Επιχείρηση διάσωσης της Deutsche από Ομπάμα και Μέρκελ

Στα τέλη Ιουνίου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δημοσίευσε μια έκθεση «ρουτίνας» για το διεθνές τραπεζικό σύστημα, όπως κάνει κάθε χρόνο. Στην έκθεση ωστόσο υπήρχε μια πολύ ανησυχητική προειδοποίηση. Η Deutsche Bank συνιστά τον μεγαλύτερο κίνδυνο για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς η πιθανότητα μετάδοσης των προκλήσεων στο εξωτερικό είναι αρκετά υψηλή, σημείωνε το ΔΝΤ.

Χρειάστηκαν λιγότερο από τρεις μήνες για να επιβεβαιωθεί, τουλάχιστον εν μέρει, η πρόβλεψη του Ταμείου. Στη διάρκεια της τρέχουσας εβδομάδας, η μετοχή της Deutsche Bank βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση, υποχωρώντας στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Μετά τη νέα βουτιά κατά 5,6% που σημείωσε την Πέμπτη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, το τραπεζικό sell off συνεχίστηκε στην Φρανκφούρτη με τη μετοχή της τράπεζας να πέφτει ακόμη κατά επτά μονάδες, με σημειώνοντας καθίζηση κάτω από τα 10 ευρώ.

Το βράδυ της Παρασκευής, οι απώλειες να περιορίστηκαν, στο άκουσμα και μόνο της φήμης ότι οι αμερικανικές αρχές αναμένεται να μειώσουν το πρόστιμο των 14 δισ. ευρώ που επέβαλαν στην γερμανική τράπεζα και στο οποίο οφείλεται εν πολλοίς το τελευταίο επεισόδιο της κρίσης της Deutsche Bank. Ωστόσο η εικόνα κατάρρευσης που δείχνει από την αρχή της χρονιάς ο τραπεζικός κολοσσός δημιουργεί σοβαρές ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του επιχειρηματικού μοντέλου που ακολουθεί και κατά συνέπεια του γενικότερου μέλλοντός του. Οι μετοχές της μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας έχουν σημειώσει βουτιά της τάξης του 57% από τις αρχές του έτους και η τράπεζα έχει χάσει περίπου τα δύο τρίτα της κεφαλαιοποίησης της από τον Οκτώβριο του 2015. Μέσα στον τελευταίο μόνο μήνα, οι απώλειες ξεπερνούν το 23%.

Πώς όμως ένας τραπεζικός κολοσσός, με συνολικό ενεργητικό που αγγίζει τα δύο τρισεκατομμύρια ευρώ, βρέθηκε στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Πώς φτάσαμε ως εδώ

Η Deutsche Bank βρίσκεται τους τελευταίους μήνες αντιμέτωπη με μία σειρά προβλημάτων που εγείρουν ερωτήματα αναφορικά με την κεφαλαιακή της επάρκεια.

Τα ερωτήματα αυτά πήραν πιεστική μορφή μετά την ανακοίνωση του προστίμου 14 δισεκατομμυρίων ευρώ που της επέβαλαν οι αμερικανικές αρχές για την πώληση τοξικών χρηματοπιστωτικών προϊόντων πριν από μία δεκαετία. Η ανησυχία πήρε σιγά-σιγά μορφή χιονοστιβάδας επηρεάζοντας τα χρηματιστήρια και ρίχνοντας την τιμή της μετοχής. Και με τη σειρά της, η πτώση της μετοχής δημιούργησε νέες ανησυχίες στου επενδυτές ότι η γερμανική τράπεζα ίσως εκδώσει νέες μετοχές για να καλύψει ενδεχόμενο έλλειμμα στην κεφαλαιακή της επάρκεια, κάτι που θα προκαλούσε σοβαρές ζημιές στους υπάρχοντες μετοχές.

Εν μέσω αυτής της ανησυχίας διάφορα hedge funds έσπευσαν να μειώσουν την έκθεσή τους σε προϊόντα της τράπεζας. Πίσω όμως από αυτό το αυτοτροφοδοτούμενο σπιράλ, οι ίδιοι οι αριθμοί που περιγράφουν την κατάσταση του γερμανικού τραπεζικού γίγαντα είναι άκρως ανησυχητικοί.

Οι αριθμοί

Ο βασικός δείκτης ιδίων κεφαλαίων της Deutsche Bank -πρόκειται για την αναλογία κεφαλαίων της τράπεζας σε σχέση με τις χορηγήσεις- είναι χαμηλότερος από εκείνον των ανταγωνιστών της και βρίσκεται στο 10,8%. Ο δείκτης μόχλευσης της τράπεζας είναι επίσης χαμηλότερος, κάτι που αντικατοπτρίζει τα μεγαλύτερα χρέη της τράπεζας σε σχέση με τους ανταγωνιστές της.

Ο συγκεκριμένος δείκτης -αναλογία συνολικών assets προς μετοχικό κεφάλαιο- εκτιμάται στο 40 προς 1. Σημειώνεται ότι η Lehman Brothers το 2007, ένα χρόνο πριν τα τραγικά γεγονότα, είχε δείκτη 30,7 προς 1. Ακόμη, σύμφωνα με τον δείκτη συστημικού κινδύνου του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, στην περίπτωση που έρθουμε αντιμέτωποι με μία νέα κρίση, η Deutsche Bank θα πρέπει να βρει περίπου 87 δισ. νέα κεφάλαια. Την ίδια στιγμή, η σημερινή χρηματιστηριακή τιμή αποτιμάται στο 0,2% της λογιστικής της αξίας.

Επιχείρηση «διάσωσης» από Μέρκελ-Ομπάμα;

Η αναταραχή που σημειώθηκε τις τελευταίες ημέρες στις αμερικανικές και ευρωπαϊκές αγορές φαίνεται πως αναμένεται να οδηγήσει σε κάποιου είδους συμβιβασμού, προκειμένου να εξομαλυνθεί -έστω και προσωρινά- η κατάσταση.

Σύμφωνα με πληροφορίες που κυκλοφόρησαν το βράδυ της Παρασκευής, επίκειται συμβιβασμός της γερμανικήες τράπεζας με τις αμερικανικές αρχές που θα μειώνει το πρόστιμο που επεβλήθη στην τράπεζα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα μετέδωσε το AFP, η Deutsche Bank είναι κοντά σε συμφωνία με τις αμερικάνικες αρχές για την επιβολή προστίμου 5,4 δισ. δολαρίων, αντί για 14 δισ. δολάρια.

Η γερμανική τράπεζα δεν έχει ωστόσο προχωρήσει ακόμη σε κάποιο σχόλιο που να επιβεβαιώνει ή να διαψεύδει το δημοσίευμα. Υπενθυμίζεται ότι νωρίτερα την Παρασκευή η μετοχή της τράπεζας είχε βουτήξει κάτω από το ψυχολογικό όριο των 10 ευρώ, στα 9,9 ευρώ.

Τα πολλά προβλήματα

Πριν από 14 μήνες ο John Cryan ήταν ο άνθρωπος που ανέλαβε να βγάλει τη γερμανική τράπεζα από τη δύσκολη θέση. Η Deutsche Bank αντιμετώπιζε τότε προβλήματα στον επενδυτικό της βραχίονα, ο οποίος είχε χάσει την αίγλη του μετά από μία σειρά σκανδάλων που είχαν χτυπήσει την τράπεζα, μεταξύ αυτών και ένα πρόστιμο ύψους 1,7 δισεκατομμυρίων για χειραγώγηση του Libor.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε σχετικό ρεπορτάζ του ο βρετανικός Guardian, στα πλήγματα που αφορούσαν τη φήμη της τράπεζας, ήρθαν να προστεθούν οι νέοι κανονισμοί που θεσπίστηκαν μετά την κρίση και καθιστούσαν δυσχερέστερη την κερδοφορία για τις τράπεζες. Οι δαπάνες της τράπεζας ήταν επίσης πολύ υψηλές και ο Cryan έβαλε σε εφαρμογή ένα σχέδιο εξυγίανσης που περιελάμβανε τη μείωση των θέσεων εργασίας κατά το 1/4 και την αύξηση του κεφαλαίου με την πώληση του κινεζικού βραχίονα της τράπεζας. Η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο από το κλίμα χαμηλών επιτοκίων που κατέστησε γρήγορα σαφές στους επενδυτές ότι η Deutsche Βank δύσκολα θα μπορούσε να βγάλει ξανά τα χρήματα που έβγαζε στο παρελθόν.

«Η τράπεζα βρίσκεται στην κατάσταση που βρίσκεται εξαιτίας της αποτυχίας της να νοικοκυρέψει τον οικονομικό της ισολογισμό, να μειώσει τις δαπάνες και να αναδιαρθρωθεί όταν οι καιροί ήταν καλοί» ανέφερε στον Guardian ο Tim Crockford στέλεχος του fund Hermes.

Γιατί μας ενδιαφέρει η Deutsche Bank

To συνολικό ενεργητικό της Deutsche Bank αγγίζει τα 2 τρισεκατομμύρια κάτι που ισοδυναμεί περίπου σε μέγεθος με το μισό της γερμανικής οικονομίας. Η σημασία της τράπεζας ωστόσο υπερβαίνει τα σύνορα της Γερμανίας, καθώς αποτελεί παίκτη-κλειδί στην αγορά των παραγώγων διεθνώς. Τα συγκεκριμένα προϊόντα βρίσκονταν στο επίκεντρο της κρίσης του 2008.

Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσίευσε το καλοκαίρι το ΔΝΤ, οι συνέπειες από μια ενδεχόμενη κατάρρευση της Deutsche Bank θα μπορούσαν να είναι χειρότερες από την πτώση της Lehman Brothers. Λίγοι, ωστόσο, είναι εκείνοι που εκτιμούν ότι η Deutsche Bank θα ακολουθήσει τη μοίρα της Lehman. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις που επικαλείται ο Guardian, τα περιουσιακά στοιχεία που θα μπορούσε να πουλήσει άμεσα η γερμανική τράπεζα για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις ανέρχονται στα 250 δισεκατομμύρια.

Bail-in ή bail-out;

Τις προηγούμενες ημέρες η γερμανική Die Zeit, δημοσίευσε πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η γερμανική κυβέρνηση ετοιμάζει σχέδιο διάσωσης της γερμανικής τράπεζας. Ένα από τα σενάρια τα οποία εξετάζονται προβλέπει και κρατική συμμετοχή στη διάσωση που θα φτάσει μέχρι το 25%.

Η είδηση διαψεύστηκε άμεσα από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, δημιουργώντας ωστόσο ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία στις αγορές καθώς εντάθηκαν οι φόβοι για ένα bail-in.

Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν πάντως ότι η τράπεζα δύσκολα θα μπορέσει να ορθοποδήσει χωρίς κάποιου είδους διάσωση ή κούρεμα.

Παρέμβαση για το θέμα έκανε την Παρασκευή και ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ ο οποίος σημείωσε με νόημα πως η Deutsche Bank πρέπει να επιβιώσει «μόνη της» χωρίς κρατική βοήθεια.

Μια μακρά ιστορία

Τυπικά η Deutsche Bank είναι ένα χρόνο γηραιότερη από την ίδια τη Γερμανία, αφού δημιουργήθηκε το 1870. Πρόκειται για μια εκ των τριών πυλώνων του γερμανικού τραπεζικού συστήματος, μαζί με την Commerzbank και την Dresdner Bank, οι οποίες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ώθηση της ανάπτυξης της γερμανικής βιομηχανίας τον τελευταίο αιώνα.

Την περίοδο του μεταπολεμικού γερμανικού θαύματος, αυτού που στη γερμανία αποκαλούν Wirtschaftswunder, η Deutsche Bank έχαιρε μεγάλης εκτίμησης και αντιμετωπιζόταν σχεδόν ως ένας ιερός θεσμός. Η δραστηριότητά της βασιζόταν σε μακρόχρονες σχέσεις και σιγά-σιγά, παρότι ιδιωτική τράπεζα, μεταμορφώθηκε σε πυλώνα της ανάπτυξης διατηρώντας σχέσεις με όλες τις μεγάλες γερμανικές επιχειρήσεις.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, η γερμανική τράπεζα αποφάσισε ωστόσο να ωφεληθεί από τα αποτελέσματα της επελαύνουσας παγκοσμιοποίησης, διατηρώντας ωστόσο την ίδια στιγμή τον μοναδικό ρόλο που είχε στη γερμανική οικονομία.

Ο τότε CEO Alfred Herrhausen προχώρησε στην αγορά της βρετανικής επενδυτικής τράπεζας Morgan Grenfell και βαθμηδόν εκατοντάδες χρηματιστές και ντίλερ παραγώγων άρχισαν να εισέρχονται στη γερμανική τράπεζα. Το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια να αλλάξει σιγά-σιγά ο χαρακτήρας και η κουλτούρα της τράπεζας. Αυτό που κάποτε αποτελούσε ένα στιβαρό και σταθερό θεσμό που είχε κέρδος μέσα από το δανεισμό σε βιομηχανίες μετετράπη σε ένα καζίνο που επικεντρωνόταν όλο και περισσότερο σε αβέβαια στοιχήματα, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Deutsche Welle.

Σε εκείνο το σημείο θα πρέπει ίσως κανείς να αναζητήσει την απαρχή της σημερινής κρίσης του γερμανικού κολοσσού.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr