Παρά το γεγονός ότι τα ΕΛΤΑ έχουν ενταχθεί στο Υπερταμείο από το 2018, οι προσπάθειες για την εξυγίανση τους φαίνεται ότι δεν έχουν αποδώσει, καθώς ο οργανισμός βυθίζεται όλο και περισσότερο στα χρέη με αποκορύφωμα την πρόσφατη απόφαση για κλείσιμο των 204 καταστημάτων σε όλη την Ελλάδα, που προκάλεσε σάλο και "πάγωσε".
Οι αντιδράσεις τόσο των πολιτών, όσο και των βουλευτών -και όχι μόνο τις αντιπολίτευσης- ήταν σφοδρές. Το αποτέλεσμα αυτών ήταν η δήλωση της παραίτησης του διευθύνοντος συμβούλου του οργανισμού, Γρηγόρη Σκλήκα, λίγες ημέρες ύστερα από την αιφνίδια ανακοίνωση του κλεισίματος των καταστημάτων.
Πώς, όμως έφτασαν τα ΕΛΤΑ στο χείλος του γκρεμού παρά το γεγονός ότι εδώ και 7 έτη έχουν ενταχθεί στο Υπερταμείο το οποίο επιδιώκει την εξυγίανση του οργανισμού; Οι απαντήσεις βρίσκονται στις οικονομικές επιδόσεις των ΕΛΤΑ από το 2018 έως και το 2024 και από αυτές αποδεικνύεται πως το πρόβλημα όχι μόνο δε συρρικνώνεται, αλλά, αντιθέτως, μεγεθύνεται.
Πιο συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών από τα 363 εκατ. € που είχε διαμορφωθεί το 2018 ανήλθε στα 249 εκατ. € τη χρονιά που μας πέρασε, ενώ η χρήση για την χρονιά αυτή ήταν ζημιογόνα καθώς τα μετά φόρων έσοδα διαμορφώθηκαν στα 16,8 εκατ. € με τα ΕΛΤΑ να παραμένουν το 2024 ζημιογόνα έχοντας καταφέρει να περιορίσουν τις ζημιές στο μισό, δηλαδή στα 8 εκατ. €.
Εμβαθύνοντας, η πορεία των ιδίων κεφαλαίων δείχνει τα αποτελέσματα της μέχρι στιγμής διαχείρισης των ΕΛΤΑ. Πιο συγκεκριμένα, το 2018 τα κεφάλαια αυτά ήταν αρνητικά κατά 87 εκατ. € και μέχρι το 2024 αυτά έφτασαν τα 140 εκατ. €.
Αξίζει, δε, να σημειωθεί πως ακόμα και στα χρόνια της πανδημίας του κορονοϊού, η κατάσταση για τα ΕΛΤΑ ήταν σε σχετικά καλύτερο σημείο με αυτή της χρονιάς που μας πέρασε, καθώς ο κύκλος εργασιών του 2020 είχε διαμορφωθεί στα 318 εκατ. €, ενώ αυτός του 2021 στα 299 εκατ. €. Αντίστοιχα, τα ίδια κεφάλαια κινούνταν το 2020 στα 61,4 εκατ. € και το 2021 στα 76,7 εκατ. €, καθώς είχε πραγματοποιηθεί χρηματοδοτική ένεση 100 εκατ. € και μείωση του μετοχικού κεφαλαίου κατά 340 εκατ. €.
Η εικόνα αυτή έρχεται ύστερα από ένα πλήθος "πειραμάτων" που είχαν ως άξονες τη ψηφιοποίηση, το περιορισμό των καταστημάτων, και την παροχή των ταχυδρομικών υπηρεσιών από τρίτους (outsourcing), και την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των ΕΛΤΑ. Επιπλέον έχουν δαπανηθεί περισσότερα 364 εκατ. € τον κρατικό κορβανά σε βάθος πενταετίας υπό τη μορφή πακέτων διάσωσης και παροχών εθελούσιας εξόδου.
Μάλιστα, η διοίκηση των ΕΛΤΑ αποφάσισε το 2021 το κλείσιμο 143 καταστημάτων σε όλη την Ελλάδα και τα οποία αποτελούσαν το 10% του τότε δυναμικού του οργανισμού, ενώ με την πρόσφατη ανακοίνωση, ο συνολικός αριθμός των καταστημάτων που θα έχουν κατεβάσει ρολά εντός μίας τετραετίας θα είναι 347. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός αυτός δεν αφορά μόνο απομακρυσμένα καταστήματα, αλλά και μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας, ενώ από τη δαμόκλειο σπάθη δε ξεφεύγει ούτε η πρωτεύουσα.
Η απόφαση αυτή ελήφθη, καθώς, όπως ανέφεραν σε επικοινωνία τους τα ΕΛΤΑ, τα 204 καταστήματα "βάζουν μέσα "έκαστο κατά 150 χιλιάδες € τον οργανισμό σε ετήσια βάση με αποτέλεσμα να δημιουργείται μία τρύπα της τάξης των 30 εκατ. €.
Τα "τρένα" της ψηφιοποίησης και των ταχυμεταφορών που χάθηκαν και τα ισχυρά πλήγματα
Τις δεκαετίες του 1990 και του 2000 τα ΕΛΤΑ μεσουρανούσαν και κατείχαν σχεδόν μονοπωλιακή θέση, καθώς ο όγκος των επιστολών που διακινούταν μέσω αυτών ξεπερνούσε τα 600 εκατομμύρια.
Τα προβλήματα άρχισαν να έρχονται στην επιφάνεια όταν οι νέες τεχνολογίες και το διαδίκτυο, κατέστησαν πολύ αργή και ξεπερασμένη την αλληλογραφία μέσω ταχυδρομείου, καθώς από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 τα e-mail μπήκαν δυναμικά τόσο στην προσωπική όσο και την επαγγελματική ζωή μας.
Μία ακόμα πρόκληση για τα ΕΛΤΑ ήταν το γεγονός πως έγινε μία σημαντική στροφή προς τις ταχυμεταφορές με τον ανταγωνισμό να επενδύει σε κέντρα logistics, αλλά και σε ψηφιακές υποδομές.
Αποκορύφωμα είναι το Last Mile με τη γρήγορη παράδοση προϊόντων σε θυρίδες που βρίσκονται σε κάθε γειτονιά. Τα ΕΛΤΑ προσπαθούν να ορθοποδήσουν στον τομέα αυτό καθώς συγχωνεύθηκαν με την αντίστοιχη εταιρεία Courier πριν από ένα χρόνο δείχνοντας πως έχουν πάρει το μάθημα τους από τις λανθασμένες αποφάσεις του παρελθόντος.
Το ισχυρότερο, όμως, πρόβλημα το αντιμετώπισαν τα ΕΛΤΑ το 2022, όταν έγιναν στόχος κυβερνοεπίθεσης, γεγονός και το οποίο έπληξε την αξιοπιστία τους ενώ παρέλυσε και τα ηλεκτρονικά συστήματα του οργανισμού.
Ένα ακόμα ζήτημα είναι το γεγονός ότι τα ΕΛΤΑ είναι υποχρεωμένα να παρέχουν καθολική υπηρεσία και για αυτή αποζημιώνονται με περίπου 15 εκατ. € σε ετήσια βάση από το κράτος. Ωστόσο, όπως φαίνεται και από τα τελευταία οικονομικά αποτελέσματα, το κράτος χρωστάει 46,7 εκατ. €.