Πώς μπορεί να μειωθεί το κόστος στέγασης - Τα μέτρα που μπορούν να παρθούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος

Το κόστος στέγασης προβληματίζει πλέον το σύνολο των χωρών της Ευρώπης. Πολλές χώρες της Ευρώπης εφαρμόζουν πολιτικές στέγασης, δημιουργώντας κοινωνικές κατοικίες εδώ και δεκαετίες, ενώ λόγω των συνθηκών που διαμορφώνονται, ιδιαίτερα από το 2018-2019, έχουν προβεί σε υιοθέτηση νέων μέτρων με στόχο την αναχαίτιση του κόστους στέγασης.

Παράλληλα, εκτός των νέων στεγαστικών πολιτικών που εφαρμόζουν, επέβαλαν πλαφόν στις αυξήσεις των ενοικίων (στις ενεργές οικιστικές μισθώσεις), λόγω ραγδαίας αύξησης του πληθωρισμού, και παράλληλα ενέταξαν νέα σχέδια στεγαστικής πολιτικής στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Σύμφωνα με την Ε-Real Estates Πανελλαδικό Δίκτυο Κτηματομεσιτών, στη χώρα μας η συσσωρευτική αύξηση των ενοικίων από το 2018 έως και το 2022 κυμάνθηκε από 37,2% έως και 42,1% εάν αφορά κατοικία κατάλληλη για οικογένεια. Υψηλότερες αυξήσεις καταγράφονται κυρίως σε μικρότερα ακίνητα κατάλληλα για φοιτητές. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης φοιτητικής κατοικίας το χρονικό διάστημα 2017-2023 αυξήθηκαν κατά 60% στην Αθήνα, και στην Πάτρα καταγράφεται η 2η μεγαλύτερη αύξηση, που ξεπερνά το 50%-55%.

Το κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί σε τέτοια επίπεδα που αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου μισθού και, αν πρόκειται για οικογενειακή κατοικία, το σύνολο ενός "καλού" μισθού. Μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας αναγκάζεται να κάνει περικοπές ακόμα και σε βασικές ανάγκες του. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές στα βασικά αγαθά ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Ε-Real Estates, Θεμιστοκλή Μπάκα, τα μέτρα που μπορεί να θεσμοθετήσει η Πολιτεία άμεσα για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης του κόστους στέγασης, μερικά εκ των οποίων με προκαθορισμένη χρονική διάρκεια, είναι:

1. Αξιοποίηση των αδήλωτων ακινήτων – αγνώστου ιδιοκτήτη που θα προκύψουν, όπως προβλέπεται στο άρθρο 9 του Ν. 2664/1998 για το Εθνικό Κτηματολόγιο και θα περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο, καθώς και των ακινήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης που δεν χρησιμοποιούνται.

2. Ακίνητα αδόμητα και δομημένα του δημοσίου τομέα. Αξιοποίηση των ακινήτων μέσω διαγωνισμού για την ανέγερση κατοικιών όχι με τη μέθοδο της αντιπαροχής, που ουσιαστικά είναι έμμεσος τρόπος πώλησης, αλλά με δικαίωμα επιφανείας.

3. Μηδενικός φόρος ή έκπτωση φόρου κατά 50% στα εισοδήματα από ενοίκια. Σήμερα, από τα "κλειστά" ακίνητα, το Δημόσιο και κατ’ επέκταση ο ιδιοκτήτης δεν εισπράττουν εισοδήματα. Η έκπτωση φόρου κατά 50% ή, ακόμα καλύτερα, ο μηδενικός φόρος θα αποτελέσει κίνητρο για τους ιδιοκτήτες, που θα "βγάλουν" στην αγορά κατοικίες που μέχρι πρότινος δεν τις διέθεταν προς ενοικίαση. Θα μπορούσε να αφορά κατοικίες που είναι "κλειστές" τουλάχιστον 12-18 μήνες.

4. Φορολόγηση των κενών κατοικήσιμων οικιστικών ακινήτων, με απαλλαγή στην περίπτωση κατοίκησής τους. Το άνωθεν μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί αποκλειστικά στις "πιεσμένες" περιοχές της χώρας μας. Η φορολόγηση μπορεί να προέλθει ενδεχομένως μέσα από την αύξηση του ΕΝΦΙΑ.

5. Σχέδιο κινήτρων αύξησης του συντελεστή δόμησης. Να "εκμεταλλευτούμε" την αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας αυξάνοντας τον συντελεστή δόμησης στους κατασκευαστές που θα θελήσουν να συνεργαστούν με τον οργανισμό στεγαστικής πολιτικής (κοινωνικής κατοικίας) που θα ιδρύσουμε. Πολιτική που δεν επιβαρύνει τον κρατικό Προϋπολογισμό και δεν "εκποιεί" δημόσια περιουσιακά στοιχεία.

6. Φορολογικά κίνητρα για μακροχρόνιες μισθώσεις άνω των 5 ετών, με προοδευτική φορολογική απαλλαγή για τα εισοδήματα που λαμβάνονται από τον ιδιοκτήτη.

7. Φορολογικά κίνητρα για τους ιδιοκτήτες των ακινήτων που θα ανανεώσουν εντός του 2023-2024 τη μισθωτική σύμβαση στον ίδιο εκμισθωτή χωρίς αύξηση του ενοικίου.

8. Επιδότηση ενοικίου σε ευρύτερες ομάδες πολιτών κι όχι μόνο σε όσους λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.

9. Έκπτωση μέρους της δαπάνης των τόκων στεγαστικού δανείου για απόκτηση κύριας κατοικίας με προσαυξημένο συντελεστή για τα νέα ζευγάρια. Οι τόκοι ενός στεγαστικού δανείου φυσικού προσώπου σε πολλές χώρες δεν θεωρούνται φορολογητέο εισόδημα. Όσον αφορά τα νέα ζευγάρια, θα μπορούσε η έκπτωση να αφορά το σύνολο των τόκων στεγαστικού δανείου για απόκτησης πρώτης κατοικίας.

10. Επαναφορά της έκπτωσης φόρου για το ενοίκιο κύριας κατοικίας με προσαυξημένο συντελεστή για τα νέα ζευγάρια. Με την επαναφορά της έκπτωσης φόρου για το ενοίκιο κύριας κατοικίας θα επιτυγχανόταν ελάφρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού, καθώς και έμμεσα του κόστους στέγασης. Παράλληλα, το κόστος ενοικίασης κύριας κατοικίας θα μπορούσε να μην αποτελεί τεκμήριο διαβίωσης, αλλά να ελέγχεται μόνο για το πόθεν έσχες.

11. Επαναφορά της έκπτωσης φόρου ενοικίου για τους φοιτητές που σπουδάζουν σε άλλη πόλη. Η επαναφορά της έκπτωσης φόρου ενοικίου για τους φοιτητές που σπουδάζουν σε άλλη πόλη αποτελεί δίκαιο μέτρο για τον οικογενειακό προϋπολογισμό και παράλληλα αποτελεί έμμεση ελάφρυνση του κόστους στέγασης.

12. Φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα σε ιδιοκτήτες ακινήτων που χαρακτηρίζονται ως υποβαθμισμένα-εγκαταλελειμμένα. Η πόλη της Ρίγας (Λετονία) θέσπισε έναν κανονισμό για την αύξηση του φόρου ιδιοκτησίας μέχρι και 10-15 φορές υψηλότερα σε κτίρια που χαρακτηρίζονται ως υποβαθμισμένα, για να ενθαρρύνουν την αποκατάστασή τους. Για τον σκοπό αυτό, ίδρυσαν την Επιτροπή Επιθεώρησης Υποβαθμισμένων Κτιρίων (Commission for the Inspection of Degraded Buildings).

Η απειλή των φορολογικών αυξήσεων στη Ρίγα οδήγησε σε σημαντικές δραστηριότητες ανακαίνισης. Το μέτρο στη χώρα μας θα μπορούσε να λειτουργήσει συνδυαστικά με την παροχή φορολογικών κινήτρων για τους ιδιοκτήτες, καθώς και προγραμμάτων χρηματοδότησης, για να ενθαρρύνει την αποκατάσταση των κενών κατοικιών για την ενίσχυση της παροχής προσιτής στέγασης.

13. Βραχυχρόνια μίσθωση

- Διαχωρισμός νομικών και φυσικών προσώπων
Θα πρέπει να διαχωρίσουμε τα φυσικά πρόσωπα από τα νομικά πρόσωπα που διαθέτουν ακίνητα εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Τα νομικά πρόσωπα-εταιρείες που διαθέτουν ολόκληρες πολυκατοικίες και τις έχουν μετατρέψει σε "ξενοδοχεία" θα πρέπει πλέον να λάβουν ειδικό σήμα λειτουργίας από τον ΕΟΤ και παράλληλα να ενταχθούν σε καθεστώς ΦΠΑ και τέλος διαμονής.

- Όσον αφορά τα φυσικά πρόσωπα:
---Θα πρέπει να υπάρξει περιορισμός των ακινήτων που μπορούν να εκμισθώνονται ανά ΑΦΜ (π.χ. 3 ακίνητα ανά ΑΦΜ εντός του ιδίου δήμου ή/και νομού).
---Ενδεχομένως, ο ιδιοκτήτης με άνω των 3 ακινήτων εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης να πρέπει υποχρεούται σε ασφάλιση ΕΦΚΑ.
---Υποχρεωτική ασφάλιση του ακινήτου στον κλάδο αστικής ευθύνης προς τρίτους και ασφάλεια πυρός.

- Αύξηση των δημοτικών τελών στα εγγεγραμμένα ακίνητα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης – επιπλέον έσοδα για στεγαστικές πολιτικές
Προτεινόμενη αύξηση: μίνιμουμ +50% ή/και αναλογική αύξηση με τη δυναμική του κλάδου στον εκάστοτε δήμο. Στη νησιωτική χώρα θα μπορούσε να είναι ποσοστό επί του κόστους διανυκτέρευσης.

Στον Δήμο Αθηναίων σήμερα είναι εγγεγραμμένες 10.225 αυτοτελείς κατοικίες σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Αν ο Δήμος εισέπραττε επιπλέον δημοτικά τέλη, μίνιμουμ 50 ευρώ/μήνα ανά κατοικία, τότε θα είχε μηνιαίο έσοδο της τάξεως των 511.250 ευρώ/μήνα ή 6.135.000 ευρώ/έτος. Το ποσό των 6.135.000 ευρώ/έτος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη γενικότερη στεγαστική πολιτική.

14. Φοιτητικές εστίες

Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει τη δημιουργία νέων φοιτητικών εστιών στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Δυτικής Αττικής. Το σχέδιο νέων φοιτητικών εστιών θα πρέπει να περιλαμβάνει και το Πανεπιστήμιο Πατρών, που "αδίκως" βρίσκεται εκτός, καθώς και τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Καλαμάτα και στην Κέρκυρα, όπου καταγράφεται συρρίκνωση των διαθέσιμων προς μίσθωση φοιτητικών κατοικιών και ραγδαία αύξηση των τιμών ενοικίασης.

Πηγή: capital

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr