Στην τελική ευθεία βρίσκεται η συζήτηση για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης καθώς όλοι οι «παίκτες» παίρνουν ..θέση για την διάρθρωση του ελληνικού προγράμματος, την αναγκαιότητα νέων μέτρων αλλά και τον ρόλο που οι ίδιοι επιθυμούν να διαδραματίσουν. Η κατάσταση που φαίνεται ωστόσο να διαμορφώνεται μοιάζει λιγότερο με εξίσωση και περισσότερο με επιχείρηση...τετραγωνισμού του κύκλου.
Στην έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, το ΔΝΤ κρίνει το ελληνικό χρέος «εξαιρετικά μη βιώσιμο» και προτείνει μια σειρά μέτρων για την περαιτέρω διευθέτησή του, τα οποία ως γνωστόν απορρίπτει η Γερμανία. Τονίζει δε πως εάν η ΕΕ επιμείνει στον στόχο 3,5% για το πλεόνασμα τότε σαφώς θα απαιτηθούν νέα και σκληρά μέτρα και μάλιστα εκ των προτέρων νομοθετημένα. Το Βερολίνο επιμένει πως χωρίς τη συμμετοχή του Ταμείου δεν υπάρχει ελληνικό πρόγραμμα, όπως επιβεβαίωσε για ακόμη μία φορά με δηλώσεις του ο εκπρόσωπος του κ. Σόιμπλε. Και, από τη μεριά της ΕΚΤ, ο Μάριο Ντράγκι διαμηνύει ότι δεν υπάρχει ποσοτική χαλάρωση χωρίς βιώσιμο χρέος και κλείσιμο αξιολόγησης. Από τη μεριά του, το Μέγαρο Μαξίμου, εγκλωβισμένο στο διαμορφούμενο συσχετισμό δυνάμεων δείχνει να πελαγοδρομεί, μιλώντας για το ενδεχόμενο το ΔΝΤ να παραμείνει στο πρόγραμμα απλώς ως τεχνικός σύμβουλος και να επεξεργάζεται σενάρια...αισιοδοξίας, τα οποία ωστόσο δεν φαίνεται προς το παρόν να επιβεβαιώνονται.
Η συνεδρίαση του ΔΝΤ και η... «βόμβα» Ντράγκι από τις Βρυξέλλες
Το βράδυ της Δευτέρας πίσω από τις κλειστές πόρτες των κεντρικών γραφείων του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, το ΔΣ του Ταμείου αναμένεται να συζητήσει την περίφημη έκθεσή του για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Παρά το πέπλο μυστηρίου με το οποίο είχε περιβληθεί τις προηγούμενες ημέρες η έκθεση, η δημοσιοποίηση της -μέσω διαρροών- την Δευτέρη επιβεβαίωσε αυτό που όλοι λίγο πολύ ήξεραν.
Ότι οι εκτιμήσεις του Ταμείου δεν είναι ιδιαίτερα ευοίωνες για τη χώρα. Το Ταμείο έχει χαρακτηρίσει το ελληνικό χρέος εξαιρετικά μη βιώσιμο και έχει ζητήσει μέτρα που αφορούν την περικοπή της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις, την μείωση του αφορολόγητου και την απελευθέρωση των απολύσεων και της αγοράς ενέργειας είτε το πρωτογενές πλεόνασμα κλειδώσει στο 3,5% είτε στο 1,5%. Το ΔΝΤ παράλληλα ζητά γενναία μείωση των φόρων.
Στη συνεδρίαση του ΔΣ του ΔΝΤ, παρουσιάζονται δύο επιστολές, τις οποίες έχουν συντάξει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Σύμφωνα με του ΑΝΤ1, οι επιστολές αυτές περιέχουν «ασυνήθιστα επιθετική φρασεολογία» για τη στάση του ΔΝΤ, στέλνοντας μήνυμα προς τα στελέχη του Ταμείου ότι «πρέπει να είστε δίκαιοι και ρεαλιστές» με την Ελλάδα. Τόσο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, όσο και ο Γιάννης Στουρνάρας φέρεται να εκφράζουν με ιδιαίτερα αρνητικό τρόπο τις ενστάσεις τους για τις προβλέψεις που κάνει το επιτελείο του Πολ Τόμσεν για την ελληνική οικονομία, όσο και για το γεγονός ότι η αποτίμηση του προγράμματος αφήνει στο απυρόβλητο τα λάθη, τις αστοχίες και τις παραλείψεις του ΔΝΤ.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται πάντως η τοποθέτηση που θα κάνει στο ΔΣ ο αμερικανός εκπρόσωπος, δεδομένου ότι θα πρόκειται για την πρώτη επίσημη τοποθέτηση των ΗΠΑ για το ελληνικό ζήτημα επί Τραμπ. Την Κυριακή το βράδυ, πάντως, ο Τεντ Μάλοχ που προορίζεται από την Ντόναλντ Τραμπ για πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ε.Ε., σε τηλεοπτική συνέντευξη που παραχώρησε, προέβη σε μια ιδιαίτερα προκλητική δήλωση σύμφωνα με την οποία από οικονομικής πλευράς υπάρχει ισχυρός λόγος για την Ελλάδα να αποχωρήσει από το ευρώ.
Και ενώ τα βλέμματα όλων ήταν στραμμένα προς την Ουάσιγκτον η... «βόμβα» για την ελληνική κυβέρνηση ήρθε από τις Βρυξέλλες. Μιλώντας σε συνεδρίαση επιτροπής του ευρωκοινοβουλίου, ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι έθεσε τις δύο προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται προκειμένου η Ελλάδα να ενταχθεί στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης που διακαώς επιθυμεί η Αθήνα.
Όπως είπε ο κ. Ντράγκι, δεν αρκεί απλώς η επιτυχής ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης αλλά θα πρέπει το χρέος να κριθεί βιώσιμο, στη βάση της ανάλυσης βιωσιμότητας που θα κάνει η ίδια η ΕΚΤ μόλις ολοκληρωθεί η αξιολόγηση. Όπερ εστί μεθερμηνευόμενον, θα πρέπει να προσδιοριστούν περαιτέρω και τα περίφημα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος -εκτός από τα βραχυπρόθεσμα.
Το Βερολίνο μέσω των δηλώσεων του Β. Σόιμπλε έχει καταστήσει σαφές ότι συζητά προσδιορισμό τέτοιων μέτρων μόνο μετά το 2017, ενώ ζητά εγγυήσεις για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης μεταξύ των οποίων είναι η παρουσία του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, η νομοθέτηση μέτρων για μετά το 2018 μεταξύ των οποίων είναι η περικοπή συντάξεων, η μείωση του αφορολόγητου και η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων. Η γερμανική κυβέρνηση ασκεί πιέσεις και στην Ε.Ε. προκειμένου να αποδεχτεί το μοντέλο των εγγυήσεων από την πλευρά της Ελλάδας.
Τα παραπάνω επιβεβαίωσε με παρέβασή του τη Δευτέρα το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών. «Ο κ. Σόιμπλε έχει καταστήσει ξεκάθαρο ότι το πρόγραμμα βοήθειας θα τερματιστεί, σε περίπτωση που το ΔΝΤ αποφασίσει να αποχωρήσει» τόνισε ο εκπρόσωπος του κ. Σόιμπλε.
Οι φήμες για παρέμβαση Ντάισελμπλουμ και οι διαψεύσεις
Εν μέσω των πολλαπλών αυτών μηνυμάτων, το απόγευμα της Δευτέρας κυκλοφόρησε έντονη φημολογία ότι επίκειται παρέμβαση του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ για να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο που έχουν περιέλθει οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, ο κ. Ντάισελμπλουμ φερόταν να καταβάλει προσπάθειες ώστε να υπάρξει μια συνάντηση αξιωματούχων όλων των εμπλεκομένων πλευρών στις Βρυξέλλες. Οι ίδιες πληροφορίες ανέφεραν ακόμη ότι στην συνάντηση σχεδιαζόταν να πάρουν μέρος οι εκπρόσωποι των ευρωπαίων δανειστών, του ΔΝΤ και της Ελλάδας. Οι ανωτέρω πληροφορίες δεν επιβεβαιώθηκαν τελικώς, με την ελληνική κυβέρνηση να τις σχολιάζει με μεγάλη επιφυλακτικότητα. Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες, «πολλοί παράγοντες και σε πολλά επίπεδα παίρνουν πρωτοβουλίες αυτό το διάστημα για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την επίτευξη συμφωνίας για την δεύτερη αξιολόγηση. Είναι ωστόσο νωρίς να εκτιμήσουμε αν θα καρποφορήσουν».
Τα 3+1 σενάρια που επεξεργάζεται το Μαξίμου
Τη Δευτέρα, πραγματοποιήθηκε και πολιτικό συμβούλιο του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να συζητήσει την προοπτική συμφωνίας με τους εταίρους και το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης. Τα σενάρια που επεξεργάζεται το Μ. Μαξίμου για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι τέσσερα εκ των οποίων στο ενδεχόμενο συμφωνίας, η κυβέρνηση προσπαθεί να μεταφέρει στο μέλλον το μέτρο της περικοπής συντάξεων που αποτελεί κόκκινη γραμμή για το κυβερνών κόμμα.
Τα σενάρια για την β αξιολόγηση είναι τα εξής:
1. Ενίσχυση του …κόφτη και ο αντίστροφος κόφτης του Ευ. Τσακαλώτου. Στην προοπτική συμφωνίας μεταξύ Αθήνας και δανειστών το υπουργείο Οικονομικών φέρεται αποφασισμένο να αποδεχτεί την ενίσχυση του δημοσιονομικού κόφτη με μείωση του αφορολόγητου και πιθανότατα με μείωση των συντάξεων στην προοπτική όμως ότι θα θεσμοθετηθεί και ο αντίστροφος κόφτης που θα περιγράφει τα μέτρα ελάφρυνσης εάν τελικά επιτευχθούν οι στόχοι όπως για παράδειγμα την μείωση φόρων. Στην κυβέρνηση υποστηρίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουν να πείσουν τους βουλευτές του κόμματος να ψηφίσουν τις νέες εγγυήσεις που ζητούν οι δανειστές. σε αυτό το σενάριο περιλαμβάνεται η συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα με νέο δάνειο και καινούργια σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο.
2. Το 2ο σενάριο περιλαμβάνει την συμπόρευση όλων των δανειστών προκειμένου να επιβληθούν τα μέτρα από τώρα για το 2019 ή να βρεθεί φόρμουλα νομιμοποίησης τους. Η κυβέρνηση έχει διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει προληπτικά μέτρα αλλά ένας πιθανός επώδυνος συμβιβασμός μπορεί να επέλθει με την…απομάκρυνση του μέτρου για την μείωση των συντάξεων το οποίο, μπορεί να μετατεθεί στο μέλλον. Σε αυτήν την εκδοχή το ΔΝΤ παραμένει ως τεχνικός σύμβουλος του προγράμματος.
3. Το 3ο σενάριο περιλαμβάνει συμφωνία μεταξύ των εταίρων και της Αθήνας όπου θα περιγράφει όλα τα μέτρα τα οποία ζητούν οι δανειστές. Σε αυτήν την εκδοχή υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να μην ψηφιστούν τα μέτρα από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία αν και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ φαίνεται ότι θα στηρίξουν τις επιλογές του Αλέξη Τσίπρα. Σε μία τέτοια περίπτωση θα καταγραφεί απώλεια της κυβερνητικής πλειοψηφίας με πιθανότερη εξέλιξη να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές.
4.Το τελευταίο σενάριο προβλέπει την επιμήκυνση της διαπραγμάτευσης μέχρι και το φθινόπωρο καθώς Αθήνα και εταίροι δεν θα έχουν συμφωνήσει στη δεύτερη αξιολόγηση. Σε αυτήν την περίπτωση η χώρα θα σέρνεται επί μήνες με άδεια ταμεία αναμένοντας- εκ μέρους της κυβέρνησης- μία πιθανή πολιτική αλλαγή στην Γερμανία στις επερχόμενες εκλογές. Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές η εκδοχή της επιμήκυνσης της διαπραγμάτευσης αποτελεί εφιαλτικό σενάριο για την Ελλάδα καθώς θα επαναληφθούν οι δραματικές στιγμές του 2015.