Σκληρούς όρους που δεν περιορίζονται μόνο σε παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό ή το φορολογικό, αλλά περιλαμβάνουν μια ευρύτερη ατζέντα μεταρρυθμίσεων φέρεται να θέτει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να εισέλθει στο ελληνικό πρόγραμμα.
Αυτό φαίνεται να προκύπτει από την απόρρητη έκθεση του Ταμείου για το δεύτερο ελληνικό πρόγραμμα (2012-2016), στοιχεία της οποίας δημοσιεύει η «Καθημερινή της Κυριακής».
Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη έκθεση είναι στην ουσία μια απολογισμού της συμμετοχής του Ταμείου στο πρόγραμμα. Μαζί με την έκθεση του περίφημου άρθρου 4 για την Ελλάδα αναμένεται να συζητηθούν στο επόμενο ΔΣ του Ταμείου στις αρχές Φεβρουαρίου. Οι δύο εκθέσεις θα κρίνουν εν πολλοίς το εάν θα το Ταμείο θα συμμετάσχει ή όχι στο ελληνικό πρόγραμμα και άρα τη στάση που θα κρατήσει στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση.
Η έκθεση για το δεύτερο ελληνικό πρόγραμμα
Όπως αποκαλύπτει η «Καθημερινή της Κυριακής», στο κείμενο, έκτασης 38 σελίδων, το Ταμείο θέτει μια ευρύτερη ατζέντα μεταρρυθμίσεων που αφορούν τις αγορές προϊόντων, υπηρεσιών, τα εργασιακά και τα κλειστά επαγγέλματα. Ακόμη θέτει ως προτεραιότητα για την ανάκαμψη τις μεταρρυθμίσεις στο τραπεζικό τομέα αλλά και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
Η έκθεση εξάγει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα συμπεράσματα και για τους λόγους που το πρόγραμμα βγήκε «εκτός τροχιάς». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ταμείου, η πολιτική αστάθεια υπονόμευσε το πρόγραμμα και το «έθεσε εκτός τροχιάς αντανακλώντας την εύθραυστη κυριότητα και την ισχυρή αντίσταση από τα οργανωμένα συμφέροντα». Ένα μάλιστα από τα συμπεράσματα που φαίνεται να εξάγει το Ταμείο είναι ότι όταν η πολιτική βάση για μεταρρυθμίσεις είναι εύθραυστη και δεν υπάρχει κυριότητα του προγράμματος τότε οι προσδοκίες και ο σχεδιασμός του προγράμματος πρέπει να είναι διαφορετικά.
Η έκθεση για το ελληνικό χρέος
Την ίδια στιγμή, εφιαλτικές προβλέψεις για το ελληνικό χρέος περιλαμβάνει η έτερη έκθεση του Ταμείου (έκθεση του άρθρου 4) για την Ελλάδα. Σύμφωνα με τις διαρροές που έχουν δει μέχρι στιγμής το φως της δημοσιότητας, το Ταμείο θεωρεί ανεπαρκή τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, χαρακτηρίζοντας το «εξαιρετικά μη βιώσιμο». Ενδεικτική είναι η πρόβλεψη ότι αυτό θα εκτιναχθεί στο 275% μέχρι το 2060.
Στην έκθεση διατυπώνονται προτάσεις για μεγαλύτερη ελάφρυνση με επεκτάσεις στις περιόδους χάριτος και στις ωριμάνσεις, αναβολές πληρωμών τόκων έως και το 2040 και δραστικές μειώσεις των επιτοκίων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην έκθεση του άρθρου 4 επαναλαμβάνεται η πάγια θέση του ΔΝΤ ότι η Ελλάδα θα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ και ότι για να φτάσει στο 3,5% που επιμένουν οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να υπάρξουν και άλλες, αξιόπιστες μεταρρυθμίσεις. Το Ταμείο υπογραμμίζει ακόμη ότι πρέπει να υπάρξει εμβάθυνση στον τομέα του συνταξιοδοτικού, που όπως λέει υπονομεύει τα δημόσια οικονομικά. Όπως εκτιμά το ΔΝΤ, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην Ελλάδα, τα ρίσκα παραμένουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ταμείο τονίζει ιδιαιτέρως τον κίνδυνο μεταρρυθμιστικής κόπωσης.
Και τα διλήμματα παραμένουν
Αν επιχειρήσει κανείς να συνδυάσει τα παραπάνω με τα όσα ειπώθηκαν ή διέρρευσαν μετά το πέρας του Eurogroup της Πέμπτης τότε μπορεί εύκολα να αντιληφθεί τη δυσχερή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική κυβέρνηση. Με τη «σεναριολογία» να δίνει και να παίρνει, εκείνο που καθίσταται όλο και πιο σαφές είναι πώς η ώρα της λύσης του διλήμματος «νέα μέτρα ή εκλογές» για την κυβέρνηση φαίνεται πως έφτασε. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που κυκλοφόρησαν από τις Βρυξέλλες, στην τελευταία συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών, η ελληνική πλευρά βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα μέτωπο των δανειστών, οι οποίοι στοιχίστηκαν πίσω από την απαίτηση του ΔΝΤ για προ-νομοθέτηση μέτρων σε ασφαλιστικό, αφορολόγητο και εργασιακά για να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ακόμη και αν η κυβέρνηση συναινέσει τελικώς στο σενάριο της προνομοθέτησης νέων μέτρων, δεν πρέπει να θεωρείται καθόλου βεβαία η συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Και τούτο διότι η μελέτη βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους δεν επιτρέπει στο Ταμείο κάτι τέτοιο. Με βάση τα παραπάνω, το ΔΝΤ θα μπορούσε μεν να συνυπογράψει για το κλείσιμο της αξιολόγησης ως τεχνικός σύμβουλος, αναβάλλοντας για ακόμη μια φορά την απόφαση περί συμμετοχής για το μέλλον.