Μετά από το παρατεταμένο lockdown σχεδόν έξι μηνών η κυβέρνηση πήρε επιτέλους μια απόφαση. Έως τα μέσα Μαΐου, δηλαδή σε τρεις εβδομάδες, σχεδόν όλες οι δραστηριότητες στη χώρα θα έχουν ξανανοίξει. Εστίαση, σχολεία, μετακινήσεις εκτός νομού. Θα "θυσιάσουμε” το Πάσχα για να κερδίσουμε το καλοκαίρι, είναι το βασικό επιχείρημα.
Το αν το απότομο άνοιγμα θα αποδώσει, εκτονώνοντας την συσσωρευμένη κοινωνική πίεση, ή αν θα οδηγήσει σε νέα αύξηση των κρουσμάτων, μένει να αποδειχτεί στην πράξη. Όλες οι αποφάσεις έχουν ρίσκο και κρίνονται εκ του αποτελέσματος.
Η κυβέρνηση ουσιαστικά αλλάζει τελείως στρατηγική και εμμέσως πλην σαφώς παραδέχεται με μεγάλη καθυστέρηση, αυτό που βλέπουν οι πολίτες εδώ και καιρό: Το lockdown που δούλεψε πολύ καλά την άνοιξη του 2020, αρκετά καλά το φθινόπωρο του 2020, δυστυχώς από τον Φεβρουάριο του 2021 έχει σταματήσει να αποδίδει.
Παρά την εμφανή προσπάθεια να παρουσιάσει μια εικόνα ότι η κατάσταση είναι υπό έλεγχο, τα στοιχεία δεν την επιβεβαιώνουν. Στα νοσοκομεία νοσηλεύονται περίπου 5.500 άνθρωποι με κορονοϊό, οι διασωληνωμένοι είναι σε αριθμό ρεκόρ με περίπου 850 άτομα, ορισμένοι εκτός ΜΕΘ. Οι Εντατικές είναι γεμάτες, η κατάσταση στα νοσοκομεία είναι πολεμική.
Τα κρούσματα είναι σταθερά υψηλά, χωρίς ορατή τάση για μείωση. Οι νεκροί στην Ελλάδα κοντεύουν τους 10.000 και δυστυχώς αντιμετωπίζονται ως μια απλή στατιστική, την ώρα που κάθε μέρα απαιτούνται περίπου 80 – 85 φέρετρα, μόνο για τα θύματα της πανδημίας. Εμβολιασμένο με τη δεύτερη δόση, δηλαδή ουσιαστικά προστατευμένο, είναι ακόμη μόνο το 7,5% του πληθυσμού (περίπου 780.00). Άλλοι 1,9 εκατ. έχουν κάνει την πρώτη δόση, αλλά ο δρόμος μέχρι μια ανοσία αγέλης 60-70% είναι μακρύς.
Εμβόλια δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά, με βασική ευθύνη της ΕΕ. Για το AstraZeneca ένα μέρος του κόσμου έχει επιφυλάξεις και γι’ αυτό έχει μείνει αδιάθετο, με αποτέλεσμα να γίνεται προσπάθεια τώρα να διοχετευτεί σε νεαρότερες ηλικίες.
Η κυβέρνηση επιμένει ότι ο δείκτης θετικότητας σταθεροποιείται. Η αύξηση του ιικού φορτίου στα λύματα της Αττικής κατά 171%, κάτι που θα φανεί σε μερικές ημέρες στα κρούσματα, και η εκτίμηση Τσιόδρα για έως και 1.000 διασωληνωμένους τον Μάιο δεν τεκμηριώνουν τις αισιόδοξες εκτιμήσεις.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μάλλον βιάστηκε την Τρίτη να μιλήσει για την υγειονομική κρίση που "με το έναν ή τον άλλο τρόπο φτάνει στο τέλος της" και για την "επιστροφή στην κανονικότητα" με τα εμβόλια και τα self test.
Θύμισε τους προκατόχους του της προηγούμενης δεκαετίας που βιάζονταν να κηρύξουν το τέλος των Μνημονίων, τα οποία κράτησαν τελικά σχεδόν δέκα χρόνια.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός και πολύπειρος πρώην κεντρικός τραπεζίτης της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, με τη διαχείριση αρκετών κρίσεων στο ενεργητικό του, ήταν πιο συγκρατημένος, λέγοντας με ειλικρίνεια ότι "δεν ξέρουμε πόσο θα διαρκέσει αυτή η πανδημία, ή πότε θα εμφανιστεί η επόμενη".
Άλλωστε μελέτες, όπως πρόσφατα της McΚinsey, δείχνουν ότι η περίφημη ανοσία της αγέλης στην ΕΕ θα αργήσει, και τοποθετείται στο τελευταίο τρίμηνο του 2021. Αντίστοιχα συγκρατημένες είναι και οι εκτιμήσεις για το πότε θα τελειώσει η πανδημία, καθώς οι ανισότητες στη διανομή των εμβολίων, οι νέες μεταλλάξεις και τα διαφορετικά επίπεδα ανοσίας που θα υπάρχουν ανά περιοχή θα επιτρέψουν στον κορονοϊό να κυκλοφορεί.
Μπορεί ορισμένες χώρες όπως η Βρετανία και το Ισραήλ με μαζικούς εμβολιασμούς να πετυχαίνουν μια πρώτη ανοσία αγέλης, αλλά υπάρχει και το παράδειγμα της Χιλής με την πανδημία εκτός ελέγχου, παρά το υψηλό ποσοστό εμβολιασμένων, αλλά χωρίς ταυτόχρονη εφαρμογή αυστηρών περιοριστικών μέτρων.
Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι είδους μεταλλάξεις μπορεί να προκύψουν, ή (για) πόσο θα προστατεύουν τα εμβόλια.
"Η πανδημία που δεν θα τελειώσει", έγραφε προ καιρού το Foreign Affairs. Ας ελπίσουμε να έχει άδικο. Αλλά τουλάχιστον να είμαστε προετοιμασμένοι. Τα καμπανάκια των ειδικών για τέταρτο κύμα ήδη έχουν αρχίσει να χτυπούν.