Σημαντικά εμπόδια θέτουν οι μικροί και οι μεσαίοι κατασκευαστές στα έργα αποκατάστασης του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου της Θεσσαλίας καθώς, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το TheTOC, κατάφεραν να μπλοκάρουν τη διαγωνιστική διαδικασία κερδίζοντας τα προσωρινά μέτρα που είχαν καταθέσει μαζί με την προσφυγή τους στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) στις 24 Δεκεμβρίου του 2024.
Η εξέλιξη αυτή μεταφράζεται σε τουλάχιστον δίμηνη καθυστέρηση στην ανάδειξη των αναδόχων, οι οποίοι θα είναι κάποιοι ή ακόμα και όλοι οι μεγάλοι εγχώριοι κατασκευαστικοί όμιλοι, δηλαδή η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η AKTOR, η ΜΕΤΚΑ και ο ΑΒΑΞ, καθώς το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών "τρέχει" τη διαγωνιστική διαδικασία μέσω "κλειστών" προκλήσεων και επέλεξε να καλέσει μόνο αύτες τις εταιρείες.
Η τακτική αυτή του υπουργείου, το οποίο επιδιώκει μια όσο το δυνατόν πιο σύντομη και ανθεκτική κατασκευή των έργων, φαίνεται πως "ξεχείλισε το ποτήρι" για τις υπόλοιπες κατασκευαστικές εταιρείες που θα διεκδικούσαν ένα κομμάτι από την πίτα των έργων αξίας 1,35 δισ. €. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η κοινοπραξία ΕΚΤΕΡ-Δομική Κρήτης-ΕΡΕΤΒΟ να προσφύγει στην ΕΑΔΗΣΥ την παραμονή των Χριστουγέννων. Το επιχείρημά τους είναι ότι η δημοπράτηση των έργων χωρίς πρότερη προκήρυξη και με πρόσκληση μόνο των τεσσάρων μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων δημιουργεί συνθήκες στρέβλωσης του ανταγωνισμού.
Το επόμενο βήμα είναι η συνεδρίαση της Αρχής την 31η Ιανουαρίου με τη σχετική απόφαση να αναμένεται να εκδοθεί έως τις 24 Φεβρουαρίου. Από αυτήν θα φανεί εάν η διαγωνιστική διαδικασία θα ξεμπλοκάρει ή αν θα έχουμε αρνητικές εξελίξεις για τους διαγωνισμούς, καθώς δεν αποκλείεται η ματαίωση και η επαναπροκήρυξη τους.
Στο ενδεχόμενο που η ΕΑΔΗΣΥ αποφασίσει πως οι διαγωνισμοί μπορούν να συνεχιστούν, τότε, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, η τετράδα των μεσαίων κατασκευαστών θα προσφύγει στο ΣτΕ, ενώ δεν αποκλείεται να φτάσει και στα δικαστήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μοναδικός χαμένος η Θεσσαλία - Θα περιμένει δύο χρόνια τους αναδόχους για τα έργα
Ό,τι και αν αποφασίσει στα τέλη του επόμενου μήνα επομένως η ΕΑΔΗΣΥ, το μόνο σίγουρο είναι ότι η Θεσσαλία δε θα δει να επουλώνονται οι πληγές της σύντομα, καθώς μαζί με την ενδεχόμενη προσφυγή στο ΣτΕ θα πρέπει στην καλύτερη των περιπτώσεων να περιμένουμε για την ανάδειξη των αναδόχων έως το καλοκαίρι του 2025.
Εν ολίγοις, η Θεσσαλία ύστερα από σχεδόν δύο χρόνια από τις καταστροφικές πλημμύρες της κακοκαιρίας Daniel και Elias, θα βρίσκεται ακόμα στο σημείο μηδέν, ενώ για την ολοκλήρωση των έργων θα χρειαστεί μία τετραετία.
Σημειώνεται ότι το υπουργείο Υποδομών αναζητούσε τη χρηματοδότηση για να προχωρήσει στην προκήρυξη των διαγωνισμών, γεγονός και το οποίο του κόστισε αρκετά σε χρόνο. Εν τέλει αυτό διαμορφώθηκε σε 600 εκατ. € από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά έπρεπε και να συμπληρωθούν πόροι από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του υπουργείου Υποδομών από τα 330 στα 600 εκατ. € και αυτή η διαδικασία κόστισε εκτός από κρατικό χρήμα και χρόνο.
Ένα ακόμα χρονοβόρο ζήτημα ήταν, τουλάχιστον όσον αφορά τα σιδηροδρομικά έργα, το ποιος θα είναι ο αρμόδιος φορέας για τη δημοπράτηση και την παρακολούθηση τους. Με την κατάσταση στον ΟΣΕ να μην είναι η καλύτερη ύστερα από την τραγωδία των Τεμπών, αλλά και το διάστημα αναμονής για το μετασχηματισμό του Οργανισμού, το υπουργείο αποφάσισε να ορίσει ως αναθέτουσα αρχή την ειδική υπηρεσία Δημοσίων Έργων Κατασκευής και Συντήρησης Συγκοινωνιακών Υποδομών, ενώ χρέη διευθύνουσας υπηρεσίας για την εκτέλεση των έργων όρισε το Τμήμα Κατασκευής έργων της Αθήνας.
Ποια είναι τα 4+5 έργα που θα δημοπρατηθούν
Το υπουργείο έχει βγάλει στον άερα τέσσερα οδικά και πέντε σιδηροδρομικά έργα. Ξεκινώντας από τα οδικά αυτά έχουν ομαδοποιηθεί ως κάτωθι ανά Δήμους:
- Ζαγοράς – Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου, με προϋπολογισμό 278.200.000 ευρώ
- Αργιθέας, Λίμνης Πλαστήρα, Μετεώρων και Πύλης, με προϋπολογισμό 267.500.000 ευρώ
- Τεμπών, Τυρνάβου, Ελασσόνας, Αγιάς, Λαρισαίων, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Παλαμά, Μουζακίου, Τρικκαίων και Καρδίτσας, με προϋπολογισμό 184.000.000 ευρώ
- Ιστιαίας-Αιδηψού, Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας, Δομοκού, Λαμίας, Αλμυρού, Φαρσάλων και Σοφάδων, με προϋπολογισμό 170.000.000 ευρώ
Ενώ όσον αφορά τα έργα αποκατάστασης του σιδηρόδρομου αυτά είναι τα εξής:
- Αποκατάσταση της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών – Θεσσαλονίκης, από την έξοδο του Σ.Σ. Δομοκού ως την είσοδο του Σ.Σ. Κραννώνα, προϋπολογισμού 173.600.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
- Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Παλαιοφαρσάλου – Καλαμπάκας,σε εντοπισμένα τμήματα της γραμμής, προϋπολογισμού 57.660.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
- Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Βόλου, προϋπολογισμού181.660.000 ευρώ(με ΦΠΑ).
- Εργασίες αποκατάστασης της σιδηροδρομικής γραμμής Βόλου – Μηλεών -το γνωστό τρενάκι του Πηλίου- από τον Σ.Σ. Άνω Λεχωνίων ως τον Σ.Σ. Μηλεών, προϋπολογισμού 1.860.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
- Αποκατάσταση των συστημάτων Σηματοδότησης, ETCS L1, Τηλεδιοίκησης και Ηλεκτροκίνησης στο τμήμα της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής από το ΣΣ Παλαιοφάρσαλο ως Σ.Σ. Κράννων, προϋπολογισμού 37.200.000 ευρώ (με ΦΠΑ).