To 2025 μας αποχαιρετά με τον δείκτη της ανεργίας να υποχωρεί για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια κάτω από το 9%, αφήνοντας αρκετά χρόνια πίσω τις "μαύρες ημέρες" κατά τις οποίες ακόμη και 1,7 εκατομμύρια πολίτες ήταν χωρίς δουλειά. Όμως το πρόβλημα της απασχόλησης δεν λύθηκε ακόμη στην Ελλάδα.
Στην κοινωνική ομάδα των νέων, η ανεργία παραμένει κοντά στο 19%. Μειώθηκε μεν (σ.σ. ήταν στο 39% το 2020) όμως παραμένει εξαιρετικά υψηλή. Αυτό λοιπόν είναι και ένα από τα βασικά "στοιχήματα" για το 2026: η μείωση της ανεργίας ειδικά στην ηλικιακή ομάδα των ατόμων έως 24 ετών.
Μια "δύσκολη" ομάδα καθώς ενσωματώνει τους μαθητές και τους φοιτητές όμως και μια ομάδα που αν αποκτήσει επαφή με την αγορά εργασίας μπορεί να κάνει τη διαφορά τόσο για την οικογένεια στην οποία μετέχει όσο και συνολικά για την οικονομία. "Όπλο" σε αυτή την προσπάθεια η νέα φορολογική κλίμακα που ενεργοποιείται με την αλλαγή του χρόνου: Φόρος 0% για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας για τους νέους έως 25 ετών που έχουν εισόδημα ακόμη και 20.000 ευρώ τον χρόνο και φόρος 9% για τα άτομα ηλικίας 26 έως 30 ετών.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι από τον Ιανουάριο που θα καταβληθεί η πρώτη μισθοδοσία της νέας χρονιάς, θα ληφθεί υπόψη το ηλικιακό κριτήριο και η παρακράτηση φόρου θα είναι μηδενική.
Ας το δούμε στην πράξη. Για φορολογητέο εισόδημα 20.000 ευρώ τον χρόνο:
1. Ο νέος ηλικίας έως 25 ετών δεν θα πληρώνει καθόλου φόρο μέσα στο 2026 ενώ το 2025 αναλογούσε φορολογική επιβάρυνση 2483. Μιλάμε για καθαρή αύξηση μισθού της τάξεως των 177 ευρώ τον μήνα στο συγκεκριμένο ύψος φορολογητέου εισοδήματος.
2. Ο νέος ηλικίας 26 έως 30 ετών, αντί για 2483 ευρώ τον χρόνο, θα πληρώνει 1183 ευρώ και να έχει όφελος 1300 ευρώ ή 92,8 ευρώ τον μήνα.
3. Και τέλος ο εργαζόμενος που έχει συμπληρώσει το 30 έτος, θα πληρώνει 2283 ευρώ.
Η κριτική που δέχτηκε η συγκεκριμένη επικείμενη μεταρρύθμιση έχει να κάνει με το ύψος του μισθού που μπορεί να εξασφαλίσει κάποιος νέος. Λέγεται, και σωστά, ότι οι περισσότεροι αμείβονται με τον κατώτατο μισθό που σημαίνει ότι το φορολογητέο εισόδημα κινείται στην περιοχή των 10.500 ευρώ και άρα ήταν ούτως ή άλλως αφορολόγητο.
Πράγματι, σε φορολογητέο εισόδημα 10.500 ευρώ, το ετήσιο όφελος από τη νέα κλίμακα είναι 16,6 ευρώ τον μήνα ή 233 ευρώ ετησίως. Όμως, το πραγματικό νόημα της μεταρρύθμισης είναι να δημιουργηθεί ένα ισχυρό κίνητρο για απασχόληση. Δηλαδή, ο νέος να μπει νωρίτερα στην αγορά εργασίας και να έχει 6-7 χρόνια μπροστά του (μέχρι τα 30 έτη) για να αυξήσει το πραγματικό του καθαρό εισόδημα και να δημιουργήσει καλύτερες βάσεις). Το αν αυτό θα γίνει στην πράξη, θα φανεί. Τώρα το ζητούμενο είναι να γίνει γνωστό ότι ενεργοποιείται ο νέος τρόπος φορολόγησης με κριτήριο και την ηλικία.