Σε απόγνωση βρίσκονται οι κτηνοτρόφοι σε πολλές περιοχές της χώρας, οι οποίοι βλέπουν το εισόδημά τους να μηδενίζεται εξαιτίας της αδυναμίας διαχείρισης της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, όταν την ίδια ώρα η συρρίκνωση της γαλακτοπαραγωγής αρχίζει να πλήττει τις τυροκομικές επιχειρήσεις, απειλώντας τόσο το εξαγωγικό success story της φέτας που χτίστηκε με κόπο, όσο και το πορτοφόλι των Ελλήνων καταναλωτών μιας και οι τιμές εκτιμάται ότι θα ανέβουν.
Στους 14 μήνες εξάπλωσης της ζωονόσου στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΑΑΤ έχουν θανατωθεί σχεδόν 358.000 παραγωγικά ζώα. Μάλιστα τους τελευταίους μήνες, οι υποχρεωτικές σφαγές κοπαδιών έχουν αυξηθεί σημαντικά. Από 262.854 θανατώσεις αιγοπροβάτων στο τέλος Αυγούστου φτάσαμε στα 327.868 ζώα στο τέλος Σεπτεμβρίου, ενώ στις 17 Οκτωβρίου ο αριθμός είχε ανέλθει στα 357.841. Εάν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός και τον Νοέμβριο οι απώλειες ενδεχομένως να προσεγγίσουν τις 400.000 ζώα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η απώλεια στο ζωικό κεφάλαιο ήδη φθάνει το 3,5%, ενώ με βάση τον Σύνδεσμο Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) το ποσοστό μείωσης είναι στο 6,5%, την ώρα που πολλοί κτηνοτρόφοι δεν έχουν ακόμη αποζημιωθεί.
O Χρήστος Αποστολόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), λέει από την πλευρά του στο Capital, πως "έχει χαθεί το ήδη το 5% του ζωικού κεφαλαίου", τονίζοντας ωστόσο ότι σε κάποιες περιοχές είναι πολύ μεγαλύτερες οι απώλειες.
"Στη Θεσσαλονίκη και στη Θράκη υπάρχουν τυροκομεία που αντιμετωπίζουν σήμερα μείωση γάλακτος στο 40% λόγω της σφαγής των ζώων", σημειώνει.
Μάλιστα ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας εξηγεί µε σχετική ανάρτηση στο Facebook, ότι η θανάτωση 350.000 ζώων για την εκρίζωση της ευλογιάς σημαίνει απώλεια 115.000 τόνων γάλακτος το χρόνο ή 27.000 τόνων φέτας, όταν η Ελλάδα παράγει κατά μέσο όρο 150.000 τόνους φέτας ετησίως.
Σε απόλυτους αριθμούς η Θεσσαλία, η οποία παράγει το 15% του αιγοπρόβειου κρέατος και το 1/3 του αιγοπρόβειου γάλακτος, είναι η περιφέρεια που έχει πληγεί μέχρι σήμερα περισσότερο από την ευλογιά και πριν ανακάμψει από τις καταστροφές της θεομηνίας "Ντάνιελ".
Επίσης σημαντικά προβλήματα καταγράφονται στη Δυτική Ελλάδα και στις περιφέρεις Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, ενώ αυξημένη είναι η ανησυχία για τα νέα κρούσματα ευλογιάς και καταρροϊκού πυρετού που εντοπίστηκαν στη Στερεά Ελλάδα.
Υπάρχει διέξοδος;
Ενώ το… beef σχετικά με τα εμβόλια συνεχίζεται, προς το παρόν επιλέγεται η αυστηρή τήρηση μέτρων βιοασφάλειας σε όλη την αλυσίδα παραγωγής της προβατοτροφίας στη χώρα μας ως η μόνη λύση για να αναχαιτιστεί η ζωονόσος, με όλους να ελπίζουν ότι θα χειμωνιάσει νωρίς καθώς εκτιμάται ότι με την πτώση της θερμοκρασίας θα περιοριστεί η εξάπλωση.
Βέβαια, σύμφωνα με τον ΣΕΒΓΑΠ τα μέτρα βιοασφάλειας δεν αρκούν από μόνα τους και απαιτείται να καταβάλλονται άμεσες και ρεαλιστικές αποζημιώσεις στους κτηνοτρόφους, όχι μόνο για τη σφαγή των ζώων αλλά και για την αδυναμία αγοράς ζωοτροφών.
Σε κάθε περίπτωση ο κύριος Αποστολόπουλος λέει ότι ακόμη και τώρα η κατάσταση είναι αναστρέψιμη εάν το "κακό" σταματήσει εδώ. Διαφορετικά η παραγωγή της φέτας "σίγουρα θα μειωθεί και οι τιμές θα αυξηθούν".
Το ποσοστό των ανατιμήσεων θα εξαρτηθεί από το που θα δώσουν προτεραιότητα οι μεταποιητές (σ.σ. στην εσωτερική αγορά ή στις εξαγωγές) και με ποιους ρυθμούς θα γίνει η ανασύσταση των κοπαδιών που σφαγιάσθηκαν από τους κτηνοτρόφους. Ακόμη κι αν η ανασύσταση ξεκινούσε σήμερα, θα ολοκληρωνόταν όχι νωρίτερα από την Άνοιξη του 2027, καθώς πρέπει να παρέλθει κι ένα εξάμηνο χωρίς κανένα κρούσμα.
Δεδομένου ότι το 65% της φέτας εξάγεται με πολύ αυξητική ζήτηση, δύσκολα θα αφήσει κανείς τις ξένες αγορές γιατί δύσκολα τις κέρδισε, με ότι αυτό σημαίνει για τις τιμές στα εγχώρια ράφια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από κορυφαία γαλακτοβιομηχανία αναφέρθηκε στο Capital πως υπάρχει η πρόθεση να πληρωθεί ακριβότερα το (μειωμένο) γάλα στους παραγωγούς, "αλλά θα υπάρχει το κοπάδι;".
"Θα ξεπεράσουμε τη μείωση του 20% στο γάλα" λένε από την πλευρά τους οι παραγωγοί εν μέσω διαπραγματεύσεων για τις τιμές τη νέα σεζόν.
Ας σημειωθεί ότι στην Ελλάδα η γαλακτική περίοδος είναι στις περισσότερες περιοχές από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Μάρτιο και πλέον είναι κρίσιμο ποια θα είναι η κατάσταση στο ζωικό κεφάλαιο το επόμενο δίμηνο.
"Τρέχουν" οι εξαγωγές
Πάντως, η ανοδική πορεία των εξαγωγών φέτας συνεχίζεται και εφέτος σύμφωνα με τον κύριο Αποστολόπουλο, με τις πωλήσεις σε όγκο τους πρώτους πέντε μήνες του 2025 να καταγράφουν αύξηση 13,6% στους 44.000 τόνους έναντι 39.000 τόνων το ίδιο διάστημα του 2024. "Πρόκειται για μια πολύ ανθηρή αγορά", σημειώνει ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ, τονίζοντας ότι σε ορισμένες χώρες, όπως η Ιταλία και η Γαλλία, η αύξηση των εξαγωγών φθάνει εφέτος στο +28%. Μόνη "παραφωνία" είναι η αγορά της Αμερικής. Κι αυτό γιατί ενώ στην αρχή του 2025 κινούνταν με διψήφια ποσοστά ανόδου σε σχέση με το 2024, από τον Απρίλιο και μετά λόγω των δασμών η ζήτηση έχει κάπως μετριαστεί. Συγκεκριμένα οι εξαγωγές φέτας στην αμερικανική αγορά είναι στους 2.338 τόνους όταν το 2024 ήταν 2.351 τόνους, παρουσιάζοντας οριακή μείωση της τάξης του 0,5%.
Υπενθυμίζεται ότι το 2024 οι εξαγωγές της φέτας σημείωσαν νέα άνοδο 6,8% φθάνοντας σε αξία τα 785,08 εκατ. ευρώ από 736 εκατ. ευρώ το 2023 και 605 εκατ. ευρώ το 2022, εξέλιξη ιδιαίτερα σημαντική μέσα σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός στη κατηγορία διατροφής παρέμεινε υψηλός διεθνώς.
Ανοδική ήταν η πορεία των εξαγωγών και σε όγκο πωλήσεων, καθώς, από τους 87.000 τόνους που διατέθηκαν το 2023, οι ποσότητες το 2024 αυξήθηκαν κατά 11,5%, φτάνοντας τους 97.000 τόνους.
Πηγή: capital