ΙΟΒΕ: Αλλαγή άμεσα του ασφαλιστικού και μείωση εισφορών

Αδυναμίες του ισχύοντος συνταξιοδοτικού συστήματος αποτυπώνει έκθεση του ΙΟΒΕ για τη «Συνταξιοδοτική Μεταρρύθμιση και Ανάπτυξη» και προτείνει αναμόρφωσή του προκειμένου να τονώσει τους μακροχρόνιους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση περιλαμβάνει μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στην εργασία και δημιουργία ενός κεφαλαιοποιητικού πυλώνα αποταμίευσης για τη σύνταξη.

Η μελέτη ποσοτικοποιεί το δημοσιονομικό κόστος μετάβασης της πρότασης και εκτιμά τα οφέλη από την εφαρμογή της πρότασης για την οικονομική δραστηριότητα.

Η προτεινόμενη μείωση των εισφορών ενισχύει τα κίνητρα για απασχόληση αυξάνοντας τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας κατά περίπου 100 χιλιάδες άτομα.

Σε συνδυασμό με ενίσχυση των επενδύσεων του κεφαλαιοποιητικού πυλώνα, το πραγματικό ετήσιο ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξάνεται έως και €7 δισεκ. κατά μέσο όρο για τα επόμενα 40 χρόνια.

Το ΙΟΒΕ υπογραμμίζει ότι η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί σημαντική πρόκληση για τη βιωσιμότητα ενός αμιγώς διανεμητικού συστήματος. Είναι ενδεικτικό ότι κάθε κάτοικος άνω των 65 ετών αντιστοιχούσε σε 10 παραγωγικής ηλικίας το 1960, αντιστοιχεί με τρεις σήμερα, ενώ θα αντιστοιχεί μόλις σε 1,5 το 2060. Έτσι, συνταξιούχοι κάτω των 65 ετών καλύπτουν σχεδόν το ¼ του συνολικού πλήθους και 29% της συνολικής δαπάνης στην Ελλάδα της κρίσης!

Ταυτόχρονα, το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα παραμένει το πλέον δαπανηρό σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, με τη συνταξιοδοτική δαπάνη να ανέρχεται στο 17,7% του ΑΕΠ χωρίς τις ανάλογε παροχές.

Η Ιρλανδία σημειώνει τη χαμηλότερη συνταξιοδοτική δαπάνη, που δεν ξεπερνά το 5,7%.

Οι εισφορές σύνταξης στο δημόσιο διανεμητικό πυλώνα παραμένουν πολύ υψηλές, ανερχόμενες στο 27%, ενώ πολύ υψηλό είναι και το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών, 3,9 φορές υψηλότερο από το μέσο εισόδημα (390%).

Αποτέλεσμα η οριακή επιβάρυνση από φόρους και εισφορές στην κλίμακα 40 με 80.000 ευρώ είναι εξαιρετικά υψηλή.

Το ιδιαίτερα υψηλό κόστος εργασίας στο εύρος 40-80.000 ευρώ συνεισφέρει στη μετανάστευση εργαζομένων με υψηλές δεξιότητες (brain drain), ενώ η μικρή ανταποδοτικότητα ενθαρρύνει την εισφοροδιαφυγή.

Σήμερα το μέγεθος των κεφαλαιοποιητικών πυλώνων της ιδιωτικής και της επαγγελματικής ασφάλισης είναι πολύ μικρό (1% η επαγγελματική, 4% η ιδιωτική), με τις πληρωμές για συντάξιμες εισφορές να φτάνει το 95% για τη δημόσια ασφάλιση. Ως συνέπεια, η Ελλάδα είναι ουραγός σε επενδύσεις από κεφαλαιοποιητικές εισφορές με ποσοστό μόλις 0,8% του ΑΕΠ. Παράλληλα, τα υψηλά ελλείμματα του ασφαλιστικού απαιτούν πολύ υψηλές μεταβιβάσεις από τον προϋπολογισμό.

Με βάση τα στοιχεία η ανεργία έχει μειωθεί, από το 25% το 2011 στο 18% το 2018, αλλά παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, όταν ο μέσος όρος ανεργίας στην Ευρωζώνη δεν υπερβαίνει το 8%. Επίσης, το ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας για πληθυσμό ηλικίας 15 – 64 ετών είναι ιδιαίτερα μικρό για τις γυναίκες (60%) και τους νέους έως 25 ετών (25%).

Σύμφωνα με το γενικό διευθυντή του ΙΟΒΕ, Νίκο Βέττα, η μελέτη αναδεικνύει αδυναμίες του ισχύοντος συνταξιοδοτικού συστήματος και προτείνει την αναμόρφωσή του, προκειμένου να τονώσει τους μακροχρόνιους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Ο κ. Βέττας σημείωσε ότι η προτεινόμενη μεταρρύθμιση περιλαμβάνει τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στην εργασία και τη δημιουργία ενός κεφαλαιοποιητικού πυλώνα αποταμίευσης για τη σύνταξη, υποστηρίζοντας ότι ο διανεμητικός πυλώνας πρέπει να συμπληρωθεί από έναν κεφαλαιοποιητικό πυλώνα.

Όπως εξήγησε, αυτό που ισχύει σήμερα είναι οι υποχρεωτικές εισφορές 20% υπέρ της κύριας ασφάλισης και 7% υπέρ της επικουρικής ασφάλισης. «Αυτό που προτείνουμε είναι αυτό το κομμάτι να περιοριστεί στο 20% και να υπάρχει ο υποχρεωτικός κεφαλαιοποιητικός δεύτερος πυλώνας- ένα επιπλέον κομμάτι το οποίο κατά μέσο όρο είναι 3%. Με το νέο σύστημα, θα χορηγείται η κύρια σύνταξη, η παλιά επικουρική, όπως έχει κατοχυρωθεί, η νέα επικουρική, η οποία, όμως, θα έχει κεφαλαιοποιητικά χαρακτηριστικά και θα δημιουργείται χώρος και για ιδιωτικές αποφάσεις» συμπλήρωσε ο κ. Βέττας.

Μεταξύ άλλων, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ εκτίμησε ότι μία μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες, θα ενισχύσει τα κίνητρα για απασχόληση και θα αυξήσει κατά περίπου 1,5% τη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό της χώρας, «το οποίο ουσιαστικά σημαίνει ότι επιπλέον 100.000 πολίτες θα εργάζονται». «Την ίδια ώρα», όπως είπε, «θα δημιουργηθούν αποθεματικά, τα οποία μπορούν να καλύψουν, ως έναν βαθμό, το επενδυτικό κενό». «Σε συνδυασμό με ενίσχυση των επενδύσεων του κεφαλαιοποιητικού πυλώνα, το πραγματικό ετήσιο ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί έως και 7 δισ. ευρώ κατά μέσο όρο για τα επόμενα 40 χρόνια» είπε ο κ. Βέττας.

«Το συνταξιοδοτικό είναι ένα θέμα που αφορά άμεσα όλους μας» δήλωσε, από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου. «Τα τελευταία χρόνια και με το νόμο του 2016, έχουν γίνει σημαντικά βήματα νοικοκυρέματος, κυρίως, στον πρώτο πυλώνα. Ωστόσο, αυτά δεν αρκούν» σχολίασε ο κ. Σαρρηγεωργίου, επισημαίνοντας ότι το πρόβλημα είναι μείζον και διογκώνεται επικίνδυνα, «ειδικά λόγω του δημογραφικού, αλλά και λόγω της αρχιτεκτονικής του συνταξιοδοτικού συστήματος στη χώρα μας». «Πιστεύουμε ότι για ένα τόσο σοβαρό θέμα επιβάλλεται να γίνει δημόσια συζήτηση, η οποία να στηρίζεται σε μία άρτια τεχνική βάση» υποστήριξε ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ.

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) Θεόδωρος Φέσσας, δήλωσε ότι το ασφαλιστικό σύστημα, χωρίς κεφαλαιοποιητικό πυλώνα, δεν είναι βιώσιμο, ενώ τάχθηκε υπέρ και της ιδιωτικής ασφάλισης με φορολογικά κίνητρα. Επίσης, ο κ. Φέσσας είπε ότι ο ΣΕΒ, μαζί με τους υπόλοιπους κοινωνικούς εταίρους, έχουν αναθέσει σε ομάδα αναλογιστών τη μελέτη για ένα νέο επαγγελματικό ταμείο για όλους τους μισθωτούς.

Τέλος, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Γιάννης Ρέτσος, χαρακτήρισε το ασφαλιστικό σύστημα ως αντιασφαλιστικό, αντιαναπτυξιακό και αντιοργανωτικό. Κατά την τοποθέτησή του, ο κ. Ρέτσος τόνισε ότι θεωρεί αναγκαία τη μετάβαση στο νέο σύστημα. Ωστόσο, υπογράμμισε πως οι όποιες αλλαγές θα πρέπει να είναι μελετημένες και να γίνουν σε βάθος τριών έως πέντε ετών.

Στην έκθεση προτείνεται η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στην εργασία, και τη δημιουργία ενός κεφαλαιοποιητικού πυλώνα αποταμίευσης για τη σύνταξη. Σημειώνεται ότι η πρόταση αυτή βρίσκεται στον αντίποδα της λογικής της κυβέρνησης, καθώς το μέτρο της αύξησης του κατώτατου μισθού έφερε και αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για φυσικά και νομικά πρόσωπα.

Η προτεινόμενη μείωση των εισφορών - τονίζεται στην έκθεση -ενισχύει τα κίνητρα για απασχόληση, αυξάνοντας τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας κατά περίπου 100 χιλιάδες άτομα. Σε συνδυασμό με ενίσχυση των επενδύσεων του κεφαλαιοποιητικού πυλώνα, το πραγματικό ετήσιο ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξάνεται έως και 7 δισεκ. ευρώ κατά μέσο όρο για τα επόμενα 40 χρόνια.

Για την ανάκαμψη του βιοτικού επιπέδου στην Ελλάδα απαιτούνται επενδύσεις, οι οποίες παραμένουν σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο

Σύμφωνα με την έκθεση του ΙΟΒΕ

Έχουν γίνει σημαντικές παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά προβλήματα

Το μέγεθος των κεφαλαιοποιητικών πυλώνων στην Ελλάδα είναι πολύ μικρό

• Μόλις 5% των ετήσιων πληρωμών για εισφορές

• Εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλός ο δημοσιονομικός και δημογραφικός κίνδυνος

• Ουραγός η Ελλάδα σε επενδύσεις από κεφαλαιοποιητικές εισφορές

Εξαιρετικά δαπανηρό σύστημα σε σχέση με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες

• Υψηλές οι εισφορές σύνταξης στο υποχρεωτικό μη κεφαλαιοποιητικό πυλώνα

• Το ιδιαίτερα υψηλό κόστος εργασίας στο εύρος €40-80 χιλ. οδηγεί σε μετανάστευση εργαζομένων με υψηλές δεξιότητες (brain drain)

• Η μικρή ανταποδοτικότητα ενθαρρύνει την εισφοροδιαφυγή

Υψηλά ελλείμματα του ασφαλιστικού που απαιτούν πολύ υψηλές μεταβιβάσεις από τον Προϋπολογισμό

Η ενίσχυση των κεφαλαιοποιητικών πυλώνων συνεισφέρει στην επίλυση αυτών των προβλημάτων

Πρόταση για νέα κεφαλαιοποιητική επικουρική ασφάλιση

• Υποχρεωτικού χαρακτήρα αφορολόγητες εισφορές 6%

• Κατώφλι στις εισφορές της νέας επικουρικής με βάση το κατώτατο μισθό

• Ισοδύναμο με πραγματικό (effective) επίπεδο εισφορών γύρω στο 3% κατά μ.ο. Η διατήρηση των παροχών με μείωση των εισφορών δημιουργεί δημοσιονομικό κόστος

• Έως 1,9% του ΑΕΠ τον πρώτο χρόνο εφαρμογής • Βαίνει μειούμενο στον χρόνο

•Μικρότερο κενό εάν εξαιρεθούν τα ταμεία μερισμάτων και ληφθεί υπόψη η μείωση των εισφορών για το δημόσιο ως εργοδότη Αξίζει να εξεταστεί η αντιστάθμιση του δημοσιονομικού κόστους με ισοδύναμα δημοσιονομικά μέτρα

•Περαιτέρω εξορθολογισμός πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και προσωπικών διαφορών • Μείωση της έκπτωσης φόρου

•Προσαρμογή των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα •Αξιοποίηση εσόδων από αποκρατικοποιήσεις

•Ομόλογα αναγνώρισης Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού δημιουργεί σημαντικά οικονομικά οφέλη 44 Η μείωση των εισφορών αυξάνει τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας

• Η μείωση των εισφορών των εργαζομένων κατά τη Νέα Πρόταση οδηγεί σε αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος από 0,5% έως 1%

• Αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας κατά περίπου 1,5 π.μ. • Αναμενόμενη αύξηση στη μακροβιότητα του εργασιακού βίου Η αύξηση των αποταμιεύσεων οδηγεί σε αύξηση των επενδύσεων, των εισοδημάτων και της απασχόλησης

• Αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά μ.ο. €4,4 δισεκ. κατ’έτος για τα επόμενα 40 χρόνια και σωρευτικά περί τα €200 δισεκ. • Περισσότεροι ισοδύναμα πλήρως απασχολούμενοι κατά μ.ο. 70 χιλιάδες άτομα κατ’έτος για τα επόμενα 40 χρόνια • Αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας

Διαβάστε ΕΔΩ ολόκληρη τη μελέτη

Πετρόπουλος: «Η αποδυνάμωση της κοινωνικής ασφάλισης βλάπτει την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή»

«Τα σχέδια για την κατάργηση του Ν. 4387/16 και τον τεμαχισμό της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης που προβάλλουν οι εκπρόσωποι του παλιού πολιτικού συστήματος και διάφοροι φορείς, οδηγούν είτε σε παραγωγή νέων ελλειμμάτων του δημοσίου, εάν το κόστος μετάβασης καλυφθεί από το δημόσιο υπέρ των ασφαλιστικών εταιρειών είτε σε νέες περικοπές συντάξεων. Οδηγούν σε νέα οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα».

Αυτό τόνισε, μεταξύ άλλων, ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, Τάσος Πετρόπουλος, μιλώντας στην ημερίδα της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, με θέμα «Συντάξεις και Ανάπτυξη».

Όπως σημείωσε ο κ. Πετρόπουλος, «η αποδυνάμωση της κοινωνικής ασφάλισης βλάπτει την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή». «Αυτό», όπως είπε, «αποδείχθηκε στα χρόνια της κρίσης, όταν μείωσαν εισφορές και ισχυρίζονταν ότι η μείωση μισθών και συντάξεων επιφέρει ανάπτυξη. Συνέβη, όμως, το αντίθετο. Οι διαδοχικές μειώσεις των συντάξεων και η ακαριαία μείωση των μισθών, από τον Φεβρουάριο του 2012, αλληλεπιδρούσαν σε μία όλο και ταχύτερη κατάρρευση της οικονομίας και μεγέθυνση της ύφεσης, με την ανεργία να εκτοξεύεται στο 28%».

Ο κ. Πετρόπουλος υπογράμμισε ότι η κοινωνική ασφάλιση, σύμφωνα με το Σύνταγμα, είναι δημόσια, αναδιανεμητική, καθολική και πρέπει όλοι να συμμετέχουν σε αυτήν. «Δεν επιδέχεται εξαιρέσεις», διευκρίνισε.

Παράλληλα, ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης δήλωσε ότι η κατάργηση της υποχρεωτικής, αναδιανεμητικής κοινωνικής ασφάλισης, σημαίνει κατάρρευση και των συντάξεων και της οικονομίας. «Διότι», όπως είπε, όταν διατίθενται 28 δισ. ευρώ το χρόνο σε συντάξεις στον πληθυσμό που συνταξιοδοτείται, αυτό το ποσό θα μειωθεί ως δυνατότητα κατανάλωσης».

«Κανείς δεν λέει πώς θα πληρώνονται, αν λείψουν τα αναγκαία έσοδα από εισφορές, οι καταβαλλόμενες συντάξεις στα 2,6 εκατ. συνταξιούχους. Πώς θα πληρώνονται οι σημερινές συντάξεις και παροχές, εάν οι εισφορές για επικούρηση των ασφαλισμένων κατευθυνθούν προς την ιδιωτική ασφάλιση. Κανείς δεν λέει τι θα συμβεί στους άνεργους, στους φτωχότερους, σε εκείνους που δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν με δικούς τους πόρους», διερωτήθηκε ο κ. Πετρόπουλος, λέγοντας ότι το κόστος της μετάβασης στα κεφαλαιοποιητικά συστήματα που προτείνονται είναι υπέρογκο και φτάνει τα 120 δισ. ευρώ για την κύρια σύνταξη και τα 55 δισ. ευρώ για την επικουρική.

«Ξαναστήσαμε σε στέρεη βάση το ασφαλιστικό, αποκαταστήσαμε την αξιοπιστία και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του δημόσιου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, όπως αποδεικνύει η αναλογιστική μελέτη που επικυρώθηκε από την Ε.Ε. και τους διεθνείς οργανισμούς, διορθώσαμε αδικίες του παρελθόντος και έχουμε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε και σε μειώσεις των οφειλών που είχαν δημιουργηθεί, κυρίως, από την επιβολή υπέρογκων εισφορών στο παρελθόν, προ του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ)», σημείωσε ο κ. Πετρόπουλος και πρόσθεσε: «Κι’ όμως, κάποιοι θέτουν υπό αμφισβήτηση, για λόγους ιδεολογικούς, το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και τα δικαιώματα των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων […] Η ΝΔ υπόσχεται μειώσεις συντάξεων και αποδυνάμωση των κοινωνικών δικαιωμάτων».

«Η ΝΔ εγγυάται τον πρώτο πυλώνα, που θα είναι δημόσιος, θα έχει αναδιανεμητικό χαρακτήρα και δεν θα μειωθεί καμία σύνταξη» δήλωσε ο αντιπρόεδρος της ΝΔ Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας σε εκδήλωση της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), με θέμα «Συντάξεις και Ανάπτυξη». Ο κ. Γεωργιάδης τάχθηκε υπέρ του δεύτερου, επαγγελματικού πυλώνα, αλλά και της δυνατότητας του ασφαλισμένου να επιλέξει τον πάροχο (αν θα είναι δημόσιος ή ιδιωτικός).

Όπως είπε, η ΝΔ θα μειώσει τις ασφαλιστικές εισφορές, μειώνοντας το «ταβάνι» τους. «Δεν είπαμε ποτέ ότι θα καταργήσουμε τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ)» διευκρίνισε, ωστόσο, ο κ. Γεωργιάδης. Παράλληλα, σημείωσε ότι στόχος είναι να εμπλακούν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες στο δεύτερο πυλώνα όχι στον πρώτο, «για να βρούμε έναν τρόπο τα χρήματα που πληρώνουν οι ασφαλισμένοι να πιάνουν τόπο, να επενδύονται καλύτερα, να έχουν υψηλότερες αποδόσεις και να δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας. Το έχουν κάνει σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες».

Μεταξύ άλλων, ο κ. Γεωργιάδης υπογράμμισε ότι η ΝΔ θέλει να δώσει φορολογικά, ασφαλιστικά και θεσμικά κίνητρα, για να υπάρξει χώρος να αναπτυχθεί η ιδιωτική οικονομία, ενώ συμπλήρωσε ότι η αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος αποτελεί κεντρική πολιτική γραμμή της ΝΔ.

Από την πλευρά του, ο γραμματέας του τομέα Οικονομικών του ΚΙΝΑΛ Φίλιππος Σαχινίδης, δήλωσε ότι πρέπει να εντοπιστούν τα πεδία συναίνεσης και συνεννόησης, καθώς το ασφαλιστικό είναι ένα ζήτημα που αφορά το σύνολο της κοινωνίας. «Επιδιώκουμε τη διαμόρφωση ενός ασφαλιστικού συστήματος το οποίο πρωτίστως να δημιουργεί κίνητρα ασφάλισης και, ταυτόχρονα, να έχει τέτοια χαρακτηριστικά που να υποβοηθούν και να επιταχύνουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας» υπογράμμισε ο κ. Σαχινίδης, διευκρινίζοντας ότι δεν επιδιώκεται η διολίσθηση ούτε σε προνοιακό ούτε σε καθαρά κεφαλαιοποιητικό σύστημα.

ΦΩΤΟ PIXABAY

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr