Μετά την ηρεμία της 3ης αξιολόγησης, έρχεται η… καταιγίδα της 4ης. Με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να μην εγείρει αξιώσεις σε αυτό τον γύρο διαβουλεύσεων και να παραμένει σε ρόλο παρατηρητή ήταν λογικό και επόμενο να μην υπάρξουν σημαντικές δυσκολίες και η συμφωνία –τουλάχιστον σε τεχνικό επίπεδο- να έρθει γρήγορα και με πολλά… χαμόγελα. Στο πρώτο εξάμηνο του 2018 όμως, τα πράγματα δεν θα είναι έτσι.
Το αναθεωρημένο κείμενο του μνημονίου που διέρρευσε χθες στο σύνολό του αποκαλύπτει ότι μέχρι τον Ιούνιο η κυβέρνηση θα κληθεί να δώσει και να κερδίσει σκληρές μάχες για να υπερασπιστεί επικοινωνιακά το success story που θέλει να καλλιεργήσει ενόψει και των επόμενων εκλογών.
Το αναθεωρημένο μνημόνιο αποτυπώνει με σαφήνεια αυτό που ούτως ή άλλως ήταν γνωστό: αν το ΔΝΤ δεν πειστεί ότι το 2019 θα πιάσουμε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, τότε το αφορολόγητο θα μειωθεί έναν χρόνο νωρίτερα δηλαδή από την 1/1/2019 αντί για την 1/1/2020 που είναι προγραμματισμένο και αυτό θα νομοθετηθεί πριν από το καλοκαίρι του 2018.
Το ΔΝΤ δεν δημιούργησε πρόβλημα για το 2018 γιατί το ίδιο πιστεύει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι 2,2% και όχι 3,5%. Πώς θα αλλάξει γνώμη μέσα σε 4-5 μήνες όταν αυτή τη στιγμή εκτιμά ότι για να πιαστεί το 3,5% του 2019 θα πρέπει όχι μόνο να μην εφαρμοστεί κανένα θετικό μέτρο αλλά να μειωθεί το αφορολόγητο μαζί με τις συντάξεις;
Ούτε να το σκέφτονται δεν θέλουν στην κυβέρνηση. Αυτή η παράγραφος του αναθεωρημένου μνημονίου, αν ενεργοποιηθεί σημαίνει ότι πρώτα η κυβέρνηση θα κόψει 2-2,5 συντάξεις (τόσες βγαίνουν αν συνδυαστεί η μείωση του αφορολογήτου με τη μείωση των συντάξεων) και μετά θα πάει σε εκλογές…
Η 4η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί όταν θα υπάρξει συμφωνία σε πέντε κρίσιμα θέματα τα οποία θα πρέπει να συμφωνηθούν στο σύνολό τους όχι αργότερα από τον Ιούνιο καθώς ο κανονισμός του ESM είναι σαφής: μετά τις 20 Αυγούστου, δεν βγαίνει ούτε ένα ευρώ από το ταμείο του Μηχανισμού Στήριξης:
1. Τα 82-84 προαπαιτούμενα είναι η μία μεγάλη εκκρεμότητα. Μέχρι τον Μάιο θα κριθεί η αποτελεσματικότητα σε όλες τις μεγάλες πολιτικές που ενδιαφέρουν τους δανειστές: κόκκινα δάνεια, νόμος Κατσέλη, ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί (οι οποίοι επεκτείνονται στο δημόσιο) αποκρατικοποιήσεις, Ελληνικό, Εγνατία, ΔΕΗ, Τράπεζα Αττικής κλπ
2. Το δεύτερο μέτωπο θα είναι για μια ακόμη φορά το δημοσιονομικό. Αν το ΔΝΤ επιμείνει ότι δεν θα βγει το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 χωρίς τη μείωση του αφορολογήτου, η διαπραγμάτευση θα μπει σε… σκοτεινά μονοπάτια καθώς η κυβέρνηση θα δυσκολευτεί να υπογράψει μια απόφαση που ισοδυναμεί με πολιτική αυτοκτονία. Είναι προφανές ότι η πρόωρη μείωση του αφορολογήτου συνεπάγεται και το ότι δεν θα υπάρξει κανένα θετικό μέτρο.
3. Το τρίτο μέτωπο είναι αυτός καθ’ αυτός ο ρόλος του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Στο ελληνικό στρατόπεδο ονειρεύονταν μέχρι και εκδίωξη του ΔΝΤ ώστε να μην υπάρξει και η μείωση των συντάξεων από την 1/1/2019. Από την Ευρώπη ήδη ξεκαθαρίζουν ότι τα συμφωνηθέντα του Ιουνίου του 2017 δεν θα αλλάξουν. Το ΔΝΤ ζητάει μέτρα για το χρέος για να παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα. Τα μέτρα θα ξεκινήσουν να συζητούνται τώρα αλλά είναι αμφίβολο ποια στάση θα τηρήσει το Ταμείο μέχρι το καλοκαίρι οπότε και προγραμματίζεται να ληφθούν αποφάσεις.
4. Το χρέος είναι το τέταρτο μέτωπο. Όχι μόνο το ποια θα είναι τα μέτρα αλλά και το ποιο θα είναι το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους και το ποιες θα είναι οι δεσμεύσεις που θα πρέπει να αναλάβει η Ελλάδα προκειμένου να υλοποιηθούν αυτά τα προαπαιτούμενα.
5. Το 5ο μέτωπο έχει να κάνει με την αξιοποίηση των πόρων που εκκρεμούν από το 3ο πρόγραμμα. Πόσα θα εκταμιευτούν μέχρι το καλοκαίρι; Θα γίνουν νέες κεφαλαιακές ενισχύσεις στις τράπεζες; Θα υπάρξει μαξιλάρι ασφαλείας για την επικείμενη έξοδο στις αγορές και ποιο θα είναι το μέγεθός του;