Οι διάσημη ομιλία του Μάριο Ντράγκι στο Jackson Hole που ενδυνάμωσε τις προσδοκίες της αγοράς ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει αργά ή γρήγορα σε κάποιου είδους πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ήταν πρωτοφανείς από μέρους διοικητή της ΕΚΤ, και σηματοδοτεί σημαντική αλλαγή στην στάση για την δημοσιονομική πολιτική σε όλη την ευρωζώνη.
Οι διοικητές της ΕΚΤ συνηθίζεται πάντα να τάσσονταν υπέρ της δημοσιονομικής λιτότητας και αρνούνται να συμφωνήσουν σε οποιαδήποτε μορφή «νομισματοποίησης» των ελλειμμάτων στους προϋπολογισμούς
Θα είναι από τις λίγες φορές που η δημοσιονομική πολιτική θα είναι εξίσου ενδιαφέρουσα για τις αγορές με την νομισματική πολιτική, στους επόμενους μήνες, όπως αναφέρουν οι Financial Times.
Οι διοικητές της ΕΚΤ συνηθίζεται πάντα να τάσσονταν υπέρ της δημοσιονομικής λιτότητας και αρνούνται να συμφωνήσουν σε οποιαδήποτε μορφή «νομισματοποίησης» των ελλειμμάτων στους προϋπολογισμούς.
Ωστόσο, η ΕΚΤ αρχίζει τώρα για πρώτη φορά να αμφισβητεί σοβαρά την γερμανική προσέγγιση στην δημοσιονομική στάση - δηλαδή τα επίπεδα των ελλειμμάτων σε αντίθεση με το πώς χρηματοδοτούνται. Όπως θα αναμενόταν, αυτό λέγεται ότι έχει προκαλέσει τον τρόμο της Γερμανίας και την έγκριση της Γαλλίας, σημειώνουν οι FT.
Οι νέες απόψεις του κ. Ντράγκι για την δημοσιονομική πολιτική, έχουν να κάνουν με την αλλαγή του τρόπου με τον οποίο αναλύεται πλέον το οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ευρωζώνη. Αυτή έχει ωθήσει τον Μάριο Ντράγκι να ρίξει το βάρος του υπέρ του δημοσιονομικού σχεδίου, το οποίο αναδύεται αργά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε επαφή με την Γαλλία και την Ιταλία.
Τώρα που η ΕΚΤ έχει μιλήσει ανοιχτά γι' αυτό, έχουν αυξηθεί πολύ και οι πιέσεις στην Γερμανία να υποχωρήσει. Η διαμάχη γι'αυτό το θέμα μέσα στην ίδια την Γερμανία έχει εμφανώς κορυφωθεί.
Πώς άλλαξε η στάση του Ντράγκι
Εχει γίνει ευρέως σχεδόν αποδεκτό πλέον στην ΕΚΤ ότι η οικονομία της ευρωζώνης έχει πέσει στην «παγίδα ρευστότητας». Με την προσοχή στραμμένη στην επιδιόρθωση του τραπεζικού συστήματος και στην επόπτευση των προϋποθέσεων χρηματοδότησης στην ευρωζώνη, η ΕΚΤ γενικώς έχει εμφανιστεί πολύ απρόθυμη να παραδεχτεί ότι το συνολικό μίγμα δημοσιονομικής και νομισματικής στρατηγικής είναι πολύ σφιχτό.
Οι νέες απόψεις του κ. Ντράγκι για την δημοσιονομική πολιτική, έχουν να κάνουν με την αλλαγή του τρόπου με τον οποίο αναλύεται πλέον το οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ευρωζώνη
Η οικονομική ανάκαμψη σε όλη την ευρωζώνη, με την Γερμανία μαζί, είναι στην καλύτερη περίπτωση υποτονική και ο πληθωρισμός κινείται πολύ πιο κοντά στο μηδέν απ'όσο στον επίσημο στόχο του 2%.
Για πολλούς Αγγλοσάξονες παρατηρητές, η ευρωζώνη παρουσιάζει τώρα όλα τα εμφανή συμπτώματα της παγίδας ρευστότητας, όπου η δημοσιονομική πολιτική είναι επίσης υπερβολικά σφιχτή.
Ο Ντράγκι παραλίγον α παραδεχτεί ευθέως αυτή την διάγνωση στο Jackson Hole. Στην ομιλία του ισχυρίζεται ότι η νομισματική πολιτική εξακολουθεί να έχει κάποιο ρόλο στην τόνωση της ζήτησης αλλά πιστεύει προφανώς ότι ο μόνος αξιόπιστος δρόμος για την έξοδο από την παγίδα της ρευστότητας είναι η επέκταση της δημοσιονομικής πολιτικής.
Γι'αυτό και ζητεί για δημοσιονομική υποστήριξη της ευρωζώνης συνολικά, εντός των όρων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Δεν το είπε με αυτά τα λόγια, τονίζουν οι FT, αλλά το σχέδιο τόνωσης της ανάπτυξης θα μπορούσε να περιέχει πτα εξής:
Αυτό που έχει σημασία είναι κατά πόσον το πολιτικό σύστημα στην Γερμανία θα μπορέσει να καταλήξει σε συναινετική αποδοχή ότι ο κίνδυνος αποπληθωρισμού αυξάνεται, ότι η γερμανική οικονομία επιβραδύνεται
- Το επενδυτικό σχέδιο €300 δισ. που πρότεινε ο Γιούνκερ.
- Κάποια προσωρινή χαλάρωση των στόχων προϋπολογισμού για Γαλλία και Ιταλία, σε αντάλλαγμα με σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και προϊόντων.
- Μειώσεις στους φόρους μισθοδοσίας, που θα ισοφαριστούν με αυξήσεις στους φόρους κατανάλωσης (όπως αναλύονται σε πρόσφατη έρευνα της ΕΚΤ για το πώς θα επιτευχθεί η «δημοσιονομική υποτίμηση» εντός της νομισματικής ένωσης, χωρίς να αυξηθούν τα ελλείμματα στους προϋπολογισμούς).
- Τόνωση μέσω προϋπολογισμών, με την μορφή των πρόσθετων δημοσίων επενδύσεων στις χώρες όπου υπάρχουν ξεκάθαρα τα δημοσιονομικά περιθώρια, εντός των ορίων του Συμφώνου Σταθερότητας.
Αν και δεν είναι ξεκάθαρο πόση δημοσιονομική χαλάρωση μπορούν πράγματι να προσθέσουν αυτά τα σχέδια, υπάρχουν όλες οι συνθήκες να προκύψει κάποια δημοσιονομική τόνωση από όλα αυτά, σημειώνει η εφημερίδα.
Το φθινόπωρο έχει προγραμματιστεί μια «αναπτυξιακή σύνοδος κορυφής» στην ευρωζώνη. Αλλά το κρίσιμο συστατικό που απουσιάζει από την συνταγή, είναι η συναίνεση της Γερμανίας για την ανάγκη αλλαγής στάσης.
Αυτό που έχει σημασία είναι κατά πόσον το πολιτικό σύστημα στην Γερμανία θα μπορέσει να καταλήξει σε συναινετική αποδοχή ότι ο κίνδυνος αποπληθωρισμού αυξάνεται, ότι η γερμανική οικονομία επιβραδύνεται και ότι ορισμένες μορφές τόνωσης των δημοσίων επενδύσεων είναι υπέρ της ίδιας της Γερμανίας.
Ο Ντράγκι είναι ειδικός στο πόσο ακριβώς μπορεί να πιέσει τους Γερμανούς. Έχει βάλει στο σχέδιο ένα ολοκληρωμένο πακέτο ανάπτυξης, που περιλαμβάνει εντυπωσιακές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην Γαλλία και την Ιταλία, με την στήριξη της δημοσιονομικής και νομισματικής χαλάρωσης. Αργά αλλά σταθερά, το μήνυμά του μεταδίδεται