Eίμαστε όλοι Ουκρανοί;

Με ποιους είμαστε; Με τους Ρώσους ή με τους Ουκρανούς; Αν κρίνουμε από την έρευνα των Euroskopia/Prorata, οι Ελληνες δεν θέλουμε δυναμική επέμβαση της Ε.Ε. στην Ουκρανία και σε κάθε περίπτωση δεν θέλουμε επ' ουδενί πόλεμο. Ή όπως έγραψαν ορισμένοι σχολιαστές, τι δουλειά έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην Ουκρανία; Δεν νομίζω ότι είναι τα φιλειρηνικά αισθήματά μας βέβαια που ερμηνεύουν αυτήν την αδιαφορία μας για τα υποψήφια θύματα του Πούτιν. Μάλλον είναι η επιβίωση του μύθου του ξανθού γένους που θα έρθει να μας σώσει και που το περιμένουμε από τον 18ο αιώνα. Εις μάτην. Ευτυχώς.

Και όμως θα έπρεπε να είμαστε αναφανδόν με τους Ουκρανούς. Που αντιμετωπίζουν μια εχθρική δύναμη, που θεωρεί ότι μπορεί με τη δύναμη των όπλων να αλλάζει τα σύνορα τον 21ο αιώνα, έναν αυταρχικό ηγέτη που απειλεί και αδιαφορεί για τις αντιδράσεις -γιατί ούτως ή άλλως οι εκλογές του είναι μια παρωδία και αυτός αποσυνάγωγος στη διεθνή κοινότητα- και μια κυβέρνηση που χρησιμοποιεί τις μειονότητες σαν όχημα, σαν αφορμή, για να εισβάλει σε μια ξένη χώρα και να επιβάλει τα δικά της γεωπολιτικά σχέδια. Θα έπρεπε να είμαστε αναφανδόν με τους Ουκρανούς, που θέλουν να οικοδομήσουν μια Δημοκρατία με πρότυπο τις δυτικές, ανοιχτές και ελεύθερες κοινωνίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και που αντιμετωπίζουν το bulling της μετασοβιετικής Ρωσίας του Πούτιν. Που τους αρνείται ακόμα και αυτό το δικαίωμα στην ύπαρξη, αμφισβητώντας ότι υπάρχει Ουκρανία και ουκρανικός λαός ή ακόμα και ουκρανικός πολιτισμός.

Μάλιστα, σύμφωνα με την ανάλυση του Tomas Friedman στους New York Times, ο λόγος που ο Πούτιν θέλει να καταλάβει την Ουκρανία, δεν είναι ούτε το στρατηγικό βάθος, ούτε ο φόβος του ΝΑΤΟ, ούτε οι πολιτιστικοί άρρηκτοι δεσμοί Ρωσίας και Ουκρανίας, ούτε η κομμουνιστική κληρονομιά. Είναι ακριβώς αυτό το αντι-παράδειγμα που θα είναι μια φιλελεύθερη, ανοιχτή, δημοκρατική Ουκρανία, για την αυταρχική Ρωσία του Πούτιν. Οπου η εξουσία είναι προνόμιο του ηγέτη και των φίλων του, τα media υπό τον έλεγχό του, η αντιπολίτευση στη φυλακή και η οικονομία στα χέρια μερικών διεφθαρμένων ολιγαρχών, φίλων του ηγέτη. Γιατί αν οι Ουκρανοί μπορούν να ζήσουν σε δημοκρατικό καθεστώς, γιατί όχι και οι Ρώσοι; Αυτό φοβάται ο Πούτιν.

Ακόμα πιο εντυπωσιακή ήταν η ανάλυση του καθηγητή Γιουβάλ Νώε Χαράρι για το πόσο σημαντική είναι για την ανθρωπότητα, να σταθεί δίπλα στην Ουκρανία. Υποστηρίζοντας ότι ο πόλεμος δεν είναι η φυσική κατάσταση την σχέσεων των διαφορετικών κρατών, των κοινωνικών ή των ανθρώπων, αλλά μια ανθρώπινη επιλογή. "Σε αντίθεση με δημοφιλείς παρανοήσεις, σημειώνει ο ισραηλινός ιστορικός (και μόνο αυτός θα μπορούσε να βρει και να επικαλεστεί τέτοιο στοιχείο), τα πρώτα σαφή στοιχεία για έναν οργανωμένο πόλεμο εμφανίζονται σε αρχαιολογικά ευρήματα μόλις πριν από 13.000 χρόνια.”

Γι αυτό΄τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η προσφυγή στη βία των όπλων στις διεθνείς σχέσεις, έγινε μια παραδοξότητα, γράφει ο καθηγητής. "Τις τελευταίες δεκαετίες, προσθέτει, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αισθάνονται αρκετά ασφαλείς ώστε να ξοδεύουν κατά μέσο όρο μόνο το 6,5% του προϋπολογισμού τους στις αμυντικές δαπάνες τους, ενώ δαπανούν πολύ περισσότερα για την εκπαίδευση, την υγεία και την πρόνοια.

Τείνουμε να το θεωρούμε δεδομένο, αλλά συνιστά μια εκπληκτική καινοτομία στην ανθρώπινη ιστορία. Για χιλιάδες χρόνια, οι στρατιωτικές δαπάνες ήταν μακράν το μεγαλύτερο κονδύλι στον προϋπολογισμό κάθε πρίγκιπα, σουλτάνου και αυτοκράτορα. Δεν ξόδευαν σχεδόν ούτε μια δεκάρα για την εκπαίδευση ή την ιατρική φροντίδα για τις μάζες.”

Να λοιπόν γιατί η νέα αντίληψη περί ειρήνης, είναι η σπουδαιότερη σύγχρονη κατάκτηση του παγκόσμιου πολιτισμού που πρέπει να διατηρήσουμε πάση θυσία. Γιατί αυτό που κατάφεραν οι σύγχρονες κοινωνίες μπορεί να ανατραπεί, γιατί οι συνθήκες να αλλάξουν. Γι' αυτό και πρέπει να σταθούμε δίπλα στην Ουκρανία. Και απέναντι στον Πούτιν.

Υποθέτω στην ανοχή που επιδεικνύει η ελληνική κοινή γνώμη για τις πολιτικές του Πούτιν παίζει ρόλο και το ομόδοξο ρωσικό έθνος. Αυτή η αντίληψη που μας έκανε να κλείνουμε τα μάτια στα εγκλήματα της Σερβίας και του Μιλόσεβιτς στον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας. Δεν μας πτόησε ούτε η αδιαφορία της Μόσχας στη μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί από τον Ερντογάν, ούτε η πώληση οπλικών συστημάτων στην Τουρκία, ούτε η σύγκρουση του Πατριαρχείου της Ρωσίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης για το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Εμείς εκεί απτόητοι. Με το ξανθό και ομόδοξο γένος.

Υποθέτω ότι στην αδιαφορία μας για τα εγκλήματα του Πούτιν, παίζει ρόλο και η παραδοσιακή αγάπη της αριστεράς για τη Μόσχα. Το καθεστώς μπορεί να άλλαξε, αλλά η αγάπη μένει. Για την εισβολή των Αμερικανών στο Ιράκ βγήκαμε στους δρόμους. Για τα εγκλήματα της Ρωσίας στην Τσετσενία όμως δεν ακούστηκε κιχ. Η στήριξη του δικτάτορα της Συρίας Ασαντ από τον Πούτιν, δεν μας γέμισε οργή, ούτε ενδιαφέρθηκε κανείς για την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία, ούτε για την προσάρτηση εδαφών της Γεωργίας. Ακόμα και χθες, όταν όλος ο κόσμος ήταν εξοργισμένος για την απόφαση του Πούτιν να αναγνωρίσει τις αποσχισθείσες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας σαν ανεξάρτητες "δημοκρατίες”, το σχόλιο του ΚΚΕ ήταν ότι η απόφαση "περιπλέκει την κατάσταση και οδηγεί στην κλιμάκωση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών”, ενώ κατηγορούσε και την Ουκρανική κυβέρνηση -αυτούς που τα διάφορα έντυπα και ιστολόγια της αριστεράς νεοναζί τους ανεβάζουν, νεοναζί τους κατεβάζουν- για τις επιθέσεις του εναντίον του λαού στο Ντονμπάς. Το μόνο που τους χάλασε ήταν η κριτική του Πούτιν στον Λένιν... Η ΕφΣυν από την πλευρά της μιλούσε για "τετελεσμένα Πούτιν, που στριμώχνουν την αιφνιδιασμένη και διχασμένη Δύση”.

Και όμως θα έπρεπε να είμαστε αναφανδόν με τους Ουκρανούς. Συν τοις άλλοις και γιατί ο Πούτιν φτιάχνει ένα επικίνδυνο pattern για αυταρχικούς ηγέτες, που ονειρεύονται την ανατροπή των συνθηκών και την προσάρτηση εδαφών με τη βία των όπλων, αδιαφορώντας για το Διεθνές Δίκαιο.

Υ.Γ. Για τις ευθύνες της Δύσης για το σημερινό αδιέξοδο, έχει ενδιαφέρον να θυμηθούμε τι έλεγε ο Τζώρτζ Κεναν, ο εμπνευστής του δόγματος της αποτροπής, που ήταν η πολιτική της Δύσης έναντι της Σοβιετικής Ενωσης από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, για την απόφαση του ΝΑΤΟ να επεκταθεί προς Ανατολάς:

"Νομίζω ότι είναι η αρχή ενός νέου ψυχρού πολέμου. Νομίζω ότι οι Ρώσοι σταδιακά θα αντιδράσουν αρκετά αρνητικά και αυτό θα επηρεάσει τις πολιτικές τους. Είναι τραγικό λάθος. Δεν υπήρχε κανένας λόγος για αυτό. Κανείς δεν απειλούσε κανέναν άλλον. Αυτή η επέκταση θα κάνουν τους θεμελιωτές αυτής της χώρας να γυρίζουν στους τάφους τους. "Έχουμε δεσμευθεί να προστατεύσουμε μια ολόκληρη σειρά χωρών, παρόλο που δεν έχουμε ούτε τους πόρους ούτε την πρόθεση να το κάνουμε με κάθε κόστος.” (Thomas Freedman, This is Putin’s War, But America and NATO Aren’t Innocent Bystanders, New York Times, 22/02/2022).

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr