Αναπτύξεις, σε οικιστικά συγκροτήματα, καταστήματα λιανεμπορίου και retail parks συνολικού ύψους 150 εκατ. ευρώ ολοκλήρωσε μέσα στο 2023 η Ten Brinke, ενώ για τη διετία 2024-2025 προγραμματίζει νέες, της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον Φώτη Γιόφτσιο, Ceo & Vice President, η Ten Brinke Greece, που μετρά 15 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα έχει δημιουργήσει περίπου 4.500 θέσεων εργασίας, ενώ με το know-how της υπεραιωνόβιας πανευρωπαϊκής μας πορείας και την οικονομική διασφάλιση της Ολλανδικής μητρικής, μπορεί να υποστηρίξει κάθε είδους ανάπτυξη.
Όπως σημειώνει στο TheToc ο κ. Φώτης Γιόφτσιος, η Ten Brinke Hellas έχει 19 ενεργά εργοτάξια στη χώρα μας τα οποία μαζί με τις υπόλοιπες κινήσεις ανάπτυξης που ολοκληρώθηκαν μέσα στο 2023, αντιστοιχούν σε περίπου €150 εκατ. ευρώ.
Όλη η συνένεντευξη του Φώτη Γιόφτσιου στο TheToc:
- Ποιες είναι οι σημαντικότερες αναπτυξεις που έχετε σε εξέλιξη και ποιες είναι αυτές που σχεδιάζετε;
Η Ten Brinke Hellas έχει ενεργά αυτή τη στιγμή 19 εργοτάξια (8 εμπορικές αναπτύξεις και 11 οικιστικές) τα οποία μαζί με τις αναπτύξεις που ολοκληρώθηκαν μέσα στο 2023 αντιστοιχούν σε περίπου €150 εκατ. συνολικά. Αναφερόμαστε σε κόστος ανάπτυξης κι όχι επενδυτική αξία η οποία για την ελληνική οικονομία είναι σχεδόν τριπλάσια. Τόσο τα εργοτάξια μας όσο και οι εγκεκριμένες επενδύσεις για την περίοδο 2024-2025, υπερδιπλασιάζονται. Με τις τελευταίες να αγγίζουν τα € 250 εκατ. σε Ίδια Κεφάλαια κι αφορούν σε όλες τις κατηγορίες ακινήτων δίνοντας έμφαση σε οικιστικά, logistics και hospitality.
Ενδεικτικά μόνο, να αναφέρουμε μερικές από τις αναπτύξεις μας που "τρέχουν”:
Οικιστικά projects και βίλες σε όλη την Αττική και επιλεγμένα νησιά, τουριστικά καταλύματα στο κέντρο της Αθήνας και σε δημοφιλείς προορισμούς σε όλη την ελληνική επικράτεια.
Οι εργασίες για το μικτής βιομηχανικής χρήσης κτίριο με καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής για τον Σκλαβενίτη, με χώρους αποθήκευσης και διανομής σε οικόπεδο έκτασης περίπου 42.000 τ.μ. βρίσκονται μπροστά από το χρονοδιάγραμμα.
Καταστήματα λιανεμπορίου αναπτύσσονται σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Πολύ πρόσφατα εγκαινιάστηκε στη Γλυφάδα το κτίριο των Μax Stores και του πρώτου Grand Μασούτης στην Αττική, ενώ το νέο κατάστημα Μασούτης της Πάτρας στα Ψηλά Αλώνια άνοιξε μόλις προχθες τις πόρτες του. Συγχρόνως, ξεκίνησε να παρασκευάζεται και το νέο κατάστημα ΑΒ Βασιλόπουλος στους Αγίους Αναργύρους.
Παράλληλα, οι εργασίες για τα Retail parks μέσω της θυγατρικής μας τεχνικής εταιρείας TenTec, συνεχίζονται με γοργούς ρυθμούς.
Τέλος, στην Τιμολέοντος Βάσου, στην πλ. Μαβίλη, ξεκίνησε η ανακατασκευή ενός minimal pop art κτιρίου γραφείων με μεγάλη ζήτηση από τους ενοικιαστές ενώ στην είσοδο του πάρκου του Ελληνικού, έχουν ξεκινήσει οι πρόδρομες εργασίες για το 5όροφο βιοκλιματικό κτίριο των Tsoulos Architects and Ask Design όπου συνενώνονται τα γραφεία της Τen Brinke με τα γραφεία του τεχνικού μας εταίρου, ΤenTec δημιουργώντας το Ten Brinke Hub: The syndesis. Ένα κτήριο-τοπόσημο μόλις ολοκληρωθεί.
- Ποιοι είναι αυτοί που επενδύουν σήμερα στην ελληνική αγορά ακινήτων και σε ποιες κατηγορίες;
Αναλόγως την κατηγορία έχουμε και διαφορετικούς ενδιαφερόμενους. Γενικά, η χώρα μας διανύει μια πολύ καλή περίοδο όσον αφορά στον κλάδο του real estate. Οι αποδόσεις για τους επενδυτές είναι ακόμη υψηλές και σαφώς υψηλότερες από αυτές της υπόλοιπης Ευρώπης. Κίνδυνοι και φόβοι σαφώς υπάρχουν με την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και το αυξημένο κόστος κατασκευής να είναι οι κυριότεροι. Ας δούμε όμως συνοπτικά τα χαρακτηριστικά κάθε κατηγορίας.
Όσον αφορά στις κατοικίες από τη μία, οι Millennials έχουν μπει ενεργά στη διαδικασία αγοράς νέας κατοικίας από την άλλη, οι ΒορειοΕυρωπαίοι συνταξιούχοι ενδιαφέρονται να αγοράσουν στην Ελλάδα, μεσογειακή χώρα γαρ, εξοχική κατοικία για να απολαύσουν τον πλούτο του κλίματος, του πολιτισμού και της γαστρονομίας μας. Κι επίσης, η κοινότητα των ψηφιακών νομάδων συνεχίζει να διευρύνεται, με μικρότερους ρυθμούς ναι μεν, επιλέγει όμως την Ελλάδα ως προορισμό εγκατάστασης. Στο σύνολο τους, οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα για αγορά ακινήτων αυξάνονται με ρυθμό άνω του 30%.
Οι προσδοκίες για τα εμπορικής φύσης ακίνητα φαίνονται να είναι ελαφρώς θετικότερες από την υπόλοιπη Ευρώπη. Η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών περιορίζεται, βέβαια, από την ακρίβεια, έχοντας σαφές αντίκτυπο στην ανάπτυξη νέων καταστημάτων. Από την άλλη, εξαίρεση αποτελούν τα ανοικτά εμπορικά κέντρα τα οποία έχουν μια μικρή ανοδική πορεία κάτι που αντικρούει και πάλι τις προσδοκίες και προβλέψεις της υπόλοιπης ευρωπαϊκής αγοράς.
Τα κέντρα logistics και οι επαγγελματικές αποθήκες υψηλών τεχνικών και τεχνολογικών προδιαγραφών αναδεικνύονται ως ο κλάδος με τις θετικότερες προσδοκίες για τα επόμενα δύο χρόνια. Επαγγελματικές αποθήκες με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά και χαμηλότερο ενεργειακό και λειτουργικό κόστος ειδικά σε θέσεις κοντά στον αστικό ιστό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης προσδίδουν στην Ελλάδα την πραγματική της θέση στον παγκόσμιο χάρτη της διακίνησης και αποθήκευσης προϊόντων. Στα γραφεία μας, συνομιλούμε ολοένα και συχνότερα με παγκόσμιους παίχτες που ενδιαφέρονται για χώρους logistics. Αλλά και σε εγχώριο επίπεδο, πριν μερικούς μήνες, ξεκινήσαμε ένα νέο logistics για τον Σκλαβενίτη στη Μαγούλα όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, με πλάνα για νέες αναπτύξεις logistics να "πέφτουν στο τραπέζι” πολύ συχνά.
Η Ελλάδα, αποτελεί έναν από τους διασημότερους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως. Με την πολιτική σταθερότητα ως παράγοντα υπέρ μας, υπάρχουν αντίστοιχα, υψηλές προσδοκίες για τα ξενοδοχεία και τον κλάδο φιλοξενίας εν γένει. Αυτή τη στιγμή, συνομιλούμε με επενδυτές από ΗΠΑ, ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ασία, Αφρική κι Ευρωπαίους για τουριστικές αναπτύξεις. Αναπτύξεις, που αφορούν στην Αττική, Θεσσαλονίκη και νησιά Αιγαίου και Ιονίου.
Τέλος, τα πιστοποιημένα γραφεία υψηλών βιοκλιματικών προδιαγραφών τα οποία ενισχύουν την ευζωία με τους ευχάριστους, άνετους open space χώρους τους, την ανεμπόδιστη κυκλοφορία φρέσκου αέρα και την όμορφη αρχιτεκτονική και εσωτερική διακόσμηση αποτελούν την επιλογή εγχώριων κυρίως παιχτών. Δευτερευόντως, στις πολυεθνικές οι οποίες ενδιαφέρονται να εγκαταστήσουν τα γραφεία τους στη ΝΑ Ευρώπη η χώρα μας, μετά την επενδυτική αναβάθμισή της, φαντάζει θελτικότερη.
- Μέσω των παραπάνω επενδύσεων που έχετε ήδη υλοποιήσει αλλά και μέσω αυτών που σχεδιάζετε για το άμεσο μέλλον, ποια ειναι η συνεισφορά και το αποτύπωμα της Ten Brinke στην ελληνική οικονομία;
Με αφορμή τα 15 χρόνια μας στην Ελλάδα, κάναμε έναν απολογισμό, και βρήκαμε ότι έχουμε δημιουργήσει περί των 4500 θέσεων εργασίας στα κτήρια που έχουμε αναπτύξει κι αναπτύσσουμε! Xωρίς να συνυπολογίσουμε τις δικές μας θέσεις εργασίας ως Ten Brinke, τους μηχανικούς μας στην TenTec, τους υπεργολάβους και λοιπούς συνεργάτες μας με τους δικούς τους υπαλλήλους.
Όταν ουσιαστικά δεν υπήρχε καμία ανάπτυξη στην Ελλάδα, εμείς, ξεκινήσαμε να αναπτύσσουμε σταθερά κυρίως εμπορικά κτίρια και να δημιουργούμε θέσεις εργασίας ενώ η ανεργία κάλπαζε στη χώρα. Έχουμε στηρίξει οικογένειες. Έχουμε σώσει επιχειρήσεις. Ίσως, αυτό να είναι το μεγαλύτερό μας αποτύπωμα.
Ακόμη και κατά τη διάρκεια των capital controls (Ioύνιος 2015 - Σεπτέμβριος 2019), σε μια εποχή που αρκετοί developers ήταν αδρανείς εμείς είχαμε έργα σε εξέλιξη. Με τις πληρωμές να γίνονται στην ώρα τους και τις παραδόσεις των έργων να πραγματοποιούνται νωρίτερα από τη συμφωνηθείσα ημερομηνία. Αυτό εγκαθίδρυσε την αξιοπιστία μας, εδώ.
Πατάμε γερά στα πόδια μας. Ακέραια συνεπείς, με όραμα. Στεκόμαστε ηθικά απέναντι στον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον. Ξέρετε, δεν αναπτύσσουμε κτίρια. Στην Ten Brinke, αναπτύσσουμε οικονομίες. Αναπτύσσουμε θέσεις εργασίας.
- Πόσο ώριμη θεωρείτε ότι είναι η ελληνική αγορά ακινήτων και πόσο ευέλικτοι είστε στην αλλαγή της στρατηγικής σας αν χρειαστεί;
Ζούμε ένα πολύ όμορφο momentum αυτή τη στιγμή. Όπου η ευρωπαϊκή αγορά βρίσκεται σε ύφεση ενώ η ελληνική, μετά από μιάμιση δεκαετία περίπου, είναι ακμάζουσα. Θα ήμασταν αφελείς να πιστέψουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί επ αόριστον. Οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί.
Ως Ten Brinke Hellas, με το να αναπτύσσουμε έργα όλων των κατηγοριών και να συνομιλούμε με διεθνές κι εγχώριο πελατολόγιο, θεσμικούς και μη, διασπείρουμε τον κίνδυνο. Είμαστε ευέλικτοι. Με το know-how της υπεραιωνόβιας πανευρωπαϊκής μας πορείας και την οικονομική διασφάλιση της Ολλανδικής μητρικής, η Ten Brinke Ηellas μπορεί να υποστηρίξει κάθε είδους ανάπτυξη. Είμαστε σε θέση να πάρουμε το ρίσκο πάνω μας.
Είναι στο χέρι, εμάς, των επαγγελματιών αλλά και της πολιτείας να διασφαλίσουμε, στο μέτρο που αυτό είναι δυνατό, την ευφορία της κοινωνίας, της οικονομίας και κλάδου, να μην επαναλάβουμε σφάλματα και malpractices του παρελθόντος ώστε αυτό που ζούμε να μην είναι ένα πυροτέχνημα.