Σε μεγάλο «άγνωστο Χ» των οικονομικών, αλλά και των πολιτικών εξελίξεων μετατρέπεται το πρωτογενές πλεόνασμα, το ύψος του οποίου γίνεται πλέον και αντικείμενο ανοιχτής αντιπαράθεσης ανάμεσα στον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, την Τρόικα και τη Eurostat.
Ο κ. Στουρνάρας μιλώντας την Παρασκευή άνοιξε νέο «ανένδοτο» κατά της Τρόικας, αναφέροντας ότι οι προβλέψεις της ήταν τραγικά εσφαλμένες και καταστροφικές για τη χώρα. Όπως απεκάλυψε ο ίδιος, το Σεπτέμβριο η Τρόικα προέβλεπε ότι η χώρα το 2013 θα εμφανίσει μικρό πρωτογενές έλλειμμα και το δημοσιονομικό κενό για το 2014 (δηλαδή τα νέα μέτρα) φθάνει τα 3 δις. ευρώ.
Ο Γιάννης Στουρνάρας λέει πως τον Σεπτέμβριο η Τρόικα προέβλεπε ότι η Ελλάδα το 2013 θα εμφανίσει μικρό πρωτογενές έλλειμμα
Για το δεύτερο σκέλος της αποκάλυψης η κατάσταση παραμένει ακόμη ρευστή, διότι ακόμη δεν γνωρίζουμε σε ποιο ποσό έκλεισε ο συμβιβασμός. Όμως όσον αφορά στο πρωτογενές πλεόνασμα η πραγματικότητα που παρουσίασε ο υπουργός Οικονομικών μοιάζει μάλλον διαφορετική από εκείνη που εμφάνισαν όταν ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις. Την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου μετά από μία τετράωρη σύσκεψη του οικονομικού επιτελείου με τους επικεφαλής της Τρόικας, ανώτατο στέλεχος του Οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης – σύμφωνα με όλα τα δημοσιεύματα της επομένης ημέρας – είχε δηλώσει ότι «είμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία με την Τρόικα για την επίτευξη μικρού και διατηρήσιμου πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013».
Οι δηλώσεις αυτές είναι αντιφατικές και ουδείς μέχρι στιγμής δίνει την ακριβή εικόνα. το δε «ακορντεόν» με το μέγεθος του πλεονάσματος εντείνεται όσο πλησιάζουν οι διπλές εκλογές του Μαίου, και είναι σαφές ότι η Κυβέρνηση θα επιχειρήσει να το εμφανίσει ως το μεγάλο προεκλογικό της πλεονέκτημα.
Οι ενστάσεις της Eurostat εντοπίζονται στο λογιστικό χειρισμό δαπανών και εσόδων των φορέων της γενικής κυβέρνησης (κυρίως νοσοκομεία και ασφαλιστικά ταμεία)
Τον τελικό λόγο ωστόσο, ως προς το ύψος του πλεονάσματος, θα τον έχει η Eurostat η οποία εγκαίρως είχε μεταφέρει στην Κυβέρνηση τις ενστάσεις της για τον τρόπο υπολογισμού του και τις παραδοχές που έχουν ληφθεί υπόψιν. Επομένως η δημόσια παρέμβαση το Σάββατο του επικεφαλής της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε του Walter Radermacher, ο οποίος σε συνέντευξη του στη Suddeutsche Zeitung χαρακτηρίσε «σπεκουλαδόρικα» και κερδοσκοπικά τα όσα προαναγγέλει η ελληνική κυβέρνηση για το πρωτογενές πλεόνασμα, δεν απετέλεσαν κεραυνό εν αιθρεία. Μάλιστα, ο επικεφαλής της Eurostat συστήνει υπομονή διότι αξιόπιστα δημοσιονομικά στοιχεία για την εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2013 θα έχουμε περί τα τέλη Μαρτίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ενστάσεις της Eurostat εντοπίζονται στο λογιστικό χειρισμό δαπανών και εσόδων των φορέων της γενικής κυβέρνησης (κυρίως νοσοκομεία και ασφαλιστικά ταμεία), οι οποίοι είχαν ως αποτέλεσμα να διπλασιαστεί σχεδόν η λεγόμενη «άσπρη τρύπα» του Προυπολογισμού. Συνολικά, η άσπρη τρύπα του προϋπολογισμού (η οποία προκύπτει από τα πλεονάσματα των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης) θα φτάσει τα 8,8 δισ. ευρώ ενώ η πρώτη εκτίμηση του Προυπολογισμού του 2103 την προσδιόριζε στα 4,50 δισ. ευρώ, δηλαδή αυξήθηκε κατά 4,3 δισ. ευρώ μέσα σε μερικούς μόνο μήνες! Αυτή η μεταβολή όχι μόνο κάλυψε την αύξηση του κρατικού ελλείμματος, σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις, από τα 9,29 δισ. ευρώ σε 12,79 δις. ευρώ αλλά αφήνει και πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης των 812 εκατ. Ευρώ. Τα πλεονάσματα των ασφαλιστικών ταμείων στηρίζονται όμως κατά κύριο λόγο στην πρακτική του δεν πληρώνω. Είναι ενδεικτικό ότι το 2013 το Δημόσιο δημιούργησε νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές περίπου 8 δις.ευρω, τις οποίες αν τις εξοφλούσε θα εξανεμιζόταν το πρωτογενές πλέονασμα.