Η τεράστια και ταχύτατη ανταπόκριση που καταγράφηκε στο πρόγραμμα "Σπίτι μου" απέδειξε τη… δίψα που υπάρχει στην αγορά για απόκτηση ιδιόκτητης στέγης με δάνειο το οποίο όμως θα χορηγείται με ευνοϊκούς όρους ώστε η μηνιαία δόση να προσαρμόζεται σε λογικά επίπεδα. Η εξασφάλιση "λογικής δόσης" όμως για μερικές χιλιάδες ιδιοκτητών, προέκυψε μόνο με την εξασφάλιση ενός δισ. ευρώ προκειμένου να επιδοτηθεί το επιτόκιο και μάλιστα σε τεράστια αναλογία που έφτασε μέχρι και το 90%.
Τι γίνεται τώρα που μείναμε χωρίς "το Σπίτι μου" είναι το ερώτημα. Η μηνιαία δόση του στεγαστικού δανείου μπορεί να επηρεαστεί με διάφορους τρόπους. Ο ένας είναι το επιτόκιο. Ο δεύτερος είναι η αύξηση του ποσοστού χρηματοδότησης της επένδυσης με δάνειο ακόμη και στο 90%. Και η τρίτη, είναι η αύξηση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου.
Σε τι αποσκοπούν αυτές οι λύσεις; Υψηλότερο ποσοστό χρηματοδότησης σημαίνει ότι ο αγοραστής θα χρειαστεί να διαθέτει λιγότερο "απόθεμα" σε μετρητά. Και μεγαλύτερη διάρκεια αποπληρωμής σημαίνει μικρότερη δόση. Φυσικά και οι δύο αυτές λύσεις ανεβάζουν το τελικό ύψος του λογαριασμού καθώς προστίθενται περισσότεροι τόκοι. Όμως το ζητούμενο για τους υποψήφιους αγοραστές σε αυτή τη φάση είναι να συνάψουν μια δανειακή σύμβαση που θα βγάζει "ανεκτή" μηνιαία δόση με βάση πάντοτε τις οικονομικές αντοχές του κάθε νοικοκυριού.
Με δεδομένη την εκτόξευση των τιμών των ακινήτων, οι υποψήφιοι αγοραστές θα χρειαστεί να κάνουν αρκετούς συμβιβασμούς προκειμένου να συγκρατήσουν χαμηλά την μηνιαία δόση. Η Τράπεζα της Ελλάδας αφήνει πλέον περιθώριο στις εμπορικές τράπεζες να χρηματοδοτούν ακόμη και το 90% της αξίας του ακινήτου ώστε να περιοριστούν τα μετρητά. Η δόση δεν θα πρέπει να αντιστοιχεί όμως σε πάνω από το 40% του εισοδήματος και αυτό λειτουργεί ως σημαντικός "κόφτης". Χαρακτηριστικά είναι τα ακόλουθα παραδείγματα όπου φαίνεται ο συμβιβασμός που πρέπει να γίνει για να διατηρηθεί χαμηλά η δόση. Τι είναι το 40%; Αν ένα ζευγάρι έχει μηνιαίο εισόδημα 2000 ευρώ (είναι ο μέσος καθαρός μισός με βάση τα σημερινά δεδομένα επί δύο καθώς ο μέσος καθαρός μισθός είναι τα 997 ευρώ), τότε θα πρέπει η μηνιαία του δόση να μην ξεπερνά τα 800 ευρώ.
1. Στο κέντρο της Αθήνας, η μέση τιμή πώλησης έχει διαμορφωθεί στα 2037 ευρώ. Για να συγκρατηθεί η δόση του δανείου στα 800 ευρώ, θα πρέπει να μην αποκτηθούν περισσότερα από 90 τετραγωνικά (δηλαδή η αξία του συμβολαίου να μην είναι μεγαλύτερη από 183.000 ευρώ. Με χρηματοδότηση 90% ώστε να περιοριστούν τα μετρητά στα 23800 ευρώ μαζί με τα έξοδα μεταβίβασης (συνήθως περίπου 3% επί του συμβολαίου) η δόση διαμορφώνεται στα 800 ευρώ αν η διάρκεια αποπληρωμής ανέλθυει στα 30 χρόνια.
2. Στα Βόρεια Προάστια που η μέση τιμή πώλησης έχει πλησιάσει στα 3000 ευρώ, το εγχείρημα δεν είναι καθόλου εύκολο. Ο υποψήφιος αγοραστής θα πρέπει να ψάξει για ένα σπίτι με αξία που να μην υπερβαίνει τα 236.000 ευρώ αλλά να χρηματοδοτήσει τουλάχιστον το 30% της αξίας με μετρητά ώστε το δάνειο να μην ξεπεράσει τις 165.000 ευρώ (αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διαθέτει περίπου 80.000 ευρώ μετρητά). Μόνο έτσι συγκρατείται η δόση του δανείου στα 800 ευρώ με περίοδοι αποπληρωμής τα 30 χρόνια.
Ένας νέος μπορεί να αυξήσει τη διάρκεια αποπληρωμής και στα 40 χρόνια καθώς οι τράπεζες εγκρίνουν δάνεια τα οποία θα αποπληρωθούν ακόμη και στα 70 ή στα 75 έτη ηλικίας. Με αυτό το δεδομένο, η δόση για ένα σπίτι 80 τετραγωνικών, ακόμη και με ποσοστό χρηματοδότησης στο 90%, μπορεί να περιοριστεί και στα 600 ευρώ τον μήνα σε περιοχές όπως τα Δυτικά Προάστια της Αττικής, τα Ανατολικά Προάστια, ο Πειραιάς αλλά και σχεδόν όλες οι περιοχές στην επαρχία.