Ευρώπη και κοινωνική δικαιοσύνη

Σε κάθε δημοψήφισμα, το 1992 και το 2005 στη Γαλλία, όπως και το 2016 στη Βρετανία, τα στρώματα με τα πιο χαμηλά εισοδήματα και οι λιγότερο ειδικευμένοι εργαζόμενοι ψήφισαν μαζικά εναντίον της Ευρώπης όπως είναι σήμερα, ενώ τα στρώματα με υψηλά εισοδήματα ψήφισαν υπέρ. Μπορούμε από αυτό να υποθέσουμε ότι οι πρώτοι είναι ρατσιστές και εθνικιστές – αλλά είναι λάθος. Ο ρατσισμός δεν είναι πιο φυσιολογικός στα λαϊκά στρώματα απ’ό,τι στις ελίτ. Ενας από τους λόγους αυτού του ταξικού διαχωρισμού είναι ότι λόγω του φορολογικού ανταγωνισμού έχουμε φτιάξει ένα σύστημα που ωφελεί τους πιο ευκίνητους οικονομικούς παράγοντες. Τα λαϊκά και μεσαία στρώματα είναι οι χαμένοι της Ευρώπης. Και αυτό πρέπει να το σκεφτούμε σοβαρά.

Μόνο με μια νέα ευρωπαϊκή συνθήκη θα μπορέσουμε να βγούμε από τον κανόνα της ομοφωνίας και να εφαρμόσουμε ένα αναπτυξιακό μοντέλο βασισμένο στη φορολογική και κλιματική δικαιοσύνη. Αυτό που χρειάζεται σήμερα η Ευρώπη είναι ένας κοινός φόρος για τα κέρδη των μεγάλων εταιρειών, τα υψηλά εισοδήματα και την κηροζίνη. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να δημιουργηθεί από όσες χώρες το επιθυμούν μια ευρωπαϊκή εθνοσυνέλευση που θα αποφασίζει κυρίαρχα για δημοσιονομικά ζητήματα.

Στις 22 Ιανουαρίου, η Γαλλία και η Γερμανία αποφάσισαν τη συγκρότηση μιας κοινής εθνοσυνέλευσης που θα εξετάζει διάφορα ζητήματα. Πολύ καλή ιδέα, αλλά πρέπει να δοθεί η δυνατότητα συμμετοχής και σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία ή η Ισπανία. Και η εθνοσυνέλευση αυτή να έχει αποφασιστικό, όχι μόνο συμβουλευτικό χαρακτήρα. Να μπορεί να ψηφίσει, ας πούμε, έναν προϋπολογισμό που θα χρηματοδοτείται από έναν ενιαίο φόρο.

Η «ενισχυμένη συνεργασία», όπως εκείνη μέσω της οποίας επιδιώχθηκε χωρίς αποτέλεσμα από 11 χώρες η επιβολή ενιαίου φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, δεν λειτουργεί. Πρέπει να βγούμε από τις κεκλεισμένων των θυρών συνεδριάσεις των υπουργών Οικονομικών και να εγκαθιδρύσουμε μια πραγματική, δημοκρατική και κυρίαρχη εθνοσυνέλευση.

Σήμερα υπάρχουν δύο διαφορετικά ευρωπαϊκά σχέδια. Το ένα υποστηρίζει μια μεγάλη φιλελεύθερη ευρωπαϊκή αγορά όπως η σημερινή και το άλλο θέτει τις βάσεις μιας φορολογικής και οικολογικής ευρωπαϊκής κυριαρχίας. Θα θέλαμε τα δύο αυτά σχέδια μια μέρα να συγκλίνουν. Δεν μπορούμε όμως να πείσουμε την Πολωνία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία ή τη Βρετανία να λάβουν μέρος αν δεν τους δείξουμε ότι μπορούμε να λειτουργήσουμε με έναν μικρότερο αριθμό χωρών.

Είναι αλήθεια πως ζούμε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Και πως το 2017 οι Ηνωμένες Πολιτείες μείωσαν τον φόρο στις εταιρείες στο 21%. Εκτός από τον ομοσπονδιακό φόρο, όμως, υπάρχει και ο πολιτειακός, που μπορεί να φτάσει το 10%. Συνολικά, ο φόρος στις ΗΠΑ έχει μειωθεί από 45% στο 31%, παραμένοντας υψηλότερος από εκείνον στην Ευρώπη, που έχει μειωθεί στο 25%. Εκεί όμως αποτελεί αρμοδιότητα του Κονγκρέσου, κάτι που δεν συμβαίνει στην Ευρώπη. Και δείχνει τη σημασία των θεσμών. Πιστεύω ότι στους κόλπους της ΕΕ, οι ίδιοι ψηφοφόροι και οι ίδιοι πολιτικοί, με θεσμούς που θα επιτρέπουν τη συνεργασία, θα οδηγήσουν σε μια νέα πραγματικότητα.

Η πρότασή μας με τίτλο «Να αλλάξουμε την Ευρώπη» έχει συγκεντρώσει πάνω από 110.000 υπογραφές σε λίγες εβδομάδες. Η πρόταση των Κίτρινων Γιλέκων έχει συγκεντρώσει πάνω από ένα εκατομμύριο υπογραφές. Τα μέσα ενημέρωσης ενδιαφέρονται περισσότερο για τη δεύτερη. Η δική μας, πάλι, είναι πιο απαιτητική… Το αίτημα των πολιτών πάντως για λύσεις στην Ευρώπη υπάρχει. Το πρόβλημα είναι ότι η κατάσταση στα αριστερά του μακρονισμού είναι απελπιστική: έξι λίστες στις ευρωεκλογές…

(*) Ο Τομά Πικετί είναι γάλλος οικονομολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Το Κεφάλαιο τον 21ο αιώνα»

Πηγή: συνέντευξη στη Libération/ΑΠΕ

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr