Συνέχεια και νέα πνοή σε ένα ιστορικό βιομηχανικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης δίνει η Dimand κατασκευάζοντας δύο ξενοδοχεία, 96 κατοικίες 1-4 δωματίων και χώρους εστίασης, και στεγάζοντας, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και την Κρατική Ορχήστρα. Πρόκειται για το πρώην εργοστάσιο της ζυθοποιίας ΟΛΥΜΠΟΣ-ΝΑΟΥΣΑ και στη συνέχεια ΦΙΞ, το οποίο αποτελεί τοπόσημο της δυτικής πύλης της συμπρωτεύουσας, και μετρά περίπου ενάμιση αιώνα ζωής.
Το ιστορικό σύμπλεγμα με τα κόκκινα τούβλα έχει γράψει ένδοξη ιστορία στις σελίδες της βιομηχανίας και της επιχειρηματικής δραστηριότητας της Θεσσαλονίκης, καθώς κατασκευάστηκε σε ένα σημείο όπου το λιμάνι συναντά την πόλη και οι σιδηροδρομικές γραμμές μετέφεραν ανθρώπους και εμπορεύματα στο πέρασμα των αιώνων.
Η ιστορία του βιομηχανικού μνημείου που έχει παρακμάσει τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, και σε δύο με τρία χρόνια θα έχει γίνει ισόγειο εάν δεν προχωρούσαν οι εργασίες αναστήλωσης, όπως ανέφερε την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου ο Διευθύνων Σύμβουλος της Dimand, Δημήτρης Ανδριόπουλος, ξεκινάει το 1882.
Τότε ήταν που η εβραϊκή οικογένεια Μισραχή απέκτησε το χώρο και ανήγειρε το πρώτο ισόγειο οινοπνευματοποιείο, στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα το εμβληματικό συγκρότημα με τα κόκκινα τούβλα που έχει σημαδέψει την πορεία ολόκληρης της πόλης καταφέρνοντας να δώσει το όνομά του σε ολόκληρη την περιοχή.
Τα χρόνια που ακολούθησαν συμμετείχαν στο σχήμα της ιδιοκτησίας και άλλες ισχυρές εβραϊκές επιχειρηματικές οικογένειες, όπως αυτές των Αλλατίνη και Φερνάντεθ. Το κτίριο μετατράπηκε σε ζυθοποιείο ακολουθώντας τις αυστηρές γερμανικές και βαυαρικές προδιαγραφές παραγωγής. Η ονομασία που δόθηκε στο νέο αυτό ζυθοποιείο ήταν το "Ζυθοποιείον Όλυμπος Α.Ε.".
Τα χρόνια περνούν και φτάνουμε λίγο πριν τη λήξη της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα, όταν η ζυθοποιεία μεγαλώνει και άλλο, καθώς οι αδερφοί Γεωργιάδη ιδρύουν απέναντι από το εργοστάσιο μία βιομηχανία πάγου. Αυτή το 1912 η βιομηχανία πάγου επεκτείνεται στη ζυθοποιεία και το 1920 οι δύο επιχειρήσεις ενώνονται δημιουργώντας το ισχυρό βιομηχανικό συγκρότημα "Όλυμπος-Νάουσσα". Ένα όνομα που έμελλε να γίνει συνώνυμο της πρώτης οργανωμένης βιομηχανίας μπύρας στη Βόρεια Ελλάδα.
Πως μετονομάστηκε σε ΦΙΞ - Τα χρόνια της ακμής
Η επιτυχία της μεγεθυσμένης πλέον ζυθοποιίας, η οποία ακολουθεί τα πιο αυστηρά στάνταρντ παραγωγής μπύρας της εποχής, δεν αργεί να μαγνητίσει το βλέμμα ισχυρών επιχειρηματιών του κλάδου από την Αθήνα. Το σημείο καμπής ήρθε το 1926 όταν οι αδερφοί Ιωάννης και Αντώνης Φιξ εντοπίζουν την ευκαιρία στη συμπρωτεύουσα και η κραταιά αθηναϊκή ζυθοποιεία ΚΑΡΟΛΟΣ ΦΙΞ Α.Ε. απορροφά το συγκρότημα Όλυμπος-Νάουσα.
Μέσω αναβαθμίσεων, νέων βυνοποιείων, ζυθοποιείων και υποστηρικτικών εγκαταστάσεων το ΦΙΞ της Θεσσαλονίκης γνωρίζει μία μεγάλη περίοδο ακμής που διαρκεί για έξι δεκαετίες και η μπύρα που παράγεται γίνεται συνώνυμη της ελληνικής ζυθοποιίας, ενώ το κτίριο αποτέλεσε σύμβολο της βιομηχανικής Θεσσαλονίκης.
Από την παρακμή στην επένδυση των 200 εκατ. € της Dimand
Το 1983, η πορεία της ζυθοποιίας αντιστρέφεται, με την εταιρεία να πτωχεύει. Αυτό έχει αποτέλεσμα να σταματάει η στρόφιγγα των χρηματοδοτήσεων και οι πάλαι ποτέ σύγχρονες εγκαταστάσεις μένουν χωρίς συντήρηση. Σταδιακά το συγκρότημα βυθίζεται στην εγκατάλειψη και γίνεται έρμαιο της διάβρωσης και των βανδαλισμών.
Μία δεκαετία αργότερα, το συγκρότημα σώζεται από την πλήρη καταστροφή καθώς κηρύσσεται διατηρητέο. Στην πορεία ακολουθούν διάφορες προσπάθειες "αναγέννησης" του χώρου, αλλά για να γίνει αυτή πραγματικότητα πρέπει να φτάσουμε στο 2022, όταν και το αναλαμβάνει η Dimand. Οι εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν εντός του Δεκεμβρίου του 2025 και η ολοκλήρωση τοποθετείται εντός τριετίας με την επένδυση να εκτιμάται περίπου στα 200 εκατ. €.
Η εταιρία που έχει ισχυρή παρουσία στη Δυτική Θεσσαλονίκη, καθώς ακριβώς απέναντι από το ΦΙΞ έχει κατασκευάσει το Hub26 και το κτίριο της Παρευξείνιας Τράπεζας παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο και ρεαλιστικό σχέδιο ανάπλασης, στο οποίο η βιομηχανική κληρονομιά του ΦΙΞ δεν κρύβεται, αλλά αναδεικνύεται.
Πρωταγωνιστής σε αυτό είναι το ιστορικό τούβλο που συνδέει το παρελθόν με το παρών, ενώ το masterplan φέρει την υπογραφή των διεθνούς φήμης Foster + Partners. Με την αναγέννηση του ΦΙΞ, το ιστορικό βιομηχανικό συγκρότημα μεταμορφώνεται σε ένα σύγχρονο, ζωντανό συγκρότημα μεικτών χρήσεων, που συνδυάζει πολιτισμό, φιλοξενία, κατοικία, ψυχαγωγία και δημόσιους χώρους.
Σε λίγα χρόνια ο επισκέπτης θα περπατά ανάμεσα στα αναστηλωμένα τούβλινα κελύφη που μοιάζουν να ξεπήδησαν από φωτογραφία του περασμένου αιώνα – αλλά ζωντανά πια, ενταγμένα σε ένα σύγχρονο αστικό τοπίο. Εκεί όπου κάποτε έβραζε ο μόλυβδος και μύριζε βύνη, θα αντηχούν μουσικές, συζητήσεις, εκθέσεις και φωνές επισκεπτών.