Στην αβεβαιότητα βυθίζει την ελληνική οικονομία το θέμα των συντάξεων. Η κυβέρνηση έχει αναγάγει δημόσια σε «εθνικό στόχο» το να μην περικοπεί το εισόδημα των συνταξιούχων ενώ οι (υπεραισιόδοξες;) δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών περί προστασίας του εισοδήματος των ηλικιωμένων, «επικράτησης της λογικής» κλπ έχουν ήδη κάνει τον γύρο του κόσμου χωρίς μάλιστα να προκύπτει από πουθενά ότι η άλλη πλευρά «ακούει» το ελληνικό αίτημα.
Είναι μεταρρύθμιση η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς όπως λέει το ΔΝΤ ή είναι αχρείαστο δημοσιονομικό μέτρο όπως υποστηρίζει η ελληνική πλευρά; Ποια είναι η άποψη των ευρωπαϊκών θεσμών επί του θέματος; Εκτός από τις δημόσιες προτροπές να «τηρηθούν τα συμφωνηθέντα» και να μην υπάρξει υπαναχώρηση στις μεταρρυθμίσεις, σαφής θέση και από την άλλη πλευρά δεν υπάρχει. Και από ότι φαίνεται ούτε αναμένεται να υπάρξει μέχρι την τελευταία στιγμή, δηλαδή, μέχρι τον Δεκέμβριο (ή στη χειρότερη περίπτωση) μέχρι τον Απρίλιο του 2019.
Αν επιβεβαιωθούν τα λεγόμενα κυβερνητικής πηγής, τη Δευτέρα η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ρίξει… λάδι στη φωτιά παρουσιάζοντας ένα προσχέδιο στη Βουλή το οποίο δεν θα περιλαμβάνει τις συντάξεις ούτε τα αντίμετρα παρά μόνο τις εξαγγελίες του Αλέξη Τσίπρα. Δηλαδή, θα αποτυπώνει το προσχέδιο –και προφανώς και το σχέδιο του προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στις Βρυξέλλες στις 15 Οκτωβρίου- την εικόνα του προϋπολογισμού που θέλει να περάσει η κυβέρνηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα υπάρχει σύμφωνη γνώμη των θεσμών. Είτε η ελληνική πλευρά γράψει τις μειώσεις των συντάξεων στο προσχέδιο είτε όχι, η απάντηση είναι δεδομένο ότι θα έρθει τον Δεκέμβριο στην καλύτερη περίπτωση.
Η κυβέρνηση έχει εγκλωβιστεί σε μια συζήτηση η οποία ήδη κάνει κακό στην οικονομία. Οι αγορές παραμένουν κλειστές για την Ελλάδα καθώς τα επιτόκια των ομολόγων δεν αποκλιμακώνονται. Ειδικά χθες, φάνηκε και το πόσο ευαίσθητη είναι η Ελλάδα σε εξελίξεις στο εξωτερικό. Ο Ιταλός πρωθυπουργός κατέθεσε προϋπολογισμό που δεν άρεσε στις Βρυξέλλες και τα ελληνικά ομόλογα έγιναν και πάλι λιγότερο ελκυστικά στα μάτια των επενδυτών.
Για να βελτιωθούν οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων, χρειάζονται «καλές ειδήσεις» όπως η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τους ξένους οίκους. Αυτή δεν ήρθε την περασμένη Παρασκευή γιατί η Moody’s ζητάει καλύτερες επιδόσεις από τις τράπεζες στο θέμα των κόκκινων δανείων, επιμονή στις μεταρρυθμίσεις κα σταθερή έξοδο στις αγορές. Πώς θα γίνουν όλα αυτά αν δεν ξεκαθαρίζει το τοπίο για τις συντάξεις προκειμένου να σταλεί σήμα στις αγορές σχετικά με τις προθέσεις της κυβέρνησης;
Η στασιμότητα στη βαθμολόγια των ελληνικών ομολόγων, η διατήρηση του επιτοκίου του ελληνικού 10ετούς ομολόγου στο επίπεδο του 4%, η επιδείνωση του δείκτη οικονομικού κλίματος για δεύτερο συνεχόμενο μήνα τον Δεκέμβριο είναι μερικές μόνο από τις πρώτες συνέπειες της αβεβαιότητας. Αν αυτή συνεχιστεί –όπως φαίνεται- μέχρι τον Δεκέμβριο οπότε και αναμένεται να έχουμε εικόνα για το θέμα των συντάξεων, το κλίμα αναμένεται να επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο και να επηρεάσει και βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας όπως είναι η πορεία των επενδύσεων αλλά και του ΑΕΠ.
Ήδη τα πρώτα στοιχεία για το τρίτο τρίμηνο δεν είναι και τόσο θετικά καθώς ο ρυθμός αύξησης των εισαγωγών ξεπέρασε τον αντίστοιχο των εξαγωγών και ενώ το πετρέλαιο καλπάζει. Γι’ αυτό και η μεγάλη εκκρεμότητα με τις συντάξεις που έχει αναχθεί πλέον σε κυρίαρχο ζήτημα, πρέπει να κλείσει και μάλιστα χωρίς να ανοίξουν «πληγές» είτε στις σχέσεις με τους δανειστές είτε στις σχέσεις με τις αγορές.
Φωτογραφία: Ευρωκίνηση