
Λένε πως στο χώρο της παράνομης διακίνησης, εκεί όπου το ξέπλυμα μαύρου χρήματος ανάγεται σε υψηλή τέχνη, τρεις είναι οι παχιές αγελάδες: τα όπλα, τα ναρκωτικά και το σεξ.
Επιτρέψτε μου σήμερα να προσθέσω και μια τέταρτη: τη χολή. Προτού κατσικωθούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) στην καθημερινότητά μας, ούτε που θα περνούσαν από το μυαλό μας τέτοια μεγαλεία για τη χολή: ήταν αγαθό άνευ αξίας –όχι μεγαλύτερης, εν πάση περιπτώσει, από την αξία ενός σβησμένου αποτσίγαρου που θα έβρισκες στο δρόμο ή μιας
μασημένης τσίχλας.
Ωστόσο, όπως σημείωσε ο Ουμπέρτο Έκο μερικούς μήνες πριν πεθάνει (2016), όταν η διακίνηση χολής δεν είχε ακόμη τις διαστάσεις που έχει προσλάβει στις μέρες μας αλλά έδειχνε ήδη προς τα πού τραβάει το πράγμα, τα social media άλλαξαν ριζικά τους κανόνες του παιχνιδιού. "Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης", έγραψε ο Έκο, "έδωσαν το δικαίωμα να μιλάνε σε λεγεώνες ηλιθίων που άλλοτε δεν μίλαγαν παρά μόνο σε μπαρ, αφού είχαν πιει κανένα ποτήρι κρασί, χωρίς να βλάπτουν την κοινότητα. Τους αναγκάζαμε αμέσως να σωπάσουν, μα σήμερα έχουν το ίδιο δικαίωμα λόγου με ένα βραβείο Νόμπελ. Είναι η
εισβολή των ηλιθίων".
Ο Έκο πέθανε λίγο καιρό πριν οι "ηλίθιοι" ανεβάσουν στον προεδρικό θώκο των Ηνωμένων Πολιτειών τον "βασιλιά των ηλιθίων" και οκτώ χρόνια –εφέτος τον Νοέμβριο- πριν επιχειρήσουν να τον ξανανεβάσουν, αφού ενδιάμεσα είχαν και την αμφιλεγόμενη τιμή να είναι οι πρώτοι στην ιστορία των ΗΠΑ που επιχείρησαν δια της βίας να τον διατηρήσουν στον
θώκο ακόμη και όταν έχασε τις εκλογές (2020). Ο Έκο πέθανε επίσης πολύ πριν τα social media κατακλυστούν από fake λογαριασμούς και fake ειδήσεις καθιστώντας την ανίχνευση της αλήθειας μια συχνά επίπονη όσο και μάταιη δραστηριότητα. Στον κόσμο του Έκο οι "ηλίθιοι" ήταν αληθινά όντα και όχι ψηφιακές σκιές, όπως και η χολή των "ηλιθίων" ήταν αυθεντική και όχι υποκατάστατο.
Το πρόβλημα με το fake είναι πως συν τω χρόνω, από ένα σημείο πολλαπλασιασμού κι έπειτα, δημιουργεί τη δική του στρεβλή "πραγματικότητα". Την πρώτη φορά αρνείσαι –πιθανόν οργισμένος- πως έχεις κάνει ή πως έχεις πει κάτι που δεν έχεις κάνει και δεν έχεις πει. Τη δεύτερη, η οργή σου μειώνεται, κερδίζει έδαφος η αδιαφορία. Από την τρίτη κι εντεύθεν, κυριαρχεί ο φαταλισμός: το παίρνεις πια απόφαση ότι εφεξής θα ζήσεις σε ένα περιβάλλον όπου θα θεωρείται "δεδομένο" πως είπες κι έκανες ό,τι δεν είπες και δεν έκανες, ενώ κάθε απόπειρα για αποκατάσταση της αλήθειας θα εκλαμβάνεται ως "εξωφρενική".
Μια από τις πολλαπλές και αλληλένδετες παρενέργειες που επιφέρει η ανεμπόδιστη και ανεξέλεγκτη διακίνηση χολής είναι και η παραμόρφωση των αληθινών διαστάσεων. Η δράση στην πολιτική σκηνή, λόγου χάριν, μεταμορφώνεται σε εξπρεσιονιστικό υπερθέαμα, ενώ στην πραγματικότητα είναι υποτονική μέχρι υπνηλίας. Πάρετε για παράδειγμα την παρωδία συνεδρίου που έστησε ο Κασσελάκης και οι όψιμοι σύντροφοί του. Εάν περιδιαβείτε στους σχετικούς ιστότοπους θα μείνετε με την εντύπωση ότι δόθηκε μια καθοριστική μονομαχία στα Μαρμαρένια Αλώνια –Στέφανος εναντίον Όλγας-, τη στιγμή που για να αποδώσουμε το τι ακριβώς συνέβη θα χρειαστούμε τη γραφίδα ενός Σακελλάριου, ενός Τσιφόρου ή, ακόμη καλύτερα, των Χρήστου και Γιώργου Γιαννακόπουλου, όπως την αποτύπωσε ο Ντίνος Κατσουρίδης στον "Μπακαλόγατο" / "Της κακομοίρας" (1963), με το αξέχαστο δίδυμο Ρίζου - Χατζηχρήστου: ψευτομαγκιές δυο γιαλαντζί μονομάχων, με τα εχέφρονα φιλαράκια τους εκατέρωθεν να εμποδίζουν την υστάτη τον σχοινοτενή εξευτελισμό και το παρεπόμενο ξεκατίνιασμα μιας αληθινής ενδοκομματικής μονομαχίας, παραμονές μάλιστα ευρωεκλογών.
Μην ψάξετε γι’ αυτές τις ασήμαντες και ιλαρές διαστάσεις στα social media. Εκεί θα χρειαστείτε τον Σαίξπηρ στις πιο αιματοβαμμένες του εμπνεύσεις. Από "Τίτο Ανδρόνικο" κι επάνω.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr