καστοριά: Θανατηφόρο τροχαίο με δύο 16χρονα παιδιά νεκρά - Οι γονείς τα αναζητούσαν όλο το βράδυ [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x332/0,45,608,286/crop/both/df/df9e8b08c0354292a3be1b5b0164f784.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κοζάνη: Αυτοκίνητο πήγαινε ανάποδα στην εθνική οδό [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/95/95b52cf790674b40919196249ea46c4e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
