Του Μενέλαου Γερονικολού*
Ο χώρος της Δημοκρατικής Παράταξης ήταν πάντοτε ένας πολιτικός χώρος "εν κινήσει", που
επικαιροποιούσε τα πολιτικά του προτάγματα και ανανέωνε τις ιδεολογικές του αξίες μέσω
των χαρισματικών και φωτισμένων ηγεσιών του.
Πλην της αδιαφιλονίκητης υπεροχής του Ανδρέα Παπανδρέου, η διαδικασία σύνθεσης δεν
ήταν πάντοτε συναινετική και αναίμακτη, αλλά συγκρουσιακή. Η ενότητα ήταν αποτέλεσμα της
αναγκαίας, πλην ωφέλιμης συνύπαρξης των σπουδαίων προσωπικοτήτων που διεκδίκησαν την
ηγεσία της Δημοκρατικής Παράταξης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ενοποίηση του χώρου του
πολυδιασπασμένου κέντρου υπό τον "Γέρο της Δημοκρατίας" και τον Σοφοκλή Βενιζέλο.
Η επανασύνδεση του ΠΑΣΟΚ με την κοινωνική του βάση επισυνέβη με την απευθείας εκλογή
προέδρου του κόμματος, που εισήγαγε ο Γιώργος Α. Παπανδρέου. Οι πολιτικές διεύρυνσης,
πολυσυλλεκτικότητας και ενδοκομματικής δημοκρατίας, που εφαρμόστηκαν την περίοδο 2004
- 2009 και η δημιουργία μιας ισχυρής κοινωνικής πλειοψηφίας υπήρξαν οι κυριότεροι
παράγοντες της εκλογικής επιτυχίας του 2009.
Οι πολιτικές αυτές δεν έμειναν κενό γράμμα, αλλά υπήρξαν κυβερνητικές επιλογές, που έθεσαν τις βάσεις για το επιτελικό κράτος, την ψηφιακή διακυβέρνηση, την αποκέντρωση και την αποσυγκέντρωση της εξουσίας.
Μετά τις διπλές εθνικές εκλογές της πολυτάραχης περιόδου του 2012, που μετασχημάτισαν εκ
θεμελίων το πολιτικό σύστημα, το ενδιαφέρον για την συμμετοχή στην διαδικασία ανάδειξης
αρχηγού του ΠΑΣΟΚ μειώθηκε. Αναζωπυρώθηκε και επανήλθε με την ευέλπιδα διαδικασία του
2017 και πλέον μετά τον πρώτο γύρο της διεξαγόμενης διαδικασίας λαμβάνει χαρακτήρα
αλλαγής εκλογικής συμπεριφοράς των ψηφοφόρων, οι οποίοι είτε απείχαν είτε είχαν αποσύρει
την στήριξή τους στο ΠΑΣΟΚ.
Ωστόσο, οι όροι της κομματικής σύγκρουσης δεν έχουν ούτε την ευπρέπεια και το πολιτικό
ήθος των προηγουμένων ετών ούτε και το επίπεδο του παραγόμενου πολιτικού λόγου. Η
εικόνα διάσπασης, πόλωσης και πολέμου χαρακωμάτων υποδαυλίζεται κυρίως από τα Μ.Μ.Ε.
Η αποξένωση του ΠΑΣΟΚ από τη κοινωνική πλειοψηφία, που νομιμοποιούσε επί μακρόν τις
πολιτικές και το κυβερνητικό λόγο του, ξεκίνησε την περίοδο της διείσδυσης των ΜΜΕ στο
πολιτικό σύστημα, όταν κι ο κομματικός λόγος εκχωρήθηκε σε αυτά.
Με άλλα λόγια όταν σταμάτησε να διαλέγεται το κόμμα και να παράγει λόγο μέσω των μελών του. Η παρέμβαση του Γιώργου Α. Παπανδρέου προς εξασφάλιση της σωστής εκλογικής
διαδικασίας, δεν προσβάλει τον απλό κόσμο της παράταξης, αλλά αποτελεί έκφραση αγωνίας
για την διατήρηση της υψηλής συμμετοχής και της δημοκρατικότητας. Επομένως, ποιος
πραγματικά μπορεί να αμφισβητήσει την αναγκαιότητά του αιτήματός του, όταν ακόμα και
σήμερα γίνεται λόγος για οργανωμένη συμμετοχή στις εκλογές στελεχών που πρόσκεινται στον
ΣΥΡΙΖΑ και την Ν.Δ.;
Όσοι υπερθεματίζουν την απαξίωση του Γιώργου Παπανδρέου και συνακόλουθα της
διακυβέρνησης 2009 – 2011, λειτουργούν ως καθαρτήριο για τις βαρύτατες ευθύνες του Κ.
Καραμανλή και των συν αυτώ. Η "Εστία" την επαύριον του πρώτου γύρου λ.χ. υπεδέχθη με
διθυράμβους την ήττα του Γ. Παπανδρέου.
- Τελικώς επρόκειτο για πολιτική επιλογή ή για ανεπίγνωστη παροχή υπηρεσιών προς όσους
αντιμάχονται το ΠΑΣΟΚ και την ιστορία του;
- Είναι οι σημερινοί ευαγγελιστές και εγγυητές της ενότητας οι πραγματικοί υπερασπιστές της;
Ας μην παραβλέπουμε ότι οι (όψιμοι) τιμητές, με οργανωτικούς τακτικισμούς, καθόλη την
περίοδο της θητείας της αείμνηστης Φ. Γεννηματά, έθεταν εν αμφιβόλω την αυτόνομη πορεία
της παράταξης.
Η περιλάλητη "ανανέωση" δεν είναι παρά η αναπαλαίωση ενός εκμοντερνισμένου
εκσυγχρονισμού χωρίς πολιτική πυξίδα και ιδεολογική ταυτότητα. Είναι η νομιμοποίηση της
διαιώνισης ενός κλειστού κόμματος, ενός κόμματος στελεχών που θα συνεχίσει να λειτουργεί
με αρχηγοκεντρικό τρόπο, γραφειοκρατικές δομές και με παντελή έλλειψη δημοκρατικών
εσωτερικών διαδικασιών.
Την Κυριακή δεν διακυβεύεται απλά η ύπαρξη της παράταξης, αλλά η ίδια της η ιστορική
υπόσταση. Άλλως τε, παραφράζοντας το γνωστό απόφθεγμα, κόμμα που ξεχνά την συλλογική
του μνήμη και ιστορία του είναι καταδικασμένο είτε να αφανιστεί είτε να αλλοτριωθεί.
Συνεπώς, ας αναλάβουμε όλοι οι ανώνυμοι και απλοί υποστηρικτές του ΠΑΣΟΚ, την διαφύλαξη
της δημοκρατικής, πατριωτικής και κοινωνικής του παράδοσης και ας δημιουργήσουμε τις
προϋποθέσεις για να γίνει ξανά πλειοψηφικό, μαζικό και προοδευτικό.
*Μέλος Κεντρικής Επιτροπής ΚΙΝΑΛ