Τον ασκό του Αιόλου ανοίγει η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης για την ένταξη των πολεοδομικών υπηρεσιών των δήμων στο Κτηματολόγιο με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές να έχουν ισχυρά επιχειρήματα στη διάθεσή τους για τη δικαιολόγηση της στάσης τους.
Η κυβέρνηση κάνει λόγο για μία σημαντική θεσμική τομή που θα επιταχύνει τις διαδικασίες, περιορίζοντας σημαντικά τη γραφειοκρατία και ενισχύοντας τις επενδύσεις και την αγοραπωλησία ή την κατασκευή κατοικιών στην Ελλάδα, την ίδια στιγμή που η στεγαστική κρίση είναι υπαρκτή και αγγίζει τα όρια του κοινωνικού προβλήματος.
Από την άλλη πλευρά η Τοπική Αυτοδιοίκηση με εκφραστή το Δήμαρχο Βάρης- Βούλας-Βουλιαγμένης και Α’ Αντιπρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, Γρηγόρη Κωνσταντέλλο περνάει στην αντεπίθεση τονίζοντας ότι πρόκειται για μία τιμωρητικού τύπου απόφαση, η οποία δε λύνει το πρόβλημα που είναι η υποστελέχωση και η έλλειψη πόρων για την ενίσχυση των ΥΔΟΜ.
Το ερώτημα, εύλογο αλλά ταυτόχρονα ρητορικό και δυσεπίλυτο είναι "ποιος έχει δίκιο;".
Κυβέρνηση: Θα ενισχυθούν οι υποστελεχωμένες ΥΔΟΜ - Τι λένε οι μηχανικοί
Το βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης είναι πως οι ΥΔΟΜ πρέπει να ενταχθούν σε έναν ενιαίο φορέα, όπως ο νέος Εθνικός Οργανισμός Κτηματολογίου & Ελέγχου Δόμησης, με στόχο να λειτουργούν με ομοιομορφία σε όλη τη χώρα, να επιταχυνθεί η έκδοση οικοδομικών αδειών, να υπάρχει ψηφιακός έλεγχος με μεγαλύτερη διαφάνεια, και να περιοριστούν οι μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται ανά περιοχή.
Μάλιστα, εκτιμάται πως από τους 332 δήμους της Ελλάδας μόλις οι 185 διαθέτουν ΥΔΟΜ, ενώ 28 μεγάλοι Δήμοι με πληθυσμό τουλάχιστον 25 χιλιάδων κατοίκων δεν έχουν πολεοδομική δομή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μία ΥΔΟΜ να πρέπει να εξυπηρετεί έως και εννέα όμορους Δήμους.
Σήμερα, πολλές δημοτικές ΥΔΟΜ είναι ανενεργές ή υποστελεχωμένες. Υπάρχουν δήμοι χωρίς μηχανικούς, δήμοι που εξυπηρετούν 3–4 άλλους, και υπηρεσίες που λειτουργούν με 1–2 άτομα. Για την κυβέρνηση, αυτή η εικόνα δεν μπορεί να στηρίξει μια σύγχρονη πολιτική δόμησης. Γεγονός και το οποίο οδηγεί σε πολύμηνες καθυστερήσεις.
Ακόμα και στις ΥΔΟΜ που είναι στελεχωμένες το προσωπικό δεν επαρκεί, καθώς το 35% των ενεργών υπηρεσιών διαθέτουν μόλις δύο μηχανικούς, και τα επόμενα χρόνια θα συνταξιοδοτηθούν 650 στελέχη.
Τα παραπάνω επηρεάζουν και τη στάση των πολιτών, οι οποίοι κατακρημνίζουν τις υπηρεσίες που παρέχονται από τις ΥΔΟΜ βαθμολογώντας πολύ κάτω από τη βάση, δηλαδή με 3,4/10.
Την ίδια αντιμετώπιση έχουν και οι επαγγελματίες που συνδιαλέγονται καθημερινά με τις υπηρεσίες δόμησης. Η Μαρία Κλαουδάτου που είναι πολιτικός μηχανικός και ενεργειακός επιθεωρητής αναφέρει σχετικά στο TheTOC:
"Έχοντας αποκτήσει εμπειρία με κάποιες ΥΔΟΜ μέσα από τις καθημερινές συναλλαγές μου αλλά και απο συζητήσεις με συναδελφούς, μπορώ να πω ότι αρκετές φορές λειτουργούν σαν ένα μικρό τμήμα από τις υπηρεσίες ενός δήμου, με ανεπαρκές ή μη διαθέσιμο προσωπικό να εξυπηρετήσει ένα μεγάλο όγκο πολεοδομικών θεμάτων.
Ενδεικτικό της λειτουργίας των ΥΔΟΜ είναι το γεγονός ότι υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες να απαντήσουν στο τηλέφωνο για διευκρινίσεις, ενώ που αυτό που αναζητώ συνήθως δεν είναι κανενός αρμοδιότητα, γιατί υπάρχει ένας μόνο μηχανικός που κυρίως λείπει σε αυτοψίες και οι άλλοι έχουν διοικητικές αρμοδιότητες.
Θα έπρεπε να είναι πολύ πιο υποστηρικτικές στους μηχανικούς που έχουν όλη την ευθύνη για να λύσουν πολεοδομικά θέματα των πολιτών και ψάχνουν μόνοι τους απαντήσεις, μέσα στην ανασφάλεια και με την σοβαρή πιθανότητα καθυστερήσεων και λαθών στο έργο τους".
Δήμοι: Μας εκδικούνται για το μπλόκο στο ΝΟΚ - Θα πάμε στο ΣτΕ
Για εκδικητική στάση της κυβέρνησης κάνει λόγο ο κ. Κωνσταντέλλος επισημαίνοντας ότι η αφαίρεση των αρμοδιοτήτων των ΥΔΟΜ από τους Δήμους αποτελεί τα αντίποινα για τις αντιδράσεις στο Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, οι οποίες οδήγησαν και στην απόφαση του ΣτΕ πριν από περίπου ένα χρόνο, που πάγωσε την κατασκευή κτιρίων-μεγαθηρίων.
Υπενθυμίζεται ότι αρκετοί δήμοι, μεταξύ αυτών η Βάρη-Βούλα-Βουλιαγμένη και ο Άλιμος είχαν δώσει το πράσινο φως στους πολίτες για να κάνουν προσφυγές στο ΣτΕ για οικοδομικές άδειες που έκαναν χρήση άρθρων του ΝΟΚ, ενώ έδιναν και εντολές στις πολεοδομικές τους υπηρεσίες για πάγωμα των σχετικών αδειών.
"Η απόφαση που ελήφθη είναι απαράδεκτη, λάθος και προκλητική για την αυτοδιοίκηση", αναφέρει ο Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και αναφέρει ότι χρησιμοποιούνται υπερβολές και ψεύδη, ενώ γίνεται μία προσπάθεια δημιουργίας άλλοθι για να αφαιρέσουν τις πολεοδομίες από τους Δήμους".
Για την υποστελέχωση των ΥΔΟΜ αναφέρει πως όντως υπάρχει πρόβλημα, αλλά αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι Δήμοι δεν έλαβαν ποτέ τα εργαλεία και τους πόρους ώστε να αποκτήσουν προσωπικό ή να το ενισχύσουν στο έργο του.
"Θέλουν να μας εμποδίσουν στην προσπάθεια μας να τιθασεύσουμε την ανεξέλεγκτη δόμηση, αλλά δε θα τους περάσει καθώς ετοιμαζόμαστε ήδη να προσφύγουμε στο ΣτΕ για την ανατροπή της απόφασης. Θα εμποδίσουμε με κάθε τρόπο την πλήρη ιδιωτικοποίηση της δόμησης".