Πριν περάσουν δύο 24ωρα από την αναφορά του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ –αυτοί που έκαναν το λάθος στον ΕΝΦΙΑ ή έδωσαν ήδη ή θα δώσουν λόγο τόνισε χαρακτηριστικά- 21 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας είχαν ήδη συντάξει και καταθέσει επερώτηση στη Βουλή ζητώντας να πληροφορηθούν αν ο Νίκος Καραβίτης, «εμπνευστής» του ΕΝΦΙΑ εξακολουθεί να κατέχει θέση συμβούλου στο υπουργείο Οικονομικών.
Μπορεί να φταίει ένας άτυπος σύμβουλος για το γεγονός ότι ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες φορτώθηκαν με υπέρογκους φόρους; Ο ΕΝΦΙΑ, συζητείται σε πολιτικό επίπεδο εδώ και περίπου δύο χρόνια.
Η απάντηση είναι ήδη γνωστή –ο κ. Καραβίτης έπαψε να είναι σύμβουλος στο υπουργείο Οικονομικών με το που έγινε ο ανασχηματισμός και ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών ο Γκίκας Χαρδούβελης- ωστόσο με την επερώτηση, τα φώτα στράφηκαν στον πρώην άτυπο σύμβουλο και προσωπικό φίλο του Γιάννη Στουρνάρα. Το ερώτημα συγκεκριμένο: Μπορεί να φταίει ένας άτυπος σύμβουλος για το γεγονός ότι ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες φορτώθηκαν με υπέρογκους φόρους;
Ο ΕΝΦΙΑ, συζητείται σε πολιτικό επίπεδο εδώ και περίπου δύο χρόνια. Μια από τις προτεραιότητες της κυβέρνησης Σαμαρά με το που ανέλαβε την εξουσία ήταν η σύσταση επιτροπής υπό τον υφυπουργό Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη με έργο τον σχεδιασμό ενός φόρου ο οποίος θα αντικαταστούσε το χαράτσι της ΔΕΗ. Η επιτροπή, στην οποία μετείχαν και στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, κατέληξε σε έναν φόρο ο οποίος προέβλεπε φορολόγηση με βάση το σύνολο της περιουσίας του καθενός (και όχι με βάση τα τετραγωνικά όπως ισχύει για τον σημερινό ΕΝΦΙΑ) αλλά και αφορολόγητο 50.000 ευρώ για να απαλλάσσονται οι φτωχότεροι. Αυτό το πόρισμα της επιτροπής απορρίφθηκε από την κυβέρνηση μετά πολλών επαίνων καθώς, παρά το γεγονός ότι ο φόρος ήταν δίκαιος (όσο μεγαλύτερη η περιουσία του καθενός τόσο υψηλότερος και ο συντελεστής βάσει του οποίου θα υπολογιζόταν ο φόρος) δεν έβγαιναν τα… έσοδα. Στέλεχος που μετείχε στην επιτροπή μιλώντας στο TheTOC.gr υποστηρίζει ότι αυτός ο φόρος έβγαζε έσοδα περίπου 1,5 δισ. Ευρώ, όταν ο συμφωνημένος εισπρακτικός στόχος με την τρόικα ήταν για έσοδα 3,2 δισ. ευρώ.
Ο Νίκος Καραβίτης, κατ’ εντολή του Γιάννη Στουρνάρα, ανέλαβε να σχεδιάσει άλλο τρόπο υπολογισμού του φόρου έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα έσοδα θα πλησιάζουν το συμφωνηθέν ποσό με την τρόικα
Σε αυτό το σημείο, εμφανίστηκε στην υπόθεση ΕΝΦΙΑ ο Νίκος Καραβίτης. Κατ’ εντολή του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα ανέλαβε να σχεδιάσει άλλο τρόπο υπολογισμού του φόρου έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα έσοδα θα πλησιάζουν το συμφωνηθέν ποσό με την τρόικα. Ετσι, φτάσαμε στο σημείο να υπάρχει στα χαρτιά ένας φόρος ο οποίος θα υπολογιζόταν με βασικό κριτήριο την επιφάνεια του κάθε κτίσματος και του κάθε ακινήτου και όχι με βάση το σύνολο της περιουσίας.
Το αρχικό σχέδιο, ενώ είχε εγκριθεί σε κυβερνητικό επίπεδο, υπέστη τροποποιήσεις της τελευταίας στιγμής το φθινόπωρο του 2013 ύστερα από έντονες πιέσεις βουλευτών της ΝΔ οι οποίοι παρασκηνιακά απείλησαν τότε ακόμη και με καταψήφιση. Αποτέλεσμα των πιέσεων ήταν να ελαφρυνθούν τα αγροτεμάχια σε τέτοιο βαθμό ώστε να ανοίξει «τρύπα» στα έσοδα. Ως «αντίβαρο» -και προκειμένου να ικανοποιηθεί το σύνθημα να πληρώσουν οι «πλούσιοι»- μπήκε ο συμπληρωματικός φόρος ακινήτων για τους έχοντες περιουσία άνω των 300.000 ευρώ. Σε αυτό το χρονικό σημείο μπήκε και η διάταξη που προέβλεπε ότι για τα ακίνητα εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών, θα χρησιμοποιούνταν η πλησιέστερη χαμηλότερη τιμή του αντικειμενικού συστήματος. Η «βόμβα» πέρασε από τη Βουλή καθώς ουδείς συνειδητοποίησε τι ήταν αυτό που ψήφιζε και ο ΕΝΦΙΑ έγιναν νόμος του κράτους.
Το θέμα του ΕΝΦΙΑ συζητήθηκε στο τέλος Ιουνίου σε σύσκεψη υπό τον υπουργό Οικονομικών και παρά το γεγονός ότι παρουσιάστηκαν όλα αυτά τα θέματα, αποφασίστηκε να μην γίνει καμία αλλαγή του νόμου
Οταν τον περασμένο Ιούνιο η αρμόδια γ.γ δημοσίων εσόδων άρχισε να τρέχει τις πρώτες ασκήσεις προσομοίωσης με στόχο να ετοιμάσει τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ μέσα στον Ιούνιο, τα εκκαθαριστικά «φωτιά» ήρθαν στο φως. Εκατοντάδες παραδείγματα που έδειχναν ότι το νέο σύστημα βγάζει φόρο 10 και 15 φορές υψηλότερο, ενσωματώθηκαν σε ένα λογιστικό φύλλο και κατατέθηκαν στη γ.γ δημοσίων εσόδων Κατερίνα Σαββαΐδου, στον υφυπουργό Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη αλλά και στον νέο υπουργό Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη.
Διασταυρωμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι το θέμα συζητήθηκε στο τέλος Ιουνίου σε σύσκεψη υπό τον υπουργό Οικονομικών και παρά το γεγονός ότι παρουσιάστηκαν όλα αυτά τα θέματα, αποφασίστηκε να μην γίνει καμία αλλαγή του νόμου. Εν τω μεταξύ ο Νίκος Καραβίτης είχε ήδη αποχωρήσει από το υπουργείο Οικονομικών. Τι προέκυψε από τη συγκεκριμένη σύσκεψη; Τίποτα. Παρά το γεγονός ότι υπήρχαν εισηγήσεις να επιβληθεί «συντελεστής εξομάλυνσης» πριν βγουν τα εκκαθαριστικά, η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών προτίμησε να μην κάνει τίποτα αφήνοντας τα εκκαθαριστικά στην τύχη τους.
Κάπως έτσι, οδηγηθήκαμε στα σημειώματα «φωτιά» της πρώτης Αυγούστου, στον σάλο που έχει ξεσπάσει από τότε αλλά και στην χθεσινή τροπολογία διόρθωσης. Το ερώτημα επομένως παραμένει: ευθύνεται η κυβέρνηση σε ανώτατο επίπεδο που πέρασε τον συγκεκριμένο φόρο; Φταίει η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών που στη συγκεκριμένη σύσκεψη έμαθε αλλά αποφάσισε να αδρανήσει; Φταίει η κυβέρνηση σε ανώτατο επίπεδο καθώς έφερε έναν φόρο ακινήτων τη στιγμή που οι τιμές κατέρρεαν και ενώ δεν υπήρχαν καν αντικειμενικές αξίες σε όλη την επικράτεια; Φταίνε οι βουλευτές οι οποίοι ζήτησαν απαλλαγή για τα ακίνητα των αγροτών με αποτέλεσμα τα βάρη να μεταφερθούν σε άλλους; Το κυνήγι των… ενόχων φαίνεται ότι δεν θα σταματήσει στο πρόσωπο του κ. Καραβίτη... Πληροφορίες αναφέρουν ότι ακόμη και δρομολογημένες αλλαγές διευθυντών στο ΥΠΟΙΚ να εμφανιστούν ως… τιμωρίες εμπλεκομένων με τον ΕΝΦΙΑ.