Καμπανάκι από ΣΕΒ: Η διαφθορά στην Ελλάδα αντικίνητρο για τις επενδύσεις

' Ελλειψη βούλησης και συνεκτικού σχεδίου για την αντιμετώπιση της διαφθοράς η οποία προκύπτει στην «ζώνη» που συναντώνται οι δομές του κράτους και οι ιδιώτες επισημαίνει ο ΣΕΒ σε σχετική έκθεσή του στην οποία υπογραμμίζεται πως σε περιβάλλον όπου ενδημεί η διαφθορά «δεν μπορεί υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη».

«Η διαφθορά αποστερεί πολύτιμους πόρους από την εθνική οικονομία, πλήττοντας σοβαρά και εξίσου όχι μόνο το κράτος και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, αλλά και την απασχόληση, το βιοτικό επίπεδο, την ποιότητα των δημόσιων αγαθών και εν τέλει την κοινωνική ευημερία» σημειώνεται μεταξύ άλλων.

Αντικίνητρο για επενδύσεις - πλήττει το κύρος της επιχειρηματικότητας

Αποτελεί ένα σημαντικότατο αντικίνητρο για τις επενδύσεις που έχει ανάγκη να προσελκύσει η χώρα μας για να ξεφύγει από την κρίση και πλήττει το κύρος και τη φήμη της επιχειρηματικότητας σημειώνεται στην έκθεση όπου διαπιστώνεται αποσπασματικότητα και περιορισμένη βούληση για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα διαφθοράς. Αιχμές διατυπώνονται και για τη στάση των Θεσμών για τους οποίους επισημαίνεται ότι «αντιμετωπίζουν εν πολλοίς διεκπεραιωτικά την άσκηση αυτή, όπως μαρτυρά η απουσία ουσιαστικής αξιολόγησης των επαναλαμβανόμενων δράσεων καταπολέμησης της διαφθοράς στα κατά σειρά μνημόνια

Οι άξονες αντιμετώπισης της διαφθοράς

Η στόχευση πρέπει να εστιάζεται στην υιοθέτηση προληπτικών μέτρων και σε δράσεις ενίσχυσης της διαφάνειας. Για το λόγο αυτό, η διασφάλιση της ανεξαρτησίας των θεσμών, η ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης και της δημόσιας λογοδοσίας, η βελτίωση της σαφήνειας της νομοθεσίας, η απλοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ο περιορισμός της επαφής με τον ανθρώπινο παράγοντα μέσω της ηλεκτρονικής διεκπεραίωσης των συναλλαγών, αλλά και η εντατικοποίηση των ελέγχων, μπορούν να επιφέρουν ορατά και άμεσα αποτελέσματα.

Βουτιά κατά 11 θέσεις το 2016 στην έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας

Η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα αποτυπώνεται εύληπτα σε δύο έρευνες. Αρχικά, στην ετήσια έκθεση του μη κυβερνητικού οργανισμού «Διεθνής Διαφάνεια», όπου καταγράφεται η αντίληψη που υπάρχει για τη διαφθορά στο δημόσιο τομέα σε παγκόσμιο επίπεδο υπολογίζοντας τον «Δείκτη Αντίληψης για τη Διαφθορά». Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, η Ελλάδα κατέλαβε το 2016 την 69η θέση ανάμεσα σε 176 χώρες, υποχωρώντας κατά 11 θέσεις στην κατάταξη συγκριτικά με το 2015.

Ο σχετικός δείκτης για την Ελλάδα διαμορφώθηκε σε 44 μονάδες, οριακά μεγαλύτερος του συνολικού μέσου όρου (42,9 μονάδες).

Σημειώνεται ότι μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μόνο η Βουλγαρία βρέθηκε σε χαμηλότερη θέση το 2016.

Την περίοδο 2012-2015 είχε προηγηθεί σταδιακή βελτίωση στην κατάταξη της Ελλάδας, καθώς από την 94η θέση ανέβηκε στην 58η θέση, όπως αυτή μετριέται από αυτόν τον σύνθετο δείκτη.

4 στους 10 επιχειρηματίες θεωρούν τη διαφθορά εμπόδιο για τις επιχειρήσεις

Στην έκθεση επισημαίνεται πως οι προσπάθειες για την καταπολέμηση της διαφθοράς πρέπει να είναι συνεχείς και ότι δεν πρέπει να υπάρχει επανάπαυση, καθώς μεταβολές από έτος σε έτος ( από το 2015 στο 2016) μπορεί να είναι έντονες.

Επιπρόσθετα, η πρόσφατη έρευνα του Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος του ΣΕΒ, «Ο σφυγμός του επιχειρείν», ανέδειξε ότι 4 στους 10 επιχειρηματίες εκτιμούν ότι η διαφθορά και το έλλειμμα διαφάνειας αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στη λειτουργία των επιχειρήσεών τους, το οποίο σχετίζεται με το ευρύτερο σημερινό εγχώριο και διεθνές οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον (Δ7).

Ωστόσο, τα αποτελέσματα της έρευνας κτυπούν «συναγερμό» για την αδιαφάνεια που επικρατεί σε μια σειρά δημόσιων οργανισμών που επιδρούν και διαμορφώνουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, αποδεικνύοντας ότι άμεσα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την καταπολέμηση της διαφθοράς στη δημόσια διοίκηση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από την πρόσφατη έρευνα του Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος του ΣΕΒ, τουλάχιστον 1 στους 2 επιχειρηματίες δηλώνει μη ικανοποιημένος από το βαθμό διαφάνειας σε 6 οργανισμούς (Υπουργεία, Πολεοδομίες, Δήμοι, Δικαστήρια, Τελωνεία και Γραφεία οικονομικών και εμπορικών υποθέσεων στις Ελληνικές πρεσβείες).

Οι δημόσιοι φορείς που ξεχωρίζουν με θετικές κρίσεις (ικανοποίηση από το βαθμό διαφάνειας) είναι κυρίως τα ΚΕΠ και οι Υπηρεσίες ΓΕΜΗ.

Στο απυρόβλητο των ελέγχων τα πόθεν έσχες των δημοσίων υπαλλήλων

Η μάχη κατά της διαφθοράς στο δημόσιο τομέα παραμένει ένα μεγάλο και κρίσιμο για τη χώρα ζητούμενο.

Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι ενώ οι το 2016 οι φορολογικές αρχές διεξήγαγαν 3.569 πλήρεις και 19.943 μερικούς ελέγχους σε φορολογούμενους, την ίδια χρονιά οι έλεγχοι περιουσιακής κατάστασης υπαλλήλων του δημοσίου ήταν μόλις 23.

Επιπλέον, οι επίορκοι υπάλληλοι προσφεύγουν συνήθως στην (αργή) δικαιοσύνη, με αποτέλεσμα είτε να συνταξιοδοτούνται πριν την εκδίκαση της υπόθεσής τους, είτε να ενεργοποιούνται προθεσμίες παραγραφής ή αυτόματης αποκατάστασής τους.

Οι προτάσεις του ΣΕΒ για την αντιμετώπιση της διαφθοράς περιλαμβάνουν:

1.Επέκταση της ηλεκτρονικοποίησης των διοικητικών διαδικασιών για την ελαχιστοποίηση της επαφής δημοσίων υπαλλήλων-πολιτών/επιχειρήσεων.

2.Εφαρμογή στην πράξη του Νόμου 4305/2014 για την ανοικτή διάθεση και περαιτέρω χρήση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων του δημόσιου τομέα.

3.Ανάπτυξη Μονάδων Κανονιστικής Συμμόρφωσης και Συστημάτων Εσωτερικού Ελέγχου με βάση τα διεθνή πρότυπα και πρακτικές στο δημόσιο τομέα.

4.Ενδυνάμωση και ενοποίηση του νομικού πλαισίου για την καταγγελία φαινομένων διαφθοράς (whistleblowing).

5.Υλοποίηση στοχευμένων εκπαιδευτικών δράσεων για τους δημοσίους λειτουργούς.

6.Μηδενική ανοχή στη διαφθορά και χρήση αποτελεσματικών εργαλείων εντοπισμού της - Παροχή κινήτρων αποδοτικότητας στους δημόσιους λειτουργούς - Επιβράβευση - Αξιολόγηση βάσει στόχων.

7.Καταστολή διαφθοράς (Βελτίωση των χρονοδιαγραμμάτων απονομής της δικαιοσύνης, εξορθολογισμός ελεγκτικών φορέων).

8.Καταστολή πολιτικής διαφθοράς (Πλήρης διαφάνεια και έλεγχος της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων, ηλεκτρονικοποίηση του συστήματος υποβολής δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης, έλεγχος τήρησης του Κώδικας Δεοντολογίας των μελών του Κοινοβουλίου και σαφείς κανόνες επιβολής κυρώσεων στα μέλη του).

9.Εφαρμογή αρχών «καλής νομοθέτησης».

10. Προώθηση των πρακτικών αντιμετώπισης και πρόληψης της διαφθοράς σε επιχειρήσεις

Διαφθορά και ιδιωτικές επιχειρήσεις

Η αποτελεσματική καταπολέμηση της διαφθοράς είναι σημαντικό να αποτελέσει προτεραιότητα για κάθε επιχείρηση, ανεξαρτήτως μεγέθους και βαθμού διεπαφής της με τη δημόσια διοίκηση.

Δηλαδή είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι η «μάχη» κατά της διαφθοράς δεν αφορά μόνο το δημόσιο τομέα, ούτε μόνο τις μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν τα μέσα και τους πόρους να αναπτύξουν συστήματα πρόληψης, εντοπισμού και αντιμετώπισης, αλλά το σύνολο των επιχειρήσεων, οι οποίες υιοθετώντας απλές πρακτικές, χαμηλού κόστους, μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο διαφθοράς.

Ωστόσο, οι επιχειρήσεις βρίσκονται ακόμα σε ένα σχετικά μέτριο βαθμό ωρίμανσης όσον αφορά στην ανάληψη δράσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα, και επομένως υπάρχει σημαντικό περιθώριο βελτίωσης

Ενδεικτικά, σύμφωνα με έρευνα της ΕΥ, μόλις το 57% των επιχειρήσεων έχει αναπτύξει ολοκληρωμένη πολιτική κατά της διαφθοράς και της δωροδοκίας και σχετικό κώδικα δεοντολογίας, μία στις δύο επιχειρήσεις θεωρεί ότι οι ποινές στις περιπτώσεις παράβασης των πολιτικών κατά της διαφθοράς και της δωροδοκίας δεν είναι σαφείς και μόλις 1 στις 4 επιχειρήσεις έχει αναπτύξει σύστημα καταγγελιών

Στο 1 τρις το ποσό που καταβάλλεται ετησίως για δωροδοκίες

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του World Economic Forum, το κόστος της διαφθοράς υπολογίζεται στο 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ και το χρηματικό ποσό που καταβάλλεται ετησίως για δωροδοκίες ξεπερνά το $1 τρισ. (στοιχεία Παγκόσμιας Τράπεζας). Επιπλέον, υπολογίζεται ότι η διαφθορά αυξάνει το συνολικό κόστος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων κατά 10% κατά μέσο όρο (στοιχεία World Economic Forum). Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η διαφθορά εκτιμάται ότι κοστίζει €120 δισ. ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί στο 76% του ετήσιου προϋπολογισμού της Ένωσης (€157,9 δισ. το 2017) και στο 0,8% του ΑΕΠ της (€14.824,8 δισ. το 2016).

Είναι σαφές ότι σε ένα περιβάλλον όπου ενδημεί η διαφθορά, βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει, καθώς αποστερεί πολύτιμους πόρους από την εθνική οικονομία, πλήττοντας σοβαρά και εξίσου όχι μόνο το κράτος και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, αλλά και την απασχόληση, το βιοτικό επίπεδο, την ποιότητα των δημόσιων αγαθών και εν τέλει την κοινωνική ευημερία. Αποτελεί ένα σημαντικότατο αντικίνητρο για τις επενδύσεις που έχει ανάγκη να προσελκύσει η χώρα μας για να ξεφύγει από την κρίση και πλήττει το κύρος και τη φήμη της επιχειρηματικότητας. Οι προσπάθειες που καταβάλλονται τα τελευταία χρόνια μέσω των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων διακρίνονται δυστυχώς από αποσπασματικότητα και περιορισμένη βούληση της πολιτείας να θεραπεύσει στη ρίζα τους, στο πλαίσιο μιας συνεκτικής στρατηγικής, τις πρακτικές που γεννούν, αναπαράγουν και διογκώνουν τα φαινόμενα διαφθοράς. Αντίστοιχα και οι Θεσμοί αντιμετωπίζουν εν πολλοίς διεκπεραιωτικά την άσκηση αυτή, όπως μαρτυρά η απουσία ουσιαστικής αξιολόγησης των επαναλαμβανόμενων δράσεων καταπολέμησης της διαφθοράς στα κατά σειρά μνημόνια. Έτσι, τα αποτελέσματα εξακολουθούν να παραμένουν φτωχά και η πίστη των πολιτών και των επιχειρήσεων στο κράτος δικαίου, τους θεσμούς και την ικανότητα της αγοράς να αυτορρυθμίζεται, εξακολουθεί να πλήττεται.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr